İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
BASIC 1964'te John George Kemeny ve Thomas Eugene Kurtz tarafından New Hampshire, ABD'de icat edilmiş, günümüzde de çeşitli türevleri kullanılmakta olan yüksek düzey bir programlama dili. Farklı türevleri birçok işletim sisteminin parçası olarak sunulmuştur.
QuickBASIC, QBASIC ya da QB, Microsoft şirketi tarafından geliştirilmiş, Microsoft QuickBASIC isimli programlama dilinin belli özellikleri çıkarılarak sadeleştirilmiş halidir. MS-DOS işletim sisteminin belli sürümlerinin parçası olarak sunulmuştur. Adından da anlaşılacağı üzere, yapısal bir BASIC türevidir.
Macintosh, kısaca Mac olarak bilinen ve adını McIntosh Amerikan 1949 ses firmasından alan patent sorunu yaşamamak için Macintosh olarak yazılan, kişisel bilgisayar üreten Apple Computer Inc.'in bir ürünüdür. Ürün yelpazesi 1984 yılında başlamış ve piyasada fare ve grafik arayüz kullanan ilk başarılı bilgisayar serilerinden biri olmuştur. Bu başarıdan dolayı, 1986 yılından itibaren şirketin Lisa, Apple II, Apple III gibi yelpazeleri sonlandırılıp tüm bilgisayarları Macintosh serisi altında toplanmıştır.
macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.
Microsoft Excel, Microsoft tarafından Microsoft Windows ve Apple Macintosh işletim sistemleri tabanında çalışmak üzere yazılan ve dağıtımı yapılan bir tablolama programıdır (spreadsheet). İçinde bulunan detaylı finansal çözümlerin yapılabildiği tablolama, grafik oluşturma başarısı ve uygulamalarda kullanılabilecek Visual Basic makro programlama dili sayesinde kendi türünde şu anda dünyadaki en popüler yazılımdır.
NeXT, Inc., 1985 yılında Apple Bilgisayar'ın kurucu ortağı Steve Jobs tarafından kurulan bir Amerikan bilgisayar üreticisi ve yazılım şirketiydi. Birkaç iş arkadaşıyla birlikte Apple'dan çıkarıldıktan sonra Jobs tarafından kuruldu. California merkezli şirket, yüksek öğrenim ve iş dünyası pazarı için tasarlanmış bir dizi iş istasyonu bilgisayarları üretti. İlk ürünü olan NeXT Computer'ı 1988'de piyasaya sürdü. İlk yıllar görece düşük satış rakamı yakalasa da, yenilikçi, nesne yönelimli NeXTSTEP işletim sistemi ve geliştirme ortamı oldukça beğeni topladı.
Digital Research Dr. Gary Kildall tarafından CP/M işletim sistemi ve yan ürünlerinin geliştirilmesi ve pazarlanması için kuruldu. Mikrobilgisayar döneminin ilk büyük yazılım şirketiydi.
OpenGL, gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik uygulama geliştirme arabirimidir. Windows, Linux, MacOS ve Solaris gibi birçok işletim sisteminde yaygın olarak ve Playstation 3 başta olmak üzere bazı oyun konsollarınca desteklenir. Donanım tarafında ise SGI, ATI, Nvidia veya Intel gibi büyük üreticiler her ekran kartında OpenGL desteği sunar.
Stephen Gary Wozniak, ABD doğumlu bilgisayar bilimcisidir. Polonya kökenli bir ailedendir. Steve Jobs'la birlikte Apple Bilgisayar şirketini kurmuştur. 1970'lerdeki kişisel bilgisayar devrimine büyük katkılarda bulunan buluşları ve cihazlarıyla tanınır. 1970'lerin ortasında Apple I ve Apple II isimli bilgisayarları geliştirmiştir. Apple II büyük bir başarı kazanarak 1970'lerde ve 1980'lerin başında en çok satan kişisel bilgisayar olmuştur.
