İçeriğe atla

Antonin Artaud

Antonin Artaud
Antonin Artaud
Doğum4 Eylül 1896
Marsilya
Ölüm4 Mart 1948 (51 yaşında)
Paris
MeslekYazar
MilliyetLevanten-Yunan
Etkiledikleri

Antoine Marie Joseph Artaud ya da bilinen adıyla Antonin Artaud (d. 4 Eylül 1896, Marsilya - ö. 4 Mart 1948, Paris), Fransız oyun yazarı, oyuncu, yönetmen ve şair.[1] Vahşet Tiyatrosu kavramının kuramcısıdır.

Hayatı

Marsilya'da doğdu. Ebeveynleri akrabaydılar ve Artaud'nun ailesi İzmir'den göç etmiş Yunanlardandır. Dört yaşında geçirdiği menenjit hastalığı onu ergenlik dönemine kadar takip eder. Yine bu dönemde girdiği depresyonlardan kaynaklı sanatoryuma yatırılır. Burada Arthur Rimbaud, Stéphane Mallarmé, Charles Baudelaire ve Edgar Allan Poe okumaya başlayan Artaud, aynı zamanda şiir de yazmaya başlar. 1916'da, Fransız Ordusu'na alındı. Ancak Artaud'nun sorunları nedeniyle erken terhis edildi. 19 Mayıs 1919 tarihinde tekrar kısa süreliğine sanatoryuma yatırıldı.

27 yaşında Paris'e taşınan Artaud, burada tiyatro yazarlığı ve film yönetmenliğine başladı. Ünlü yönetmenlerden Charles Dullin’in yanında öğrenim görmüştür. Lugne-Poe ve Louis Jouvet gibi yönetmenlerle çalışmış; Andre Breton, Raymond QueneauPaul Éluard, Robert Desnos ve René Char’la beraber sürrealizm hareketini başlatmıştır. Révolution Surréaliste ve Nouvelle Revue Française'i yazan Artaud, 1927 yılında sürrealistlerden bağını koparmıştır. Bunun nedenini sürrealistlerin Fransız Komünist Partisi ile ilişkisine bağladılar.

1928 yılında Çılgın Anne (La Mére folle) oyununu sergiledi. 1930’lu yılların sessiz filmlerinde oynadı. Alfred Jarry'den etkilenerek kendi tiyatrosunu da kurdu. 1932 ve 1933 yıllarında Vahşet Tiyatrosu bildirileri yayımlayarak (Le manifest du théatre de la cruauté), tiyatro görüşlerini "Tiyatro ve İkiz" (Le théâtre et son double) adlı kuramsal kitabında dile getirmiştir. Bu görüşlerine yer vermeye yeltendiği tek oyunu, Shelley ile Stendhal'in yapıtlarına dayanan Les Cenci olmuştur. Tiyatosunda André Gide, Paul Valéry, Jean Barrault, Georges Auric, Arthur Adamov gibi isimlerle çalıştı. 1936-37’de Meksika, Bali ve İrlanda’ya geziler yaptı. Buradaki gezilerde mistisizm ile tanıştı.

Nazilerin Fransayı işgali dönemde, sinirsel rahatsızlıkları yüzünden Rodez'deki bir psikiyatri kliniğine yatırılır. Burada sanat terapisi yanında elektro şok tedavisi gören Artaud, duvarlara resim çizmeye ve yazmaya başlar. Doktorlar ve psikologlar, Artaud'nun büyü yapma ve rahatsız edici resimler çizme alışkanlıklarının şizofreni olduğu kanısındadırlar.

