İçeriğe atla

Aquafaba

Konserve beyaz fasulyeden Aquafaba

Aquafaba (/ˌɑːkwəˈfɑːbə/ ), nohut gibi baklagil tohumlarının pişirildiği viskoz sudur. Mutfakta kullanımı Fransız müzisyen Joël Roessel'in keşfiydi.

Pişirme sırasında yumurta beyazının fonksiyonel özelliklerini taklit etme yeteneği nedeniyle aquafaba, beze ve marshmallow da dahil olmak üzere bazı durumlarda bunların doğrudan yerine kullanılabilir. Özellikle veganlar gibi yumurtadan kaçınan kişilerin kullanımına uygundur.[1]

Etimoloji

Aquafaba kelimesi Latince Latinceaqua kelimesinden gelmektedir.</link> (su) ve Latincefaba</link> (fasulye).[2]

Kökenleri

Aralık 2014'te Fransız müzisyen Joël Roessel, konserve fasulyeden elde edilen suyun, protein izolatları ve keten müsilajına benzer şekilde köpükler oluşturabildiğini buldu.[3][4][5][6] Roessel deneylerini bir blogda paylaştı ve köpürme yeteneklerini göstermek için yüzen Chaville adası, çikolatalı mus ve nohut sıvısından yapılan beze tarifleri yayınladı.[7][8][9]

Aynı sıralarda, vegan yemek meraklısı Goose Wohlt, pişirme sıvısının stabilizatörlere ihtiyaç duymadan yumurta beyazının yerini alabileceğini keşfetti. Mart 2015'te sadece nohut sıvısı ve şekeri kullanarak yumurtasız beze tarifi yayınladı.[10]

Birkaç gün sonra, yumurta yerine geçen ürünün geliştirilmesini teşvik etmek ve yaygınlaştırmak için bir Facebook grubu oluşturuldu.[11][12]

Kullanım Alanları

Aquafaba, yumurta ve yumurta akı yerine kullanılır. Pişirme sırasında tohumlardan suya göç eden karbonhidratlar, proteinler ve diğer çözünür bitki katılarından oluşan bileşimi, ona geniş bir yelpazede emülsifiye edici, köpürtücü, bağlayıcı, jelatinleştirici ve koyulaştırıcı özellikler kazandırır.

Genel olarak bir orta boy yumurta akı, 30 mililitre (2 yemek kaşığı) aquafaba veya bir orta boy tam yumurta, 45 mililitre (3 yemek kaşığı) aquafaba ile değiştirilebilir.[13][14]

Aquafaba elde etmenin en basit yolu, beyaz fasulye veya nohut gibi konserve veya kutulu baklagillerdeki sıvıyı boşaltmaktır. Aynı zamanda kaynatma, buharda pişirme, basınçlı pişirme veya mikrodalgada yapılabilir.

Aquafaba ile yapılan kremalı meringueler

Aquafaba'nın tatlı uygulamaları arasında beze, makaron, nuga, krema, dondurma, şekerleme ve marshmallow yer alır.[15][16][17][18] Tuzlu uygulamalar arasında unlu mamuller, süt ürünleri, mayonez, peynir yerine geçenler, hamur işleri ve et yerine geçen ürünler yer alır.[19][20] Aquafaba ayrıca üstü köpük katmanlı kokteyllerin, özellikle viski sour ekşi kokteyllerin hazırlanmasında yumurta akı yerine vegan bir alternatif olarak tavsiye edilir.[21]

Aquafaba, yumurta beyazındaki proteinin ağırlıkça yaklaşık yüzde onunu içerir.[22] Protein içeriğindeki farklılık, proteinleri (fenilketonürikler gibi) uygun şekilde metabolize edemeyenlerin normalde yumurta bazlı gıdaları tüketmesine olanak sağlayabilir. Düşük protein içeriği, melek maması kekleri gibi yapı açısından denatüre yumurta proteinine dayanan uygulamalar için onu uygunsuz hale getirir.[13]

