İçeriğe atla

Anti-Apartheid Hareketi

Anti-Apartheid Hareketi, (Türkçe: Güney Afrika'da Irkçılığa Karşı Hareket) Güney Afrika Cumhuriyeti'nde 1960-1994 yılları arasında ırk ayrımcılığına son vermek için yürütülmüş uluslararası mücadele. 21 Mart 1960'taki Sharpeville Katliamı'ndan sonra, 1912'de kurulan ve farklı ırklardan insanlara seslenen ve Afrika Ulusal Konseyi'nden (ANC) ayrılanların "apartheid"e (ırk ayrımcılığına) karşı kurdukları bu hareket, Nisan 1994'te ANC seçimi kazanıp, Nelson Mandela devlet başkanlığı koltuğuna oturduğunda sona erdi.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The Anti-Apartheid Movement, Britain and South Africa: Anti-Apartheid Protest vs Real Politics". 7 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nelson Mandela</span> Güney Afrika Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nelson Rolihlahla Mandela ya da kabile adıyla Madiba, Güney Afrikalı Anti Apartheid aktivist ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk siyahî devlet başkanı. 1994'te ilk defa tüm halkın katıldığı seçimlerde devlet başkanı seçilmiştir. Yönetimi, Apartheid'ın mirasının dağılmasına, ırkçılığı engellemeye, fakirlik ve eşitsizliğe odaklanmıştır. Siyasi görüş olarak Demokratik Sosyalist olan Mandela, Afrika Ulusal Konseyi siyasi partisinde 1990'dan 1999'a kadar parti başkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Desmond Tutu</span> Başpiskopos

Desmond Mpilo Tutu Cape Town, Güney Afrika Cumhuriyeti), apartheid karşıtı ve insan hakları aktivisti olarak yaptığı çalışmalarla tanınan Güney Afrika Anglikan Kilisesi başpiskoposu ve ilahiyatçı. 1984 yılında Nobel Barış Ödülünü kazandı. 1985'ten 1986'ya kadar Johannesburg Piskoposu ve ardından 1986'dan 1996'ya kadar Cape Town Başpiskoposu olup her iki durumda da bu mevkiye gelen ilk Siyah Afrikalı oldu. İlahiyat alanında Siyah ilahiyat kaynaklı fikirleri Afrika ilahiyatı ile birleştirmeye çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Ulusal Kongresi</span>

Afrika Ulusal Konseyi, Güney Afrika Cumhuriyeti'nde çoğunluk yönetiminin kurulduğu Mayıs 1994'ten bu yana hükûmette bulunan merkez-sol çizgideki partidir. Parti Güney Afrika Sendikalar Birliği (COSATU) ve Güney Afrika Komünist Partisi'yle (SACP) birlikte bir üç parçalı ittifak içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nadine Gordimer</span> Nobel Edebiyat Ödüllü, Güney Afrikalı kadın yazar

Nadine Gordimer, Johannesburg doğumlu, Güney Afrikalı yazardır. 1974'te Man Booker Ödülü'nü ve 1991'de Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır. Apartheid karşısında durmuştur. Özgürlük ve insanlık vurgusu yapmıştır. Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) üyesi olarak, çok sayıda makale, deneme ve söylev kaleme almış, ırk ayrımcılığına karşı tavır almıştır. 14 Temmuz 2014'te 90 yaşında hayatını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Albert Lutuli</span>

Albert John Lutuli, Luthuli olarak da yazılır., Zulu kabile şefi ve Afrika Ulusal Kongresi (ANC) başkanı (1952-1960).Irk ayrımına karşı yürüttüğü barışçıl mücadele nedeniyle 1960'ta Nobel Barış Ödülü'nü alarak bu ödülü kazanan ilk Afrikalı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Birliği</span> Birlik

Güney Afrika Birliği, Afrika kıtasının güneyinde Britanya İmparatorluğu'na bağlı sömürge bölgeleri olan Cape Kolonisi, Natal Kolonisi, Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi bölgelerinin birleştirilmesi ile meydana gelen ve varlığını 1910–1961 yılları arasında sürdüren ülke. Ülke 1961 yılında ardılı olan ve günümüzde de varlığını sürdüren Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kurulması ile varlığını sonlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Komünist Partisi</span>

Güney Afrika Komünist Partisi, 1921 yılında Güney Afrika'da kurulan bir komünist partidir. SACP, ANC ve COSATU'yla birlikte üç partili ittifak içinde yer almaktadır.

