İçeriğe atla

Apostolik veraset

Deodatus'un piskoposluk kutsaması ; Claude Bassot [fr] (1580–1630)

Apostolik veraset, Hıristiyan Kilisesi'nin hizmetinin kimi Hristiyan mezhepleri tarafından sürekli olarak havarilerden türediğinin kabul edildiği yöntem olup, genellikle bunun bir dizi piskopos aracılığıyla gerçekleştiği iddiasıyla ilişkilendirilmiştir.[1] Katolik, Doğu Ortodoks, Anglikan, İsveç Kilisesi, Doğu Ortodoks, Doğu Kilisesi, Hussit, Moravya ve Eski Katolik geleneklerine göre "bir piskopos, bu havarisel mirasta kutsanmadığı sürece düzenli veya geçerli emirlere sahip olamaz".[2][3] Bu geleneklerde diğer geleneklerin tümünün piskoposluk kutsamaları geçerli sayılmaz.[4]

Bu silsile başlangıçta bir ya da daha fazla havari tarafından kurulan belirli bir piskoposluk makamının piskoposları olarak görülmüştür. Tarihçi Justo L. González'e göre, apostolik silsile günümüzde genellikle, her biri diğer piskoposlar tarafından kutsanan ve kendileri de benzer şekilde kutsanmış olan, havarilere kadar uzanan bir dizi piskopos anlamına gelecek şekilde anlaşılmaktadır.[5] Uluslararası Katolik Kilisesi ve Ortodoks Kilisesi Arasında Teolojik Diyalog Ortak Komisyonu'na göre, "apostolik veraset" sadece bir yetki aktarımından daha fazlasını ifade etmektedir. Bu, havarisel inanca tanıklık eden, diğer kiliselerle birlik içinde olan, aynı havarisel inanca tanıklık eden bir kilisedeki ardıllıktır. "Makam(kathedra) piskoposu kilise havariliğinin kalbine yerleştirmede önemli bir rol oynar", ancak bir kez atanmış olan piskopos kilisesinde havariliğin garantörü haline gelir ve havarilerin halefi haline dönüşür.[6][7]

Yeni Ahit'e başvururlar ve bunun kişisel bir havarisel silsileyi ima ettiğini belirtirler (örneğin Pavlus'tan Timoteos ve Titus'a). Ayrıca erken dönem Kilisesi'nin diğer belgelerine, özellikle de İlk Clemens Mektubu'na başvurmaktadırlar.[8] Bu bağlamda Clement, havarilerin piskoposları halef olarak atadıklarını açıkça belirtiyor ve bu piskoposların da kendi haleflerini atamaları talimatını veriyor; Bu göz önüne alındığında, Kilise'nin bu tür liderlerinin sebepsiz yere ve bu şekilde görevden alınmaması gerekiyordu. Dahası, Kilise içindeki piskoposların kişisel havarisel ardıllığının gerekliliğini savunanlar Roma Katolik Kilisesi, Doğu Kilisesi, Doğu Ortodoksluğu, Doğu Ortodoks Kilisesi olarak bölünmeden önce, bölünmemiş erken Kilise'nin (MS 431'e kadar) evrensel uygulamasına işaret etmektedir.

Bazı konformist olmayan Protestanlar da dahil olmak üzere bazı Hristiyanlar bu tür bir sürekliliğin gerekliliğini reddetmektedir [9][10][11] ve söz konusu tarihsel iddialar onlar tarafında ciddi bir şekilde sorgulanmıştır; Anglikan akademisyen Eric G. Jay, dogmatik anayasa Lumen gentium'un (1964) Bölüm III'ünde episkoposluğun ortaya çıkışına dair verilen açıklamanın "çok kabataslak olduğunu ve Hristiyan hizmetinin erken tarihindeki birçok belirsizliğin atlandığını" belirtmektedir.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Cross, Frank Leslie; Livingstone, Elizabeth A. (2005). The Oxford Dictionary of the Christian Church (İngilizce). Oxford University Press. s. 91. ISBN 978-0-19-280290-3. 16 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2024. 
  2. ^ Guidry, Christopher R.; Crossing, Peter F. (1 Ocak 2001). World Christian Trends, AD 30 – AD 2200: Interpreting the Annual Christian Megacensus. William Carey Library. s. 307. ISBN 9780878086085. A number of large episcopal churches (e.g. United Methodist Church, USA) have maintained a succession over 200 years but are not concerned to claim that the succession goes back in unbroken line to the time of the first Apostles. Very many other major episcopal churches, such as the Roman Catholic, Orthodox, Old Catholic, Anglican, and Scandinavian Lutheran, make this claim and contend that a bishop cannot have regular or valid orders unless he has been consecrated in this apostolic succession. 
  3. ^ Konečný, Šimon (1995). A Hope for the Czechoslovak Hussite Church. Reformed Theological Seminary. s. 86. 
  4. ^ Apostolic succession. Encyclopædia Britannica. 4 Ocak 2007. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2024. 
  5. ^ González, Justo L (2005). Essential Theological Terms. Westminster John Knox Press. s. 15. ISBN 978-0-664-22810-1. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2024. 
  6. ^ "II,4", The Mystery of the Church and of the Eucharist in the Light of the Mystery of the Holy Trinity, 1982 
  7. ^ "Apostolic succession", The Sacrament of Order in the Sacramental Structure of the Church with Particular Reference to the Importance of Apostolic Succession for the Santification and Unity of the People of God, 1988 
  8. ^ Adam, Karl. The Spirit of Catholicism. Doubleday, 1957 p. 20
  9. ^ Webb, Jim (11 Ekim 2005). Born Fighting: How the Scots-Irish Shaped America (İngilizce). Crown. s. 115. ISBN 978-0-7679-2295-1. 
  10. ^ "apostolic succession". The Oxford Dictionary of the Christian Church. Oxford University Press. 2005. ISBN 978-0-19-280290-3. 
  11. ^ "Apostolic Succession". The Columbia Encyclopedia. sixth. Columbia University Press. 2004. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2017. 
  12. ^ Jay, Eric G. The Church: its changing image through twenty centuries. John Knox Press: 1980, p. 316f

