İçeriğe atla

Anterior serebral arter

anterior serebral arter
Beynin sol yandan görünüşü ve topografik haritası. Anterior serebral arterin beslediği alanlar mavi olarak görünmektedir.
Beynin ortadan kesitsel halinin görünümü (sol yan). Anterior serebral arterin beslediği alanlar mavi ile gösterilmiştir.
Latince isimarteria cerebri anterior
Kaynak yapıinternal karotid arter
ToplardamarSerebral toplar damarlar
Hedef yapıSerebrum
Tanımlayıcılar
JSTORanterior-cerebral-artery
Microsoft Academic2777031167
MeSHD020771
TA4502
FMA50028

Anterior serebral arter (ACA) ya da ön beyin atardamarı beynin frontal loblarının ve parietal lobunun ön üst orta kısmının ve her iki lobun dış korkelsinin orta hatta yakın bölümlerini besler. ACA Willis poligonunu oluşturan arterlerden biridir ve önde anterior komünikan arter ile her iki ACA bağlantı halindedir. ACA tıkanıklığına bağlı inme bu alanın beslediği alanlardaki fonklsiyonların kaybına bağlı tipik bulgular verir. Tıkanan ACA'nın karşı tarafında bacakta kuvetsizlik ve bilişsel fonksiyonlarda değişiklikler görünür.

Yapısı

ACA temel olarak 5 (bazı kaynaklara göre 4) segmentten oluşur. Küçük dallar olan supramarginal dal ve kortikal dallar A4 ve A5 olarak isimlendirilir.

A1: internal karotid arterden başlayan ve her iki ACA'yı birleştiren anterior komünikan arter bileşkesine kadar olan kısımdır. Bu segmentten AcomA'da aynı isimli arterler olan medial lentikülositriat arterler çıkar. Bu arterler kaudat çekirdek ve internal kapsülün ön bacağını besler.

A2: Bu segment AcomA bileşkesinden perikallozal ve kallozomarginal dalların dallandığı bölgeye kadar olan kısımdır. Buradan çıkan en önemli yapı Heubner'in rekkürren arteridir (distal medial striat arter). Bu arter internal kapsülü besler ve en sık A2 segmentinin başlangıç noktasına yakın bölgeden (proksimal A2) çıkar. Bu segmentten ayrıca 2 önemli arter daha çıkzr. Bunlar orbitofrontal ve frontopolar arterlerdir.

A3: Bus segment aslında ACA'nın gerçek terminal dalıdır. perikallozal sulkus içerisinde uzanarak interparietal dallarını verirler. Bu dallar superior ve inferior interparietal dallardır. Ayrıca preküneal dalı vardır ve bu dal arkadan gelen posterior serebral arter ile anastomoz yapar.

  • Kallozomarginal arter ise perikallozal arter bileşkesinden çıkar ve fronta lobun iç kısımlarını besleyen anterior, intermediate ve posterior medial frontal dalları verir.

Gelişim

ACA, karotid arterin embriyonik dönemde ilkel ön parçasından gelişir ve bu dönemde olfaktör ve orbital alanları besler. Embriyonik dönemim 28. gününde ortaya çıkan bu yapı aynı zamanda orta serebral arter ve anterior koroideal arterin de öncülüğünü yapar. Embriyonik 21–25 mm olduğu dönemde ACA ön tarafa doğru uzanarak AcomA oluşumunu sağlar.[1]

Varyasyon

Anterior serebral arter sıkça varyasyon gösterir. En sık görülen varyasyon tek taraflı hipoplastik A1 (% 5.6)'dir. Ayrıca fazla bir A2 segmentinin olduğu durumlar % 3 ve tek A2 segmentinin bulunduğu durumlar %2 oranında görülür.[2]

