İçeriğe atla

Antimon pentaflorür

Antimon Pentaflorür
Adlandırmalar
IUPAC adı
antimon(V) florür
Diğer adlar
antimon pentaflorür
pentaflorürantimon
Tanımlayıcılar
CAS numarası
ChemSpider
ECHA InfoCard100.029.110 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 232-021-8
RTECS numarası
  • CC5800000
UN numarası1732
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
Özellikler
Molekül formülüSbF5
Molekül kütlesi216.74 g/mol
Görünüm Renksiz, yağlı sıvı
higroskopik
KokuKeskin
Yoğunluk2,99 g/cm³
Erime noktası8,3 °C (281 K)
Kaynama noktası149,5 °C (422 K)
Çözünürlük (su içinde) Tepki verir
ÇözünürlükKF ve sıvı SO2
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler Suyla veya biyolojik dokularla temas ettiğinde hidroflorik asit açığa çıkarır, son derece toksik, oksitleyici, son derece aşındırıcıdır
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS05: AşındırıcıGHS07: ZararlıGHS09: Çevreye zararlıGHS03: Oksitleyici
İşaret sözcüğü Danger
Tehlike ifadeleri H300+H310+H330, H314, H411, H412
Önlem ifadeleri P260, P261, P264, P270, P271, P273, P280, P301+P312, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P312, P304+P340, P305+P351+P338, P310, P312, P321, P330, P363, P391, P405, P501
NFPA 704
(yangın karosu)
[2]
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 4: Çok kısa maruziyet ölüme veya ciddi kalıcı hasara neden olabilir. Örnek: VX gazıYanıcılık 0: Yanmaz. Örnek: SuKararsızlık 2: Yüksek sıcaklık ve basınçlarda şiddetli kimyasal değişime uğrar, su ile şiddetli reaksiyon gösterir veya su ile patlayıcı karışımlar oluşturabilir. Örnek: Beyaz fosforÖzel tehlike W+OX: Suya olağandışı veya tehlikeli şekilde tepki verir ve oksitleyici maddedir
4
0
2
W
OX
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) TWA 0.5 mg/m3 (as Sb)[1]
REL (tavsiye edilen) TWA 0.5 mg/m3 (as Sb)[1]
Güvenlik bilgi formu (SDS) ICSC 0220
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Antimon pentaklorür
Diğer katyonlar
Fosfor pentaflorür
Arsenik pentaflorür
Bizmut pentaflorür
Benzeyen bileşikler
Antimon triflorür
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Antimon pentaflorür, SbF5 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Bu kokusuz, viskoz sıvı güçlü bir Lewis asididir ve sıvı HF ile sıvı SbF5'in 1:1 oranında karıştırılmasıyla oluşan süperasit floroantimonik asidin bir bileşenidir. Güçlü lewis asitliği ve neredeyse tüm bilinen bileşiklerle reaksiyona girme yeteneği ile dikkat çekicidir.

Hazırlanışı

Antimon pentaflorür, antimon pentaklorür ile susuz hidrojen florürün:[3] tepkimeye girmesiyle hazırlanır

SbCl5 + 5 HF → SbF5 + 5 HCl

Aynı şekilde antimon triflorür ile flordan da hazırlanabilir.

Yapısı ve kimyasal tepkimeleri

Gaz fazındayken, SbF5, D3h nokta grubu simetrisinin üçgen bipiramidal yapısını benimser. Bu materyal, sıvı ve katı hallerde daha karmaşık yapıları benimser. Her bir Sb'nin oktahedral olduğu polimerler içerir, formül [SbF4(μ-F)2]n (μ-F) ile açıklanan yapı, florür merkezlerinin iki Sb merkezini köprülediği gerçeğini belirtir. Kristal malzeme bir tetramerdir, yani [SbF4(μ-F)]4 formülüne sahiptir. Sb-F bağları, sekiz üyeli Sb4F4 halkası içinde 2,02 Å; dört Sb merkezinden yayılan kalan florür ligandları 1,82 Å'de daha kısadır.[4] PF5 ve AsF5 ilgili türleri, muhtemelen koordinasyon sayılarını sınırlayan merkez atomun daha küçük boyutları nedeniyle katı ve sıvı hallerde monomeriktir. BiF5 bir polimerdir.[5]

SbF5 in HF'nin Brønsted asitliğini arttırdığı gibi, F2 nin oksitleyici gücünü de arttırır. Bu etki, oksijenin oksidasyonu ile gösterilmektedir:

2 SbF5 + F2 + 2 O2 → 2 [O2]+[SbF6]−

Antimon pentaflorür, florür bileşiklerinden flor gazı üreten ilk keşfedilen kimyasal reaksiyonda da kullanılmıştır:

4 SbF5 + 2 K2MnF6 → 4 KSbF6 + 2 MnF3 + F2

Bu reaksiyonun itici gücü, SbF5 in F-'ye, olan yüksek afinitesidir; bu, SbF5'in süper asitler oluşturmak için kullanılmasını öneren aynı özelliktir.

