İçeriğe atla

Antonio Tejero

Tejero darbe girişimi sırasında (1981)
Darbenin yaşandığı 23 Şubat 1981 tarihli El Pais gazetesi. Gazetenin manşetindeki El Pais Anayasayı destekliyor sloganı darbeye karşı önemli bir direniş olmuştur

Antonio Tejero Molina (d.30 Nisan 1932, Málaga) İspanyol yarbay, 23 Şubat 1981 günü gerçekleştirdiği başarısız darbe girişimiyle bilinir.

Askeri geçmişi

1951 yılında İspanyol Jandarmasına girdi. Bask bölgesindeki Guipúzcoa'da komutanlık yaptı. Bask ülkesi bayrağı Ikurriña aleyhine söylemlerinden dolayı başka bir bölgeye gönderildi. Askerlik hayatı sürekli darbelerle iç içe geçmiş, İspanya'da demokrasiye geçiş süreci boyunca San Sebastian, Málaga ve Madrid'de darbe yanlısı örgütlenmeler içerisinde olmuştur.

23 Şubat 1981 darbe girişimi

Ana madde: 1981 İspanyol darbe girişimi

Bir süreden beridir İspanya'daki siyasi gelişmelerden rahatsız olan çevreler bu gün harekete geçecektir. Akşam saat 18:30'da Yarbay Antonio Tejero silahlı 200 adet jandarma eriyle beraber İspanyol Parlamentosunu basar. Bu sırada meclisteki görüşmeleri canlı yayınlayan televizyon kameraları darbeyi yaklaşık yarım saat kaydedecek ve bu tarihi olayla ilgili çok önemli görsel bir belge elde edilecektir. Kürsüye çıkan Tejero, herkesten sessiz olmalarını isteyecek ve hiçbir zaman gelmeyecek olan yetkili bir komutanın gelmesini beklemelerini emredecektir.[1]

Darbeye direnenler

Olan bitenler karşısında bütün vekiller korkuyla kendilerini yerlere atarken sadece 3 vekil darbecilere karşı duracaktır:

  • Savunma Bakanı General Manuel Gutiérrez Mellado, ayağa kalkacak ve Tejero'ya teslim olmasını emredecektir.
  • Başbakan Adolfo Suárez, yerinde oturmaya devam eder.
  • İspanyol Komünist Partisi lideri Santiago Carrillo, yerinde oturmaya devam eder ve olaylardan etkilenmeden sigarasını yakar.

Beklenen olmaz

Mellado ve Suárez'in teslim olmaları yolundaki girişimlerine karşı silahlarını havaya ateş ederek ve bu kişilere saldırarak cevap veren darbeciler, parlamentoyu ele geçirerek siyasi boşluk yaratacaklarını ve iktidara el koyabileceklerini kurgulamışlardır. Darbe haberinden kısa bir süre sonra Valencia'daki Tank Generali ve 3.Garnizon komutanı Jaime Milans del Bosch ayaklanacak ve diğer askerî birliklerin de isyana katılmasına çalışacaktır. Del Bosch sıkıyönetim ilan edecek ve meslektaşlarını isyana katılmaya çağıracaktır. Saat 21:00 sularında İçişleri Bakanlığından açıklamaya göre Kral I. Juan Carlos'un talimatıyla geçici bir hükûmet kurulduğunu ve bu hükûmetin de askeri komutanlarla temas halinde olduğu açıklanacaktır. Bu sırada başkent Madrid'deki stratejik noktaları ele geçirecek ekip lideri General Torres Rojas radyo, televizyon ve iletişim merkezlerini ele geçirmeyi başaramayacak ve darbenin başarılı olduğunu ülkeye ilan edemeyecektir. Monarşi yanlısı darbeciler Kralın darbeye karşı olduğunu açıklamasıyla beraber darbe girişimi çözülmeye başlar. Katalunya bölge komutanı General Jordi Pujol akşam saat 22:00'de bütün ülke çapında yayınlanan radyo konuşmasında barıştan yana bir konuşma yapacak ve darbeye cephe alacaktır. Sabaha karşı 01:00 sularında darbenin sona erdirilmesi yönünde Meclisin dışında yapılan görüşmelere hükûmet adına General Alfonso Armada katılacak ve darbe girişiminin başarısız olmasından sonra darbecilerle yakın ilişkilerinden dolayı emekli edilecektir. 01:14'te Kral televizyonda canlı yayına başkomutan üniformasıyla çıkarak darbecilerin üzerinde olduğunu gösterecek ve İspanyol Anayasasını savunacağı konuşmasında darbecileri mahkûm edecektir. Bu noktadan itibaren darbe girişimi sona erer. Artık tek amaç Parlamento içindeki Yarbay Tejero ve adamlarını silahlarını bırakıp teslim olmaya ikna etmektir. Kendisini ikna etmeye gelen komutanın beklediği kişi olmadığını gören Tejero hırçınlaşacaktır. Bu sırada Valencia'da ayaklanan del Bosch ise sabah 05:00 sularında teslim olacak ve tutuklanacaktır. Tejero ertesi sabah vekilleri serbest bırakacak, kendisi de 24 Şubat öğle saatlerine kadar bekleyecektir. Teslim olan Tejero ve del Bosch yargılanacak ve 30 yıl hapis cezasına çarptırılacaktır. Darbe girişiminden dolayı otuz kişi mahkemece yargılanacaktır. Mahkemece suçlu bulunan tek sivil Franco İspanyasındaki tek yasal sendikanın eski başkanı Juan Juan García Carrés olur.

