İçeriğe atla

Anton Harekâtı

Anton Harekâtı (Almanca: Fall Anton), II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

Arka plan

Ana madde: Fransa Muharebesi
İşgal altındaki Fransa'daki egemenlik bölgeleri

Fransa Muharebesi'nde kazanılan zafer ve mağlup Fransız Hükûmetiyle imzalanan 22 Haziran 1940 Ateşkesi'nin ardından kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın işgaline dair planlar 1940 yılının Aralık ayında yapılmış ve adı Attila Harekâtı olarak konulmuştur. Plana Korsika'nın alınması da dahil edilmiştir. Plana İtalyan birliklerinin de dahil edilmesi ve stratejinin güncellenmesiyle adı Anton Harekâtı olarak değiştirilmiştir.

Adolf Hitler açısında kağıt üzerinde bile olsa bağımsız bir Fransa'nın varolmasının tek gerekçesi denizaşırı Fransız sömürgelerinin Müttefik Devletler tarafından kullanılmasının önüne geçmekti. Ancak Kasım 1942'de gerçekleşen ve Kuzey Afrika'daki Fransız sömürgelerinin işgalini öngören Meşale Harekâtı'nın başarı kazanması üzerine Vichy rejiminin bir varlık gerekçesi kalmamıştı. Hitler, kendisiyle işbirliği halinde olan Vichy Fransası Başbakanı Pierre Laval ile görüştükten sonra 11 Kasım günü Korsika'nın, ertesi gün de Vichy Fransası topraklarının işgal edilmesi emrini verir.

Harekât

28 Kasım 1940 günü Toulon limanında yanmakta olan Fransız savaş gemileri

10 Kasım 1942 tarihi itibarıyla Mihver Devletlerine bağlı silahlı kuvvetler harekât hazırlıklarını tamamlamıştır. Generaloberst Johannes Blaskowitz komutasındaki Alman 1. Ordusu Atlas Okyanusu kıyısından İspanya sınırına paralel şekilde ilerlerken, 7. Ordu merkezden Vichy ve Toulon yönüne ilerlemeye başlar. İtalyan 4. Ordusu Fransız Rivierası'nı işgal ederken, bir birlik de Korsika'ya çıkar. 11 Kasım akşamına gelindiğinde Alman tankları Akdeniz kıyısına ulaşmıştır.

Almanlar, müstahkem şekilde 50 bin Vichy askeri tarafından korunan Toulon'a hiçbir direnişle karşılaşmadan girer. Naziler burada demirli Fransız donanmasını hasarsız şekilde teslim almayı beklemektedir. Ancak Fransız kaptanlar Almanlarla süren pazarlıkları uzatarak zaman kazanmış ve 27 Kasım 1940 günü Almanların eline geçmeden çok sayıda gemiyi kasıtlı şekilde batırmayı başarmıştır.[1][a][b] Kriegsmarine komuta heyetinin öfkesine rağmen Hitler donanmanın Charles de Gaulle önderliğindeki Özgür Fransa birliklerinin eline geçmemesine sevinmiştir.

Sonrası

Tüm Fransız topraklarının Mihver Devletleri işgali altına girmesinin ardından Almanya'nın ilhak ettiği Alsas-Loren bölgesi hariç sivil idari yönetim fiilen yine eski Vichy yöneticilerinde kalmıştır. İtalyan işgal bölgesi, Mussolini rejiminin çökmesi ve sonrasında İtalya ve Müttefikler arasında ateşkes imzalanması üzerine Alman denetimine geçmiştir. İşgal altındaki topraklar Normandiya Çıkarmasıyla başlayan süreçte kurtarılıncaya kadar Nazilerin ve işbirlikçilerinin denetiminde kalmıştır.

Tepkilerden çekinen Vichy rejiminin önde gelen isimleri Mareşal Philippe Pétain ve Amiral François Darlan, sabotaj emrini veren donanma komutanları Jean de Laborde ve André Marquis hakkında cezai bir işlem yapmaz. Savaşın sona ermesinin ardından Charles de Gaulle, Özgür Fransa ve Müttefikler için gerçekleştirdikleri sabotajdan dolayı komuanları tebrik eder.

Notlar

  1. ^ Bakınız Fransız donanmasının Toulon'da batırılması
  2. ^ Bu sabotaj sırasında 3 savaş gemisi, 7 kruvazör, 28 destroyer ve 20 denizaltı batırılmıştır

Kaynakça

  1. ^ Battleships sitesinde yeralan "The Fleet Without a Friend" adlı John Vader makalesinden 23 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 21 Haziran 2021 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Charles de Gaulle</span> 18. Fransa cumhurbaşkanı

Charles André Joseph Marie de Gaulle, Fransız asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Vichy Fransası</span> II. Dünya Savaşı Sırasında Kurulan Fransız Devleti

Vichy Fransası, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın Fransa'yı mağlup etmesinden sonra Fransa'nın Vichy kentinde kurulan Fransız hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Toulon</span> Fransada komün

Toulon, Güney Fransa'da ve Akdeniz kıyısında bulunan bir liman kenti. Provence-Alpes-Côte d'Azur bölgesinde üçüncü büyük şehir olarak yer alır ve Var departmanı merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Direnişi</span> II. Dünya Savaşı sırasında Fransanın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan direniş

Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ile 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Fransa</span> devlet/ülke

Özgür Fransa, II. Dünya Savaşı sırasında 23 Haziran 1940 tarihinde Fransa ile Almanya arasında imzalanan antlaşmanın ardından, İngilizlerin yardımıyla Londra'da kurulmuştur. Kuruluşun nedeni ise II. Dünya Savaşı'nda Fransa'nın Almanlar tarafından yenilgiye uğratılıp Fransa'nın %60'ının işgal edilmesidir. Kuruluştaki başkanı General Charles de Gaulle'dir.

