İçeriğe atla

Ante Pavelić

Ante Pavelić
Poglavnik
Görev süresi
10 Nisan 1941 - 8 Mayıs 1945
Hükümdar II. Tomislav (1941-1943)
Başbakan Nikola Mandić (1943-1945)
Hırvatistan Bağımsız Devleti
Silahlı Kuvvetler Bakanı
Görev süresi
4 Ocak 1943 - 2 Eylül 1943
Yerine geldiğiSlavko Kvaternik
Yerine gelenMiroslav Navratil
Hırvatistan Bağımsız Devleti
Dışişleri Bakanı
Görev süresi
16 Nisan 1941 - 9 Haziran 1941
Yerine geldiğiYeni makam
Yerine gelenMladen Lorković
Yugoslavya Parlamentosu Üyesi
Görev süresi
11 Eylül 1927 - 7 Ocak 1929
Seçim bölgesiZagreb
Kişisel bilgiler
Doğum 14 Temmuz 1889(1889-07-14)
Bradina, Koniçe, Bosna-Hersek, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm 28 Aralık 1959 (70 yaşında)
Madrid, İspanya
Partisi
  • Haklar Partisi (1910-29)
  • Ustaša (1929-45)
  • Hırvat Devlet Partisi (1950)
  • Hırvat Kurtuluş Hareketi (1956-59)
Bitirdiği okul Zagreb Üniversitesi
Dini Roma Katoliği
İmzası
Adolf Hitler, Haziran 1941'de Nazi Almanyası'na gelen Ante Pavelić'i karşılıyor. Bu görüşmede de özellikle Hitler "Hırvat devleti gerçekten uzun ömürlü olmak için 50 yıl boyunca millî hoşgörüsüzlük politikasını uygulamalı" dedi.
Başarısız suikast girişiminin ardından 1957 yılında Arjantin'de Lomas del Palomar Hastanesinde Ante Pavelić

Ante Pavelić (14 Temmuz 1889, Bradina, Bosna - 28 Aralık 1959, Madrid, İspanya), Hırvat faşist siyasetçi. II. Dünya Savaşı'nda Almanya ve İtalya'nın uydusu olan Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin başkanlığını yaptı. Savaşın ardından Nazi kaçış yolları sayesinde Arjantin'e kaçabilmiştir, ömrünün kalan günlerini işlediği savaş suçlarından dolayı yargılanmadan sığındığı Franco İspanyası'nda tamamlamıştır.[1]

Hayatı

Doğum ve eğitim

Koniçe'nin kuzeyindeki Ivan Dağı'nın eteklerinde, daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Hadžići'nin yaklaşık 15 kilometre (9.3 mil) güneybatısında Bradina'nın Herzegovini köyünde dünyaya geldi.

Pavelić'in ailesi yeni bir aramak amacıyla Jezce'nin dışında Müslüman mektebinin bulunduğu Jezero köyüne taşındı. Burada Bosna ve Müslümanlara karşı tutumunu etkileyen Müslüman geleneklerini ve derslerini öğrendi. Müslüman çoğunlukta olan bir şehir olan Travnik'te büyüdü. Burada ayrıca Cizvit ilkokulunda da eğitim aldı. Daha sonra Boşnak Müslüman kültürünün siyasi görüşleri üzerinde büyük bir etkisi oldu.[2] Hırvat milliyetçiliği duygusu, Lika'yı ebeveynleriyle birlikte ziyaret ederek büyümesi ve burada kasaba halkını Hırvatça konuştuğunu görmesi ve sadece köylülerin dinini değil dilini de fark etmesiyle gelişti. Travnik'te okula devam ederken, Haklar Partisi'nin lideri Ante Starčević'in milliyetçi ideolojilerine ve onun halefi Josip Frank'a bağlı oldu.[3]