Mutfak özellikleri bakımından yumurta beyazına en çok benzeyen aquafaba'nın nohut ve lacivert fasulye gibi beyaz fasulyeden olduğu görülmektedir. Bezelye, mercimek, soya, böbrek ve siyah fasulye gibi diğer baklagiller de kullanılabilir, ancak bunların biraz farklı bileşimleri, iyi sonuç vermesi için su içeriğinin daha fazla ayarlanmasını gerektirebilir.[13]

Kompozisyon

Baklagil tohumları veya baklagiller öncelikle karbonhidratlardan (nişasta, şekerler ve lif), proteinlerden (albüminler ve globülinler) ve sudan oluşur.[23] Karbonhidratlar proteinlerden daha yüksek konsantrasyonlarda bulunur; baklagillerdeki karbonhidratlar çoğunlukla polisakkaritler, amiloz ve amilopektinden oluşur. Oda sıcaklığında kuru nohutun tipik besin bileşimi ağırlıkça %19 protein, %61 karbonhidrat, %6 lipit ve %14 su olarak listelenir.[24] Bu miktarlar yaklaşıktır ve çeşide göre değişebilir.[23] Baklagil tohumlarının pişirilmesi sırasında tohumdaki çözünebilir karbonhidratlar ve proteinler çözünerek pişirme suyuna karışmasını sağlar. Hem pişirme sıcaklığı hem de basınç artırıldığında ve pişirme süresi uzatıldığında çekirdeklerden daha fazla çözünür malzeme elde edilecektir.[25]

Çırpılmış aquafaba

Baklagiller pişirilip içindeki sıvıdan süzüldükten sonra filtrelenen pişirme sıvısına "aquafaba" adı veriliyor. Pişmiş fasulyelerin nihai bileşiminin çiğ olanlarla karşılaştırılması, 'normal' pişirme koşulları altında çekirdeğin başlangıç bileşiminin yaklaşık %5'inin pişirme suyunda çözündüğünü göstermektedir.[26] 2018'de aquafaba'nın kuru kalıntısının esas olarak karbonhidratlardan (şekerler, çözünür lif) ve proteinlerden oluştuğu bulundu. Aquafaba'daki karbonhidratın proteine oranı, pişmemiş kuru fasulyedeki oran ile yaklaşık olarak aynıdır. Pişmemiş kuru fasulyede hem yağ hem de nişasta tespit edilmedi.[6][27][28] Aquafaba için kuru ağırlığın %5'lik bir konsantrasyonu tipiktir, ancak tarif gerekliliklerine bağlı olarak, suyun buharlaşmasına izin vermek için çözeltinin ısıtılması ve katı madde konsantrasyonunun %10 veya daha fazlasına çıkarılmasıyla konsantrasyon da arttırılabilir. Bu, emülsifikasyon ve viskozitenin köpüklenebilirlikten daha önemli özellikler olduğu uygulamalar için özellikle yararlı olabilir. Çözünebilir katıların konsantrasyonu, çözünmeyen malzemenin çözeltiden titizlikle filtrelenmesiyle ve ayrıca konsantrasyonun eldeki uygulamaya göre ayarlanmasıyla daha az aquafaba kullanılarak daha stabil bir köpük üretecek şekilde uyarlanabilir.[]

Diğer her şey eşit olduğunda aquafaba konsantrasyonu aşağıdakilere göre değişecektir:

  • işleme yöntemleri (önceden endüstriyel dehidrasyon, ön ıslatma)
  • pişirme koşulları (pH, sıcaklık, basınç ve süre)
  • baklagil çeşidi (örneğin, 'Kabuli' vs 'Desi' nohut)
  • çeşitli katkı maddeleri
  • protein konsantrasyonu
  • karbonhidrat türü (şeker ve lif) ve konsantrasyonu[29]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Wohlt, Goose. "The Official Aquafaba Site". www.aquafaba.com. 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  2. ^ "aquafaba". Oxford English Dictionary (Çevrimiçi bas.). Oxford University Press.  (Abonelik veya katılımcı kurum üyeliği gerekli.)
  3. ^ "La mousse végétale". Révolution végétale. 4 Aralık 2014. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  4. ^ "Mousses – Isolats de protéines". Révolution végétale. 7 Aralık 2014. 27 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  5. ^ "Mousses – Mucilages". Révolution végétale. 7 Aralık 2014. 25 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  6. ^ a b Shim, Youn Young; Mustafa, Rana; Shen, Jianheng; Ratanapariyanuch, Kornsulee; Reaney, Martin J. T. (2018). "Composition and Properties of Aquafaba: Water Recovered from Commercially Canned Chickpeas". Journal of Visualized Experiments (132): e56305. doi:10.3791/56305. PMC 5912395 $2. PMID 29553544. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 
  7. ^ "Île flottante végétalienne". Révolution végétale. 7 Aralık 2014. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  8. ^ "Mousse au chocolat". Révolution végétale. 9 Aralık 2014. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  9. ^ "Meringue végétalienne - Révolution végétale". 4 Aralık 2014. 28 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  10. ^ Olkan Elijah (22 Şubat 2015), Le Défi FUDA - BONUS #1 Mission Pois Chiches, 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Mart 2016 
  11. ^ wohlt, goose. "Aquafaba History". www.aquafaba.com. 29 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  12. ^ "One solution for all egg-free baking needs". philly-archives. 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  13. ^ a b c Wohlt, Goose. "Aquafaba FAQ". www.aquafaba.com. 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  14. ^ "The Best Vegan Egg Substitute For Baking". The Huffington Post. October 2015. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  15. ^ lindajulien (8 Mayıs 2015). "Egg-Free, Dairy-Free, Vegan Italian Meringue Buttercream". Geeky Cakes. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  16. ^ "Vegan S'mores". olivesfordinner.com. 24 Mayıs 2015. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  17. ^ Valle, Mary (29 Eylül 2015). "'Aquafaba': chickpea brine is a surprisingly egg-cellent baking substitute". The Guardian. ISSN 0261-3077. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  18. ^ "13 Amazing things you can do with aquafaba". The Vegan Society. 23 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  19. ^ "16 Unbelievable Vegan Recipes You Can Make With Canned Bean Juice (Aquafaba)". PETA. 17 Haziran 2015. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  20. ^ "Nina's Game Changing Vegan Butter w Aquafaba". PlantePusherne. 18 Temmuz 2015. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  21. ^ "How to Use Aquafaba (AKA Chickpea Brine) for Vegan "Egg White" Cocktails". Tales of the Cocktail. 17 Aralık 2015. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  22. ^ Wohlt, Goose. "Aquafaba Nutrition". www.aquafaba.com. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2016. 
  23. ^ a b Rachwa-Rosiak, Danuta; Nebesny, Ewa; Budryn, Grażyna (1 Ocak 2015). "Chickpeas—composition, nutritional value, health benefits, application to bread and snacks: a review". Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 55 (8): 1137-1145. doi:10.1080/10408398.2012.687418. ISSN 1549-7852. PMID 24915347. 
  24. ^ "Nutrition Facts and Analysis for Chickpeas (garbanzo beans, bengal gram), mature seeds, raw". SELFNutritionData. 17 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  25. ^ Sayar, Sedat; Turhan, Mahir; Köksel, Hamit (1 Aralık 2003). "Application of unreacted-core model to in situ gelatinization of chickpea starch". Journal of Food Engineering. 60 (4): 349-356. doi:10.1016/S0260-8774(03)00057-8. 
  26. ^ Alajaji, Saleh A.; El-Adawy, Tarek A. (2006). "Nutritional composition of chickpea (Cicer arietinum L.) as affected by microwave cooking and other traditional cooking methods" (PDF). Journal of Food Composition and Analysis. 19 (8): 806-812. doi:10.1016/j.jfca.2006.03.015. 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  27. ^ Stantiall, S. E.; Dale, K. J.; Calizo, F. S.; Serventi, L. (2018). "Application of pulses cooking water as functional ingredients: the foaming and gelling abilities". European Food Research and Technology. 244 (244): 97-104. doi:10.1007/s00217-017-2943-x. 
  28. ^ "Aquafaba, what is its chemical composition?". www.friekaker.no. 28 Ocak 2016. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  29. ^ Youn Young Shim; Rana Mustafa; Jianheng Shen; Kornsulee Ratanapariyanuch; Martin J. T. Reaney (2018). "Composition and Properties of Aquafaba: Water Recovered from Commercially Canned Chickpeas". Journal of Visualized Experiments (132): e56305. doi:10.3791/56305. PMC 5912395 $2. PMID 29553544. 14 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekmek</span> Geleneksel ve temel yiyecek

Ekmek, çeşitli tahıl unundan yapılmış hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan temel gıda. Tek başına tüketilebildiği gibi, yemeğin yanında veya yemeklere ya da yağlara banarak da tüketilebilmektedir.

