İçeriğe atla

Antik Kolhis halklarının listesi

Bu sayfada antik Kolhis halklarının listesi bulunmaktadır.

Arka plan

MÖ 5. ve 4. yüzyıllarda Kafkasya'nın etnik haritası.

Kolhis Krallığını oluşturan halklar bu sayfada listelenmiştir. Muhtemelen Zan dillerinin öncülleri olan Güney Kafkas dillerini konuşan bu halklar[1] Anadolu'nun Pontus bölgesi ve Kafkasya bölgesinde yaşamaktaydı.[2] Modern teoriler, Kolhis halklarının Laz ve Megrellerin doğrudan ataları olduğununu, ayrıca Gürcü ve Abhaz halklarının etnik kökeninde önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Karadeniz'in doğusu boyunca uzanan Kolhis'te birbiriyle ilişkili ama farklı özellikleri olan birçok halk yaşamıştır.

Antik Kolhis halklarının listesi

Güney Kolhis. "Reditus Decem Millium Graecorum", 1815
Abraham Ortelius'un çizdiği Argonotların yolculuğunu gösteren harita, 1624
AdYaşadıkları yer Kaynaklar
BekirlerMakronlar ve Sasperlerin arasında kalan bölge Bu halktan Antik Yunan kaynaklarında becheiresi olarak bahsedilmiştir.[3][4][5][6]
Bidzerler [7]Çoruh Nehri ve Kuzey Anadolu Dağları'nın güneyi. Bu halktan Urartu kaynaklarında uiterukhi veya uitirukhi olarak bahsedilmiştir.
DrillerKaradeniz'in güney kıyıları. Ksenofon'un Anabasis adlı kitabında geçmektedir.
MahelonlarRioni Nehri'nin güneyi.Plinius (NH 6.4.11), Lukianos, Batlamyus, Arrianus.
MakronlarYalnızçam Dağları'nın yakınları[8]Herodot, Ksenofon, Strabon (xii.3.18), Stephanos, Plinius, Prokopius .
MarlarKaradeniz'in güneydoğu kıyıları Herodot
MosiniklerTrabzon'un batısı Bu halk, Apollonius'un Argonautika ve Ksenofon'un Anabasis (5.4.26-34) eserinde geçmektedir. Herodot da bu halktan bahsetmiştir.
PasinlerPontus bölgesinin doğu kısmı Ksenofon, Hipokrat.
SannilerTrabzon yakınları [9]Strabon, Plinius, Arrianus, Theodoret.
TibarenlerAnadolu'nun Karadeniz kıyısı Herodot, Ksenofon, Strabon ve diğer klasik yazarlar.
ZidritlerÇoruh Nehri'nin güney tarafı [10]Arrianus.
Heniochiler Kolhis'in kuzeybatı kıyıları [11]Aristoteles, Efesius, Ovidius, Plinius, Arrianus, Strabon ve diğerleri.
LaziFasis Nehri havzası Skylax, Prokopius, Agathias, Plinius.
MuşkilerKapadokyaHekataios, Herodot, Strabon, Bizanslı Stephanus.
ApsillerModern Abhazya [12][13]Plinius, Arrianus.
AbazglarBatı Abhazya Plinius, Strabon, Arrianus.
Coraxi Kolhis'in kuzeybatı kıyıları Strabon.
SaniglerBatı Abhazya Plinius, Arrianus, Memnon.
SedohezlerHobi Nehri çevresi Tacitus
SkvitinlerÇoruh'un batısı ve Trabzon'un doğusu, Kaçkarlarınrın güney yamaçları Ksenofon, Strabon
Tzanlar Günümüz Rize ve Artvin illeri Arrianus, Prokopius.
Chalybes / Chaldoi HaldiaHomeros, Strabon, Ksenofon.

