İçeriğe atla

Antonio Cánovas del Castillo

Antonio Cánovas del Castillo
İspanya Başbakanı
Görev süresi
23 Mart 1895 - 8 Ağustos 1897
Hükümdar Maria Christina (naip)
Yerine geldiğiPráxedes Mateo Sagasta
Yerine gelenMarcelo de Azcárraga
Görev süresi
5 Temmuz 1890 - 11 Aralık 1892
Hükümdar Maria Christina (naip)
Yerine geldiğiPráxedes Mateo Sagasta
Yerine gelenPráxedes Mateo Sagasta
Görev süresi
18 Ocak 1884 - 27 Kasım 1885
Hükümdar Maria Christina (naip)
Yerine geldiğiJosé Posada Herrera
Yerine gelenPráxedes Mateo Sagasta
Görev süresi
9 Aralık 1879 - 8 Şubat 1881
Hükümdar XII. Alfonso
Yerine geldiğiArsenio Martínez Campos
Yerine gelenPráxedes Mateo Sagasta
Görev süresi
2 Aralık 1875 - 7 Mart 1879
Hükümdar XII. Alfonso
Yerine geldiğiJoaquín Jovellar
Yerine gelenArsenio Martínez Campos
Görev süresi
9 Ocak 1875 - 12 Eylül 1875
Hükümdar XII. Alfonso
Yerine geldiğiPráxedes Mateo Sagasta
Yerine gelenJoaquín Jovellar
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Şubat 1828
Málaga, İspanya
Ölüm 8 Ağustos 1897 (69 yaşında)
Santa Agueda, Guipúzcoa, İspanya
Partisi Muhafazakâr Parti
Dini Roma Katoliği
İmzası

Antonio Cánovas del Castillo (d. 8 Şubat 1828, Málaga, İspanya - ö. 8 Ağustos 1897, Santa Agueda, Guipúzcoa, İspanya), İspanyol devlet adamı, başbakan ve 1876 Anayasası'nın hazırlayıcısı. Bourbon Hanedanı'nın yeniden İspanya tahtına geçmesini sağlamıştı.

Babasının ölümü üzerine, Madrid'e giderek akrabası, yazar Serafín Estébanez Calderón ve banker José Salamanca'nın koruması altına girdi. 1852'de General Leopoldo O'Donnell'la tanıştırıldı ve onun siyasal danışmanı oldu. 1854'te O'Donnell'ın öncülük ettiği ayaklanmada yer aldı ve hareketin programını oluşturan Manzanares Bildirgesi'ni kaleme aldı. 1854 seçimlerinde Málaga bölgesinden Cortes'e seçildi. Ama kurulan Espartero-O'Donnell hükûmetini benimsemediği için istifa etti ve hükûmetin kendisine önerdiği Vatikan'daki rahat bir görevi kabul etti (1855).

1857'de İtalya'dan dönen Cánovas, çeşitli hükûmet görevlerinde bulunduktan sonra, Alejandro Mon hükûmetinde içişleri bakanlığı (1864) ve O'Donnell hükûmetinde sömürgeler bakanlığı (1865) yaptı. II. Isabel'in tahttan indirilmesinden (29 Eylül 1868) sonra General Prim'in topladığı Cortes'e katıldıysa da, Amadeus monarşisinin (1870-73) desteklemeyi reddetti. Alfonso yanlılarının önderliğini üstlenerek XII. Alfonso'nun dönüşünü sağladı.

Restorasyon'un (1875) ve 1931'e kadar yürülükte kalan 1876 Anayasası'nın baş sorumlusu olarak Üçüncü Carlista Savaşı'nın bir an önce sona ermesi için var gücüyle çalıştı.[1]

General Martínez-Campos'un Alfonso'yu Sagunto'da kral ilan etmesinden (29 Aralık 1874) sonra başbakan oldu. Sonraki yıllarda bu görevi liberal grubun önderi Práxedes Mateo Sagasta ile dönüşümlü olarak sürdürdü. XII. Alfonso'nun 25 Kasım 1885'te ölmesi üzerine, Mateo Sagasta ve General Martínez Campos'la Pardo Paktı'nı imzalayarak ve başbakanlıktan istifa ederek, Kraliçe María Cristina'nın yönetimi üstlenmesini ve kralın ölümünden sonra doğan XIII. Alfonso'nun büyüyünce tahta geçmesini sağlayan barışçıl geçişte önemli rol oynadı.