Ocak 1948'de Artaud'ya kolorektal kanser teşhisi kondu. 4 Mart 1948'de Paris'in güneydoğu banliyölerinde bir komün olan Ivry-sur-Seine'deki bir psikiyatri kliniğinde öldü. Raporlara göre yatağında oturmuş, bir elinde ayakkabısı olacak şekilde bulunan Artaud'nun ölüm nedeni aşırı derecede uyuşturucudur. Fakat Artaud uzun süreden beri kronik ağrılarından dolayı; laudanum, afyon, eroin ve peyote gibi uyuşturucular kullanmaktadır ve bu dozun öldürücü olduğunu bilip bilmediği tartışılmaktadır. (1930'a kadar eroin yasak değildir ve René Clair ile birlikte yasağa karşı mücadele eder)

Oyunları

  • L'ombilic des limbes: Ventre brule, La mére folle, Le jet de sang (1925, Yanık Karın, Kan Fışkırması: Koyunların Omurgası)
  • La coquille et le clergyman (senaryo, 1927, Deniz Kabuğu ve Mollalık)
  • Le pierre philosophale, (sözlü pantomim, 1933, Tılsımlı Taş)
  • Atrée Thyeste (Seneca'dan uyarlama, 1934, Atrée ve Thyeste)

Kitapları

Kaynakça

  1. ^ The Oxford history of world cinema. Oxford: Oxford University Press. 2020. ISBN 978-0198742425. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Nietzsche</span> Alman filozof, filolog ve şair (1844–1900)

Friedrich Wilhelm Nietzsche, Alman klasik filolog ve filozoftur. Nietzsche'nin fikirleri ve üslubu, yerleşik düşünce kalıplarını kırmıştır, bu nedenle yaşadığı dönemde var olan bir klasik disipline sokulamamıştır. Nietzsche, günümüzde yepyeni bir felsefi ekol olarak yaşam felsefesi disiplininin kurucusu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sait Faik Abasıyanık</span> Türk hikâye ve roman yazarı, şair (1906–1954)

Sait Faik Abasıyanık, Türk hikâye ve roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen yazarlarından birisi olan Sait Faik, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılar nedeniyle Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul edilir.

Psikiyatri ya da ruh hekimliği, ruhsal durumların teşhisi, korunması ve tedavisine adanmış tıbbi uzmanlık alanıdır. Bunlar ruh hali, davranış, bilişsellik ve algılarla ilgili çeşitli konuları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Luchino Visconti</span> İtalyan film yönetmeni (1906-1976)

Luchino Visconti, İtalyan Yeni Gerçekçilik akımının usta yönetmenlerindendir.

Bilimkurgu, bilim kurgu ya da bilim-kurgu, yakın ya da uzak gelecek ile ilgili öykülerin bugün olası olmayan bilim ve teknoloji unsurlarını da kullanarak oluşturulmasıdır. Bilimkurgu bazen geçmişi de kurgulayabilir. Bilimkurgu kitap, sanat eserleri, televizyon, film, bilgisayar oyunları, tiyatro eserleri ve diğer kitle iletişim araçlarında bulunabilir. Yapısal ve pazarlama bağlamında bilimkurgu güncel gerçeklik içinde bulunmayacak kurgusal ögeler içeren yaratıcı çalışmaları tanımlamak için kullanılabilir. Bu tanımlama fantastik, korku ve ilgili türleri de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Haçlı Seferleri</span> Orta Çağda Avrupalı Katoliklerin Orta Doğuyu ele geçirmek için Müslümanlara karşı başlattığı seferler

Haçlı Seferleri veya Haçlı Akınları, Orta Çağ döneminde Hristiyan Latin Kilisesi tarafından başlatılan, desteklenen ve bazen de yönetilen bir dizi dini savaştı. Bu askeri seferlerin en iyi bilinenleri, 1095 ile 1291 yılları arasında Kudüs ve çevresini Müslüman yönetiminden geri almayı amaçlayan Kutsal Topraklara yapılan seferlerdir. 1099'da Kudüs'ün ele geçirilmesiyle sonuçlanan Birinci Haçlı Seferi'nden başlayarak düzinelerce askeri sefer düzenlendi ve yüzyıllar boyunca Avrupa tarihinin odak noktasını oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">Louis Althusser</span> Fransız filozof (1918-1990)

Louis Pierre Althusser, Fransız marksist filozof.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

Gilles Deleuze,, Fransız yazar ve filozoftur.

