İçeriğe atla

Antonio Vivaldi

Başlığın diğer anlamları için Vivaldi (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Antonio Vivaldi
Antonio Vivaldi
Doğum4 Mart 1678(1678-03-04)
Venedik, İtalya
Ölüm28 Temmuz 1741 (63 yaşında)
Viyana, Habsburg Monarşisi
Diğer ad(lar)ıIl Prete Rosso
MeslekMüzisyen, Besteci, Virtüöz kemancı, Rahip
İmza

Antonio Lucio Vivaldi (4 Mart 1678, Venedik - 28 Temmuz 1741, Viyana), İtalyan barok dönem klasik müzik bestecisi, virtüöz kemancı ve rahip. "Kızıl Papaz" lakabıyla[1] tanınan Vivaldi, konçerto türünde beş yüzden fazla eser bestelemiştir ve 'konçertonun babası' olarak da anılmaktadır. En bilinen eserleri Op. 8 eser sayılı Dört Mevsim başlıklı keman konçertolarıdır.

Hayatı

Antonio Vivaldi, 1678 yılında İtalya'nın Venedik kentinde dünyaya gelmiştir. Kızıl saçlarından dolayı "Kızıl Rahip" olarak tanınmıştır. Babası önceleri berberlik yapmış, daha sonra ise başarılı bir kemancı olmuştur. Vivaldi ilk müzik eğitimini babasından almıştır. Annesi ise bir terzinin kızıdır.

Dinî eğitim alan Vivaldi, 1703 yılında resmen papazlık görevine atanmıştır. Ama aynı yıl başka bir işe daha girmiş, Ospedale della Pietà adındaki bir kızlar yetimhanesinde keman öğretmeni olmuştur. Buradaki görevi yoksul ve kimsesiz kızlara keman çalmayı öğretmek ve onlara konserlerde seslendirmeleri için her ay iki konçerto yazmaktır. 1709 yılında bu görevinden bir süreliğine ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu dönemde Vivaldi besteci olarak dikkat çekmeye başlamış, 12 eserden oluşan Op. 1 eser sayılı keman ve sürekli bas için sonatları 1705 yılında yayımlanmıştır.

1709'da Op. 2 eser sayılı trio sonatlarını Danimarka Kralı IV. Frederick'e ithaf eden Vivaldi, bu sıralarda konçerto yazmaya başlamıştır. Hollandalı yayıncı Estienne Roger, Vivaldi'nin 12 konçertodan oluşan Op. 3 eser sayılı L'estro Armonico (Uyumlu İlham) adlı eserini yayımlamış, bu eser dönemin en etkili müzik yayınlarından biri olmuştur. Ardından Op. 4 eser sayılı La stravaganza başlıklı on iki keman konçertosu daha bestelemiş ve aynı yayın evi tarafından yayımlanmıştır. Almanya dışına hiç çıkmayan Johann Sebastian Bach'ın müziğinin İtalyan özelliklerini taşımasında ve oluşmasında Vivaldi'nin önemli bir yeri vardır. 1714'te Vivaldi'nin konçertolarını duyan Johann Joachim Quantz, Tomaso Albinoni ile birlikte Vivaldi'ye konçertoda reform yapmaları için ödenek bağlamıştır.

1723 ile 1724'te Roma'daki karnaval sezonu için üç opera yazmıştır. Yine 1723'te Vivaldi, Ospedale della Pietà'nın yöneticileriyle ayda iki konçerto besteleme konusunda anlaşmıştır. 1720'lerin başlarında yazdığı düşünülen ve içinde en ünlü eserleri olan Dört Mevsim başlıklı bir grup konçertoyu da kapsayan Op. 8 eser sayılı Il cimento dell'Armonico e dell'Inventione başlıklı konçertoları ile ünü daha da yayılmıştır. Bu yıllarda opera sanatçısı Anna Giraud ile ilişkisi başlamıştır.