Kaynakça

  1. ^ "COLCHIS, Encyclopædia Iranica". 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 
  2. ^ D. M. Lang, The Georgians, London 1966. chap. 6
  3. ^ Rodoslu Apollonios II,394; II,1242.
  4. ^ Sahte Periplus 84.
  5. ^ Büyük Plinius VI,11.
  6. ^ Pomponius Mela I,96.
  7. ^ Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, Cilt 2, s. 422, Tiflis, 1977.
  8. ^ Kavtaradze, Giorgi L. (2002), An Attempt to Interpret Some Anatolian and Caucasian Ethnonyms of the Classical Sources, pp. 63-83. Sprache und Kultur #3. Staatliche Ilia Tschawtschawadse Universität Tbilisi für Sprache und Kultur. Institut zur Erforschung des westlichen Denkens, Tbilissi.
  9. ^ Natural History. ss. Book VI, section IV. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 
  10. ^ Edwards, Robert W. (1988), The Vale of Kola: A Final Preliminary Report on the Marchlands of Northeast Turkey, p. 129-130. Dumbarton Oaks Papers, Vol. 42.
  11. ^ M. Inadze, Institute of History, Georgian Academy of Sciences, PROBLEMS OF ETHNOPOLITICAL HISTORY OF ANCIENT ABKHAZIA
  12. ^ "Апсилы". Bse.sci-lib.com. 22 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2013. 
  13. ^ Historical Dictionary of Georgia. Rowman & Littlefield Publishers. 6 Şubat 2015. ss. 130-1. ISBN 978-1-4422-4146-6. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hunlar</span> MS 4-6. yüzyıllar arasında Avrasyada yaşamış göçebe halk

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktır. İlk olarak Volga'nın doğusunda, o zamanlar İskitya'nın bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotları ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pontus</span> Karadenizin güney kıyısında, günümüz Türkiyesinin Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan bir bölge

Pontus Karadeniz'in güney kıyısında, günümüz Türkiye'sinin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir bölgedir. Bu ad bölgenin kıyıları ve iç kesimlerinde yer alan dağlar için, Arkaik Dönem itibarıyla burayı kolonileştiren Grekler tarafından Karadeniz'in Grekçe ismi olan: Πόντος Εὔξεινος, Pontos Eukseinos 'dan türetilerek verilmiştir. Daha sonra Eshilos'un Persler eseri ve Herodot'un Herodot Tarihi eseri dönemlerinde sadeleşerek Pontos adı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeniler</span> anayurdu Ermeni Yaylaları olan bir halk

Ermeniler, anayurdu Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları olan etnik grup ve millettir.

<span class="mw-page-title-main">Abhazlar</span> Güney Kafkas halkı

Abhazlar Abhazya’da yaşayan Kuzeybatı Kafkasya halkı. Abhazya dışında en büyük Abhaz nüfusu Türkiye’dedir. Türkiye’deki Abhazların ataları 19. yüzyılda diğer Kafkas halklarıyla birlikte Ruslar tarafından sürgün edilmiştir. Ayrıca Rusya, Kazakistan ve Ukrayna’da da Abhaz nüfusu vardır. Kuzey Kafkasya’da yaşayan Abazalar ile Abhazların aynı kökenli olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcüler</span> Gürcistana özgü Kafkas etnik grubu

Gürcüler veya Kartveliler, günümüzde büyük bölümü Gürcistan’da yaşamakta olan Kafkasya halkı. Gürcüler ayrıca Azerbaycan, İran, Rusya, Türkiye, ABD ve Avrupa’nın bazı ülkelerine de dağılmıştır. Tarihsel antropoloji açısından Gürcüler; Svanlar, Lazlar ve Megreller ile aynı kökenden gelen bir Kartveli halkı olarak kabul edilir. Halkın büyük çoğunluğu bir Kartveli dili olan Gürcüce konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Diaohi</span>

Diaohi veya Dayaeni, muhtemelen MÖ 12. yüzyılda, Bronz Çağı Çöküşü (Hitit) sonrası dönemde oluşmuş, Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde bulunan kabileler birliğiydi. Burada yaşayan kabilelerin Kartveli dillerini veya Hurri dilini konuştukları tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan tarihi</span>

Gürcistan tarihi, Gürcistan'da tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan dönem boyunca yaşanan olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Svanlar</span> etnik grup

Svanlar, Gürcistan'nın kuzeybatısındaki dağlık Svaneti bölgesinin yerli halkı olan bir Kartveli halkıdır. Svanların konuştuğu Svanca, Kartveli dillerinden biri olup tehlike altındaki diller arasında yer almaktadır. Svanlar ayrıca diğer bir Kartveli dili olan Gürcüce de konuşmaktadırlar. Svanlar tarafından kullanılan öz tanımlama, muhtemelen klasik dönem yazarlarının Misimian etnonimine yansıyan Muşüan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

Lazistan, Lazların yaşadığı coğrafi ve tarihi bölgedir. Karadeniz'in güneydoğu kıyısı boyunca ince bir şerit halinde uzanır ve Güney Kafkasya'nın güneybatı ucu ile Anadolu'nun kuzeydoğu ucunu kapsar.

