İçeriğe atla

Apedemak

Apedemak
Naqa Lion Temple: Three-headed Apedemak with four arms
hiyeroglif yazısıyla adı
M17p
r
Aa11
k
R8A40

Apedemak
Jprmk

Apedemak veya Apademak, Nübye'ye yaşayan Meroitik halkların taptığı aslan başlı bir savaşçı tanrıydı. Meroe hükümdarları tarafından inşa edilen Naqa tapınağında Apedemak, üç aslan başlı ve dört kollu bir tanrı[1] ya da aslan başlı bir yılan olarak tasvir edilmiştir. Ancak genellikle aslan başlı bir adam olarak tasvir edilir.

Apedemak, Kuş'un savaş tanrısı olarak kabul edildi. Kuş Krallığı, Apedemak'ın ordularına zafer kazandırdığına ve düşmanlarını yendiğine inanıyordu. Kuş Krallığı kökenli firavunlar askeri kampanyalar düzenlediklerinde, genellikle Apedemak'ın desteğini ve yardımını talep ettiler.

Tapınaklar

Bu tanrıya adanmış bir dizi Meroitik tapınak, Batı Butana bölgesinden bilinmektedir: Naqa, Meroe ve Musawwarat es-Sufra,[2][3] onun ana kült yeri gibi görünmektedir.

Kaynakça

  1. ^ The gods of Egypt. 1st English language ed., enhanced and expanded. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. 2001. s. 106. ISBN 978-0801438349. OCLC 46564790. 
  2. ^ The Nubian Past. Oxon: Routledge. 2004. ss. 150-153, 167, 179-180. ISBN 9780415369886. 
  3. ^ The Lost Kingdoms of Africa. Londra: Transworld Publishers. 2012. ss. 35-36. ISBN 9780593068144. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Mısır tanrıları Mısır mitolojisinde adı geçen tanrılardır.

Amon, Hermopolitan Ogdoad'ın bir üyesi olarak görünen önemli bir eski Mısır tanrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anubis</span>

Anubis (Anpu), Antik Mısır mitolojisine göre ölüm ve cenaze tanrısıdır. Osiris ve Nephthys'in oğludur. Çakalların mezarlar etrafında dolaşması nedeniyle çakal başlı Anubis ölümle beraber anılır. Daha sonra Set tarafından öldürülen Osiris'i mumyaladığı için mumyalama tanrısı olmuştur. Görevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektir. Bu yüzden mumyalamayla görevli kişiler Anubis maskesi takarlardı. Ölen kişi diğer dünyada yargılanırken Anubis ona yardım eder. Anubis diğer dünyada ölülerin koruyucusu ve ölüler kentinin efendisidir. Anubis, Antik Mısır tanrıları arasında en saygın olanlarındandır. Ölüleri tekrar hayata döndürme gibi bir özelliği de olduğu sanılmaktadır. Yüzünde bir çakal ısırığı vardır. Kutsal mumyalayıcı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ophiuchus (takımyıldız)</span> 13 zodyak takımyıldızından birisi

Yılancı takımyıldızı, gök ekvatoru boyunca uzanan büyük bir takımyıldızdır. Adı, "yılan taşıyan" anlamına gelen Antik Yunanca ὀφιοῦχος (ophioûkhos) kelimesinden gelir ve genellikle elinde yılan tutan bir adam olarak tasvir edilir. Yılan, Serpens takımyıldızı ile temsil edilir. Yılancı, 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biriydi ve günümüzdeki 88 modern takımyıldızdan biri olarak kalmıştır. Takımyıldızın eski bir alternatif adı ise Serpentarius'tur. 13 zodyak takımyıldızından biri olmasına rağmen, zodyak takımyıldızları aralarında bir simgeye sahip olmayan tek takım yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Meroe</span>

Meroe ya da Merâvi, Sudan'da Hartum'un yaklaşık 200 km kuzey doğusundaki Shendi yakınında, Kabushiya tren istasyonunun yaklaşık 6 km kuzey doğusunda ve Nil nehrinin doğu kıyısında bulunan antik kentin ismidir. Kentin yakınında Bagrawiyah ismi verilen bir grup köy bulunur. Bu şehir birkaç yüzyıl boyunca Kuş Krallığının başkenti olmuştur. Kent ismini günümüzde Butana bölgesindeki Meroe Adasına vermiştir. Butana, üç tarafı Nil, Atbarah ve Mavi Nil nehirleri ile çevrilmiş bir bölgedir. Butana bölgesinde Meroe'nin yanı sıra isimleri Musawwarat es-Sufra ve Naqa olan iki Meroitik kenti daha vardır. Kush Krallığı'na ev sahipliği yapan Meroe kenti orta Nil bölgesinde kurulan erken devletlerden birini temsil etmektedir. Sahra'nın güneyinde bulunan en eski ve en etkileyici devletlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ogdoad</span>

"The Ogdoad", Hermopolis'te tapınılan sekiz tanrıyı temsil eden sözcük.