1737'de görev yaptığı Ferrara'nın yöneticileriyle Vivaldi arasında, sergilenecek operaların seçimi konusunda çıkan anlaşmazlık Vivaldi'nin işinden olmasına yol açmıştır. Vivaldi bu olayın ardından Amsterdam'a yerleşmiştir. Son yıllarında gençliğindeki popülerliğini yitirmiştir. Barok dönemin son yıllarında toplumun müzik zevklerinin değişmesi gözden düşmesinde oldukça etkili olmuştur. Artık eserleri eskisi gibi sıklıkla seslendirilmeyen besteci, 1741'de Kutsal Roma İmparatoru VI. Karl ile tanışmasının ardından, kraliyet himayesinde müzik yöneticisi olma umuduyla Viyana'ya yerleşmiş, fakat bir yıl geçmeden İmparator ölmüştür. Vivaldi de aynı yıl giderek yoksullaşmış, sağlık durumu iyice bozulmuş ve eserleriyle beraber iki yüz yıl kadar neredeyse tamamen unutulmak üzere 28 Temmuz 1741'de hayata veda etmiştir. Viyana yakınlarında bir kamu mezarlığına basit bir şekilde defnedilmiştir.

Vivaldi'nin 500'den fazla konçertosu vardır. Farklı çalgılardan yararlanmıştır. O döneme dek hiçbir besteci viyolonsel, obua fagot hatta klarnet gibi gelişmekte olan çalgılar için bu kadar fazla eser yazmamıştır. Fransız Barok müziğinde nefesli çalgılar ağırlıktayken, onun müziğinde yaylı çalgılar önem kazanır. 230 keman konçertosunun yanında, flüt, obua, çello, viyola, mandolin konçertoları vardır. Klasik müzikle ilgisi olmayanların bile hayatında mutlaka duymuş olduğu Dört Mevsim Konçertoları en sevilen eseridir. 94 opera yazdığı iddia edilmesine karşın, bunların ancak 50'si bugüne kadar eksiksiz ulaşabilmiştir.

Vivaldi'nin adı 20. yüzyıla dek neredeyse unutulmuştur. Ancak 1900'lerin başlarından itibaren yapılan araştırmalar sonucunda Vivaldi'nin yüzlerce eseri gün ışığına çıkarılmış ve hayattayken ulaşmış olduğu popülerliğe 20. yüzyılın ikinci yarısı itibarıyla tekrar kavuşmuştur. Hayatı boyunca muzdarip olduğu sara hastalığı nedeniyle Dört Mevsim'den en çok zorlandığı Yaz ve bitmesini hiç istemediği Kış konçertolarını hüzünlü bir ezgi olan minör tonunda yazmıştır.

Eserleri

Ana madde: Antonio Vivaldi Eserleri Listesi

Vivaldi'nin Amsterdam'da basılmış eserleri opus eser numaralandırma yöntemi ile 100 konçerto ve 40 sonattır. Ama 500 kadar konçerto yazdığı sanılmaktadır.

Vivaldi hayalinde canlandırdığı resimleri müzik haline getirmiştir. Eserlerinde hayallerine verdiği baş rolü, açıklayıcı sonelerle destekler. En ünlü eseri sayılan Op. 8 içerisindeki "Dört Mevsim" konçertolarında mevsimler kendi özellikleri ile anlatılmıştır. Vivaldi'nin bu eseri uzun yıllar sonra Ludwig van Beethoven'a da ilham kaynağı olmuş ve "Pastoral Senfoni" bu şekilde ortaya çıkmıştır.

Stil ve etki

Vivaldi'nin müziği yenilikçidir. Vivaldi armonik zıtlıklar, yenilikçi melodiler ve temalarla konçertonun ritmik ve biçimsel yapısını canlandırmıştır. Çoğu bestesi gösterişli, neredeyse neşeli ve coşkuludur. Johann Sebastian Bach, Vivaldi'nin konçertolarından ve aryalarından derin bir şekilde etkilenmiş ve St John Passion, St Matthew Passion ve kantatalarında tekrar kullanmıştır. Bach, Vivaldi'nin altı konçertosunu solo klavye için ve üçünü org için uyarlamış ve Vivaldi'nin dört keman, iki viyola, çello ve sürekli bas (RV 580) için yazdığı konçertonun dört çembalo, yaylılar ve sürekli bas (BWV 1065) için uyarlamasını yapmıştır.

