Aosdána

Aosdána (İrlandaca: "Sanat insanları"), İrlanda'da sanat alanında ün ve başarı elde etmiş kişilerin oluşturduğu bir topluluktur. 1981'de Arts Council of Ireland'ın desteğiyle, bir grup yazardan oluşan inisiyatifçe kuruldu. Üyelik mevcut üyelerin davetiyle olur ve 250 bireyle sınırlıdır. 2005'ten önce bu sınır 200'dü.

Yararları

Bazı üyeler, Arts Council of Ireland'dan Cnuas adı verilen bir maaş alır. Amaçlanan, bu maaşı alan kişilerin tam zamanlı olarak sanat için çalışmalarını sağlamaktır. 2006 yılında maaşın miktarı, €12,180 idi.

Saoi (bilge, usta) unvanı, Aosdána üyelerine verilebilecek en büyük onurdur. Yaşayan 7'den fazla üye aynı anda bu unvanla onurlandırılamaz.

Yapılaşma

Aosdána, sanata verdiği destekle tanınan Taoiseach (Başbakan) Charles Haughey'in önerisiyle yazar Anthony Cronin^[1] tarafından oluşturuldu. Fintan O'Toole ise, bunun Haughey'in politik hamlelerine getirilen eleştirilerin yön değiştirmesine de hizmet ettiğini iddia eder.^[2]

Yeni üyeler

Üyeliğe alınma tamamıyla, üyelerin yeni üyeleri teklif etmesine dayanır.^[3] Sanatçının kendisinin başvurması yasaklanmıştır. Birçok sanatçı, devlet destekli bir organizasyona üyeliğin, sanatçı olarak "uzlaşmaları" anlamına geleceği görüşündedir. 2001'de Irish Times'ta yayımlanan bir yazıda, üye olmayan pek çok sanatçının yorumuna başvuruldu. Şair Thomas Kinsella, üyeliğe baktığında, kendi standartlarının daha yüksek olduğunu düşündüğünü belirtti. Brendan Kennelly, "Bilinsizce ya da bilinçaltı düzeyde, üye olmakla, uzlaşmış olacağımı hissediyorum." sözlerini kullandı. Ressam Hughie O'Donoghue, kendisine teklif edilirse üyeliği kabul etmeyeceğini, çünkü "bir sanatçı olarak en çok ihtiyaç duyduğu şeyin bağımsızlık olduğunu" söyledi.

Şair Eavan Boland, "oluşumun yok olmasına tanık olmayı hiç istemediğini" belirtmesine rağmen, sözlerine "üye olsaydım, ki şu anda değilim, dokunulmazlıkların olduğu bir yapının içinde bulunmak düşüncesinden rahatsız olurdum" diyerek devam etti.^[4]

Etkileri

The Irish Independent'ın baş eleştirmeni gazeteci Bruce Arnold, "Örneğin yazıya, Aosdána adıyla bilinen ve sanatçılara onur unvanları veren arkaik bir enstitünün hizmet ettiğini sanmıyorum, ki diğer sanat dallarına hizmeti de çok küçüktür." sözleriyle oluşumu eleştirdi.

Öte yandan, üyelerden şair Pearse Hutchinson Aosdána'yı, yazmaktan vazgeçmek zorunda kaldığı bir zamanda yazmaya devam etmesini sağlayan "bir mucize ve büyük bir şans" olarak tanımlar.^[5] Besteci Roger Doyle da oluşumun yarattığı farkı, "Aosdána'ya 1986'da seçildim. Bu bana, devletten her yıl, tüm zamanımı beste yapmaya ayırmamı sağlayan küçük bir maaş alma imkânı verdi. Bu hayatımı iyi yönde ve tamamen değiştirdi ve o zamandan bu yana durmaksızın beste yapıyorum." sözleriyle açıkladı.^[6]

Mart 2007'de İskoç Devleti, Aosdána'yı model alan yeni bir sanat grubunun kurulduğunu duyurdu.^[7]

Kaynakça

İngilizce Wikipedia 28 Şubat 2008 tarihli Aosdána maddesi 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

^ Stephen Prince, 'Haughey's patronage of the arts sits perfectly with the image he craved:that of a Medici prince', The Sunday Times (London), 18 Haziran 2006, s. 14.
^ Fintan O'Toole, 'How Charlie came to be painted as a man of the arts', Irish Times, 10 Şubat 2007, s. 6.
^ aosdana - electoral 2 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. artscouncil.ie.
^ 'Is it worth joining Aosdána? ; In the wake of John Banville's resignation from Aosdána, arange of artists explain why they aren't members', Irish Times, 21 Aralık 2001; s. 12
^ John Boland, 'A great man in a low time', Irish Times, 29 March, 1997
^ 'Electric Destiny', Irish Times, 21 Ekim 2005, s. 5
^ Phil Miller, 'Academy honours stars of Scottish culture: Executive funds arts group', Glasgow Herald, 8 Mart 2007, s. 9.