Hapisten sonra

Tejero salıverilen son darbecilerdendir. 2 Aralık 1996 günü 15 yıl hapis yattıktan sonra Alcalá de Henares Askeri Cezaevinden çıkar. 2006 yılı itibarıyla Madrid'de ve Malaga yakınlarındaki Alhaurín de la Torre'de yaşamaktadır. Ara sıra Melilla Hoy isimli gazeteye siyasi yazılar göndermektedir. Katalan Bağımsızlık Hareketi'ni destekleyen görüşleri vardır. 2006'da Şilili diktatör Augusto Pinochet'nin ölümünün ardından Tejero, Madrid'de bir Pinochet anma törenine katıldı.

En son 2018 yılında I. Düşes Carmen Franco'nun cenaze törenine katılmış olarak göründü.

Kaynakça

  1. ^ Olaylara ait meclis tutanakları 30 yılın ardından kamuoyuna açıklanmıştır 17 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 21 Şubat 2011 tarihli El Pais haberi (İspanyolca) 21 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Salvador Allende</span> Şilili devlet adamı

Salvador Allende Gossens, Şilili devlet adamı ve Latin Amerika'da serbest seçimle iktidara gelen ilk Marksist devlet başkanıdır. Ne var ki işçi sınıfının egemenliğinde bir cumhuriyet kurma amacını gerçekleştiremedi. Göreve başladıktan üç yıl sonra karşıdevrimci general Augusto Pinochet, onun başkanlığını sürdürdüğü sosyalist iktidarı bir darbe ile ortadan kaldırdı.

<span class="mw-page-title-main">İspanya İç Savaşı</span> Cumhuriyetçiler ve Milliyetçiler arasında yaşanan ve 1936-1939 arası İspanyada olan savaş

İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle başa gelmiş İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık Cumhuriyetçiler ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan Milliyetçiler arasında yaşanmıştır. Savaşı Milliyetçiler kazanmıştır ve Franco, 1939’dan öldüğü yıl olan 1975’e kadar İspanya’yı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Augusto Pinochet</span> Şili diktatörü (1973–1990)

Augusto José Ramón Pinochet Ugarte, 1973 yılından 1990 yılına kadar Şili'yi dikta rejimi ile yöneten general. 1973'ten 1998'e kadar Şili ordusunun başkomutanı ve 1973'ten 1981'e kadar Şili Cunta Hükûmeti'nin başkanı.

<span class="mw-page-title-main">I. Juan Carlos</span> İspanya kralı (1975–2014)

I. Juan Carlos, Kasım 1975'ten Haziran 2014'teki feragâtına kadar İspanya kralı olarak hüküm sürmüş olan İspanya kraliyet ailesinin bir üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Vicente Aleixandre</span>

Vicente Pío Marcelino Cirilo Aleixandre y Merlo, İspanyol şair.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Tugaylar</span>

Uluslararası Tugaylar 1936-1939 yılları arasında meydana gelen İspanya İç Savaşı’nda Cumhuriyetçi güçlerin tarafında savaşmak üzere, farklı ülkelerden İspanya’ya gelen gönüllülerden oluşturulan cumhuriyetçi askeri birliklerdir. Tahminlere göre 53 ülkeden 32.000 gönüllü bu birliklere katılmıştır. Uluslararası Tugaylar ayaklanan İspanyol milliyetçi güçlerine ve bu isyancıları destekleyen Nazi Almanyası ile Faşist İtalya’ya karşı savaşa katıldılar.

