Antik Makedon ordusu
| Antik Makedon ordusu | |
|---|---|
 Atının üzerinde iken Büyük İskender. Herakles'in aslan derisi görünümünde bir kask takıyor (Sidon'da keşfedilen, İskender Lahdi'nden bir detay). | |
| Kuruluş | M.Ö. 600–MÖ 146 |
| Kurucu(lar) | II. Filip |
| Bağlılık | |
| Lider(ler) | Büyük İskender (yükseliş dönemi) Filip II (ilk dönemi) |
| Merkez(ler) | Pella Babil |
| Etkin bölgeler | |
| Büyüklük | Dönemin Yunan tarihçisi Diodorus Siculus'un aldığı kayıtlara göre Büyük İskender dönemi ordu kuvveti:[1][2]
|
| Müttefikler |  Helen Birliği |
| Rakip(ler) |
|
| Çatışma(lar) | |
Antik Makedon ordusu, antik dünyanın en büyük askeri güçleri arasında yer alan, Makedon Kralı II. Filip tarafından yaratılmış ve Büyük İskender ile yükseliş dönemini yaşamış, Antik Makedonya Krallığı'na bağlı ordu.
Öncesinde, Makedon ordusu Yunan dünyasının politikasında çok az hesaba katılmıştı ve Makedonlar alt sınıf bir toplum olarak görülüyordu. Silahlar ve taktiklerdeki en son yenilikler Filip II tarafından kabul edildi ve rafine edildi ve benzersiz esnek ve etkili bir ordu yarattı. Filip, askerlik hizmetini tam zamanlı bir meslek olarak tanıtarak, adamlarını düzenli olarak delebildi ve saflarında birlik ve uyum sağladı. Oldukça kısa bir sürede bu, antik dünyanın en iyi askeri makinelerinden birinin yaratılmasına yol açtı. Taktik gelişmeler, Thebes Epaminondas ve Atina Iphicrates gibi erkekler tarafından yapılan geleneksel Yunan falanksının konuşlandırılmasındaki son gelişmeleri içeriyordu.
Filip, bu askeri yenilikçileri Epaminondas'ın daha derin falanks ve Iphicrates'in daha uzun mızrak ve daha küçük ve daha hafif bir kalkan kombinasyonu kullanarak geliştirdi. Ancak Makedon kralı da yenilik yaptı; çok daha uzun bir mızrak, iki elli turna kullanımını tanıttı. Makedon pike sarissa, saldırganına hem saldırgan hem de defansif birçok avantaj sağladı. Yunan savaşında ilk kez, süvari savaşta belirleyici bir kol haline geldi. Makedon ordusu, farklı birlik türlerinin koordinasyonunu, kombine silah taktiklerinin erken bir örneğini mükemmelleştirdi—ağır piyade falanks, çarpışma piyadeleri, okçular, hafif süvari ve ağır süvari ve kuşatma motorları savaşta konuşlandırıldı; her birlik tipi kendi özel avantajı için kullanılır ve karşılıklı destek sinerjisi yaratır.
Tarihi
Makedon kralı II. Filip, Büyük İskender'in babası olmasaydı, daha çok birinci sınıf bir askeri yenilikçi, taktikçi ve stratejist ve bir politikacı olarak bilinirdi. Buna rağmen İskender'in fethleri, babasının yarattığı ordu olmasaydı imkansız olurdu. Bazı Yunan şehir devletleri tarafından yarı-barbar olarak kabul edilen Makedonlar, savaşçı bir halkdı.[3] Filip, Makedonya'nın kontrolünü ele geçirdiğinde Makedonya Krallığı, Yunan dünyasının saçaklarında geri kalmış bir devletti ve geleneksel düşmanları olan İliryalılar, Paeonyalılar ve Trakyalılar tarafından birçok kez kuşatıldı.[4]
Göğüslük ve başlık giyen Makedon süvari ve piyadeleri, Peloponezya Savaşı'na (MÖ 431–404) katıldıklarında ve sonrasında Atina ve Sparta Makedon piyadelerini desteklemek yerine Yunan piyadelerini desteklediler. Bu dönemde Makedon piyadeleri zayıf eğitimli çobanlar ve çiftçilerden oluşuyordu. Filip'in MÖ 359'daki saltanatının başlangıcında Nicholas Sekunda, Makedon ordusunun büyüklüğünün MÖ 5. yüzyıldaki kayıtla aynı olduğunu saptadı: 10,000 piyade ve 600 süvari. Bununla birlikte Malcolm Errington, Makedon kayıtçıların eski yazarlar tarafından sağlanan boyutlarına ilişkin herhangi bir büyüklüğün bir dereceye kadar şüpheyle yaklaşılması gerektiğine dikkat çekiyordu. Çünkü modern geçmişçilerin gerçekliğini doğrulayabilmeleri için çok az yolun varolduğunu belirtiyordu.
Filip'in ilk büyük başarısı, Makedonya'yı ordusu aracılığıyla birleştirmekti. Asker yetiştirdi ve ordusunu topraktaki zenginlik, onur ve iktidarın tek düşmanı yaptı. Makedonya'nın asi şereflileri, subaylar, seçkin süvariler ve yayla köylüleri taburları oldu. Filip, onları silah altında tutmak ve zaptetmek için oldukça güçlük de çekti. Fakat manevralar ve tatbikatlar, rekabetçi olaylara karşılaştırıldı ve her bir asker bölüğü, yönetime daha şerefli gözükmek ve statüsünü korumak için diğer makedon taburları ile vahşilik rekabetine girdiler. Böylece savaşlarda Makedon orduları. Rakip ülkenin ordusunu bu gözükara askerler sayesinde çok kısa bir sürede yok ediyordu.
Yerli Makedon asaletine politik destek veren Filip, Yunanistan'ın dört bir yanından gelen askerî aileleri, düşmanlarından fethettiği veya el koyduğu topraklara yerleştirmeye davet etti. Pangaeus Dağı'nın altın açısından zengin madenlerini ve bölgeye hakim olan Amphipolis şehrini kontrol ettikten sonra, bu büyük orduyu desteklemek için büyük hazine geliri elde etti. Makedon ordusu, ulusal bir ruhu olan, zamanının Yunan dünyası için alışılmadık kombinasyonlarla dolu profesyonel bir orduydu. Çağdaş Yunan devletlerinin orduları büyük ölçüde vatandaşların ve paralı askerlerin birleşimine dayanıyordu.
İlki, tam zamanlı değildi. Ancak ikincisi, profesyonel olmasına rağmen, yöneticilerine hiç bağlı olmadı veya çok ama çok az bağlı oldu. Filip II'nin ömrünün sonlarına doğru Makedon ordusu, Krallık sınırlarını güney İllyria'ya kadar genişletmişti. Hepsiyle beraber Paeonyalıları ve Trakyalıları da fethetmişti. Tesalya üzerinde bir hegemonya kurdu, Phocis'in ordu gücünü yok etti ve Atina ve Thebei'i birden fazla defa mağlup etti ve haraca bağladı.
Kaynakça
- ^ F.W. Walbank (1933), Aratos of Sicyon
- ^ G.T. Griffith (1935), The Mercenaries of the Hellenistic World
- ^ Bury, s. 684.
- ^ Sekunda 2010, s. 447; Errington 1990, ss. 243–244