Hekzafloroantimonat

SbF5, hekzafloroantimonat olarak adlandırılan çok kararlı [SbF6]− anyonunu vermek için F− kaynaklarına karşı istisnai olarak güçlü bir Lewis asididir. [SbF6]−, PF6−'ye benzer zayıf koordine edici bir anyondur. Sadece zayıf temel olmasına rağmen, [SbF6]−, merkez simetrik bir eklenti vermek için ek SbF5 ile reaksiyona girer:

SbF5 + [SbF6]− → [Sb2F11]−

Güvenlik

SbF5 birçok bileşikle şiddetli reaksiyona girerek genellikle tehlikeli hidrojen florür salar. Cilt ve gözler için oldukça aşındırıcıdır. Güçlü bir oksitleyicidir.[6][7]

Kaynakça

  1. ^ a b NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0036". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 
  2. ^ "World of Chemicals SDS". 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023. 
  3. ^ Sabina C. Grund, Kunibert Hanusch, Hans J. Breunig, Hans Uwe Wolf "Antimony and Antimony Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a03_055.pub2
  4. ^ Edwards, A. J.; Taylor, P. "Crystal structure of Antimony Pentafluoride" Journal of the Chemical Society, Chemical Communications 1971, pp. 1376-7.DOI:10.1039/C29710001376
  5. ^ Holleman, A. F.; Wiberg, E. "Inorganic Chemistry" Academic Press: San Diego, 2001. 0-12-352651-5
  6. ^ International Programme on Chemical Safety (2005). "Antimony pentafluoride". Commission of the European Communities (CEC). 18 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2010. 
  7. ^ Barbalace, Kenneth (2006). "Chemical Database - Antimony Pentafluoride". Environmental Chemistry. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antimon</span> sembolü Sb ve atom numarası 51 olan kimyasal element

Antimon, sembolü Sb (Latince: stibiumʼdan) ve atom numarası 51 olan kimyasal elementtir. Parlak gri bir metaloid, doğada esas olarak bir kükürt minerali olan stibnit (Sb2S3) olarak bulunur. Antimon bileşikleri eski zamanlardan beri bilinmektedir ve genellikle ilaç ve kozmetik olarak kullanılmak üzere toz haline getirilmiştir. Metalik antimon da biliniyordu, ancak keşfinde yanlış olarak kurşun olarak tanımlandı. Batıda metalin bilinen en eski açıklaması 1540 yılında Vannoccio Biringuccio tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Redoks</span> Atomların oksidasyon durumlarının değiştiği kimyasal reaksiyon

Redoks atomların oksidasyon durumlarının değiştiği bir tür kimyasal reaksiyondur. Redoks reaksiyonları, kimyasal türler arasında elektronların fiili veya biçimsel aktarımı ile karakterize edilir, çoğunlukla bir tür oksidasyona, diğer türler indirgemeye uğrar. Elektronun çıkarıldığı kimyasal türlerin indirgenmiş olduğu söyleniyor. Başka bir deyişle:

Nitrik asit, HNO3 kimyasal formülüne sahip oldukça aşındırıcı bir inorganik asittir. Kezzap olarak da bilinir. Saf hâldeki bileşik renksizdir. Ancak uzun süre bekleyen eski asitler azot oksitleri ve suya ayrışması nedeniyle sarı renge dönebilme özelliğindedirler. Piyasada bulunan nitrik asitlerin çoğu % 68'lik bir konsantrasyona sahiptir. Çözelti, %86'dan fazla HNO3 içerdiğinde, dumanlı nitrik asit olarak adlandırılır. Mevcut azot dioksit miktarına bağlı olarak, dumanlı nitrik asit ayrıca %86’nın üzerindeki konsantrasyonlarda kırmızı dumanlı nitrik asit veya %95’in üzerindeki konsantrasyonlarda beyaz dumanlı nitrik asit olarak tanımlanır.

