İçeriğe atla

Anthemius (praefectus praetorio)

Flavius Anthemius (floruit 400-414) Geç Roma İmparatorluğu'nun yüksek rütbeli yöneticisi. Geç Arcadius, erken II. Theodosius dönemleri etkin Doğu Roma İmparatorluğu'nun Doğu praetoria idaresinin praefectus praetoriosu. Ünlü Theodosius Surları'nın ilk bölümünün inşasını idare etmiştir.

Hayatı

İstanbul Surları'nın Theodosius bölümü, ilk Anthemius idaresinde inşatı başlamıştır.

346 yılında Doğu praetoria idaresinin praefectus praetoriosu olan Flavius Filippus'un torunudur.[1] Arcadius'un hükümdarlığında yaklaşık 400 yılında comes sacrarum largitionum ("Saklı Hazine Kontu") olduğunda sivrilmeye başlamıştır. Sonra 404 yılında magister officiorum ("Ofisterin başı") olmuştur.[2]

Sonraki pozisyona, İoannis Hrisostomos'un son Konstantinopolis Başpiskoposluğundan alınmasından sonra ortaya çıkan rahatsızlıklar sırasında getirildi (404 yılının paskalyası). İoannis'in düşmanları kalabalığı sakinleştirmek için ondan askeri kuvvet istemişlerdir. İlk seferde bu talebi reddetti sonra sonuçlarından sorumlu olacaklarının bağırarak kabul etti.[3]

405 yılında, Batı Roma'nın konsülü Stilicho ile beraber hem Batı hem de Doğu'nun konsülü oldu. Augusta Aelia Eudoksia'nın ölümünden sonra Aurelian'ın ardılı olarak Doğu praetoria idaresinin praefectus praetoriosu olarak Doğu Roma'nın imparatordan sonra en güçlü ikinci adamı olmuştur. 28 Nisan 406 tarihinde, Patricius rütbesine yükseltilmiştir.[4] İoannis Hrisostomos'un, praefectus praetorio olduğu için onu kutlayan mektubunda "onun bu makamla değil, makamın onunla onurlandığını" yazması ile itibar sahibi oldu.[5] Arcadius'un hükümdarlığının kalan yıllarında İmparatorluğun işleri ile uğraştı, öncüllerinin Alman karşıtı politikalarını devam ettirdi ve Doğu Roma imparatorluğunun birleşik ve otonom kalması için çabaladı. Bu, onun İlirya eyaletini geri isteyen ve Doğu'nun Batı'ya bağlanmasını isteyen güçlü Stilicho ile ihtilafa düşmesine neden oldu. Aynı zamanda, İlirya'da bulunan I. Alarik ve halkı ile Küçük Asya'nın güney eyaleti İsauria'da bulunan isyanla da uğraştı.[6] Ayrıca Paganlık, Yahudilik ve sapkınlığa karşı bir dizi kanun çıkardı.

Arcadius, 408 yılında öldüğünde, oğlu ve ardılı II. Theodosius yedi yaşında bir çocuktu. Anthemius, taht naibi oldu ve parlak bir maharet gösterdi. Sasani İmparatorluğu ile yeni bir barış anlaşması imzaladı, Stilicho'nun ölümünün verdiği fırsat ile Konstantinopolis ile Ravenna saraylarının ilişkilerini yeniden uyumlu hale getirdi. Hun Kralı Uldız'ın 409 yılındaki istilasının başarı ile püskürtülmesi sonrası, Moesia Superior ve Scythia eyaletlerini koruyan Tuna Nehri donanmasını güçlendirdi.[5]

Ana olarak Mısır'dan gelen Konstantinopolis'in tahıl arzını düzenledi. Geçmişte, gemi eksikliği nedeniyle tahıl sıkıntısı yaşanır ve bu en sonuncusu 408 yılında yaşanan kıtlıklara neden olurdu. Sonuçta 409 yılında Anthemius tahıl taşımasını yeniden düzenledi, taşıyıcılardan alınan vergiyi kaldırdı, başka kaynaklardan da tahıl tedariki ve bunun için bir fon oluşturulması ile bunun vatandaşlara dağıtılması içeren bir dizi kurallar oluşturdu.[7][8] 409 yılında düzenli vergilerin toplanmasını garanti altına alan kurallar oluşturdu fakat 414 yılında 368 ile 407 yılları arasından kalan vergi borçlarını affetti.[9]