Klinik önemi

Sol anterior serebral arterin beslediği alan yeşil olarak gösterilmektedir

A1 segmentinde olan tıkanmalar AcomA sayesinde oluşan kollateral dolaşım sayesinde anlamlı klinik bulgu vermez. A2 segmentinden itibaren olan tıkanmalarda bazı bulgular ortaya çıkar:ü

  • Motor korteksin bacak alanının etkilenmesine bağlı tıkanıklığın karşı tarafında bacakta kuvvetsizlik veya tam felç durumu
  • Duyu korteksinin etkilenmesine bağlı tıkanıklığın karşı tarafında bacak ve ayakta duyu kaybı
  • idrar ve gayta inkontinansı
  • Akinetik mutizm
  • Frontal ilkel reflekslerden olan emme ve yakalama refleksinin ortaya çıkması

Ek resimler

  • Anterior serebral arter
    Anterior serebral arter
  • Serebral arterlerin alttan görünüşü. ACA ortada görünmektedir
    Serebral arterlerin alttan görünüşü. ACA ortada görünmektedir
  • Willis poligonu
    Willis poligonu

Kaynakça

  1. ^ Menshawi, Menshawi (Mayıs 2015). "A Functional Perspective on the Embryology and Anatomy of the Cerebral Blood Supply". Journal of stroke. 17 (2). ss. 144-58. doi:10.5853/jos.2015.17.2.144. PMID 26060802. 
  2. ^ Uchino, Uchino (Eylül 2006). "Anterior cerebral artery variations detected by MR angiography". Neuroradiology. 48 (9). ss. 647-52. doi:10.1007/s00234-006-0110-3. PMID 16786350. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Anterior serebral arter ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Omurilik soğanı</span> Soluk alış veriş hızını ve kalp ritmini düzenler.

Omurilik soğanı veya medulla oblongata, ya da basitçe medulla beyin sapının ayrılmaz bir parçasıdır. Beyin sapının alt segmenti olarak konumlanmış olup, beyinciğin önünde ve biraz altında yer alır. Koni şeklindeki bu nöron kümesi, çeşitli otonom (istemsiz) bedensel işlevler için çok önemlidir. Bunlar kusma, hapşırma ve daha fazlası gibi refleks eylemleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan beyni</span> insan sinir sisteminin ana organı

İnsan beyni, insan sinir sisteminin merkezi organıdır ve omurilikle birlikte merkezi sinir sistemini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Serebral korteks</span> kafada bir bölüm

Serebral korteks veya beyin korteksi, insan ve diğer memeli beyinlerindeki serebrumun sinir dokusundan oluşan dış tabakasıdır. Beynin diğer kısımlarının çoğunun beyaz renkte olmasını sağlayan yalıtımın kortekste bulunmamasından dolayı rengi gridir. Korteks serebrum ve serebellumun dış kısımlarını örter ve kalınlığı 1,5-5,0 mm arasında değişir. Korteksin serebrumu örten kısımı serebral korteks olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Willis poligonu</span> Beyni besleyen temel arterlerin dolaşımsal anastomozu

Willis poligonu veya çemberi, beyin ve çevresindeki dokulara kan sağlayan bir anastomoz. İngiliz hekim Thomas Willis'e (1621-1675) atfen isimlendirilmiştir.

İnfarkt, dolaşım yetmezliğine bağlı yerel iskemik doku nekrozudur; bu olguya infarksiyon (infarction) nitelemsi yapılır. Kısa sürede oluşan güçlü iskemilerin büyük bölümü infarktla sonuçlanır. Çoğu infarktlar arterlerin bir embolus ya da trombusla tıkanmasına bağlı olarak ortaya çıkar. Vena tıkanmaları ve bunlara ilgili infarktlar seyrektir. İnfarktlar genellikle koagülasyon nekrozu, beyindekiler kollikuasyon nekrozu biçimindedir.

<span class="mw-page-title-main">Vestibülokoklear sinir</span> kraniyal sinirler

Vestibülokohlear sinir sekizinci kranial sinir olarak bilinir ve iç kulaktan aldığı işitme ve denge ile ilgili bilgileri beyine aktarır.

