İçeriğe atla

Anton Zeilinger

Anton Zeilinger
Doğum20 Mayıs 1945 (79 yaşında)
Ried im Innkreis, Avusturya
Eğitim
Ödüller
[1]
Kariyeri
DalıFizik, Kuantum mekaniği
Çalıştığı kurumlar
Doktora
danışmanı
Helmut Rauch
Doktora öğrencileri

Anton Zeilinger (d. 20 Mayıs 1945) Avusturyalı kuantum fizikçisi ve 2022 Nobel Fizik Ödülü sahibi bilim insanı[8] Zeilinger, Viyana Üniversitesi'nde fahri fizik profesörü ve Avusturya Bilimler Akademisi Kuantum Optik ve Kuantum Bilgisi Enstitüsü'nde kıdemli bilim insanıdır.[9] Araştırmalarının çoğu kuantum dolaşıklığın temel yönleri ve uygulamaları ile ilgilidir.

2007'de Zeilinger, "hızla gelişen kuantum bilgisi alanının mihenk taşı haline gelen kuantum fiziğinin temellerine yaptığı öncü kavramsal ve deneysel katkılardan dolayı" Londra Fizik Enstitüsü'nün ilk Açılış Isaac Newton Madalyasını aldı.[9][10] Ekim 2022'de; dolaşık fotonlarla ilgili deneyler içeren, Bell eşitsizliklerinin ihlalini belirleyen ve kuantum bilgi bilimine öncülük eden olağanüstü çalışmaları nedeniyle Alain Aspect ve John Clauser ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'nü aldı.[11]

İlk yılları ve eğitimi

Anton Zeilinger 1945'te Ried im Innkreis, Yukarı Avusturya, Avusturya'da doğdu. 1963'ten 1971'e kadar Viyana Üniversitesi'nde fizik okudu.[12] 1971'de Viyana Üniversitesi'nden Helmut Rauch gözetiminde "Dy-single kristalinde nötron depolarizasyon ölçümleri" konulu teziyle doktora aldı.1979'da Viyana Teknoloji Üniversitesi'nde üniversite hocası (habilitasyon) oldu.[13][14]