<span class="mw-page-title-main">Meşale Harekâtı</span>

Meşale Harekâtı, Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fernand de Brinon</span> Fransız avukat ve siyasetçi (1885 – 1947)

Fernand de Brinon, II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerle Fransız işbirliğinin mimarlarından biri olan Fransız avukat ve gazeteciydi.

Henri Fernand Dentz, ilk olarak Fransa Ordusu'nda general iken, Fransa'nın teslim olmasıyla kurulan Vichy Fransası ordusunda görev almıştır.

Suriye-Lübnan Savaşı, II. Dünya Savaşı sırasında teslim olan Fransa'nın ardından kurulan Vichy Fransası'nın sömürgelerine karşı yapılan operasyondur.

<span class="mw-page-title-main">François Darlan</span> Fransız amiral (1881 – 1942)

Jean Louis Xavier François Darlan, bir Fransız amirali ve siyasetçi.

Attila Operasyonu, İkinci Dünya Savaşı sırasında, Vichy Fransası'nın Alman işgali için hazırlanan plandı. Fransızların Müttefik Devletlerine yeniden katılması veya Fransa'nın güneyindeki bir Müttefik tehdidine karşı 1940 yılında hazırlandı.

<span class="mw-page-title-main">22 Haziran 1940 Ateşkesi</span>

22 Haziran 1940 Ateşkesi veya İkinci Compiègne Ateşkesi, II. Dünya Savaşı Batı Cephesindeki Fransa Muharebesinde Nazi Almanyası'nın Üçüncü Fransız Cumhuriyeti'ni mağlup etmesi üzerine saat 18:36'da imzalanmıştır. Ateşkes 25 Haziran geceyarısı itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı sırasında Fransız askerî tarihi</span>

1939'dan 1940'a kadar, Üçüncü Fransız Cumhuriyeti Almanya ile savaş halindeydi. 1940'tan 1945'e kadar olan dönem, denizaşırı imparatorluğun kontrolü için Vichy Fransa'sı ile General Charles de Gaulle yönetimindeki Özgür Fransız Kuvvetleri arasında rekabete sahne oldu. 1944'te Müttefiklerin Fransa'ya çıkarmalarından sonra, Alman Ordusunu kovdular ve Vichy Rejimine son verdiler.

<span class="mw-page-title-main">Faşist İtalya (1922-1943)</span> İtalya Krallığının faşist yönetim altında olduğu dönem

Faşist İtalya (1922-1943) Benito Mussolini'nin İtalya Krallığı Başbakanı olduğu 1922-1943 yılları arasında Ulusal Faşist Parti iktidarı altındaki dönemi anlatır. Totaliter bir rejim kuran İtalyan faşizmi ekonomik kalkınma modeli benimsemişse de siyasal muhalefeti ortadan tamamen kaldıracak hamlelerde bulunmuş, geleneksel muhafazakâr değer yargılarını savunmuş Katolik Kilisesi'yle yakın işbirliği yapmıştır. Çeşitli farklı dönemlerden geçen rejim özellikle gerçekleştirdiği emperyalist hamlelerle II. İtalya-Habeşistan Savaşını çıkarmış, Milletler Cemiyeti'nden atılmıştır. Ayrıca Sovyetler Birliği'nde karşı Çelik Pakt'a katılmış, II. Dünya Savaşı'na gidişi hızlandıran hamlelerde bulunmuştur. Dahil olduğu Mihver Devletlerinin II. Dünya Savaşı'nda mağlup olması sürecinde alaşağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransız donanmasının Toulon'da batırılması</span>

Fransız donanmasının Toulon'da batırılması II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesi harekâtı olan Anton Harekâtı sürerken donanmanın Almanların eline geçmesini engellemek üzere Fransız donanma komutanları Jean de Laborde ve André Marquis öncülüğünde 27 Kasım 1942 tarihinde Toulon limanında yapılan sabotaj eylemidir. Sabotajın ardından Fransız donanmasının geriye kalan varlığı belirleyici bir faktör olmaktan çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Otto von Stülpnagel</span>

Otto von Stülpnagel, İkinci Dünya Savaşı sırasında işgal altındaki Fransa'nın Alman askeri komutanıydı. Savaştan sonra Müttefik yetkililer tarafından tutuklandı, 1948'de hapishanede intihar etti.

<span class="mw-page-title-main">Épuration légale</span>

Épuration légale, II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Fransa'yı işgalinin ardından kurulan Vichy rejiminin yıkılmasının ardından işgalden kurtarılan Fransa'da 1944-1949 arasında süren yasal tasfiye sürecini anlatır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.