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

Başpiskopos ya da Başepiskopos sözcüğü, Yunanca episkopos sözcüğünden gelir. Episkopos, epi (yukarıdan) ve -skopos (bakmak) sözcüklerinin birleşiminden oluşur ve "yukarıdan izleyen, gözeten" anlamlarına gelir.

Patrik, Ortodoks Kilisesileri, Oriental Ortodoks Kiliseleri, Süryani Kilisesi ve diğer Doğu Kiliseleri'nde kilisenin başında bulunan en yüksek rütbeli piskopos.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kilise (örgüt)</span> İsa Mesihe inancını kuran inançlı topluluk

Kilise, Hristiyanlıkta kendi din adamları, kendi binaları ve diğerlerinden ayrılan doktrinleri bulunan mezheplerden her birine verilen isim. Hristiyan mezhepleri Roma Katolik Kilisesi, Protestan kiliseler ve Ortodoks Kilisesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Papanın yanılmazlığı</span> Katolik Kilisesi dogması

Papalığın yanılmazlığı, Katolik Kilisesi'nin bir öğretisidir ve İsa'nın Aziz Petrus'a verdiği söze dayanarak Papa'nın ex cathedra konuşması sırasında "başlangıçta apostolik Kilise'ye verilmiş ve Kutsal metin ve gelenekle aktarılmış" öğreti konusunda hata yapma ihtimalinden korunduğunu ifade eder.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

Piskopos, bazı Hristiyan kiliselerinde, birkaç cemaatten oluşan bir bölgenin başpapazı olan, fetva verme yetkisine sahip üst kademeden din adamı.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Apostolik Kilisesi</span> Ermeni halkının çoğunluğunun üye olduğu ortodoks inancına inanan Hristiyan kilisesi

Ermeni Apostolik Kilisesi ya da Ermeni Ortodoks Kilisesi, dünya Ermenilerinin büyük çoğunluğunun üye olduğu, dünyanın eski millî Hristiyan kiliselerinden biri olan mezhep. Hristiyanlığı Ermenilere ilk tanıtanlar olduklarına inanılan, İsa Mesih'in havarileri Taday ve Bartalmay'a dayanarak kendisini "apostolik" bir kilise olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Floransa Konsili</span>

Basel Konsili, Papa IV. Eugenius'un karşı çıktığı kilise reformuna destek veren piskoposlarca 1431 yılında İsviçre'nin Basel'de başlamıştır. Papa IV. Eugenius tarafından Ferrara'ya 1438 yılında taşınmıştır. Konsil, veba salgını tehlikesi yüzünden 1439 yılında Floransa şehrinin gelecekte yapılacak ödeme karşılığı konsilin masraflarını ödemesi sayesinde bu şehre taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Eugenius</span> 15.yüzyıl İtalyan Papası

Papa IV. Eugenius, doğum adı Gabriele Condulmer, 3 Mart 1431 - 23 Şubat 1447 döneminde Papalık yapmıştır.

Episkopos makamı, asıl anlamıyla piskoposun resmen oturduğu kürsüdür. Katedra da denen bu resmî kürsü, piskoposun ana kilisesinde olup bu yüzden bu kiliseye piskoposun katedrali denmektedir. Kürsüye bilhassa Doğu Ortodoks Kilisesi'nde ayrıca piskoposun tahtı da denmektedir.