<span class="mw-page-title-main">İberya Krallığı</span> Antik Gürcü Krallığı

Greko-Romen Coğrafya'da İberya, Gürcü Kartli Krallığı için bir egzonim idi. Doğu ve Güney Gürcistan’da M.Ö. 4. yüzyıl - M.S. 6. yüzyıl tarihleri arasında 882 yıl var olmuş Gürcü krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Makronlar</span> Eski bir Kolhis boyu

Makronlar Pontus'un doğusunda bulunan Mosçiçi Dağları civarında yaşamış antik bir Kolhis boyuydu.

<span class="mw-page-title-main">Aristarkus</span>

Aristarkus, MÖ 63 yılından y. MÖ 50 yılına kadar Roma Cumhuriyeti'ne bağlı Kolhis'in hükümdarıdır. Roma generali Pompey tarafından, Mithridatis savaşları sırasında Roma'nın Asya yerleşiminin lideri olarak atanmıştır. Aristarkus, 1. yüzyıl tarihçisi Appianus'un eserlerinde geçmesinin yanı sıra, kendi adına yapılmış paralarla bilinir.

Trak dili veya Trakça, Antik dönemlerde Güneydoğu Avrupa'da Traklar tarafından kullanılmış olan ve Hint-Avrupa dili grubuna dahil olduğu öne sürülen bir ölü dildir. Avrupa merkezli yayınlarda, Trak dilinin Hint-Avrupa dillerinin satem grubuna ait olduğu veya satem dillerinden kuvvetle etkilenmiş bir centum dili olduğu iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">Hurri-Urartu dilleri</span>

Hurri-Urartu dilleri; sadece Hurrice ve Urartuca olmak üzere, bilinen iki dilden oluşan, Antik Yakın Doğu'nun soyu tükenmiş bir dil ailesidir.

Kolhis Akademisi, Fasis Akademisi veya Kolhis Retorik Okulu, MS 4 ve 3. yüzyıllarda Lazika'nın Fasis şehrinde faaliyet göstermiş eğitim akademisidir. Akademinin varlığıyla ilgili doğrudan bilgi veren tek kaynak akademide eğitim gördüğü bilinen Yunan filozof Themistius'un yazdıklarıdır. Fasis şehrinde doğmuş olan Themistius, akademinin o dönemde felsefe ve retorikle alakalı bilgilerin öğretildiği en gelişmiş eğitim merkezi olduğunu belirtmiştir. Felsefe öğretmeni olan babası Eugene'in de burada eğitim gördüğünü belirten Themistius, akademiyi "tanrıçaların tapınağı" olarak tanımlamıştır. Bununla beraber akademide kimlerin öğretmenlik yaptığı, eğitimin dilinin ne olduğu ve hangi derslerin öğretildiği ile ilgili kesin bilgi yoktur. Themistius akademinin kurucusunun adını söylemese de, onun bilge ve erdemli bir olduğunu belirtmektedir. Akademinin var olduğu yıllarda Atina'da eğitim almak da mümkün olsa da, retorik biliminin öğretildiği tek okul Kolhis'teydi. Kolhis Akademi'nde felsefe ve etkili konuşma sanatları ayrılmaz bir bütündü.

<span class="mw-page-title-main">Winfried Boeder</span>

Winfried Boeder İber-Kafkas dillerinde uzmanlaşmış Alman filolog.

<span class="mw-page-title-main">VI. Stephanus</span> 113. Katolik Kilisesi papası (ö. 897; pd. 896-897)

VI. Stephanus, 22 Mayıs 896'dan ölümüne kadar Roma Piskoposu ve Papalık Devleti'nin hükümdarıdır. En çok onun düşüşüne ve ölümüne yol açan Kadavra Sinodu'nu kışkırtmasıyla tanınır.