Birinci Anafartalar Muharebesi, Gelibolu'daki Müttefik Kuvvetleri'ne ulaşan takviye kuvvetleri ile gerçekleşen Suvla Koyu çıkarması ardından bu birliklerle Osmanlı kuvvetleri arasında 9 Ağustos 1915 tarihinde gerçekleşen muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Stefano Delle Chiaie</span> İtalyan siyasetçi

Stefano Delle Chiaie, İtalyan neo-faşist Avanguardia Nazionale adlı örgütün kurucusudur. İtalya'daki kontrgerilla örgütünün bir parçasıdır ve Latin Amerika'daki Condor Operasyonuna dahil olmuştur. Propaganda Due (P2) Mason locasının başı olan Licio Gelli'nin yakın dostudur. Salazar Portekiz'inde 1965 yılında anti-komünist Fransız paralı asker ve rahip Yves Guérin-Sérac tarafından kurulan ve bir kirli savaş örgütü olan Aginter Press içinde yer alır. 1970 yılında Prens Borghese'nin İtalya'da darbe planının içinde yer alır, darbenin başarısız olması sonucunda Franco İspanyası'na kaçar. Kaçarken beraberinde, gelecekteki İspanyol kontrgerilla gücü GAL örgütünün lideri olacak olan Vincenzo Vinciguerra olacaktır. 20 Haziran 1973 günü Arjantin'e 18 yıllık sürgünden sonra dönen Juan Peron'u karşılamaya gelen kalabalığa ateş açılması olayı olan Ezeiza Katliamında yer alır. 1975 yılında yapmayı planladığı Şili Hristiyan Demokrat Bernardo Leighton suikastı başarısız olur. 1976 yılında İspanya Bask Bölgesinde solculara karşı saldırılara katılır. 1980 yılında darbeyle Bolivya'da iktidara gelecek olan kötü şöhretli Luis García Meza Tejada’nın askerî darbesinde eski Nazi Klaus Barbie ile birlikte yer alır. Chiaie, Pinochet'e bağlı DINA, Arjantin Antikomünist İttifakı ve Bolivya'daki Hugo Banzer diktatörlüğü için çalışmıştır. 1989 yılında Venezuela'nın başkenti Caracas'ta yakalanır. Lakabı olan caccola (kısa), boyu çok kısa olduğu için takılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</span> İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişi

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci, İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişini kapsar. Geçiş süreci Franco’nun 20 Kasım 1975 günü ölmesiyle başlar, sürecin tamamlanması ise 1978 yılında kabul edilen Anayasa ile tamamlayan tarihçiler olmakla beraber, 23 Şubat 1981 günü Antonio Tejero’nun başarısız darbe girişimini veya 28 Ekim 1982 günü İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE’nin seçim zaferini sürecin tamamlandığı olay olarak kabul eden tarihçiler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vélez-Málaga</span> İspanyanın Málaga ilinde belediye

Vélez-Málaga, İspanya'nın, Endülüs Özerk Topluluğu'nun, Málaga İli'nin, Malaga İlçesi'ne bağlı şehir. 74,190 kişilik nüfusuyla ve şehir nüfusunun toplam il nüfusuna oranıyla ilin en büyük üçüncü şehridir. Nüfus yoğunluğu, kilometrekareye 469,91 kişidir. Yüzölçümü ise 157,88 kilometrekaredir. Şehrin rakımı ise en yüksek noktada, 60 metredir.