1957 Afrika Uluslar Kupası, Afrika Uluslar Kupası adıyla düzenlenen ilk organizasyondur. Sudan'da düzenlenen bu turnuvaya yalnızca 4 takım katıldı. Güney Afrika Cumhuriyeti millî futbol takımı, o dönem bu ülkede yürürlükte olan apartheid yüzünden turnuvadan ihraç edildi.

<span class="mw-page-title-main">Steve Biko</span> Güney Afrikada apartheid karşıtı aktivist (1946-1977)

Steve Bantu Biko, Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ırk ayrımına karşı mücadele eden halk önderi, Siyah Bilinç Hareketi'nin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Apartheid</span> Güney Afrikada ırk ayrımı sistemi

Apartheid, Afrika'nın güneyinde bulunan Güney Afrika Cumhuriyeti ile bu devlete bağlı Güneybatı Afrika'da (Namibya) 1948-1994 yılları arasında resmî devlet politikası olarak iktidarda bulunan Ulusal Parti hükûmeti tarafından uygulanan ve bu doğrultuda yasalar çıkartarak ırksal ayrımcılığı savunan sistemdir. Apartheid kelimesi Afrikaanca "ayrılık" anlamına gelmektedir. Bu süreç Avrupa kökenli beyazlar tarafından, baasskap adı da verilen ve beyaz ırkın diğer ırklardan üstün olduğunu savunan bir ideoloji ile yürütülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Zuma</span> 4. Güney Afrika cumhurbaşkanı

Jacob Gedleyihlekisa Zuma, Güney Afrikalı siyasetçi. Zuma, Afrika kıtasının güney ucunda yer alan Güney Afrika Cumhuriyeti'nde 2009 ile 2018 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Zuma 22 Nisan 2009 ile 18 Aralık 2017 tarihleri arasında Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) genel başkanlık görevini yürütmüştür.

Sharpeville Katliamı, 21 Mart 1960 tarihinde Güney Afrikalı güvenlik güçlerinin siyahi protestoculardan oluşan bir gruba ateş açması sonucu 69 kişinin ölümüne neden olan olay. Katliam, bugünkü Gauteng eyaletinin sınırları içinde bulunan Sharpeville'de meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Kathrada</span> Güney Afrikalı siyasetçi

Ahmed Mohamed Kathrada, bilinen adıyla Kathy, Güney Afrikalı politikacı, eski politik tutsak ve ırk ayrımı önleyici eylemci.

<span class="mw-page-title-main">Winnie Mandela</span> Güney Afrikalı siyasetçi (1936-2018)

Winnie Madikizela-Mandela,, Güney Afrikalı siyasetçi ve aktivisttir. Ünlü Güney Afrikalı özgürlükçü efsane lider, Nelson Mandela ile 1958'de evlenip 1996'da ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hendrik Verwoerd</span> 6. Güney Afrika Başbakanı

Hendrik Frensch Verwoerd veya bilinen adı ile Dr. H. F. Verwoerd, eski Güney Afrikalı siyasetçi ve Die Transvaler gazetesinin sorumlu müdürü. Apartheid hareketinin mimarı olarak bilinir. 1950 ve 1958 yılları arasında Güney Afrika'nın İçişleri Bakanı, 1958 ve 1966 yılları arasında ise ülkenin altıncı Başbakanı olarak görev yaptı. 6 Eylül 1966 tarihinde Dimitri Tsafendas tarafından bıçaklanmıştır. Groote Schuur Hastanesine getirildikten kısa bir süre sonra ölmüştür.

Irk haini, kişinin kendi ırkının varsayılan çıkarlarına veya refahına aykırı olduğu düşünülen tutum veya konumları desteklediği düşünülen bir kişiye yönelik aşağılayıcı bir referanstır. Örneğin, ırklararası bir ilişkinin taraflarından biri veya her ikisi "ırk haini" olarak nitelendirilebilir. Terim, 1993 yılında kurulan ve üç ayda bir yayınlanan Race Traitor dergisi ile kendisine yer buldu.

Rooi gevaar, İngilizceye "Komünist tehlike" olarak çevrilen bir Afrikaans ifadesidir.

<span class="mw-page-title-main">Stephanie Kemp</span>

Stephanie Kemp, Güney Afrikalı apartheid karşıtı aktivist ve hukukçudur.

<span class="mw-page-title-main">1994 Güney Afrika genel seçimleri</span>

1994 Güney Afrika genel seçimleri, Güney Afrika'da genel oy hakkının uygulandığı ilk seçimlerdi. Apartheid döneminin sona ermesinin ilk adımı oldu. Seçim, Bağımsız Seçim Komitesi'nin yönetiminde gerçekleştirildi.