Piskoposluk, bir piskoposun dînî idâresi altında olan bölgedir. Batı Hristiyanlığında, piskoposluk bölgesi bir piskoposun yetki alanıdır. Yardımcı piskoposlar da bulunabilir. Bir piskoposluğun alt bölgelerine pariş denilir. Piskoposluk için kullanılan diocese, diócesis, diocèse, vb. isimler Yunanca διοίκησις (diokisis) isminden gelmektedir. Doğu Hristiyanlığında bu kelime, patriklik bölgesi anlamında kullanılmaktadır. Bu sebeple, Doğu Hristiyanlığında, patriğin astları konumundaki piskoposlar, parişlerin yöneticileridir. Bu sisteme piskoposluk yönetim sistemi denir. Başpiskoposluk, bir piskoposluktan hiyerarşik olarak üstündür. Başpiskopos, bir metropolit olabilir. Metropolitler, bir kilise eyâleti yöneticisidirler. Kilise eyâletleri, piskoposluklardan meydâna gelir ve eyâletin merkezi bir kilise metropolisidir. Kilise metropolisi, bâzen bir yerleşim yeri olan metropolisle çakışıktır. Bu yönetim düzeni, temel olarak, kiliselerin Roma eyâletlerine göre teşkilatlanması ile ortaya çıkmıştır. Metropolitlerin idâre ettiği kilise eyâletinde çalışan ve onun astı olan piskoposlara sufragan piskopos denir. Orta Çağ Avrupasında piskopos prensler ortaya çıktı. Yönetim alanlarındaki bölgenin hem piskoposu hem de siyâsî lideri durumundaki bu yöneticilerin alanları bâzen özerk bâzen de tam bağımsız siyâsî devlet olarak tezâhür etti.

Aziz Mari, Doğu Asur Kilisesi'nin azizlerinden biridir. Edessalı Thaddeus tarafından Hristiyanlığa döndürülen Mari'nin, Thaddeus'un ardılı piskopos Aggai tarafından eğitildiği söylenir. Ancak Osroene Krallığındaki yeni kral Manu'nun yeniden putperest­liğe dönmesi üzerine ikinci piskopos öldürülmüş ve Antakya pisko­posu Serapion, Mari'yi Edessa piskoposu olarak atayana kadar yeri boş kalmıştır. Havarilerin ardıllık zincirinde kesintiye yol açmamak için Nasturiler Serapion'un da Roma piskoposu Zefinirus tarafın­dan kutsandığını, onun da papalık tacını bizzat Petrus'un elin­den alındığını savunurlar. Bu hikâyenin doğruluğu bir takım anakronik bilgiler nedeniyle tartışmalıysa da modern Nasturiler mektupların doğruluğundan hiç şüphe etmemişler ve onla­ra duydukları saygıyı, bazı durumlarda Süryani litürjisi içinde anarak göstermeye devam etmişlerdir. Öyle ki Mari ve Edessalı Thaddeus, Addai ve Mari ilahi liturjisi olarak bilinen bir ritüel ile tanınmaktadırlar. Aziz Mari'nin aynı zamanda Ninova, Nusaybin ve Fırat boyunca misyoner faaliyetlerde bulunduğuna inanılır. Dair-Kuni'de gömülüdür. Hayatına yönelik neredeyse yok denecek kadar az bilgi bulunmasına rağmen Doğu Asur Kilisesi, Keldani Katolik Kilisesi ve Syro-Malabar Kilisesi tarafından aziz olarak kabul edilir.

Kazakistan'daki Katolik Kilisesi, Roma'daki Papa'nın ruhani liderliği altındaki Katolik Kilisesi'nin bir parçasıdır.

Katolik Kilisesi veya Roma Katolik Kilisesi, ruhanî başkanı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

Papa III. Sylvester, Roma'da Giovanni olarak doğmuştur. Roma Piskoposu ve dolayısıyla 20 Ocak'tan Mart 1045'e kadar Papalık Devleti'nin hükümdarlığını yaptı.

Azerbaycan'da Hristiyanlık bir azınlık dinidir. 280.000 ila 450.000 arasında tahmin edilen Hıristiyanlar çoğunlukla Rus ve Gürcü Ortodoks ve Ermeni Apostoliktir. Ayrıca, büyük çoğunluğu Müslüman kökenli olan küçük bir Protestan Hristiyan topluluğu da bulunmaktadır.

Kalkedon Hristiyanlığı veya Kadıköy Hristiyanlığı, 451 yılında toplanan dördüncü ekümenik konsey olan Kalkedon Konsili'nin teolojik kararlarını kabul etmiş Hristiyanlık kollarına verilen addır. Kalkedon Hristiyanlığı, İsa Mesih'in tek bir kişi (prosopon) olarak hem ilahi hem de insani doğaya sahip olduğunu savunan Kalkedon Amentüsü'nü benimser.