<span class="mw-page-title-main">Griffon</span> mitoloji

Griffon veya griffin, genellikle aslan vücutlu, kartal kanatlı ve kafalı mitolojik yaratıktır. Farklı betimlemelerinde hayvanın dört ayağı da aslan ayağı, yalnız arka ayakları aslan ayağı veya tüm ayakları kartal ayağı olabilir. Antik Yunancada "kıvrılmış", "kırık" anlamındaki "grýps veya gryphos" sözcüklerinden türediği düşünülür. Latinceye "grýphus" şeklinde geçmiştir. Grifonlar göğü, tan ağarışını, ilim, irfan ve kuvvet gibi kavramları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Varahi</span> Hint mitolojisinde domuz başlı ana tanrıça

Varahi Hindu dininde yedi ya da sekiz ana tanrıçanın oluşturduğu Matrikalar grubunun bir üyesidir. Yaban domuzu başlı Varahi, Vişnu'nun yaban domuzu Avatar'ı olan Varaha'nın şaktisidir Nepal'de Barahi adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Heh</span> Antik Mısır tanrısı

Heh, Eski Mısır'da sonsuzluğu temsil ettiğine inanılan tanrı. İsmi sonsuzluk anlamına gelmektedir. Hauhet diye bilinen kadın formu da vardı. Erkek formu kurbağa ya da kurbağa başlı bir insan olarak tasvir edilirken, kadın formu da yılan ya da yılan başlı bir insan olarak tasvir edilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ninurta</span> Antik Mezopotamya tanrısı

Ninurta (Sümerce: 𒀭𒊩𒌆𒅁 DNIN.URTA. Anlamı bilinmiyor.) veya bilinen diğer adıyla Ninĝirsu (Sümerce: 𒀭𒊩𒌆𒄈𒋢 DNIN.ĜIR2.SU Anlamı: "Girsu'nun Lordu"), erken Sümerlerde ilk ibadet edilen tarım, şifa, avcılık, hukuk, yazı ve savaşla ilgili antik Mezopotamya tanrısıdır. İlk kayıtlara göre, tarım ve insanları hastalıklar ile demonların güçlerinden koruyan şifa tanrısıdır. Daha sonraki zamanlarda ise Mezopotamya daha askerî bir hâle geldikçe, daha önceki tarımsal niteliklerinin çoğunu elinde tutmakla birlikte savaşçı bir tanrı olmuştur. Baş Tanrı Enlil'in oğlu olarak kabul edilmiştir. Sümerlerdeki ana tapınma merkezi, Nippur'daki Eşumeşa tapınağıydı. Ninĝirsu, Lagaş'ta kendisine ait tapınağı yeniden inşa eden Lagaş Kralı Gudea tarafından onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuş Krallığı</span>

Kuşitler veya Kuş Krallığı, Sudan ve Güney Mısır'ın Nil Vadisi'nde yer alan Nübye'de kurulmuş eski bir krallıktır.

Arensnuphis, ilk MÖ 3. yüzyılda Musawwarat el-Sufra'da kanıtlanan eski Nübye'deki Kush Krallığı'ndan bir tanrıdır. Onun ibadeti Batlamyus Dönemi'nde Mısır'ın kontrolündeki Nübye bölgesine yayıldı. Mitolojik rolü bilinmiyor; bir aslan ve tüy tacı ve bazen de mızraklı bir insan olarak tasvir edildi.

<span class="mw-page-title-main">Khnum</span>

Khnum ya da (Khnemu Romalılaştırılmış ), bilinen en eski Mısır tanrılarından biriydi, asıl olarak Nil'in kaynağının tanrısıydı. Nil'in yıllık selinin beraberinde alüvyon ve kil getirmesi ve suyunun çevresine hayat vermesi nedeniyle, çömlekçi çarkında kilden yaptığı ve yerleştirdiği insan çocuklarının bedenlerinin yaratıcısı olduğu düşünülüyordu. Daha sonra diğer tanrıları şekillendirdiği tanımlandı ve "İlahi Potter" ve "Kendinden yaratılan şeylerin Efendisi" unvanlarına sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Meretseger</span>

Meretseger Antik Mısır mitolojisinde Teb kobrası ile ilişkilendirilen tanrıçadır.

<span class="mw-page-title-main">Nehebkau</span>

Nehebkau, eski Mısır mitolojisindeki ilkel yılan tanrısıdır. Başlangıçta kötü bir ruh olarak görülmesine rağmen, daha sonra ölümden sonraki yaşamla ilişkili bir cenaze tanrısı olarak işlev görür.

<span class="mw-page-title-main">Anhur</span>

Anhur, Mısır mitolojisinin erken dönemlerinde var olmuş bir tanrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sebiumeker</span>

Sebiumeker içinde doğurma ve doğurganlık gibi kavramları taşıyan önemli bir yüce tanrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuk</span>

Kek veya Kuk, ilkel karanlık kavramının tanrılaştırılmasıdır. Hermopolis'in eski Mısır Ogdoad kozmogonisinde görünür.

<span class="mw-page-title-main">Mut (tanrıça)</span>

Maut ve Mout olarak da bilinen Mut, Eski Mısır'da tapılan bir ana tanrıçaydı. Adı, eski Mısır dilinde kelimenin tam anlamıyla anne anlamına geliyor. Mut'un binlerce yıllık eski Mısır kültürü boyunca değişen ve gelişen birçok farklı yönü ve niteliği vardı.

Wepset (wps.t) eski bir Mısır tanrıçasıdır. Uraeus kobrasının kralları koruyan kişileştirmelerinden biridir. Ayrıca Ra'nın Gözünün formlarından biridir ve Tabut Metinlerinde "Göz" olarak geçmektedir. Adı "yanan kız" anlamına geliyor. Yeni Krallık metinlerinde Osiris'in düşmanlarını yok eder. Biga adasında bir tapınağı olduğu söyleniyordu; orada böyle bir yapı bulunamadı, ancak buradaki ve Aşağı Nübye'deki diğer tanrıların tapınaklarında göründü.