Seçilmiş operaları

Ana madde: Antonio Vivaldi operaları listesi

94 opera yapıtı olduğu rivayet edilir ancak bugüne kadar sadece 50 tanesi bilinmektedir.

  1. Bajazet (RV 703), Osmanlı sultanı I. Bayezid'ın hayatından bahseden operası, 1735
  2. Dorilla in Tempo (RV-709)
  3. La fida Ninfa (RV-714)
  4. Giustino (RV-717)
  5. L'Incoronazione di Dario (RV-719)
  6. L'Olimpiade (RV-725)
  7. Orlando finto Pazzo (RV-727)
  8. Orlando furioso (RV-728)
  9. La verita in Cimento (RV-739)
  10. Tito Manlio (RV-738)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Antonio Vivaldi 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Rastider.com.

Dış kaynaklar

  • Heller, Karl (1997) Antonio Vivaldi: The Red Priest of Venice, Amadeus Press, ISBN 1-57467-015-8 (İngilizce)
  • Kolneder, Walter (1983) Antonio Vivaldi: Documents of His Life and Works, C F Peters Corp, ISBN 3-7959-0338-6 (İngilizce)
  • Robbins, Landon, H. C., (19996) Vivaldi: Voice of the Baroque Chicago:, University of Chicago Press, ISBN 0-226-46842-9 (İngilizce)
  • Romijn, Andr (2007) Hidden Harmonies: The Secret Life of Antonio Vivaldi, ISBN 978-0-9554100-1-7 (İngilizce)
  • Selfridge-Field, Eleanor (1994). Venetian Instrumental Music, from Gabrieli to Vivaldi New York: Dover Publications. ISBN 0-486-28151-5. (İngilizce)
  • Talbot, Michael
    • (İngilizce) (1992) Vivaldi 2.ed. Londra: J. M. Dent (İngilizce)
    • (Almanca) (1998) Antonio Vivaldi, Insel Verlag (1998), ISBN 3-458-33917-5
  • Formichetti, Gianfranco (2006) Venezia e il prete col violino. Vita di Antonio Vivaldi, Vanedik: Bompiani, ISBN 88-452-5640-5 (İtalyanca).

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George Frideric Handel</span>

Georg Friedrich Händel, müzik tarihine opera, oratoryo, kantata, düet gibi vokal eserleriyle geçen Alman klasik batı müziği bestecisidir.

<span class="mw-page-title-main">Barok müzik</span> Avrupada 1580-1760 arasında biçimi ve müzik dilini etklemiş sanat anlayışı

Barok müzik, Batı Avrupa kökenli yaklaşık 1600 ile 1750 yılları arasında Batı klasik müziği'nin bir dönemi veya tarzıdır. Bu dönemi Rönesans müzik dönemi izledi, ardından Klasik dönem takip etti ve galant stili Barok ve Klasik dönemler arasındaki geçişi sağladı. Barok dönemi üç ana aşamaya ayrılmıştır: erken, orta ve geç. Zamanla örtüşecek şekilde bu üç dönem, geleneksel olarak 1580'den 1650'ye, 1630'dan 1700'e ve 1680'den 1750'ye dek olan süreçleri kapsar. Barok müzik, "klasik müzik" kanonu'nun önemli bir bölümünü oluşturur ve şu anda yaygın olarak çalışılmakta, çalınmakta ve dinlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Konçerto</span>

Konçerto, sanatçının bir veya birkaç müzik çalgısıyla virtüözitesini ve müzikal yeteneklerini dinleyiciye sunmak amacıyla icra edilen müzik parçasının genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alban Berg</span> Avusturyalı besteci (1885-1935)

Alban Berg, 20. yüzyılın II. Viyana Okulu üyesi Avusturyalı bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Dört Mevsim (Vivaldi)</span>