Başarılar ve ödüller

Uluslararası ödüller ve başarılar

Üyelikler

Kaynakça

  1. ^ a b Korte (4 Ekim 2022). "AAAS Fellow Anton Zeilinger Is a Winner of the Nobel Prize in Physics". American Association for the Advancement of Science (İngilizce). 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2022. 
  2. ^ Barz, Stefanie (15 Ekim 2012). "Photonic Quantum Computing". 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021 – othes.univie.ac.at vasıtasıyla. 
  3. ^ "Prof. Dr. Stefanie Barz". Institute for Functional Matter and Quantum Technologies, University of Stuttgart. 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  4. ^ "Prof. Jian-Wei Pan". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015. 
  5. ^ Thomas Jennewein (11 Haziran 2002). "Quantum Communication and Teleportation Experiments using Entangled Photon Pairs" (PDF). 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2015. 
  6. ^ "Gregor Weihs – CV". Universität Innsbruck. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  7. ^ Weihs, G.; Jennewein, T.; Simon, C.; Weinfurter, H.; Zeilinger, A. (7 Aralık 1998). "Violation of Bell's Inequality under Strict Einstein Locality Conditions". Physical Review Letters. 81 (23). ss. 5039-5043. arXiv:quant-ph/9810080 $2. Bibcode:1998PhRvL..81.5039W. doi:10.1103/physrevlett.81.5039. 
  8. ^ "The Nobel Prize in Physics 2022". NobelPrize.org (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  9. ^ a b "Anton Zeilinger". www.nasonline.org. 15 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  10. ^ "Anton Zeilinger scoops first Isaac Newton medal". Physics World (İngilizce). 3 Ekim 2007. 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  11. ^ a b Ahlander (4 Ekim 2022). "Nobel physics prize goes to sleuths of 'spooky' quantum science". Reuters (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  12. ^ "Anton Zeilinger". Encyclopedia Britannica. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Curriculum Vitae Anton Zeilinger" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 30 Eylül 2022. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  14. ^ "Neutron depolarization measurements on a Dy-single crystal" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 1972. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  15. ^ "2019 Laureates". The Micius Quantum Prize. 4 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  16. ^ Null (6 Mayıs 2019). "2018 Cozzarelli Prize recipients". PNAS. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  17. ^ "Ronald Hanson, Sae-Woo Nam and Anton Zeilinger awarded the Fifth Bell Prize". University of Toronto (İngilizce). 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  18. ^ "Stříbrné medaile předsedy Senátu" [Silver medals of the President of the Senate]. Senát PČR (Çekçe). 19 Eylül 2022. 19 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  19. ^ "The Willis E. Lamb Award for Laser Science and Quantum Optics". Lamb Award. 23 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2022. 
  20. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u "Curriculum Vitae Anton Zeilinger" (PDF). Austrian Academy of Sciences. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  21. ^ "Verleihung der Urania-Medaille 2013". Urania (Almanca). 21 Ekim 2013. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  22. ^ "Anton Zeilinger". Wolf Foundation (İngilizce). 11 Aralık 2018. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  23. ^ "Anton Zeilinger honoured with the Order of Merit of the Federal Republic of Germany". Institute for Quantum Optics and Quantum Information - Vienna of the Austrian Academy of Sciences (İngilizce). 1 Temmuz 2009. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. Anton Zeilinger was bestowed with the "Großes Bundesverdienstkreuz mit Stern" 
  24. ^ "Two grantees win 2022 Nobel Prize in Physics". European Research Council (İngilizce). 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  25. ^ "Conference on Quantum Communication, Measurement, and Computing (QCM&C)". Tamagawa University. 24 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  26. ^ "Isaac Newton Medal and Prize recipients". IOP. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  27. ^ "QEOD Prizes - EPS Quantum Electronics Prizes". European Physical Society. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  28. ^ "All time Winners". KFIP. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  29. ^ "IST-QuComm wins the EU Descartes price 2004". KTH Royal Institute of Technology (İngilizce). 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 
  30. ^ "Persönlichkeiten". GDNÄ - Gesellschaft deutscher Naturforscher und Ärzte (Almanca). 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  31. ^ "Klopsteg Memorial Lecture". American Association of Physics Teachers. 31 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  32. ^ "Verzeichnis der Mitglieder" (PDF). Pour le mérite für Wissenschaften und Künste. 25 Ağustos 2022. s. 48. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  33. ^ "EOS Prize". European Optical Society (İngilizce). 24 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  34. ^ "Member Directory. Anton Zeilinger". 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  35. ^ "Honorary and foreign members". NAS of Belarus. 5 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü veya sıklıkla söylendiği şekilde Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanında yapılan önemli katkılara verilen bir ödül. Genel olarak, dünyanın en prestijli bilim ödüllerinden biri olarak kabul edilir. 1895'te Alfred Nobel'in vasiyetiyle kurulan Nobel Ödülleri'nden biri değildir ama sıklıkla onlarla özdeşleşmiştir. Ekonomi Ödülü, Nobel Vakfı'nca refere edilip İsveç'in merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıl dönümü olan 1968 yılında, Alfred Nobel'in 1895'teki vasiyetinin anısına, kurulmuş ve finanse edilmiştir. Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahipleri gibi, Ekonomi Ödülü sahipleri de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından seçilir ve Nobel Komitelerine benzer olarak bir Ödül Komitesi vardır. Ödül ilk kez, 1969'da Hollandalı ve Norveçli ekonomistler Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch'e "ekonomik süreçlerin analizi için, dinamik modeller geliştirip uyguladıkları" gerekçesiyle verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Fizik Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, fiziğin çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Rudolph Marcus</span>

Rudolph "Rudy" Arthur Marcus Kanada doğumlu ABD vatandaşı kimyager. 1992 yılında elektron transferi teorisi için Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Elektron transfer reaksiyonlarının oranlarının açıklandığı Marcus teorisi, onun adına istinaden bu şekilde adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brian Josephson</span>

Brian David Josephson, Galli teorik fizikçi ve Cambridge Üniversitesi’nden emekli olmuş fizik profesörüdür. En iyi bilindiği çalışmaları süper iletkenlik ve kuantum tünellemedir. 1962 yılında 22 yaşında doktorasını yaparken Cambridge’te yaptığı Josephson etkisi öngörüsü için 1973 yılında Nobel Fizik Ödülü aldı. Josephson Gallerli olup da Nobel Fizik Ödülü alan tek kişidir. Ödülü fizikçiler Leo Esaki ve Ivar Giaever ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">David Wineland</span> Amerikalı fizikçi