Floroantimonik asit (HSbF6) hidrojen florür ve antimon pentaflorürün farklı oranlardaki karışımıdır. Bu karışımlardan 1:1 kombinasyonu, bilinen en güçlü süperasit formunu oluşturur. Öyle ki, bu form, hidrokarbonları iyonize ederek karbokatyonlar ve H2 oluşturabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kripton diflorür</span> kimyasal bileşik

Kripton diflorür, KrF2 kripton ve florun oluşturduğu kimyasal bileşiktir. Keşfedilen ilk kripton bileşiği olan kripton diflorür uçucu renksiz bir katıdır. KrF2'nin yapısı lineerdir ve Kr-F mesafesi 188,9 pm'dir. Güçlü Lewis asitleri ile reaksiyona girerek KrF+ ve Kr2F3+ katyon tuzlarını oluşturur. KrF2 en kolay ve en fazla üretilebilen kripton bileşiğidir. Oldukça güçlü bir oksitleyici ajan olan kripton diflorür, ksenonu ksenon hekzaflorüre veya iyotu iyot pentaflorüre dönüştürebilme kabiliyetine sahiptir. Bu oksidant özelliği ile florürleri ve altını oksitlemede kullanılır.

Bilinen inorganik ve organometalik bileşiklerin elementlere göre sıralanmış listesidir. Sıralama elementlerin kısaltmalarının alfabetik sırasına göredir.

<span class="mw-page-title-main">Platin hekzaflorür</span> kimyasal bileşik

Platin hekzaflorür PtF6 formülüne sahip bileşiktir. Koyu kırmızı kristal kırmızı renkteki gaz formuna dönüşür. Bileşik, platinin +6 yükseltgenme seviyesi aldığı tek örnektir. D orbitallerindeki 4 elektron sayesinde bileşik paramanyetiktir. Bileşik kaliteli bir oksidan ve floritasyon maddesidir. Pt-F bağ uzunluğu 185 pikometredir.

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen florür</span>

Hidrojen florür, formülü HF olan bir kimyasal bileşiktir. Bu renksiz gaz genellikle, hidroflorik asit gibi sulu çözelti formunda bulunur ve florun başlıca sanayi kaynağıdır. İlaç ve polimer endüstrisinde kullanılan önemli bileşiklerin öncüsüdür. HF petrokimya endüstrisinde yaygın olarak kullanılır ve birçok süperasitin bir bileşenidir. Hidrojen florür oda sıcaklığının hemen altında kaynar. Diğer hidrojen halojenürler ise çok daha düşük sıcaklıklarda kaynarlar. Diğer hidrojen halidlerden farklı olarak, HF havadan daha hafiftir ve gözenekli maddelerde oldukça çabuk şekilde yayılır.

<span class="mw-page-title-main">Ksenon hekzaflorür</span>

Ksenon hekzaflorür, kimyasal formülü XeF6 olan, ksenon ile flor elementlerinin reaksiyonuyla meydana gelen soy gaz bileşiğidir. Ksenon hekzaflorür, ksenon diflorür (XeF2) ve ksenon tetraflorür (XeF4) ile birlikte ksenonun bilinen üç florür bileşiğinin en yükseğidir.

İyot monoflorür, IF formülü ile gösterilen, iyot ve flordan oluşan bir interhalojen bileşiktir. 0 °C'de çikolata-kahverengi bir renge sahip katıdır, elementel iyot ve iyot pentaflorür'e disproporsiyonlaşır.

5 IF→ 2 I2 + IF5

İyot pentafluorür, IF5 kimyasal formülüne sahip florür ve iyottan oluşan bir interhalojen bileşiktir. 3.250 g cm−3 yoğunluğa sahip, renksiz veya sarı bir sıvıdır. İlk olarak 1891'de Henri Moissan tarafından flor gazı içinde katı iyot yakılarak sentezlendi. Bu ekzotermik reaksiyon, reaksiyon koşulları iyileştirilmiş olmasına rağmen hala iyot pentaflorür üretmek için kullanılır. I2 + 5 F2 → 2 IF5

<span class="mw-page-title-main">İyot heptaflorür</span> kimyasal bileşik

İyot heptaflorür, diğer adıyla iyot(VII) florür ya da iyot florür, IF7 kimyasal formülüne sahip interhalojen bileşiktir. VSEPR teorisinde öngörüldüğü gibi alışılmadık bir beşgen bipiramidal yapıya sahiptir. Molekül, Berry mekanizmasına benzeyen ancak heptakoordineli bir sistem için kullanılan sahte bir Bartell mekanizması isimli bir yeniden düzenlemeye tabi tutulabilir. 4.5 °C'de eriyen renksiz kristallerden oluşur: sıvı aralığı son derece dardır, kaynama noktası 4.77 °C'dedir. Yoğun buhar, küflü ve buruk bir kokuya sahiptir. Molekül D5h simetriye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Hipofloröz asit</span>