<i>Yer fıstığı</i>

Yer fıstığı, baklagiller (Fabaceae) familyasından Arachis cinsinin bir türüdür. Tohumlarında %45-60 oranında yağ, %20-30 oranında protein, %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler içeren, özellikle yağ sanayi ve çerez yapımı başta olmak üzere, sapı kuru ot ve kabuğu da çeşitli şekillerde değerlendirilen değerli bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Soya</span> bir baklagil türü

Soya, baklagiller (Fabaceae) familyasından 1 - 1,5 m boyunda, kısmen sarılıcı, dallanmış, tek yıllık Doğu Asya kökenli bir bitkidir. Bitki, yenilebilir fasulyesi için yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Vejetaryenlik</span> Et içeren gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Vejetaryenlik ya da etyemezlik, çeşitli nedenlerle et, balık, deniz ürünleri, kümes hayvanları, çift toynaklılar tüketmemeye denir. Ayrıca, hayvan kesiminin tüm yan ürünlerini yemekten kaçınmayı da içerebilir. Et tüketmemenin yanında ayrıca hayvanların ürettiği yumurta, süt, bal vb. ürünleri de yemeyenlere ise veganlar denir. Vejetaryenlik ve veganlığın farkı; vejetaryenlikte bal ve kimine göre süt ile yumurta tüketilirken; veganlar, hiçbir hayvansal ürünü kullanmamaktadırlar. Bunlara istisnâ olarak süt ve süt ürünlerini kullanan lakto-ovo vejetaryenler, ilâveten yumurta yiyip süt ürünlerini tüketmeyen ovo vejetaryenler, diyet süt ürünlerini tüketen, ancak yumurtaları tüketmeyen lakto vejetaryenler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Nohut (tür)</span> Baklagiller familyasından bir bitki türü

Nohut, baklagiller (Fabaceae) familyasının Faboideae alt familyasına ait Cicer cinsinden bir baklagil türü.

<span class="mw-page-title-main">Bakla</span> baklagiller (Fabaceae) familyasına adını veren, gıda ve yem bitkisi olarak tarımı yapılan tek yıllık bitki

Bakla, baklagiller (Fabaceae) familyasına adını veren, gıda ve yem bitkisi olarak tarımı yapılan tek yıllık bir bitkidir.

İzolösin proteinlerin yapısında bulunan, DNA tarafından kodlanan 20 temel aminoasitten biridir. Hemen hemen tüm proteinlerde izolösine rastlamak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Metiyonin</span>

Metiyonin apolar bir aminoasit ve vücuttaki yağların metabolik olarak yakılmasını hızlandıran lipotropik bir moleküldür. İnsan vücudu tarafından sentezlenemediği için beslenme yoluyla dışarıdan temin edilmesi şart olan temel aminoasitlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mücver</span> Türk mutfağından kızartma kabak (sakız kabağı) yemeği

Mücver bir pişirme tekniğinin adıdır.Yaklaşık 20 değişik mücver yemeğinden kayıtlara dayanarak bahsedebiliriz.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

Trofoloji, yiyeceklerin birbirleriyle etkileşimini inceleyen bilim dalı. Yiyecek kombinasyonlarının önemi ilk olarak Amerikalı doktor William Howard Hay, MD (1866-1940) tarafından öne sürülmüştü. Daha sonra Hay'in yine bir Amerikalı doktor olan Herbert M. Shelton'un 1940'ta yayınlanan "Food Combining Made Easy" adlı kitabında yiyecekler kategorilere ayrılmıştır. Buna göre belirli yiyeceklerin birlikte yenilmesi yiyeceklerin yeterince sindirilmemesine, midede asit oluşumuna vs. neden olmaktadır. Yiyecek kombinasyonu fikrini popüler kitaplarıyla yaygınlaştıran ve aynı zamanda trofoloji terimini ilk kullanan kişi Daniel Reid ve kendi adıyla anılan rejimin mucidi Fransız yazar Michel Montignac'tır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda</span> vücut tarafından tüketilen, enerji sağlayan madde