Dört Mevsim, İtalyan besteci Antonio (Lucio) Vivaldi'nin en meşhur ve en sık seslendirilen eseridir. 1720'li yılların başlarında Il cimento dell'Armonia e dell'Inventione (Uyum ve Buluş Arasındaki Çekişme) başlığı ve Op. 8 eser sayısıyla yazılmış olan on iki konçertonun ilk dördünden oluşur. İlk kez 1725 yılında Amsterdam'da Fransız-Hollandalı yayımcı Michel-Charles Le Cène tarafından yayımlanmış ve kendi zamanında da en bilinen eserlerden biri olmuştur. Ayrıca Vivaldi konçertolara eşlik eden soneler yazarak o döneme göre müzikal devrim yapmış, programlı müzik türünün en eski ve en detaylı örneklerinden birini yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İki keman için re minör konçerto (Bach)</span>

'İki keman, yaylı çalgılar ve sürekli bas için BWV 1043 eser sayılı re minör konçerto, Johann Sebastian Bach'ın 1720-1732 yılları arasında Köthen'de yazdığı sanılan çalgısal bir eseridir. Kısaca 'İkili Konçerto olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Johann Sebastian Bach'ın eserleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Johann Sebastian Bach'ın eserleri, BWV numaralarıyla indekslenmektedir; kısaltma Bach Werke Verzeichnis (Bach Eserleri Kataloğu) kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Katalog, Wolfgang Schnieder tarafından derlenerek 1950 yılında basılmış; kronolojikten ziyade tematik olarak düzenlenmiştir. Ör: BWV 525'ten BWV 748'e kadar olan eserleri org için yazılmıştır.

Ryom-Verzeichnis veya Ryom Verzeichnis, Peter Ryom tarafından oluşturulan Antonio Vivaldi'nin müziğinin bir kataloğudur. Verzeichnis Almanca katalog kelimesidir. Katalog genellikle Vivaldi'nin eserlerini basit bir sayı ile tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Trevor Pinnock</span>

Trevor David Pinnock CBE İngiliz klavsenist ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">Simon Standage</span>

Simon Andrew Thomas Standage, dönemsel çalgılarla barok ve klasik dönem müziklerinin icrası üzerine uzmanlığı ve baş kemancılığıyla bilinen bir İngiliz kemancı ve orkestra şefidir.

<span class="mw-page-title-main">La stravaganza</span>

La stravaganza (Aşırılık), 1712-1713'te Antonio Vivaldi tarafından yazılmış Op. 4 eser sayılı bir dizi konçertodan oluşan setin adıdır. İlk olarak 1716'da Amsterdam'da Estienne Roger & Le Cene yayın evi tarafından basılmış ve Vivaldi'nin keman öğrencisi olan Venedikli asil Vettor Delfino'ya adanmıştır. Tüm konçertolar solo keman, yaylılar ve sürekli bas için yazılmış; ancak, bazı bölümlerde ekstra solistler gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">L'estro armonico</span>

L'estro armonico, Op. 3, İtalyan besteci Antonio Vivaldi'nin ilk olarak 1711'de Amsterdam'da yayınlanan yaylı çalgılar için 12 konçertodan oluşan setin adıdır. Vivaldi'nin Op. 1 on iki trio sonatı ve Op. 2 on iki keman sonatı, sadece sonat biçimde eserler içeriyordu, bu yüzden L'estro Armonico bestecinin yayımlanan ilk konçerto derlemesi olma özelliğini de taşımaktadır. Ayrıca ilk kez bir İtalyan yayın evi yerine yabancı bir yayın evi olan Estienne Roger'ı seçti. Her konçerto sekiz partili şekilde basılmıştır: 4 keman, 2 viyola, viyolonsel ve sürekli bas.

<span class="mw-page-title-main">La cetra</span>

La cetra Antonio Vivaldi'nin Op. 9 eser sayılı, keman için on iki konçertodan oluşan serinin adıdır. İki solo keman içeren Si-bemol Majör 9. konçerto hariç, tümü solo keman, yaylılar ve sürekli bas içindir. Eser, lir benzeri bir çalgı olan Cetra'nın adını almıştır ve dönemin Kutsal Roma-Germen İmparatoru VI. Charles'a ithaf edilmiştir. 1727'de Amsterdam: Michel-Charles le Cene yayın evi tarafından basılmış ve yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Il cimento dell'armonia e dell'inventione</span>

Il cimento dell'armonia dell'inventione (Uyum ve Buluş arasında Çekişme) Antonio Vivaldi tarafından 1723-1725 yılları arasında bestelenmiş ve 1725 yılında yayımlanmış on iki konçertodan oluşan Op. 8 eser sayılı konçerto serisinin adıdır. Tümü keman solo, yaylılar ve sürekli bas içindir. İlk dört konçerto Dört Mevsim olarak bilinir ve Vivaldi'nin en ünlü eserleridir.