Hipofloröz asit, kimyasal formül HOF, florun bilinen tek oksoasididir. Hipofloritlerde oksijenin oksidasyon durumu 0'dır. Aynı zamanda katı olarak izole edilebilen tek hipohaloid asittir. HOF, suyun, hidrojen florür, oksijen diflorür, hidrojen peroksit, ozon ve oksijen üreten flor ile oksidasyonunda bir ara maddedir. HOF oda sıcaklığında patlayıcıdır, HF ve O2 oluşturur:

2 HOF → 2 HF + O2

Florosülfürik asit (IUPAC adı: sülfürofloridik asit), HSO3F kimyasal formüllü bir inorganik bileşiktir. Ticarî olarak temin edilebilen en güçlü asitlerden biridir. HSO3F formülü sülfürik asit (H2SO4) ile ilişkisini vurgulamaktadır. HSO3F tetrahedral bir moleküldür. Ticari numuneler genellikle sarı olmasına rağmen renksiz bir sıvıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antimon trisülfür</span>

Antimon trisülfür (Sb2S3) doğada kristal stibnit minerali ve amorf yapılı kırmızı metastibnit minerali olarak bulunur. emniyet kibritlerinde, askeri mühimmatlarda, patlayıcı maddelerde ve havai fişeklerde kullanılmak için üretilmektedir. Ayrıca yakut renkli cam üretiminde ve plastiklerde alev geciktirici olarak kullanılır. Tarihsel olarak stibnit formu, 16. yüzyılda üretilen resimlerde gri bir pigment olarak kullanılmıştır. 1.8-2.5 eV direkt bant aralığına sahip bir yarı iletkendir. Uygun katkılama ile, p ve n tipi malzemeler üretilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Klor triflorür</span>

Klor triflorür, formülü ClF3 olan interhalojen bir bileşiktir. Zehirli, aşındırıcı ve aşırı reaktiftir. Gaz hâlindeyken renksizken sıvı hâlindeyken solgun yeşilimsi sarı renktedir. Yarı iletken sanayiinde, nükleer yakıtların yeniden işlenmesinde, roket itici yakıtlarında ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılır. Benzen, toluen, eter, alkol, asetik asit, hekzan gibi çözücüler ile reaksiyona girer. Karbon tetraklorürde çözünür ancak yüksek konsantrasyonlarda patlayıcı olabilir.

Tetrafloroetilen (TFE), C2F4 kimyasal formülüne sahip bir florokarbondur. En basit perflorlu alkendir. Bu gaz hâldeki türler öncelikle floropolimerlerin endüstriyel hazırlanmasında kullanılır. En çok bilinen polimeri PTFE'dir (Teflon).

<span class="mw-page-title-main">Klorobenzen</span>

Klorobenzen, C
6H
5Cl kimyasal formülüne sahip aromatik bir organik bileşiktir. Bu renksiz, yanıcı sıvı, yaygın bir çözücüdür ve diğer kimyasalların üretiminde yaygın olarak kullanılan bir ara maddedir.

Morfolin, O(CH
2CH
2)
2NH kimyasal formülüne sahip organik bir kimyasal bileşiktir. Bu halkalı bileşik, hem amin hem de eter fonksiyonel grupları içerir. Amin nedeniyle morfolin bir bazdır; konjuge asidine morfolinyum denir. Örneğin, morfolinin hidroklorik asitle işlenmesi, morfolinyum klorür tuzunu oluşturur. Zayıf, amonyak veya balık benzeri bir kokuya sahip, renksiz bir sıvıdır. Morfolinin adlandırılması, onun morfinin yapısının bir parçası olduğuna inanan Ludwig Knorr'a atfedilir.

<span class="mw-page-title-main">Antimon pentaklorür</span>

Antimon pentaklorür, SbCl5 formülüne sahip kimyasal bir bileşiktir. Renksiz bir yağdır ancak tipik numuneler çözünmüş klor nedeniyle sarımsı renktedir. Hidroklorik asite hidrolize olma eğilimi nedeniyle SbCl5 oldukça aşındırıcı bir maddedir ve cam veya PTFE kaplarda saklanmalıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.