İçeriğe atla

Apsatı

Apsatı veya Apsat (ayrıca Avsati veya Æfsati) Gürcistan'daki Kafkas halklarının mitolojisinde kuş ve hayvan tanrısıdır.[1][2] Apsat kelimesi, Abhazcada "kuş" anlamına gelen a-psaåf sözcüğünden türemiş olabileceği gibi,[3] Apsat ile ilişkilendirilen Aziz Eustathios'tan da türemiş olabilir.[4] Bazı kaynaklar, Apsat'ın tüm av hayvanlarının tanrısı olduğunu söylerken diğer kaynaklar özellikle kuş ve balıklara göz kulak olduğunu yazmaktadır.[4] Bazı kaynaklarda başlıca avcılık tanrılarından biri olarak geçerken diğerlerinde avcılık tanrılarının panteonunun bir parçasıdır.[5] Birkaç kaynakta gök gürültüsü ve şimşekle ilişkilendirilmiştir.[6]

Balkarlar arasında Apsatı ismiyle bilinen av koruyucu varlığı, hürmeten "Bayçomard" olarak anılır.[7]

Kaynakça

  1. ^ Bonnefoy, Yves (15 Mayıs 1993). Asian Mythologies (İngilizce). University of Chicago Press. ISBN 9780226064567. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2020. 
  2. ^ Bläsing, Uwe; Arakelova, Victoria; Weinreich, Matthias (25 Haziran 2015). Studies on Iran and The Caucasus: In Honour of Garnik Asatrian (İngilizce). BRILL. ISBN 9789004302068. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2020. 
  3. ^ Scoggin, Mary; Friedrich, Paul (1 Ocak 2006). Language, Culture and the Individual: A Tribute to Paul Friedrich (İngilizce). Lincom Europa. ISBN 9783895867194. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2020. 
  4. ^ a b Tuite, Kevin (2015). The institutional and vernacular cults of the military saints in the western Caucasus: Image-mediated diffusion and body shift in the cult of St Eustace in the western Caucasus (PDF). "On the Road to Paradise: Peripheral Visions, Unorthodox Iconographies," Canadian Anthropological Society (İngilizce). s. 4. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Ocak 2020. 
  5. ^ Bonnefoy, Yves (15 Mayıs 1993). American, African, and Old European Mythologies (İngilizce). University of Chicago Press. ISBN 9780226064574. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2020. 
  6. ^ Golan, Ariel (1 Ocak 2003). Prehistoric Religion: Mythology, Symbolism (İngilizce). Ariel Golan. ISBN 9789659055500. 4 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2020. 
  7. ^ Bayat, Fuzuli (2006). Oğuz destan dünyası: Oğuznamelerin tarihî, mitolojik kökenleri ve teşekkülü. Ötüken Neşriyat. s. 78. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye</span> Batı Asya ülkesi

Suriye, resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz ve Levant'ta yer alan bir Batı Asya ülkesidir. Batıda Akdeniz, kuzeyde Türkiye, doğu ve güneydoğuda Irak, güneyde Ürdün ve güneybatıda İsrail ve Lübnan ile sınırlanan ve 14 vilayetten oluşan üniter bir cumhuriyettir. Verimli ovalar, yüksek dağlar ve çöllerden oluşan bir ülke olan Suriye, çoğunluğu Suriyeli Araplar, Kürtler, Türkmenler, Süryaniler, Ermeniler, Çerkesler, Arnavutlar ve Rumlar olmak üzere çeşitli etnik ve dinî gruplara ev sahipliği yapmaktadır. Dinî gruplar arasında Sünniler, Hristiyanlar, Nusayriler, Dürziler ve Yezidiler bulunmaktadır. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'dır. Araplar en büyük etnik gruptur ve Sünniler en büyük dinî gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Kuş</span> kanatlı, iki ayaklı, sıcakkanlı, yumurtlayan ve tüylü omurgalı hayvanlar

Kuş; tüyleri, dişsiz gagaları, yumurtladıkları sert kabuklu yumurtalar yoluyla üreyen, yüksek metabolizma hızına sahip, dört odacıklı kalpleri ve hafif ama güçlü bir iskelet yapısına sahip, Aves sınıfını oluşturan sıcakkanlı omurgalı hayvanlar grubudur. Tüm dünyada yaygın olarak yaşayan kuşların boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ila deve kuşunda 2,75 m arasında değişir. On bin kadar yaşayan kuş türü bulunur ve bunların yarısından fazlasını ötücü kuşlar oluşturur. Kuşların türlere göre farklılık gösteren kanatları vardır ve kanatsız olduğu bilinen tek grup kivi kuşu ve soyları tükenmiş olan moa ile fil kuşudur. Ön ayakların evrimleşerek kanatlara dönüşmesi kuşlara uçma yeteneği sağlamış ancak daha sonra yine evrimin devam etmesiyle penguenler, deve kuşları ve adalarda endemik olan bazı türler uçma yeteneğini kaybetmişlerdir. Kuşların sindirim ve solunum sistemleri de uçma yeteneğine uyum sağlamıştır. Özellikle deniz kuşları ve bazı su kuşları gibi kuşlar ayrıca evrimleşerek yüzme yeteneği de kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri</span> İsraile ait bir bölge