Johann Sebastian Bach'ın BWV 1041-1043 keman konçertoları ve BWV 1046-1051 Altı Brandenburg Konçertosu orijinal çalgılamalarıyla bugüne dek ulaşmıştır. Klavsen konçertoları çoğunlukla diğer solo çalgılar (keman, obua, flüt vb.) için yazılmış (önceki) konçertoların uyarlamalarıdır. Klavsen konçertolarından bazıları, diğer solo çalgılar için konçertoların bugünkü orijinal versiyonları ile örtüşürken bazı klavsen konçertolarının başka bir versiyonu bulunmamaktadır, bu da her bir klavsen konçertosunun önceki bir solo çalgı versiyonundan uyarlandığını düşündürmektedir (Ör: BWV 1057 ve 1054 sayılı klavsen konçertoları, 1041 ve 1042 sayılı keman konçertolarının bir ton aşağı aktarılarak yeniden düzenlenmiş versiyonları iken 1055 ve 1056 sayılı klavsen konçertosunun klavsen harici bir solo çalgı için versiyonu bulunmamaktadır).

<span class="mw-page-title-main">On İki Konçerto, Op. 7 (Vivaldi)</span>

1720'de Amsterdam'da Estienne Roger Yayınevi tarafından, Antonio Vivaldi adı altında Opus 7 eser sayısıyla her biri 6 konçerto içeren iki cilt halinde toplam on iki konçertodan oluşan bir set yayınlanmıştır. Concerti à Cinque Strumenti, tre Violini, Alto Viola e Basso continuo… Uno è con Oboe alt başlığını taşıyan bu set on tanesi solo keman için; diğer ikisi obua solo için konçerto içerir. Dahil edilen bazı eserler gerçekliğinden müzik tarihçileri tarafından uzun süredir şüphe edilmektedir. Konçertolardan üçü üslûpla ilgili nedenlerden ötürü aslında Vivaldi tarafından bestelenmediği düşüncesiyle artık asılsız kabul edilmektedir.

Antonio Vivaldi'nin keman, yaylı çalgılar ve sürekli bas için yazdığı altı konçertodan oluşan set. Diğer opus sayılı konçerto setleri on iki konçerto içerirken bu set yalnız altı konçerto içermektedir. Op. 6 konçertolar 1729 yılında Amsterdam Estienne Roger & La Cene Yayınevi tarafından yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Altı Flüt Konçertosu, Op. 10 (Vivaldi)</span>

Antonio Vivaldi'nin Op. 10 eser sayılı, flüt, yaylılar ve sürekli bas için bir dizi konçertosudur. Yaklaşık 1729'da Amsterdam yayıncısı Michel-Charles Le Cène tarafından yayınlanmıştır.

Antonio Vivaldi'nin 1729'da yayınlanmış Op. 11 eser sayılı altı konçertodan oluşan set. Bazı opus sayılı eserlerinden farklı olarak on iki konçerto yerine yalnızca altı konçerto içermektedir. Konçertoların ilk beşi keman, sonuncusu obua, yaylılar ve sürekli bas içindir.

<span class="mw-page-title-main">Altı Keman Konçertosu, Op. 6 (Vivaldi)</span>

Antonio Vivaldi'nin 1717'de yazdığı, Amsterdam Chez Jeanne Roger Yayınevi tarafından 1719'da yayınlanan solo keman, yaylılar ve sürekli bas için bestelediği Op. 6 eser sayılı altı konçertodur. Op. 10, 11, 12 ile beraber Op. 3, 4, 8 gibi on iki konçerto içeren setlerinden yalnız altı konçerto içeriyor olmasıyla ayrılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.