Sağlık sorunları 1905'te kısa bir süre eğitimini kesintiye uğrattı. Yaz aylarında Saraybosna-Višegrad arasındaki demiryolunda iş buldu. Eğitimini ağabeyi Josip'in yaşadığı Zagreb'de sürdürdü. Zagreb'de liseye gitti. Dördüncü sınıftaki derslerini tamamlamaması üzerine tekrar sınava girmek zorunda kaldı. Lise yıllarının başlarında, Haklar Partisi'ne[4] ve ayrıca Avusturya-Macaristan Ordusu Albayı Slavko Kvaternik'in kayın babası olan Josip Frank tarafından kurulan Frankovci öğrenci örgütüne katıldı. Daha sonra, Senj'deki lisedeki klasik spor salonunda beşinci sınıfını tamamladı. Sağlık sorunları yine eğitimine ara verdi ve Buzet yakınlarındaki Istria'da işe girdi. 1909'da Karlovac'daki altıncı sınıf derslerini bitirdi. Yedinci sınıf dersleri Senj'de tamamlandı. 1910 yılında Zagrep'te mezun olduktan sonra Zagrep Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi. 1912 yılında Slavonya-Hırvatistan Banı Slavko Cuvaj'a suikast girişiminde bulunduğu şüphesiyle tutuklandı.[5] 1914 yılında hukuk fakültesindeki öğrenimini tamamladı ve Temmuz 1915'te doktorasını aldı. 1915-1918 yılları arasında Haklar Partisi başkanı Aleksandar Horvat'ın bürosunda görev yaptı. Görevini tamamladıktan sonra Zagreb'de avukat oldu.[6]

Siyasi yükselişi

Zagreb'de avukatlık yaparken, milliyetçi Hırvat Halk Partisi'ne girdi. 1920'de Zagreb il ve eyalet meclisine seçildi. 1927-29 yılları arasında Yugoslav Parlamentosu'nda (Skupština) milletvekili olarak görev yaptığı sırada ülkenin merkezileştirilmesine şiddetle karşı çıktı.

Ustaşa'yı kurması ve Kral I. Aleksandar'ın öldürülmesi

Kral Aleksandar'ın 1929 yılında diktatörlük yetkileriyle donatılması üzerine İtalya'ya geçti ve Ustaşa adlı örgütü kurdu. Ustaşa programında, tren saldırıları ve suikastlar gibi terör eylemlerini birleştirdi; 1932'de Lika'da küçük bir ayaklanma gerçekleştirdi. Ustaşa, 9 Ekim 1934 tarihinde Bulgar milliyetçisi örgüt IMRO ile birlikte Marsilya'da Kral I. Aleksandar'ı öldürdü. Gıyaben Fransa'da yargılanarak cezalandırıldı ve uluslararası baskı altında İtalyanlar tarafından 18 ay boyunca hapsedildi ve takip eden dönemde Ustaşa büyük oranda etkisiz hale geldi.

II. Dünya Savaşı'nda Ustaşa ve Hırvatistan Bağımsız Devleti

Yugoslavya'nın Nisan 1941'de Mihver Devletleri'nin denetimine girmesinden sonra Bosna'yı ve Dalmaçya'nın bir bölümünü içine alan Bağımsız Hırvatistan Devleti'nin başkanı (poglavnik) oldu. Zadom Spremni (Anavatan İçin Hazırız) sloganını benimseyen Ustaşa rejimi Ortodoks Sırplara ve Yahudilere karşı bir soykırım politikası uyguladı.

Savaş Sonrası

Almanların yenilmesi ve Josip Tito önderliğindeki komünist Partizanların başarısı üzerine Mayıs 1945'te Hırvatistan'dan ayrıldı, Avusturya ve İtalya'da Cizvit manastırlarında saklandı; Nazi kaçış yolları sayesinde sahte bir kimlikle Cenova'dan 1948'de Arjantin'e kaçtı.[1]

1957'de düzenlenen bir suikasttan kurtuldu ve Paraguay'a kaçtı; 29 Kasım 1957 tarihinde Franco İspanyası'nın başkenti Madrid'e geldi. Hırvat Kurtuluş Hareketi'nin üyeleri ile temasa devam etti ve dünyanın dört bir yanından ziyaretçi kabul etti. Muhtemelen İspanyol yetkilileri ile anlaşarak, ailesi ile gizlice yaşıyordu ve kendisine sığınma hakkı verilmesine rağmen, İspanyol yetkililer onu halkın gözü önünde yaşamasına izin vermedi. 1958 yazında Madrid, Münih Hırvat Dernekleri Meclisine bir mesaj gönderdi. Tüm Hırvatların Hırvatistan'ı yeniden kurulması amacı ile birleşerek bağımsız bir devletin kurulması arzusunu dile getirdi.