Anthemius'un günümüzde ayakta kalmış eserlerinden birisi Theodosius Surları'nın ana surudur. Erken 5. yüzyılda Konstantinopolis, I. Konstantin'in belirlediği sınırların dışına taşmaya başlamıştı ve Anthemius eskisinin batısına yaklaşık 1500 metre uzaklıkta yeni surlar inşa etmeye başladı. Bu yeni surlar Marmara denizi ile Altın Boynuz yanında Blakernai isimli banliyö arasında 6.5 kilometre uzunluğundaydı. Duvar 413 yılında bitirildi ve şehrin ölçüsünü neredeyse ikiye katlıyordu. John Bagnell Bury onu "bir bakış açısıyla, Konstantinopolis'in ikinci kurucusu" olarak adlandırıyordu.[10]

414 yılında, Anthemius aniden sahneden kayboldu, Augusta Pulcheria taht naibi oldu. Kaderi bilinmemektedir fakat kızının magister militum Procopius ile evliliğinden sonradan Batı Roma imparatoru olan torunu Anthemius doğmuştur. Oğlu Anthemius Isidorus 436 yılında konsül olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ "A dictionary of Greek and Roman biography and mythology, entry on Theodosius II". 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2011. 
  2. ^ Bury, p.155
  3. ^ Catholic Encyclopedia
  4. ^ Codex Theodosianus, Book IX, 34.10
  5. ^ a b Bury, Ch. VII
  6. ^ Bury, p.159-160
  7. ^ Codex Theodosianus, Book XIII, 5.32
  8. ^ Codex Theodosianus, Book XIV, 16.1
  9. ^ Codex Theodosianus, Book XI, 28.9
  10. ^ Bury, p. 70

Kaynakça

  • John Bagnell Bury, History of the Later Roman Empire Vol. I, Macmillan & Co., Ltd. 1923
  • Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913.
Siyasi görevi
Önce gelen
Imp. Caesar Flavius Honorius Augustus VI,
Aristaenetus
Roma İmparatorluğu Konsülü
405
Flavius Stilicho II ile birlikte
Sonra gelen
Imp. Caesar Flavius Arcadius Augustus VI,
Flavius Anicius Petronius Probus
Önce gelen
Eutychianus (III)
Doğu praetoria idaresinin praefectus praetoriosu
405–414
Sonra gelen
Monaxius

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arcadius</span>

Arcadius ya da Arkadyos, Doğu Roma (Bizans) imparatoru. 383-395 arasında babası I. Theodosius'la birlikte, 402'ye değin de tek başına hüküm sürdü. 402'de oğlu II. Theodosius'u yönetimine ortak etti.

<span class="mw-page-title-main">I. Theodosius</span>

I. Theodosius, Büyük Theodosius olarak da bilinir. MS 379'dan 395'e kadar Roma imparatoruydu. İmparatorluğun doğu ve batı kısımlarını birleştiren Theodosius, Doğu ve Batı Roma'nın ikisini birden yönetmiş son imparatordur. Ölümünden sonra imparatorluk ebediyen ikiye ayrılmıştır. Aynı zamanda Hristiyanlık'ı Roma İmparatorluğu'nun resmî dini yapmış olmasıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Honorius</span> Roma imparatoru (395-423) (384-423)

Flavius Honorius, 393-395 yılları arasında Roma imparatoru ve 395'ten ölümüne kadar Batı Roma imparatoruydu. I. Theodosius ve ilk karısı Aelia Flaccilla'nın küçük oğlu ve Doğu Roma imparatoru Arcadius'un kardeşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Anthemius</span>

Procopius Anthemius ya da Prokopios Anthemios 12 Nisan 467 - 11 Temmuz 472 tarihleri arasında Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış Romalı general.

