İçeriğe atla

Antoine Edouard Thouvenel

Édouard Antoine de Thouvenel
Thouvenel'in Pera Müzesi'nde bulunan portresi
Doğum11 Kasım 1818
Verdun, Meuse
Ölüm18 Ekim 1866
MilliyetFransız
MeslekBüyükelçi, diplomat
Etkin yıllar1855 - 1860 (Büyükelçi olarak)

Édouard Antoine de Thouvenel (11 Kasım 1818, Verdun, Meuse - 18 Ekim 1866, Paris), Fransız Fransız seyyah, diplomat ve politikacı.

1860- 1862 yılları arası Fransa Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Thouvenel, devrinin önemli bir devlet adamıdır.[1][2] Dışişleri Bakanlığı'na getirilmeden önce beş yıl Osmanlı İmparatorluğu büyükelçiliği görevinde bulunmuş; bu görev sırasında sadrazam Mustafa Reşit Paşa'nın azlettirilmesinde ve 1856 Islahat Fermanı’nın hazırlanmasında rol oynamıştır.

Hayatı

11 Kasım 1818'de Fransa’nın kuzeydoğusunda bulunan Lorraine bölgesindeki Verdun’de dünyaya geldi. 1835’de edebiyat, 1838’de hukuk eğitimini tamamladıktan sonra Tuna kıyıları ve Doğu'yu içine alan bir seyahate çıktı. Bu seyahat esnasında gezdiği ve gördüğü yerleri önemli bir siyasal ve kültürel dergi olan La Revue de Deux Mondesde yayımlandı. 1840 yılında "La Hongrie et La Valachie" adıyla kitap olarak basılacak olan bu yazılar Dışişleri Bakanlığı'ndaki bazı yetkililerin dikkatini çekerek Thouvenel'e diplomasi kariyerinin kapısını araladı.[3]

1842 yılında Thouvenel, önemli bir diplomat olan Emile Desages'ın himayesinde Dışişleri'nin siyasi bölümünde çalışmaya başladı. Bir süre sonra gizli bir görevle İngiltere (1844)'ye, İspanya (1845)'ya ardından ateşe olarak Brüksel'e gönderildi. 1845 yılının sonuna doğru gözlemci sıfatıyla Atina'ya gönderildi.[3]

O Atina'da iken ülkesinde 1848 İhtilali patlak verdi. Geçici hükûmette Dışişleri Bakanlığı'na getirilen ünlü yazar Lamartine, yeni hükûmetin temsilcisi gelene kadar Thouvenel'in Atina'daki görevine devam etmesini istemiş; 1849'da Prens Louis Napolyon onun tam yetkili ortaelçi olarak Atina'da görevine devam etmesini sağlamıştır. Bu karar henüz imparator olmayan III. Napolyon'un aldığı ilk karar olarak tarihe geçmiştir.[3] Thouvenel'in orta elçiliğeyükselişinde Don Pacifico vakası rol oynadı.[3] Portekiz Yahudisi David Don Pacifico'nun evinin 1847'de Ortodoks ayininde yağmalanması ile başlayan olaylar, Pacifico'nun tazminatının karşılanmadığı gerekçesiyle Pire Limanı'nın İngilizler tarafından abluka altına alınmasına neden olmuş, Thouvenel bu oldubittiyi şiddetle protesto ederek Atina Sarayı'nda inisiyatifi el almıştı. Thouvenel'in başarı operasyonu légion d’honneur madalyası ile ödüllendirildi ve diplomasi kariyerinde sıçramalar yapmasını sağladı.

Thouvenel, 16 Kasım 1850 tarihinde Münih'e orta elçi olarak atandıktan sonra 1851 yılında Paris'e Dışişleri Bakanlığı'nın Siyasi Bölüm başkanlığına getirildi. Viyana Konferansı'na Fransız Dışişleri Bakanı'nın yerine vekâleten katılan Thouvenel, ardından Fransız ordusunda Baltık Denizi'ne komutan olarak giden General Baraguay d'Hilliers'den boşalan İstanbul elçiliğine atandı.

İstanbul elçiliği

Thouvenel, Kırım Savaşı'nın en sıcak günlerinde bebek yaştaki oğluyla, hasta karısını geride bırakarak Batılı devletlerin ittifak ya da çatışmalarının merkezinde olan İstanbul'a geldi. Aynı yıl 28 Aralık'ta Pera'daki Fransız Sarayı'ndan Çırağan Sarayı'na düzenlenen büyük bir geçit töreninin ardından III. Napolyon adına Sultan Abdülmecid'e Légion d'Honneur Nişanı'nı sundu.