Yiyecek, canlıların hayatlarını devam ettirebilmeleri için yemek suretiyle tüketmeleri gereken maddelerdir. Belirli bir öğünde tüketilen yiyeceklere yemek denir. Yiyecekler organik veya inorganik maddelerden üretilmiş olabilirler. Yiyeceklerde bulunan ve canlıların yaşamını devam ettirmesi, büyümesi için gerekli olan protein, vitamin, mineral gibi maddelere ise besin veya gıda denir. Ancak gıda sözcüğü "ilaçlar hariç, yaşamı devam ettirmek için tüketilen tüm yiyecek ve içecekler" anlamında da kullanılır. Ultra işlenmiş gıda, kolay yiyecek, organik gıda, abur cubur, fast food, çerez, genetiği değiştirilmiş gıdalar çok tüketilen türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Un</span> öğütülmüş tahıl

Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de tarım</span>

Türkiye'de tarım, istihdam, ihracat ve ulusal gelire yaptığı katkı ile önemli bir sektördür.

<span class="mw-page-title-main">Protein bar</span>

Protein bar, spor beslenmesi'nde kullanılan, karbonhidrat veya yağa kıyasla yüksek oranda protein içeren yiyecek.

<span class="mw-page-title-main">Damla çikolatalı kurabiye</span> çikolata parçası içeren kurabiye

Çikolata çikolatalı kurabiye Amerika Birleşik Devletleri kökenli bir çikolatalı kurabiye olup ayırt edici bileşeni olarak damla çikolata parçaları, M&M's veya çikolata şekerleri içerir. 1938 dolaylarında, Ruth Graves Wakefield, Nestlé yarı-tatlı bir çikolata çubuğundan bir kurabiyeye doğranmış parçalar ekledi.

<span class="mw-page-title-main">Vejetaryen ve vegan köpek diyeti</span>

Veganlığın insan pratiği gibi, vegan köpek maması da, bir hayvanın herhangi bir bölümünü veya herhangi bir hayvan ürününü içeren, işlenmiş bileşenlerin hariç tutulmasıyla formüle edilen gıdalardır. Özel olarak Vegepet vegan hayvan maması vardır. Vegan köpek maması, meyve, sebze, tahıllar, baklagiller, fındık, bitkisel yağlar ve soyaların yanı sıra hayvansal olmayan diğer gıdaların kullanımını içerebilir. Hepçil evcil köpekler, karbonhidratları metabolize etmek ve proteinde daha düşük bir diyetle gelişmek için evrimleşmiştir. Bu nedenle, düzgün bir şekilde formüle edilmiş ve dengelenmişse vegan bir diyet önemli olabilir.

Bir besin grubu, benzer beslenme özelliklerini veya biyolojik sınıflandırmaları paylaşan bir gıda koleksiyonudur. Beslenme rehberlerinin listesi genellikle yiyecekleri gıda gruplarına ayırır ve Önerilen Günlük Besin Alım Miktarı İngilizcesi Recommended Dietary Allowance (RDA) sağlıklı bir diyet için her grubun günlük porsiyonlarını önerir.

<span class="mw-page-title-main">Yumurta ikamesi</span>

Yumurta ikamesi, pişirme ve fırınlamada yumurtaların yerini almak için kullanılabilen üründür. Bugün piyasada yumurtadan kaçınmak isteyen insanlar için birçok ticari ikame ürün bulunmaktadır. Bu ürünlerin çoğu hayvansal ürünlerden yoksundur, bu nedenle vegandır ve kolesterol içermez. Yumurta tozu da buna aittir.

<span class="mw-page-title-main">Baghali gatogh</span>

Baghali ghatogh bakla, dereotu ve yumurta ile yapılan bir yemektir. Kuzey İran'da yapılır. Gilan ve Mazandaran gibi kuzey illerinde genellikle kateh ile servis edilir ve bir khoresh olarak kabul edilebilir. Zerdeçal, tuz, sarımsak ve bazen biberle tatlandırılır.