<span class="mw-page-title-main">Theodosius Hanedanı</span>

Theodosius, Roma İmparatorluğu'nun yavaş yavaş sona yaklaştığı dönemde yükselmiş olan bir Roma ailesi.

<span class="mw-page-title-main">II. Theodosius</span>

II. Theodosius veya Teodosyüs 408 – 450 yılları arasında Doğu Roma'nın imparatoruydu. Daha ziyade hükümdarlığı sırasında Konstantinopolis'te yaptırdığı 6 kilometre uzunluğundaki Theodosius surları ile yine kendi adını taşıyan Theodosius kanunları ile tanınır. Döneminin bir diğer önemli olayı da 431 yılında topladığı İkinci Efes Konsili idi. Ayrıca Konstantinopolis'te bir üniversite kurmuştur. İmparatorluğu döneminde en önemli eserlerden biri de 2. Ayasofya yapımı sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Codex Theodosianus</span> 438 yılında yayımlanan Roma İmparatorluğu hukuk derlemesi

Theodosius kanunları, II. Theodosius'un praefectus praetorio Antiochus Chuzon'un teşvikiyle 435 ve 438 yılları arasında hazırlattığı kanunlardı. Büyük Konstantin'den beri çıkartılmış olan imparatorluk kararnameleri tek bir derleme halinde toplanmış ve tasnif edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Pulcheria</span>

Aelia Pulcheria Doğu Roma imparatoru Arcadius ve Aelia Eudoksia'nın ikinci kızıydı. Büyük kız kardeşi Flaccilla, 397 yılında doğduğu ama erken yaşta öldüğü varsayılmaktadır. 400 yılında doğan Arcadia, 401 yılında doğan Marina ve II. Theodosius'un ablasıydı. Theodosius, 408 yılında, babaları Arcadius'un ölmesiyle, çocuk yaşta başa geçtiğinde Pulcheria iktidarı büyük ölçüde kendi elinde toplamıştı. 4 Temmuz 414 tarihinde 15 yaşındaki Pulcheria kendisine, 13 yaşındaki imparator kardeşini ekarte ederek, Doğu Roma İmparatoriçesi sıfatını vermiştir. Tarihçi Sozomen'in Dini Tarih adlı eserinde yazdığı üzere, evlenmek zorunda kalmamak için, Pulcheria, bekâret yemini etti ve Alan Aspar gibi Germen subayların desteğini topladı. 416 yılına gelindiğinde Theodosius kendi başına hükümdarlık edebilecek duruma gelmişti ancak 414 yılında kendini prenses ilan ettiren Pulcheria, Theodosius'un üzerinde etkili olmaya devam etti. O yıl Theodosius'u devlet hizmetindeki tüm paganları görevlerinden uzaklaştırmaya ikna etti. Dindar bir Hristiyandı ve onun etkisiyle Theodosius ve eski bir pagan olan karısı Aelia Eudocia da dindar birer Hristiyan oldular. 421 yılında Pulcheria'nın etkisiyle Theodosius Hristiyanlara zulmettikleri gerekçesiyle Perslere savaş açtı. Ariusçuluğa karşı değildi. Başlangıçta Theodosius Başpiskopos Nestorius'u destekliyordu ancak Pulcheria İskenderiyeli Kirillos'un yardımıyla Theodosius'u Ortodoksluğa dönmeye ikna etti. Nestorius 435'te sürgüne gönderildi. Pulcheria ayrıca kardeşini Yahudileri de sürgüne göndermeye ve Konstantinopolis'teki sinagogları yıktırmaya ikna etti.

<span class="mw-page-title-main">Aelia Eudoksia</span>

Aelia Eudoxia, Doğu Roma imparatoru Arcadius'un eşi.