Elçiliği sırasında İngiliz elçi Lord Stratford ve vezirazam Mustafa Refşat Paşa ile Thouvenel kıyasıya bir mücadele içindeydi. Diplomasisini Osmanlı Devleti'nin yıkılma tehlikesini bertaraf etme kararlılığı üzerine kurdu. Kudüs'te Azize-Anna Kilisesi ile ilgili inşa ruhsatı alma sorununun Katolik Latinler lehine sonuç alması onun bu dönemdeki en önemli başarılarındadır.[3] 28 Şubat 1856'da yayınlanan Islahat Fermanı'nın baş mimarlarından olmuş;[4] Fransa'dan aldığı talimatlar doğrultusunda baskıcı bir tutum izleyerek, Reşit Paşa'yı azlettirmiş ve Fransa yanlısı Ali Paşa'yı veya Fuat Paşa'yı bazen sadarete, bazen de dışişleri bakanlığına getirtmiştir.

Thouvenel'in İstanbul'a gelişinden bir yıl sonra eşi Marie Thouvenel de üç yaşındaki oğlu ile istanbul'a gelmişti. 28 Temmuz 1858'de ikinci çocukları İstanbul'da dünyaya geldi.[3] Kendilerine yardımcı olmak amacıyla İstanbul'a gelen yeğen Marie de Melford İstanbul'u olabildiğince gezmiş ve gördüklerini resmederek bir arşiv oluşturmuştur.

Dışişleri Bakanlığı

İstanbul'da beş yıl görev yaptıktan sonra geri çağrılan Thouvenel, 1859'da senatör olarak hizmet vermeye başladı. 1860-1863 yılları arasında ise Fransız Dışişleri Bakanlığı görevini yerine getirdi.

Karısının sağlık sorunlarıyla ilgilenmek için bakanlıktan ayrılan Thouvenel, 1864-1866 yılları arasında İmparatorluk senatosunda mühürdar üye olarak görev almıştır. 2 Ağustos 1866 tarihinde 33 yaşındaki karısının ölümünden sonra Eduard Thouvenel de 18 Ekim 1866'da, 48 yaşında, Paris'te Lüksemburg Sarayı'nda hayatını kaybetti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ One War at a Time by Dean B. Mahin, p.96-97
  2. ^ The Ottoman Crimean War (1853-1856) - Page 332 Candan Badem - 2010 -"The French ambassador Édouard-Antoine de Thouvenel first succeeded in having Abdülmecid accept the order of Legion d'Honneur.
  3. ^ a b c d e f Uygur, Fatma (Aralık 2014). "Fransız Büyükelçi Edouard Antoine Thouvenel ve İstanbul". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 18 (3). ss. 353-378. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid</span> 31. Osmanlı padişahı (1839–1861)

I. Abdülmecid, 31. Osmanlı padişahı ve 110. İslam halifesidir. II. Mahmud'un, Bezmialem Sultan'dan olan oğludur. Döneminde Tanzimat Fermanı'nı ilan ettirmesiyle ünlüdür. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dört padişahının babası olarak, en çok sayıda oğlu padişahlık yapmış Osmanlı hükümdarı olan Abdülmecid, babası II. Mahmud gibi vereme yakalanmıştı. Ihlamur Kasrı'nda öldüğünde 38 yaşındaydı. Fatih'in Sultan Selim semtinde, Yavuz Selim Camii Haziresi'ne defnedildi ve bugün adı verilen bir türbesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">III. Selim</span> 28. Osmanlı padişahı (1789–1807)

III. Selim, divan edebiyatındaki mahlasıyla İlhami, 28. Osmanlı padişahı ve 107. İslam halifesidir.

Tanzimât, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1839 yılında Tanzimât Fermânı olarak bilinen Gülhane Hatt-ı Şerifi'nin okunmasıyla başlayan modernleşme ve yenileşme döneminin adıdır. Sözcük anlamı "düzenlemeler, reformlar" demektir. Batı dillerinde genellikle Osmanlı Reformu deyimi kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alphonse de Lamartine</span> Fransız yazar, şair ve siyasetçi (1790 - 1869)

Alphonse Marie Louise Prat de Lamartine, Fransız yazar, şair ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Donizetti</span> İtalyan müzisyen

Giuseppe Donizetti ya da Donizetti Paşa. İtalyan müzisyen.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Reşid Paşa</span> 180. Osmanlı sadrazamı