<i>El País</i>

El País, İspanyolca yayın yapan İspanyol günlük gazete. 391.816 tirajla İspanya'daki günlük spor gazetelerinden sonra en çok tiraja sahip olan gazetedir. Gazetenin genel merkezi Madrid'dedir. Bunun yanında Barselona, Sevilla, Valensiya, Bilbao ve Santiago de Compostela'da merkezleri bulunmakta ve buralarda yerel baskılar yayınlanmaktadır. Ayrıca Latin Amerika için ayrı bir baskı da yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da futbol</span> İspanyol futboluna genel bakış

Futbol, İspanya'da en çok tanınan spor dalıdır. Ulusal yönetim organı olan İspanya Kraliyet Futbol Federasyonu, La Liga ile Copa del Rey'i düzenlemek ve İspanya millî futbol takımını yönetmek ile görevlidir. İspanya modern futbol ile 19. yüzyılın sonlarında; Büyük Britanyalı göçmenler, gemiyle ülkeye gelen yabancı denizciler ve Britanya'da okuduktan sonra ülkeye geri dönen İspanyol öğrenciler tarafından tanıştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Leopoldo Calvo-Sotelo</span> İspanyol siyasetçi, Eski Başbakan

Leopoldo Calvo-Sotelo y Bustelo İspanyol siyasetçi ve eski İspanya başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci İspanya Cumhuriyeti</span>

Birinci İspanya Cumhuriyeti, kısa ömürlü cumhuriyet olmuştur. Cumhuriyet, İsabella'nın iktidardan düşmesinden ardından devam eden kaos ortamı I. Amadeo'nun kral olmasının ardından da devam etmesi üzerine ilan edildi. Martínez-Campos y Antón cumhuriyete darbe yaparak eski sistemi tekrar tesis ederek restorasyon hükûmeti kuruldu.

Zekai Aksakallı Türk asker. Eski Özel Kuvvetler Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">15 Temmuz Darbe Girişimi</span> TSK içerisindeki bir grup askerin 65. Türkiye Hükümetini hedef almış olduğu askeri darbe teşebbüsü

15 Temmuz Darbe Girişimi veya 2016 Türkiye Askerî Darbe Teşebbüsü, darbe metninde yer aldığı isimle Yurtta Sulh Harekâtı, 15-16 Temmuz 2016 tarihleri arasında Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kendilerini Yurtta Sulh Konseyi olarak tanımlayan bir grup asker tarafından Türkiye'de düzenlenen askerî bir darbe girişimidir.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Halisdemir</span> Türk asker (1974–2016)

Ömer Halisdemir, Türk asker. 15 Temmuz darbe girişimi sırasında Özel Kuvvetler Komutanlığında görevliyken komutanlığı ele geçirmeye çalışan darbe yanlısı Tuğgeneral Semih Terzi'yi göğsünden vurarak öldüren ve ardından diğer darbe yanlısı askerler tarafından vurularak öldürülen koruma astsubayıdır. Kendisine vur emri, Özel Kuvvetler Komutanı Zekai Aksakallı tarafından verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Semih Terzi</span> Türk asker (1968–2016)

Semih Terzi, 15 Temmuz darbe girişimine kalkışan Yurtta Sulh Konseyi üyesi olan Türk tuğgeneraldi. Darbe girişimi sırasında emrindeki askerlerle beraber Özel Kuvvetler Komutanlığına girerken Ömer Halisdemir tarafından vurularak öldürüldü.

Pablo García Baena ,İspanyol şair ve yazardır. Kendisi Córdoba, İspanya'da doğmuş ve yaşamıştır. 1947'de edebiyatçı arkadaşları Ricardo Molina (şair) Juan Bernier, Julio Aumente ve Mario López (şair) ile birlikte Cántico adlı edebi/sanatsal bir grup kurdu. Grupta ayrıca ressamlar Miguel del Moral ve Ginés Liébana'da vardı.

<span class="mw-page-title-main">1981 İspanyol darbe girişimi</span>

1981 İspanyol darbe girişimi, İspanya'da 23-F ve Tejerazo olarak da bilinen, 23 Şubat 1981'de İspanya'da yaşanmış bir darbe girişimidir. Yarbay Antonio Tejero, Başbakan'ın seçileceği oylama sırasında 200 silahlı jandarma ile Milletvekilleri Kongresi'ni bastı. Askerler, parlamenterleri ve bakanları 18 saat boyunca rehin tuttu, bu sırada Kral I. Juan Carlos, darbeyi televizyonda çıkıp kınadı, hukukun üstünlüğü ve demokratik hükûmetin devamını istedi. Ateş edilmiş olsa da, rehineciler ertesi sabah kimseyi öldürmeden teslim oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.