Vasiyetinde Hırvat Kurtuluş Hareketi'nin başkanı olarak halefi olan Stjepan Hefer'i gösterdi. 28 Aralık 1959 tarihinde, 70 yaşında, Madrid'deki bir Alman hastanesinde öldü. Naaşı Madrid'in en eski özel mezarı olan San Isidro Mezarlığında toprağa verildi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c 17 Mart 2020 tarihli 7 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. El Pais makalesi (İspanyolca) 25 Mart 2022 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Sedlar 2009.
  3. ^ Tanner 2001, s. 124.
  4. ^ Dizdar et al. 1997, s. 307.
  5. ^ Tanner 2001, s. 125.
  6. ^ Dizdar et al. 1997, s. 306.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Krallığı</span> 1918den II. Dünya Savaşının sonuna kadar Balkanların batısında var olmuş devlet

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

Sırbistan tarihi, bugünkü Sırbistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan tarihi</span>

Hırvatistan tarihi, bugünkü Hırvatistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Slovenya tarihi bugünkü Slovenya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Krayina Sırp Cumhuriyeti</span> tanınmayan ülke

Krayina Sırp Cumhuriyeti (Sırp-Hırvatça: Република Српска Крајина / Republika Srpska Krajina or РСК / RSK ya da Sırp Krayina ya da kısaca Krayina olarak bilinen Krayina Sırp Cumhuriyeti, kendi kendini ilan eden bir Sırp proto-devletiydi, yeni bağımsızlığını kazanmış Hırvatistan Cumhuriyeti içinde bir bölgeydi. Uluslararası alanda tanınmadı. Krayina adı, önemli bir Sırp nüfusuna sahip olan ve 19. yüzyılın sonlarına kadar var olan Habsburg monarşisinin tarihi askeri sınırından alınmıştır. Krayina Sırp hükûmeti, Franjo Tuđman'ın ilan ettiği bağımsız Hırvatistan'ın bir parçası olmayı reddederek, etnik Sırpların Hırvatistan'dan bağımsızlığı, Federal Yugoslavya Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti ile birleşmesi için bir savaş yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Hırvatistan Devleti</span>

Bağımsız Hırvatistan Devleti, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali üzerine kurulan kukla devlettir. NDH'nin kuruluşu 10 Nisan 1941'de Zagreb'de ilan edildi. Almanlar Bosna, Hersek ve Srem'i Hırvatistan'a bağlayarak Ustaşa lideri Ante Paveliç'in yönetiminde faşist bir rejim kurdular. Hırvat faşistler Bağımsız Hırvatistan Devleti'nde çok sayıda Sırp, Yahudi ve Çingene nüfusunu öldürerek ortadan kaldırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Hırvatistan'daki Yahudilerin tarihi 3. yüzyıla kadar dayanmasına rağmen 10. yüzyıl ve 15. yüzyıla kadar az bilgi bulunur. II. Dünya Savaşı'ndan evvel 20,000 kişilik cemaatin hemen hemen hepsi Holokost'ta yok edildi. Savaştan sonra sağ kalanların yarısı İsrail'e göç ederken 2500 Yahudi Hırvatistan'da yaşamayı tercih etti. Bu rakam tahmini bir rakam olup 1500 kişilik Zagreb Yahudi cemaatinin %80'i karışık evliliklerin çocukları olduğu hesaba katıldığında bu nüfusun daha da fazla olduğu düşünülür. Holokost'tan kurtulanların torunlarının çoğunun dede veya ninelerinden sadece bir tanesi Yahudidir.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Hırvatistan Yüzyıl Savaşı</span>

Yüz Yıllık Hırvat-Osmanlı Savaşı (Hırvatça: Stogodišnji hrvatsko-turski rat, Stogodišnji rat protiv Turaka, Stogodišnji rat s Osmanlılijama, çoğunlukla Osmanlı İmparatorluğu ile Orta Çağ Hırvatistan Krallığı ve daha sonraki Hırvatistan'ın Habsburg Krallığı arasındaki nispeten düşük yoğunluklu. Çatışma, küçük ölçekli sınır savaşı dönemlerinin yanı sıra, özellikle 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından Hırvat topraklarına yönelik büyük fetih seferlerine de sahne oldu.

Vidovdan Anayasası Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı'nın ilk anayasasıdır. Kurucu Meclis tarafından 28 Haziran 1921 tarihinde oylama karşıtı boykota rağmen onaylanmıştır. Anayasa adını Aziz Vitus'a adanan bir Sırp Ortodoks tatili olan kutlamadan (Vidovdan) alır. Anayasanın kabul edilmesi için basit oy çoğunluğuna ihtiyaç vardı. 419 temsilciden 223'ü lehte, 35'i aleyhte ve 161'i de çekimser oy kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vjekoslav Vrančić</span> Arjantinli siyasetçi (1904-1990)