<span class="mw-page-title-main">Glossofaringeal sinir</span> 9. kraniyal sinir, afferent duyusal ve efferent motor bilgi taşıyan karışık sinir

Glossofaringeal sinir 9. kranial sinirdir. Afferent duyu ve efferent motor nöronlar içeren karma bir sinirdir. üst medulla oblangatadan, vagus sinirinin hemen önünden çıkar. Glossofaringeal sinirin motor dalları embriyonik dönemdeki medulla oblangatanın tabanından, duyu dalları ise kranial nöral katlantıdan köken alır.

<span class="mw-page-title-main">Baziler arter</span> Beyin sapını besleyen arter

Baziler arter (/ˈbæz.ɪ.lər/) beyni besleyen büyük atardamarlardan biridir. Baziler arteri oluşturan her iki vertebal arter ile birlikte bu yapılara vertebrobaziler sistem denir ve beyin sapı, beyincik ve beynin arka tarafının beslenmesini sağlarlar. Ön dolaşımı sağlayan Internal carotid arter ile birleşerek willis poligonunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Superior serebellar arter</span> baziller arterin dalı

Superior serebellar arter (SCA) baziller arterin son kısmından (terminal dal) iki tarafa doğru ayrılan dallardır.

<span class="mw-page-title-main">Posterior serebral arter</span>

Posterior Serebral Arter (PCA) ya da arka beyin atardamarı insan beyninin arka kısmı olan oksipital lobu ve bazı beyin sapı alanlarını besleyen bir çift arterdir. Baziler arterin terminal kısmının çatallanması ile her iki yana doğru uzanır. Posterior komünikan arter ile internal karotid arter ve orta serebral arter ile bağlantı kurar.

<span class="mw-page-title-main">Posterior inferior serebellar arter</span>

Posterior inferior serebellar arter (PICA), vertebral arterin en büyük dalıdır. Beynin bir parçası olan beyinciklere kan sağlayan üç ana arterden biridir. Posterior inferior serebellar arterin tıkanması lateral medüller sendrom adı verilen bir inme ile sonuçlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Posterior komünikan arter</span>

Posterior komünikan arterler (PcomA) ya da arka iletici atardamarı beyin tabanında, iki taraflı olarak internal karotid arter ve Posterior serebral arter arasında bağlantı sağlayan bir arterdir. Willis poligonunun yapısına katılır. Beyin temel olarak internal karotid arter ve dallarının oluşturduğu ön dolaşım ve Posterior serebral arter ve dallarının oluşturduğu arka dolaşım sistemleriyle beslenir. PcomA ise bu iki sistemi birbirine bağlar. Herhangi bir şekilde bu sistemlerden birinde problem olduğu zaman beyin dolaşımının sürdürülmesi için diğer sistemden kollateral bağlantı sağlanmış olur.

<span class="mw-page-title-main">Anterior komünikan arter</span>

Anterior komünikan arter (AcomA) ya da ön iletici atardamarı insan beyninde her iki anterior serebral arterleri (ACA) biribirine bağlayan bir atardamardır. Bu arter iki beyin yarımküresini ayıran longitüdinal fissürün tanabında bulunur. Bu arter bazen her iki ACA'yı bağlayacak ve tek bir gövde halini almasını sağlayacak şekilde farklılıklar gösterebilir. Bu düzeyde bazen tam bir AcomA yapısı yerine her iki ACA'yı birbirine bağlayan pencereler şeklinde bağlantılar da olabilir. Büyüklüğü ortalama 4 mm olmasına rağmen çok fazla değişkenlik gösterir. Anteromedial perforan dallara sahiptir ama bu dalların birçoğu direkt olarak ACA'dan çıkar. AcomA beyin tabanında halkasal bir yapı olan poligonunun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İnternal karotid arter</span> Beyni besleyen ana dallardan biri

Şah damarı ya da internal karotid arter (İKA), boynun her iki tarafında derinde bulunan, ortak şah damarından köken alan ve beyin ve gözleri besleyen ana damarlardan biridir. ortak şah damarın 3. ve 4. omur seviyesinde dallanmasıyla İKA ve göğüs şah damarından oluşur. Göğüs şah damarı boyun bölgesindeki organları, saçlı deriyi, yüzü, beyin zarlarını besler.