Golan Tepeleri ya da Cevlan Tepeleri veya sade bir şekilde Golan, Levant'ta yaklaşık 1,800 kilometrekarelik bir bölgedir. 'Golan Tepeleri' olarak tanımlanan bu bölge, disiplinler arasında farklılık gösterir: jeolojik ve biyocoğrafik bir bölge olarak Golan Tepeleri, güneyde Yermuk Nehri, batıda Celile Denizi ve Hula Vadisi ile sınırlanan bazaltik bir platoyu ifade eder. Sosyo-politik olarak Suriye'nin güneybatı, İsrail'in ise kuzeydoğu ucundaki bir bölgedir. Lübnan ve Ürdün ile komşudur. Bir bölümü Kuneytire Valiliği, bir bölümü Dera Valiliği'nin sınırları içinde kalır.

<span class="mw-page-title-main">Bes (Mısır mitolojisi)</span> Antik Mısırda dans ve müzik tanrısı

Bes (Hiyeroglifik olarak da

Buga - Tunguzlarda ve akraba bir kavim olan Evenklerde Cennet Tanrısı. Boga Han olarak da bilinir. Özellikle Tunguzlarla akraba ve/veya komşu olan Moğol ve Türk kavimlerinde de bahsi geçmektedir ve saygı duyulur. Hatta bazı Türk ve Moğol boylarının tanrıları arasında da yer alır. Evreni, cenneti ve tanrısallığı kapsayan bir içeriğe sahiptir. Her şeye gücü yeter ve tüm yaşamı kontrol eder. Tunguz kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Yves Bonnefoy</span>

Yves Jean Bonnefoy, Fransız şair ve deneme yazarı. Bonnefoy ünlü İngiliz oyun yazarı William Shakespeare'den derlediği eserleriyle bilinir. Kendisi Tours, Fransa doğumludur.

<i>Lamassu</i> Mezopotamya mitolojisinde koruyucu ruh

Lamassu, genellikle insan kafalı, boğa ya da aslan gövdeli ve kuş kanatlarına sahip Asur koruyucu tanrısıdır. Bazı yazılarda kadın bir ilahı temsil ettiği tasvir edilmiştir. Lamassu'nun eril karşılığı anlamına gelen şedu daha az kullanılan bir isimdir. Lamassu; burçları, ana yıldızları ve takımyıldızlarını temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Ninurta</span> Antik Mezopotamya tanrısı

Ninurta (Sümerce: 𒀭𒊩𒌆𒅁 DNIN.URTA. Anlamı bilinmiyor.) veya bilinen diğer adıyla Ninĝirsu (Sümerce: 𒀭𒊩𒌆𒄈𒋢 DNIN.ĜIR2.SU Anlamı: "Girsu'nun Lordu"), erken Sümerlerde ilk ibadet edilen tarım, şifa, avcılık, hukuk, yazı ve savaşla ilgili antik Mezopotamya tanrısıdır. İlk kayıtlara göre, tarım ve insanları hastalıklar ile demonların güçlerinden koruyan şifa tanrısıdır. Daha sonraki zamanlarda ise Mezopotamya daha askerî bir hâle geldikçe, daha önceki tarımsal niteliklerinin çoğunu elinde tutmakla birlikte savaşçı bir tanrı olmuştur. Baş Tanrı Enlil'in oğlu olarak kabul edilmiştir. Sümerlerdeki ana tapınma merkezi, Nippur'daki Eşumeşa tapınağıydı. Ninĝirsu, Lagaş'ta kendisine ait tapınağı yeniden inşa eden Lagaş Kralı Gudea tarafından onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dali (tanrıça)</span> Güney Kafkas mitolojisindeki bir tanrıça

Dali, Güney Kafkas halklarının mitolojisindeki bir tanrıçadır. Özellikle Svan efsanelerinde görülmekle beraber, Megreller gibi diğer Güney Kafkas halklarında da Dali'ye eş değer kabul edilen figürler bulunmaktadır. Dali, dağ keçisi ve geyik gibi vahşi dağ hayvanlarının koruyuculuğunu yapan bir av tanrıçasıdır. Dali'nin yasaklarına itaat eden avcılar avlarında başarıya ulaşırken kurallarına uymayanlar cezalandırılır.