<span class="mw-page-title-main">Georges Simenon</span> Belçikalı yazar (1903 – 1989)

Georges Joseph Christian Simenon, Fransızca yazmış Belçikalı yazardır. Kahramanı dedektif Maigret olan polisiye romanlarıyla tanınır.

<i>Kırda Öğle Yemeği</i> Fransız ressam Édouard Manetnin tablosu

Kırda Öğle Yemeği ya da Kırda Piknik Fransız ressam Édouard Manet'nin 1862 - 1863 yılları arasında tamamladığı tablosudur. Eser, şu anda Paris'teki Orsay Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk Haçlı Seferleri</span>

Çocuk Haçlı Seferleri, 1212'de genellikle dinsel tabakalar tarafından Müslümanlara karşı kışkırtılan alt sınıftan halkın, özellikle genç çocukların, Haçlı Seferlerine giden şövalyeleri taklit ederek, Filistin'deki Kutsal Ülkelere giderek Kudüs'ün tekrar Hristiyanların eline geçmesini sağlamaya çalışma uğraşlarından biridir. Bu seferler hemen hemen 1212'de aynı dönemde, yani Dördüncü Haçlı Seferi ile Beşinci Haçlı Seferi arasındaki dönemde, Almanya ve Fransa'da başlayan iki büyük kalabalık çocuk ve halk grubunun Kudüs'e gitmek üzere karadan uzun yürüyüşlerle Avrupa'nın sahillerine gitmesidir.

Ayberk Erkay, Türk Edebiyatçı, çevirmen, koleksiyoner.

Bu liste Aziz Çalışlar'ın 2 ciltlik Tiyatro Oyunları Sözlüğü'nün birinci cildinde yer alan oyunları kapsar. Yazar kitabında yer alan oyunları seçerken üç ölçütü gözettiğini belirtir. Bu ölçütler:

Francis Picabia, Fransız ressam, heykeltıraş, grafik sanatçısı ve yazar. Dadaizmin ve Gerçeküstücülüğün en önemli temsilcilerinden sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Vincent van Gogh kronolojisi</span>

Ressam Vincent van Gogh'un kronolojisi mümkün olduğunca yazdığı mektuplar temel alınarak oluşturulmuştur. Ancak kronolojiyi tamamlamak ek kaynaklardan yararlanarak mümkün olmuştur. Ressamın mektuplarının çoğu tarihsizdir ve yalnızca 1973'te Jan Hulsker tarafından yeterli bir tarihlendirme yapılmış, bu çalışma Ronald Pickvance tarafından gözden geçirilmiş ve diğer yazarlar tarafından da kısmen düzeltilmiştir. Kronoloji içinde yer alan ilgili tarihlerin bir kısmı da kardeşi Theo'nun, amcası Cent'in, arkadaşları Émile Bernard ile Paul Gauguin ve diğerlerinin biyografilerinden alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vincent van Gogh'un natürmort resimleri (Paris)</span>

Vincent van Gogh'un natürmort resimleri (Paris), çizdiği birçok çizim, eskiz ve tabloya konu olan; 1886 ve 1887'de Vincent van Gogh'un, Hollanda'dan; Paris'te Montmartre'ye taşınmasından sonra gerçekleştirdiği çalışmalardır. Paris'teyken Van Gogh, natürmort resimlerinde kullandığı konuları, renkleri ve teknikleri değiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Fernando Arrabal</span> İspanyol ressam ve yazar

Fernando Arrabal Terán, İspanyol oyun yazarı, senarist, film yönetmeni, romancı ve şairdir. Melilla'da doğdu ve 1955'te Fransa'ya yerleşti. Uyruğu ile ilgili olarak, Arrabal kendisini "desterrado" veya "yarı gurbetçi, yarı sürgün" olarak tanımlamaktadır.

Bu listede, Türk tarihçi Halil İnalcık'ın eserleri yer almaktadır. Başka bir dilden çeviri olan eserler ile ilk kez o dilde yayımlanan eserler bir aradadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.