<span class="mw-page-title-main">Justinus (525 doğumlu general)</span> Bizanslı aristokrat ve general

Flavius Mar. Petrus Theodorus Valentinus Rusticius Boraides Germanus Iustinus ya da kısaca Justinus, Bizanslı bir general ve aristokrattır. Jüstinyen Hanedanı'nın üyesi ve Bizans İmparatoru I. Justinianus'un yeğenidir. 540 yılında son Roma konsüllerinden biri olarak atanan Justinus, Lazika ve Balkanlardaki savaşlarda üst düzey komutan olarak görev yaptı. Bizans'ın Slav ve Sasanilere karşı giriştiği mücadelelerin yanı sıra, Avarlarla yapılan ilk temasları yönetti. İmparator I. Justinianus öldüğünde tahta aday olan Justinus, kuzeni II. Justinus tarafından saf dışı bırakıldı ve sürüldüğü Mısır'da düzenlenen suikast sonucu öldürüldü.

Antiochus Chuzon, kendi yeğeniyle karıştırılmaması için yaşça büyük olan anlamına gelen "Yaşlı" şeklinde anılırdı. Doğu Roma'nın praefectus praetorio unvanına sahipti ve Codex Theodosianus'un oluşturulmasındaki anahtar etken olan konsülüydü.

<span class="mw-page-title-main">Praefectus urbi</span>

Praefectus urbanus ya da praefectus urbi, Roma şehri praefectusu ve sonra Konstantinopolis'in bu görevlisi için kullanılmıştır. Makam Roma Krallığı döneminde ortaya çıkmış, cumhuriyet ve imparatorluk boyunca devam etmiştir ve İlk çağın yüksek önemli bir ünvanı olmuştur. Makam Batı Roma İmparatorluğu çökene kadar ayakta kalmıştır ve Roma'nın son praefectus urbanus'unun 599 yılında Iohannes isimli birisi olduğu kaydedilmiştir. Doğu'da, Konstantinopolis'te, makam 13. yüzyıla kadar ayakta kalmıştır.

İsauria Savaşı, 492'den 497'ye kadar süren ve Doğu Roma İmparatorluğu'nun ordusu ile İsauria'nın isyancıları arasında savaşan bir çatışmaydı. Savaşın sonunda, Doğu İmparatoru I. Anastasius, İsauria bölgesinin kontrolünü ele geçirdi ve isyan liderleri öldürüldü.

Marcianus, Leo Hanedanı üyesidir ve İmparator Zeno'ya karşı 479 yılında gasp girişiminde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu praetoria idaresi</span>

Orient ya da Doğu praetoria idaresi, geç Roma İmparatorluğu'nun bölündüğü dört büyük Praefectus praetorioure'dan biridir. Doğu Roma İmparatorluğu'nun büyük kısmını kapsar ve merkezi Konstantinopolis'dir. İdarenin başı olan Praetorian prefect, Doğu'da imparatordan sonra en güçlü ikinci adamdı ve esas itibarıyla birinci bakan olarak görev yaparlardı.

<span class="mw-page-title-main">İtalya praetoria idaresi</span>

İtalya praetoria idaresi, Geç Roma İmparatorluğu'nun bölündüğü dört praetoria idaresinden biriydi. İtalyan yarımadası, Batı Balkanlar, Tuna bölgeleri ve Kuzey Afrika'nın bazı bölgelerinden oluşuyordu. İdarenin merkezi Roma'dan Milano'ya ve son olarak Ravenna'ya taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kilisesi</span>

Konstantinopolis Kilisesi, ilk Hristiyan kiliselerinden ve Pentarşi'nin sözde "Bizans" bileşenlerinden biriydi. 7. yüzyıldan kalma efsaneye göre, Konstantinopolis'in ilk piskoposu MS 38 civarında havari Andreas tarafından kutsandı.

Kapadokyalı İoannis İmparator I. Justinianus döneminde Bizans İmparatorluğu'nda Doğu praefectus praetoriosuydu (532–541). Aynı zamanda bir patrici ve 538'in consul ordinarius idi.

Petrus Barsumes, Yunanca: Πέτρος Βαρσύμης, fl. ca.540 – y. ca.565) Bizans imparatoru I. Justinianus'un yönetiminde, esas olarak kamu maliyesi ve idaresi ile ilişkili üst düzey bir Bizans yetkilisiydi.