Cánovas, izlediği iç politikayla kamu düzenini ve bir ölçüde de ulusal birliği sağlamakla birlikte, çalışan kesimlerin aleyhine önlemler aldı. Anarşist hareketleri zor kullanarak bastırdı, ancak Küba ve Filipinler'deki ayaklanmaları durduramadı; Küba sorununda savaşçı bir politika izleyerek, Küba'da liberal reformlara olanak tanımadı. Martínez Campos'un istifasından sonra adaya General Valeriano Weyler y Nicolau'yu göndermesi durumu daha da kötüleştirdi. Valeriano'nun baskı önlemleri, İspanya'nın Küba'daki politikasına ABD'nin bakışını olumsuz yönde etkiledi. Cánovas, Küba sorununa çözüm bulmaya çalıştığı bir sırada İtalyan anarşist Michele Angiolillo tarafından öldürüldü.

Bilimsel Çalışmaları

Dil ve tarih akademileri üyesi olan Cánovas del Castillo, Estudios del reinado de Felipe IV (IV. Felipe'nin Yönetim Dönemi Üzerine İncelemeler), Historia de la decadencia de España (İspanya'nın Çöküşü Tarihi) ve Bosquejo de la casa de Austria en España gibi değerli tarih kitapları yazmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "İspanya'da II. Cumhuriyetve İç Savaş (1936-1939)" (PDF). 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2012. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küba</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Küba, resmî olarak Küba Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">İspanya</span> Afrikada toprakları bulunan güneybatı Avrupada bir ülke

İspanya (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Katalonya</span> İspanyaya bağlı İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Katalonya, İspanya'ya bağlı İber Yarımadası'nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge. Katalonya 4 ilden oluşmaktadır: Barselona, Girona, Lleida ve Tarragona. Barselona, en büyük şehir ve başkenttir; İspanya'nın 2. en nüfuslu belediyesi ve Avrupa Birliği içerisindeki en yoğun nüfuslu 17. kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Meksiko</span> Meksikanın başkenti

Meksiko, Meksika'nın 32 federal yapılanmasından biri, ülkenin başkenti ve nüfus bakımından en büyük şehri. "Alfa" bir küresel şehir olup, Amerika kıtasının en önemli finansal merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya İç Savaşı</span> Cumhuriyetçiler ve Milliyetçiler arasında yaşanan ve 1936-1939 arası İspanyada olan savaş

İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle başa gelmiş İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık Cumhuriyetçiler ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan Milliyetçiler arasında yaşanmıştır. Savaşı Milliyetçiler kazanmıştır ve Franco, 1939’dan öldüğü yıl olan 1975’e kadar İspanya’yı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">XIII. Alfonso</span>

XIII. Alfonso, 1886-1931 yılları arasında İspanya kralı.

<span class="mw-page-title-main">XII. Alfonso</span>

XII. Alfonso, 1874-1885 arasında İspanya kralı. Kısa süren hükümdarlığı İspanya'da anayasal monarşi umutlarının yeşermesine yol açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Emek Konfederasyonu</span>

Ulusal Emek Konfederasyonu anarkosendikalist ideolojik çizgide, özerk sendika konfederasyonu olarak İspanya Krallığı’nda örgütlenmiş konfederal bir birliktir. Anarşist toplumsal hareketler içinde önemli rol oynamış örgüt ayrıca ulusötesi yapıya sahip Uluslararası Emekçiler Birliği (AIT) üyesidir ve bu yüzden CNT-AIT adı ile de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Tugaylar</span>

Uluslararası Tugaylar 1936-1939 yılları arasında meydana gelen İspanya İç Savaşı’nda Cumhuriyetçi güçlerin tarafında savaşmak üzere, farklı ülkelerden İspanya’ya gelen gönüllülerden oluşturulan cumhuriyetçi askeri birliklerdir. Tahminlere göre 53 ülkeden 32.000 gönüllü bu birliklere katılmıştır. Uluslararası Tugaylar ayaklanan İspanyol milliyetçi güçlerine ve bu isyancıları destekleyen Nazi Almanyası ile Faşist İtalya’ya karşı savaşa katıldılar.