WebGL, kâr amacı gütmeyen teknoloji şirketler birliği Khronos Group tarafından yönetilen, web ortamında 3 boyutlu grafik çizimi sağlanmasını amaçlayan bir web standardıdır. OpenGL ES 2.0 üzerine temellendirilmiştir, otomatik hafıza yönetimli JavaScript gibi dillere uyum sağlaması için küçük değişikliklere uğramış olsa da WebGL OpenGL ES'ten çok da farklı değildir. Uyumlu web tarayıcısında herhangi bir eklenti kurulmasını gerektirmeden, HTML5'in Canvas elementi üzerinde 3 boyutlu grafik çizimi yapılmasını mümkün kılmaktadır.
Bu sayfa işletim sistemi listesidir. Bilgisayar işletim sistemleri teknolojisine, sahibine, lisansına, çalışma durumuna, kullanıma ve birçok diğer özelliklerine göre kategorilere ayrılır. Uygulamada birçok grup ortak olabilir.
Mac OS X 10.2 veya Mac OS X Jaguar, Apple tarafından üretilmiş ve piyasaya çıkarılmış üçüncü nesil bir Mac OS X işletim sistemidir. Sürüme takma isim olarak büyük kedilerin bir türü olan Jaguar ismi verildi. İşletim sistemi 24 Ağustos 2002'de tek bilgisayar kurulumları için ve tek evde ayrı bilgisayarlarda beş kurulumlara izin veren aile paketi olarak yayınlandı. İşletim sistemi genel olarak genel hız geliştirmeleri, kullanılabilir grafik ve terminal uygulamaları ile uyumluluk ve istikrar alanlarında ileriye atılmış büyük bir adım olarak, çoğu Macintosh kullanıcıları tarafından iyi kabul edildi.
XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.
Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.
Cocoa, masaüstü işletim sistemi macOS için Apple'ın yerel nesne yönelimli programlama ve uygulama programlama arayüzüdür (API).
Carbon, Macintosh bilgisayarları çalıştıran işletim sistemi olan Mac OS X için Apple'ın C tabanlı uygulama programlama arayüzlerinden (API) biridir. Carbon, Mac OS 8 ve Mac OS 9 işletim sistemlerinde çalışan programlar için iyi bir geriye dönük uyumluluk sağlamıştır. Geliştiriciler, “klasik” Mac OS ve Macintosh işletim sistemleri yazılımlarını OS X platformuna taşımak için uygulamayı azami çaba harcayarak çok az bir çaba ile kullanabilirler. OpenStep'te ortaya çıkan tamamen farklı Cocoa API sistemidir.
ABC, Leo Geurts, Lambert Meertens ve Steven Pemberton tarafından CWI, Hollanda'da geliştirilen zorunlu bir genel amaçlı programlama dili ve programlama ortamıdır. Etkileşimli, yapılandırılmış, üst düzeydir ve BASIC, Pascal veya AWK yerine kullanılması amaçlanmıştır. Bir sistem programlama dili olmaktan ziyade, öğretme veya prototip oluşturma amaçlıdır.
Macintosh işletim sistemleri, Apple tarafından geliştirilen işletim sistemleri ailesidir. 1984 yılından beri Macintosh serisi kişisel bilgisayarlarıyla kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Bir hobi amaçlı işletim sistemi geliştirmek, bilgisayarı hobi olarak gören kişiler için daha karmaşık ve teknik bir seçenek olabilir. Hobi işletim sistemi tanımı da bazen biraz belirsiz olabilir. Bunlar, geliştirici bakış açısından geliştiricilerin/yazılım topluluklarının sadece eğlenmek ya da öğrenmek amacıyla yaptıkları projeler olabilir, kullanıcı bakış açısından kullanıcıların geniş çaplı ve tam işlevsel bir sistemden ziyade sadece bir oyuncak olarak kullandıkları/kurcaladıkları veya kendilerini geliştirdikleri sistemler olarak da görülebilir ya da çok büyük bir kullanıcı tabanına sahip olmayan küçük bir topluluğa sahip bir işletim sistemi olarak da tanımlanabilir.