Capra dalii 2006 yılında Gürcistan'da keşfedilen soyu tükenmiş bir keçi türüdür. Keçi ve dağ keçisi gibi toynaklı hayvanların koruyucusu olarak kabul edilen Gürcü tanrıça Dali'nin ardından adlandırılmıştır. C. dalii fosilinin parçaları ilk olarak Dmanisi arkeolojik sit alanında bulunmuştur. Batı Kafkas dağ keçisi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Türün soyunun Erken Pleistosen çağda tükendiği sanılmaktadır.

Kurşa Gürcü mitolojisindeki efsanevi köpektir. Bazı hikâyelerde farklı karakterlerin yanında görünse de, genelde kültürel kahraman Amirani'nin sadık arkadaşı olarak bilinir. Kurşa, Gürcücede "siyah kulaklı" anlamına gelmektedir ve Gürcistan'da yaygın olarak kullanılan bir köpek ismidir. Kuzgun veya kartalın yumurtasından doğduğu söylenen Kurşa, bazen kartal kanatlarıyla tasvir edilir. Kanatlarından ayrı olarak, Kurşa bazen devasa pençeler, altın dudaklar ve elek kadar büyük gözleriyle tanımlanır. Kurşa'nın doğa üstü yeteneklerinin arasında: gök gürültüsü şiddetinde havlama, büyük bir tarla boyunca sıçrama, ve kusursuz av takip yeteneği bulunmaktadır.

Gürcü mitolojisi, Hristiyanlık etkisinin görülmeye başladığı tarihten önceki Gürcülerin mitolojisini ifade eder. Gürcü mitleri ve efsaneleri esas olarak popüler masallarla günümüze ulaşmıştır. Bu efsanelerin çoğu, 3 ve 4. yüzyıllarda Gürcistan'ın Hristiyanlaşmasıyla dini efsanelerle kaynaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Av ilâhları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Av ilâhları, hayvan avcılığı ve avcılık sırasında kullanılan alet ve becerilerle ilgili mitolojilerde görülen tanrı ve tanrıça figürleridir. Av ilâhları çok tanrılı dinlerdeki ortak figürlerden biridir.

Anti-Azerizm, Azeri karşıtlığı, Azerbaycan Türklerine yönelik karşıtlık veya Azerbaycanofobi, Azerbaycan Türkleri'ne ve Azerbaycan'a karşı nefret ve korku olarak tanımlanır.

Sopdu, Eski Mısır dininde gökyüzünün ve doğu sınır bölgelerinin tanrısıydı. O Khensit'in kocasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bilgi tanrılarının listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bilgi tanrıları, mitolojilerde bilgi, bilgelik veya zeka ile ilişkili tanrılardır.

<span class="mw-page-title-main">İsimud</span>

İsimud, Sümer mitolojisinde tanrı Enki'nin elçisi olan küçük bir tanrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri'nin statüsü</span> İsrail-Suriye sınırına yakın platonun uluslararası yasal statüsü

Golan Tepeleri, Batı Asya'nın Levant bölgesinde yer alan ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail tarafından Suriye'den ele geçirilen kayalık bir platodur. İsrail ve ABD dışındaki uluslararası toplum, Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından askeri işgal altında tutulan Suriye toprağı olduğunu kabul etmektedir. Savaşın ardından Suriye, Hartum Kararı'nın bir parçası olarak İsrail ile herhangi bir müzakereyi reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Foroneus</span>

Yunan mitolojisinde, Phoroneus veya Phoroneos Argos'un kahramanı ve ateş-getiren en eski kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">İlahi varlık</span> doğal veya doğaüstü tanrı veya tanrıça, yüce varlık

İlahi varlık, ilahi ya da kutsal kabul edilen doğaüstü varlıklardır. Dinler, taptıkları tanrı sayısına göre sınıflandırılabilir. Politeist dinler birden çok ilahi varlığı kabul ederken, monoteist dinler yalnızca bir tane ilahi varlığı kabul eder. Henoteist dinler, diğer tanrıları inkâr etmeden yalnızca bir ilahi varlığı kabul eder ve diğer inançları aynı ilahi ilkenin farklı yönleri olarak görür. Nonteist dinler, herhangi bir yaratıcıyı reddeder ancak bir panteonu kabul edebilir.