<span class="mw-page-title-main">Orta serebral arter</span>

Orta beyin atardamarı ya da diğer adıyla orta serebral arter (MCA) beynin dış yüzeyinde sylvian yarık içerinde seyrederek beynin dış yüzeyinin büyük kısmını besler. Bu arter internal karotid arterden çıkar. Direkt olarak Willis poligonunun yapısına katılmaz. Önce anterior serebral arter ve arkada posterior komünikan arter ile posterior serebral arter ile dolaylı bağlantı içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Anatomik terminoloji</span> Vikimedya liste maddesi

Anatomik terminoloji, uluslararası alanda anatomist, zoolog ve sağlık uzmanlarınca kullanılması amacıyla hazırlanmış bilimsel bir anatomi terminoloji standardıdır. Anatomik terimler Antik Yunan dönemine ve Latince'ye ait kelimeler, ön ek ve son ekler barındırırlar. Bu terimler uzmanlar arasında anlaşma açısından bir standard sağlar ve anlam karmaşasını ortadan kaldırır. Örneğin, el bileğinde oluşan bir yarayı tarif ederken kullanılan anatomik terimler yaranın tam olarak nerede olduğunu, konunun uzmanlarına kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tarif eder. Her uzmanlık alanının kendine has terimleri olur. 1998 yılında hazırlanan standardın adı Terminologia Anatomica yani Anatomik Terminoloji dir. Öte yandan 2017'de yayınlanan makalesinde Strezelec bu standardın içerdiği hataları nedeniyle eleştirilerini sunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Serebral dolaşım</span> beynin kan dolaşımı

Serebral dolaşım kalpten pompalanan kanın beyin içerisindeki damar ağında dolaşımını ifade etmektedir. Bu dolaşım miktarı dakikada ortalama 750 ml'dir ve kardiyak çıkışın % 15'tir. Kalpten çıkan oksijenlenmiş kan, arterler ile beyne gelir, bu esnada glikoz ve diğer metabolitlerde beyne taşınır. Metabolizma ürünleri ve oksijeni azalmış kan ise venler ile toplanarak kalbin sağ kulakçığına getirilir. Beyne gelen kan miktarı bazı faktörler ile değişir ve bu değişimleri hızlı şekilde dengelemek için beynin otoregülasyon mekanizmaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kavernöz sinus</span>

Kavernöz sinus dural venöz sinuslerden biridir. Sella turcicanın yanında, sfenoid kemik ve temporal kemik arasında, lateral sellar kompartman olarak tanımlanan alan içerisinde bulunur.

İnsanlarda, subklavyen arterler, köprücük kemiğinin altında yer alan üst toraksın ana arterleridir. Aort arkından kan alırlar. Sol subklavyen arter, sol kola kan sağlar ve sağ subklavyen arter, baş ve toraksı besleyen bazı dallar vererek sağ kola kan sağlar. Vücudun sol tarafında, subklavyen arter doğrudan aort kemerinden çıkarken, sağ tarafta subklavyen arter,sağ common karotid arter ile beraber brakiyosefalik arterden çatallanır.

<span class="mw-page-title-main">İntrakraniyal anevrizma</span> serebrovsküler hastalık

Beyin anevrizması veya Serebral anevrizma olarak da bilinen intrakraniyal anevrizma, çoğunlukla bir serebral arter duvarındaki zayıflık sonucu damarda lokal bir genişleme veya balonlaşmanın gerçekleştiği serebrovasküler hastalıktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.