İçeriğe atla

Anuş Tegin

Anuş Tekin
(Anuş Tegin / Tigin)
Harezmşah hükümdarı
Hüküm süresi1077-1097
Sonra gelenKutbüddin Muhammed
Doğum1050
Ölüm1097
DiniSünni İslam

Anuş Tekin (1050 - 1096/97), Selçuklu devlet adamı, Harezmşahlar valisi ve hükümdarı.

Hayatının ilk yılları hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Ancak kendi eserlerine göre bilindiği kadarıyla 13. yüzyıl yazarlarından Reşidüddin' in Câmi'ut-Tevârîh adlı eserinde Nuştekin Gurca adıyla bahsettiği Anuş Tekin'in ve Harezmşahlıların, Oğuzların Beğdili boyuna mensup olduğunu belirtmiştir. Selçuklu idarecilerinden Bilge Tekin tarafından Garcistanlı birisinden köle olarak satın alındı. Bundan dolayı kendisi Anuş Tekin Garcai olarak da anılmıştır. Saray hizmetine alındıktan sonra burada yetiştirildi. Sarayda yükselerek I. Melikşah' ın taştdârı oldu. Bu makamdakilere verilen Harezm valiliği görevine de getirildi[1]

Harezm valiliği görevindeyken burayı özerk bir bölge gibi idare etti ve onun soyundan gelenler Harezmşahlar Devleti’ni kurdular. Yeminüddin lakabını da taşıyan Anuş Tekin, 1097 yılında öldüğünde oğlu Kutbüddin Muhammed Harezm valisi oldu.

Kaynakça

  1. ^ Özdeğer, Mehtap (2001). "Giriş". 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi. Filiz Kitabevi. ss. 10, 11. ISBN 975-368-223-9. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köhne Ürgenç</span>

Köhne Ürgenç, Türkmenistan’ın kuzeydoğusunda Ceyhun Nehrinin güney kıyısında Taşoğuz ilinde yer alan ortaçağ harabelerinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Harezmşahlar Devleti</span> Orta Asyanın Harezm bölgesinde kurulu eski bir Türk devleti (1077–1231)

Harezmşahlar veya Harzemşahlar Devleti, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir. Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassıçemen Muharebesi sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Harezm</span>

Harezm, Ceyhun Nehri'nin Aral Gölü'ne döküldüğü yerin her iki yanında yer alan tarihsel bölgedir.

Atabeg, atabey ya da atabekü'l-asâkir, Selçuklu Devleti'nde ve sonrasında bazı Türk devletlerinde şehzadeleri eğitip yetiştiren memurlara verilen ünvandır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

Yassıçemen Muharebesi, 10-12 Ağustos 1230 tarihinde Erzincan yakınlarında, Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler ittifakı ile Harezmşahlar Devleti arasında yapılan muharebedir. Kesin Selçuklu ve Eyyubi zaferiyle sonuçlanan bu muharebe sonrasında Harezmşahlar Devleti yıkılma sürecine girmiş ve Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar sınır komşusu olmuştur.

II. Mahmud Büyük Selçuklu Sultanı ve Muhammed Tapar'ın oğlu.

Kraliçe Rusudan, Bagrationi hanedanına mensuptur, Gürcü Krallığını 1223-1245 yılları arasında yönetmiştir.

Kutbüddin Muhammed, 1097-1127 yılları arasında tahtta kalmış Harezmşah hükümdarı. Büyük Selçuklulara bağlı bir vali olarak 30 yıl Harezm'i yöneten Kutbüddin, Garcistan'lı bir gulam olan Anuş Tegin'in büyük oğluydu.

Atsız, "Harezm şahı" unvanı ile Harezmşahlar Devleti hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">İlarslan</span> Harzemşahlar devletinin 1156-1172 arasındaki hükümdarı

İlarslan, 22 Ağustos 1156 ile 7 Mart 1172 tarihleri arasında Harezmşahlar devletinin hükümdarlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Tekiş</span>

Alâeddin Tekiş 1172 ile 1200 döneminde Harezmşahlar devletinin hükümdarlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Muhammed</span>

Alaaddin Muhammed Harezmşah Harezmşahlar Devleti'nin 1200-1221 döneminde Harezmşah unvanı ile hükümdarı idi. Saltanatının başında Büyük Selçuklu Devleti'nin çökmesi nedeniyle geniş topraklar elde etmiştir. Fakat sonradan Cengiz Han hükümdarlığı altında genişlemeye başlayan Moğollar ile savaşmak zorunda kalmıştır. Moğol orduları Harezmşah ülkesini talan ve harap edip halkına büyük zayiat verdirmişlerdir. Alaaddin Muhammed Harezmsah Moğol ordularına yenildi ve sonunda onlar tarafından kovalanıp Hazar Denizi üzerinde bir adaya saklandı ve 1221'de bu adada öldü.

<span class="mw-page-title-main">Ürgenç</span>

Ürgenç veya Gürgenç, Özbekistan'da şehir.

Nâsır veya Nâsır Lidînillâh (Arapça: أبو العباس "الناصر لدين الله" أحمد بن الحسن المستضئ " Ebû el-Abbâs "Nâsır Dînillâh" Ahmed bin el-Hasan el-Mûstâdhi Bağdat'taki otuz dördüncü Abbâsî Hâlifesi, Mûstadhî’nin oğlu ve Mûstencid’nin torunu.

Bu devirde Anadolu'da Bâtınîliğin en önemli propaganda merkezini Sultan Mes'ud evvel tarafından yaptırılmış olan Mes'udiye tekkesi temsil ediyordu. Anadolu Selçukluları’nın nüfuz ve hâkimiyet sahaları tamamen Moğollar’ın denetim ve müsaadesine tâbi bulunuyordu. Birçok şehirlerde İlhanlılar’ın himâyesi altında Şiîliği neşreden “Bâtın’ûl-Mezhep Babalar” tarafından açılan zâviyelerin sayıları da gün geçtikçe artmaktaydı. Moğollar'ın nüfuzuyla Mes'udiye Medresesi müderrisi Sünnî âlimlerden “Şeyh Mecd’ed-Dîn İsâ” azledilerek yerine Şîʿa-i Bâtıniyye’nin en değerli dâîlerinden “Şems’ed-Dîn Ahmed Baba” atandı.

Harezm Türkçesi, Türk dilinin tarihinde konuşulmuş ve yazılmış olup Karahanlı Türkçesi sonrasında gelen tarihî dönemlerinden biridir.

Taştdâr, İslâm devletlerinin bazılarında, hükümdarların ellerini yıkamaları ve abdest almaları için önlerine leğen ve ibrik getirerek hizmet eden saray görevlisi.

Şah Melik, Yengi-kent ve Cend Oğuzları Yabguluğu'nun başı; Harezmşahlar Devleti'nin valisi ve daha sonra da hükümdarı (1041-1042). 1042'de Çağrı Bey tarafından öldürüldü. Sonradan Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Tuğrul Bey'in eşi olacak olan Altuncan Hatun'un ilk kocası idi.

Ekinci bin Koçkar kısa bir süreliğine Harezmşah bölgesinin Selçuklu valisiydi ve Harezmşah unvanını taşıyordu. Kendisinden sonra gelen Harezmşahların aksine Anuş ategin’im soyundan değildi ve Kıpçak kökenliydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.