<span class="mw-page-title-main">II. Isabel</span>

II. Isabel, 1833-1868 arasında İspanya kraliçesi. Başarısız yönetimi yüzünden monarşinin gücünü ve saygınlığını yitirmesine yol açmış, 1868'de "Muhteşem Devrim " adı verilen bir ayaklanmayla yönetimden uzaklaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Franco</span> İspanya diktatörü (1939–1975)

Francisco Franco Bahamonde,, 1936'da İkinci Cumhuriyet'in demokratik hükûmetine karşı gerçekleştirilen askerî darbenin liderlerinden biri olan İspanyol asker ve diktatördü. 1 Ekim 1936'da isyancı tarafın başkomutanı olarak atandı, taraftarları tarafından el caudillo (önder) ilan edildi ve çatışmanın sona ermesinden ölümüne kadar 1975'e kadar devlet başkanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1938'den 1973'e kadar hükûmet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Afrancesado</span>

Afrancesado İspanya ve Portekiz'de, Aydınlanma Çağı fikirlerinin, Liberalizmin ve Fransız Devrimi'nin yandaşları olan, İberya'nın Fransa tarafından işgalini ve Birinci Fransız İmparatorluğu'nu destekleyen kişiler için kullanılan terimdir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</span> İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişi

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci, İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişini kapsar. Geçiş süreci Franco’nun 20 Kasım 1975 günü ölmesiyle başlar, sürecin tamamlanması ise 1978 yılında kabul edilen Anayasa ile tamamlayan tarihçiler olmakla beraber, 23 Şubat 1981 günü Antonio Tejero’nun başarısız darbe girişimini veya 28 Ekim 1982 günü İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE’nin seçim zaferini sürecin tamamlandığı olay olarak kabul eden tarihçiler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Julio Antonio Mella</span>

Julio Antonio Mella Kübalı komünist siyasetçi ve Küba Komünist Partisi kurucusudur. Havana Üniversitesinde hukuk eğitimi görürken siyasi fikirleri nedeniyle 1925 yılında atılmıştır. 1929 yılında cinayete kurban giderek öldürülmüştür. Sosyalist Küba hükûmetleri tarafından ulusal kahraman olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci İspanya Cumhuriyeti</span>

Birinci İspanya Cumhuriyeti, kısa ömürlü cumhuriyet olmuştur. Cumhuriyet, İsabella'nın iktidardan düşmesinden ardından devam eden kaos ortamı I. Amadeo'nun kral olmasının ardından da devam etmesi üzerine ilan edildi. Martínez-Campos y Antón cumhuriyete darbe yaparak eski sistemi tekrar tesis ederek restorasyon hükûmeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Restorasyon (İspanya)</span> 1874 yılında darbe ile lağvedilen Birinci İspanya Cumhuriyetinin yerine kurulan yapı

Restorasyon ya da Bourbon Restorasyonu, Martínez-Campos'un 29 Aralık 1874 yılında yaptığı darbe ile lağvettiği Birinci İspanya Cumhuriyeti'nin yerine kurulan yapı. Kurulan bu yapı XIII. Alfonso döneminde 14 Nisan 1931 yılında İkinci İspanya Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">İspanya tarihi (1810-1873)</span> İspanyada tarihi bir dönem

İspanya tarihi (1810-1873), Joseph Bonaparte'ın yönettiği İspanya Krallığı'na karşı kurulan İspanya'dan Birinci İspanya Cumhuriyeti'ne kadar olan dönemi kapsar. Bu dönem aynı zamanda İspanya tarhinin en karışık dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">1981 İspanyol darbe girişimi</span>

1981 İspanyol darbe girişimi, İspanya'da 23-F ve Tejerazo olarak da bilinen, 23 Şubat 1981'de İspanya'da yaşanmış bir darbe girişimidir. Yarbay Antonio Tejero, Başbakan'ın seçileceği oylama sırasında 200 silahlı jandarma ile Milletvekilleri Kongresi'ni bastı. Askerler, parlamenterleri ve bakanları 18 saat boyunca rehin tuttu, bu sırada Kral I. Juan Carlos, darbeyi televizyonda çıkıp kınadı, hukukun üstünlüğü ve demokratik hükûmetin devamını istedi. Ateş edilmiş olsa da, rehineciler ertesi sabah kimseyi öldürmeden teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Gustavo Díaz Ordaz</span> 56. Meksika devlet başkanı

Gustavo Díaz Ordaz Bolaños Meksikalı siyasetçi ve Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi. 1964 ile 1970 yılları arasında Meksika başkanı olarak hizmet verdi.