Koca Mustafa Reşid Paşa, Osmanlı sadrazamı, devlet adamı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Âli Paşa</span> 182. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Emin Âli Paşa, Osmanlı Devleti'nde Tanzimat döneminin Mustafa Reşid Paşa ve Keçecizade Fuat Paşa ile birlikte en önemli üç devlet adamından biridir. Abdülmecid ve Abdülaziz saltanatlarında beş defa olmak üzere toplam sekiz yıl üç ay sadrazamlık yapmıştır. Ayrıca Londra Büyükelçiliği, İzmir ve Bursa valiliği, Meclis-i Vala reisliği, Meclis-i Tanzimat reisliği ile birlikte toplam sekiz kez hariciye nazırlığı görevinde bulunmuştur. Âli Paşa, Tanzimat devrinde 1871'e kadar çeşitli mevkilerde Osmanlı idaresini ve dış siyasetini elinde tuttu. Bazen hariciye nazırı, bazen de sadrazam olarak devlet idaresinin en üst düzeyinde bulundu. Devlet idaresini senelerce elinde tutan Âli Paşa, her zaman için sultanın keyfî idaresine karşı koymaya çalıştı ve onun mutlak salahiyetini kısıtlamak amacını güttü.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa</span> 185. Osmanlı sadrazamı

Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa, Abdülmecid saltanatında 29 Mayıs 1854 - 23 Kasım 1854, 18 Kasım 1859 - 24 Aralık 1859 ve 28 Mayıs 1860 - 6 Ağustos 1861 tarihleri arasında 3 dönemde toplam bir yıl on ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Keçecizade Fuat Paşa</span> 187. Osmanlı sadrazamı

Keçecizade Mehmet Fuat Paşa, Osmanlı devlet adamı. Tanzimat döneminin önde gelen üç siyasi liderinden biridir. Abdülaziz saltanatında 22 Kasım 1861 - 6 Ocak 1863 ve 3 Haziran 1863 - 5 Haziran 1866 dönemlerinde iki kez sadrazam ve toplam on yıla yakın Hariciye Nazırlığı yapmıştır. Siyasi başarılarının yanı sıra keskin zekâsı ve nükteleriyle ün kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Rıfat Paşa</span> Diplomat ve devlet adamı

Sadık Rıfat Paşa, iki kez Osmanlı Hariciye Nazırlığı yapmış diplomat ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Paris Antlaşması (1856)</span>

Paris Antlaşması, Rusya ile Kırım Savaşı'nı kazanan Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık ve Fransa arasında 30 Mart 1856 tarihinde imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Islahat Fermanı</span> Osmanlıda gayrimüslimlere yeni haklar tanıyan ferman (1856)

Islahat Fermanı veya Islâhat Hatt-ı Humâyûnu, Tanzimat'ın ilanından sonraki uygulamalarla ilgili olarak özellikle gayrimüslimlere yeni haklar tanıyan 18 Şubat 1856 tarihli hatt-ı hümâyun.

<span class="mw-page-title-main">Tanzimat Fermanı</span> Osmanlıda 1839 tarihli ferman

Tanzimat Fermanı, Türk tarihinde Batılılaşmanın ilk somut adımıdır. 3 Kasım 1839'da Sultan Abdülmecid döneminde Hariciye Nazırı Koca Mustafa Reşid Paşa tarafından okunmuştur. Gülhane Parkı'nda okunması nedeniyle Gülhane Hatt-ı Şerifi, Gülhane Hatt-ı Hümâyûnu veya Tanzimât-ı Hayriye olarak da anılır. Bu fermanla devlet kendisini yenilemesi gerektiğini söylemiştir. Fransız İhtilâli ile Osmanlı ülkesinde aydın kişiler ve yeni fikirler oluşmaya başlamıştır. Özellikle meşrutî yönetim yanlısı aydınların baskıları, yapılan ıslahatların kalıcı olması fikri ve Fransız İhtilâli ile ülkeye giren milliyetçilik fikirlerinin olumsuz etkilerinden kurtulmak amacı ile 3 Kasım 1839 tarihinde Gülhane Parkı'nda ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord</span> Fransız diplomat (1754 – 1838)

Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord Fransız siyaset adamı, Dışişleri Bakanı'dır. 1815 Viyana Kongresi'nin mimarlarındandır. Sadece Fransa’nın değil bütün Avrupa tarihinin en önemli diplomatlarından biridir.

Ömer Fevzi Paşa, Osmanlı askeri ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Halil Şerif Paşa</span>

Halil Şerif Paşa, 19. yüzyılda yaşamış bir Osmanlı devlet adamı, diplomattır.

Hayranıdil Kadınefendi Sultan Abdülaziz'in ikinci eşi. Son halife olan II. Abdülmecid'in annesidir.

Tansuğ Bleda, Türk diplomat

Hasan Rıza Paşa ya da Cihan Seraskeri Rıza Paşa Osmanlı Devleti'nin en yüksek askeri rütbesi olan Seraskerlik rütbesine ulaşmış bir asker ve çeşitli hükûmet nazırlıkları ve valiliklerde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<i>Fransanın İstanbul Büyükelçisi Antoine Edouard Thouvenelin Portresi</i>

Fransa'nın İstanbul Büyükelçisi Antoine Edouard Thouvenel'in Portresi, Alman ressam Adolph Diedrich Kindermann'ın 1854 yılında tamamladığı tablosudur.