Vjekoslav Vrančić Yugoslavya'da II. Dünya Savaşı sırasında Hırvatistan Bağımsız Devletinde farklı görevlerde bulunan üst düzey bir Hırvat Usta görevlisiydi. Bildiriden sonra, Dışişleri Bakanlığı'nda Ustaşa Genel Sekreteri olarak görev yaptı. 1942'de Ante Pavelić'in İtalyan İkinci Ordusu'na elçi oldu. Bu görevde Çetnik temsilcileri Jevđeviċ, Grđiċ ve Kraljeviċ ile müzakerelere girdi.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Cephesi</span>

Yugoslavya Cephesi, II. Dünya Savaşı'nın cephelerinden biridir. Cephe, Nisan 1941'de Yugoslavya'nın işgali ile açılmış ve bölgenin Partizanlarca geri alınmasıyla kapanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'da İslam</span>

İslam, Hristiyanlıktan sonra Hırvatistan'daki en büyük ikinci inançtır. 2011 nüfus sayımına göre ülke nüfusunun %1.47'si Müslüman iken, %91.06 Hristiyan ve %4.57 dindar olmayan, ateistler, agnostikler ve şüpheciler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siegfried Kasche</span> Alman siyasetçi (1903-1947)

Siegfried Kasche, Nazi Almanyası'nın Bağımsız Hırvatistan Devleti büyükelçisi ve Nazi Partisi'nin paramiliter kanadı Sturmabteilung'un (SA) Obergruppenführeriydi. Kasche, Reichskommissariat Moskowien'in önerilen hükümdarıydı, ancak Reichskommissariat gerçekleşemedi. 7 Haziran 1947'de Yugoslavya'da savaş suçlarından idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat milliyetçiliği</span>

Hırvat milliyetçiliği, Hırvatların milliyetini savunan ve Hırvatların kültürel birliğini destekleyen milliyetçiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Za dom spremni</span>

Za dom spremni! Hırvat Ustaşa hareketi tarafından İkinci Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir selamdı. Faşist veya Nazi selamı Sieg heil'in Ustaşa eşdeğeriydi.

<span class="mw-page-title-main">Poglavnik</span>

Poglavnik, II. Dünya Savaşı Hırvat hareketi Ustaše'nin ve 1941 ile 1945 yılları arasında Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin lideri olan Ante Pavelić tarafından kullanılan unvandı.

<span class="mw-page-title-main">6 Ocak Diktatörlüğü</span>

6 Ocak Diktatörlüğü Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'nda Kral I. Aleksandr (1921–34) tarafından nihai bir Yugoslav ideolojisi ve tek bir Yugoslav ulusu yaratmak amacıyla kurulan bir kraliyet diktatörlüğüydü. 6 Ocak 1929'da, kralın parlamentoyu feshedip devletin kontrolünü eline aldığı ve 1931 Yugoslav Anayasası ile sona erdiği zamana kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi</span>

Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi, Avusturya ve Macaristan'a eşit statüde bir Hırvat devleti yaratarak, ikili monarşik İmparatorluğu üçlü bir imparatorlukta yeniden düzenlemeyi amaçlayan siyasi hareketti. Franz Ferdinand, 1914'teki suikastından önce, İmparatorluğun güçlü Slav muhalefeti tarafından parçalanmasını önlemek için üçlü monarşiyi destekledi. İmparatorluk, Slav unsurunun o sırada Avusturya ve Macaristan'ın sahip olduklarına eşdeğer en yüksek seviyelerde temsil edilmesiyle ikili yerine üçlü şekilde yeniden yapılandırılacaktı. Sırplar bunu yeni bir Yugoslavya devleti hayalleri için bir tehdit olarak gördüler. Macar liderler imparatorluk çevrelerinde baskın bir güce sahipti ve azınlıklarının Macar yönetiminden çıkacakları için üçlü monarşiye şiddetle reddettiler.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat Savunma Kuvvetleri</span>

Hırvat Savunma Kuvvetleri, 1991'den 1992'ye kadar, Yugoslav savaşlarının ilk evresinde, Hırvat Haklar Partisi'nin (HSP) paramiliter koluydu. Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı sırasında HOS, birkaç ilk bölüğü organize etti ve Hırvatistan'ın savunmasına katıldı. Hırvatistan'daki savaşın zirvesinde HOS, birkaç tabur büyüklüğündeydi. İlk HOS birimlerine, Eylül 1991'de Hırvat polisi tarafından öldürülen HSP üyesi Ante Paradžik başkanlık etmekteydi. Kasım 1991'de Hırvatistan'da ilan edilen genel seferberliğin ve Ocak 1992'deki ateşkesin ardından HOS, Hırvat Ordusu tarafından absorbe edildi.