David Jeffrey Wineland Nobel ödüllü NIST laboratuvarında çalışan Amerikan fizikçi. İleri düzeyde optik özellikle de lazer soğutulmuş sıkışık iyonlar ve iyonları kullanarak kuantum hesapları yapmak üzerinedir. 2012 yılında Nobel Fizik ödülünü kuantum sistemlerinin ölçümü ve kullanımı sağlayan deneysel metotlar ile kazanmıştır, Serge Haroche ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mete Atatüre</span> Türk fizik profesörü

Mete Atatüre, Türk fizikçi ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">David Thouless</span> İngiliz fizikçi (1934 – 2019)

David J. Thouless tam adı ile David James Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Michael Kosterlitz</span> İngiliz fizikçi

John M. Kosterlitz tam adı ile John Michael Kosterlitz, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Duncan Haldane</span> İngiliz fizikçi

Duncan Haldane tam adı ile Frederick Duncan Michael Haldane, İngiliz fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">John Clauser</span> Amerikalı fizikçi

John Francis Clauser Amerikalı teorik ve deneysel fizikçi. Kuantum mekaniğinin temellerine, özellikle de Clauser-Horne-Shimony-Holt (CSHS) eşitsizliğine katkılarıyla bilinir. Clauser, Fransız Alain Aspect ve Avusturyalı Anton Zeilinger ile birlikte "dolanık fotonlarla ilgili deneyler, Bell eşitsizliklerinin bozulduğunun gösterilmesi ve kuantum enformasyon biliminde öncülük etmelerinden" dolayı 2022 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Basov</span>

Nikolay Gennadiyevich Basov, Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Gérard Mourou</span> Fransız fizikçi (d. 1944)

Gérard Albert Mourou, Fransız fizikçi ve akademistendir. Elektrik mühendisliği ve lazerler üzerine çalışmalarda bulunmaktadır. 2018 yılında Nobel Fizik Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Genzel</span> Alman gökbilimci

Reinhard Genzel Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik'de yönetici, LMU'da profesör ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley' de emeritus profesör olan bir Alman astrofizikçi. Andrea Ghez ve Roger Penrose ile paylaştığı " galaksimizin merkezinde süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için" 2020 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Andrea Ghez</span> Amerikalı gökbilimci

Andrea Mia Ghez, Amerikalı bir gökbilimci ve Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi Fizik ve Astronomi Bölümü'nde profesördür. Araştırmaları Samanyolu galaksisinin merkezine odaklanıyor. 2020'de, Nobel Fizik Ödülü'nün yarısını Reinhard Genzel ile paylaşarak Nobel Fizik Ödülü'nü alan dördüncü kadın oldu. Nobel Ödülü, Samanyolu galaktik merkezinde artık genel olarak bir kara delik olarak kabul edilen süper kütleli kompakt bir nesneyi keşfettikleri için Ghez ve Genzel'e verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Komitesi</span>

Nobel Komitesi Nobel Ödülü sahiplerinin seçiminde yer alan çalışmaların çoğundan sorumlu bir çalışma organıdır. Her Nobel Ödülü için bir tane olmak üzere beş Nobel Komitesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Parisi</span> İtalyan fizikçi

Giorgio Parisi, İtalyan teorik fizikçi ve akademisyendir. Kuantum alan teorisi, istatistiksel mekanik ve karmaşık sistemler üzerine çalışmalar yürütür. "Atomik ölçekten gezegensel ölçeğe kadar fiziksel sistemlerdeki dalgalanmalar ve düzensizliğin etkileşimini keşfinden dolayı" 2021 Nobel Fizik Ödülü'nü Klaus Hasselmann ile birlikte almış ve Syukuro Manabe ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alain Aspect</span> Fransız fizikçi (d. 1947)

Alain Aspect Fransız fizikçi. Kuantum dolanıklığı üzerine yaptığı deneysel çalışmalarıyla tanındı. Aspect, Amerikalı John Clauser ve Avusturyalı Anton Zeilinger ile birlikte "dolanık fotonlarla ilgili deneyler, Bell eşitsizliklerinin bozulduğunun gösterilmesi ve kuantum enformasyon biliminde öncülük etmelerinden" dolayı 2022 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">David Awschalom</span> Amerikalı fizikçi

David D. Awschalom ) Amerikalı yoğun madde deneysel fizikçisidir. En çok yarı iletkenlerde spintronik alanındaki çalışmalarıyla tanınır.