İçeriğe atla

Antarktik

Koordinatlar: 90°00′G 00°00′B / 90.000°G -0.000°D / -90.000; -0.000
Antarktik

Antarktik, bir kutup bölgesidir, özellikle dünyanın güney kutbu etrafındaki alanı tanımlamak için kullanılır, kuzey kutbunun çevresini ifade eden Arktika'nın zıttıdır. Antarktik tanımı, Antarktika Kıtası'nı ve Güney Okyanusu'nda yer alan buzulları, suyu ve ada topraklarını 60. güney enleminin güneyini tamamen içerir.[1] Güney Yarımküre topraklarının %20'sini kaplayan alanın %5.5'lik kısmı (14 milyon km2) kıta topraklarının yüz ölçümüne denk gelir.

Coğrafya

Adalar

Doğal yaşam

Son birkaç yıldır yapılan gözlemlere göre Antarktika'da aşağıda listelenen hayvanlar yaşamaktadır:

Antarktik kıtanın %1'den daha az bir kısmı hariç tamamı kalıcı olarak buz ve karla kaplanmıştır. Kıtada toprakta biten iki çeşit çiçekli bitki vardır: Çimen ve Karanfilgillerden olan Sagina bunun dışında bazı alanlarda bazen Yapraklı kara yosunları, Ciğer otları, Likenler ve Mantarlar görülebilir.[2]

Toplum

Antarktika'da kalıcı toplum yoktur. Fakat araştırma ekipleri buradadır.

Korunma

Antarktika 1.07 milyon km2 ile dünyanın en büyük koruma sahasına ev sahipliği yapar, 2012 yılında Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları Sahil Koruma Sahası yaratılmıştır.[3][4]

Zaman dilimleri

Antarktik, güney kutbunu da kapsadığı için teorik olarak bölgeden tüm zaman dilimleri geçer. Fakat durumu kolaylaştırmak için bölgede hangi saat diliminin kullanılacağını ilgili topraklarda hak iddia eden ve buraya istasyonlar kurmuş olan ülkeler belirler.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR)". 14 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015. 
  2. ^ "Plants of Antarctica". Natural Environment Research Council - British Antarctic Survey. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
  3. ^ "SGSSI Marine Protection Area (Management Plan)". 27 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2015. 
  4. ^ Good Planet: Denmark. 3 Ağustos 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Largest protected area in the world.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çöl</span> Çok az yağışın gerçekleştiği arazi alanı

Çöl, Yerküre'de yer alan ana biyom tiplerinden birisidir. Çöl, yıllık 250 mm'den az yağış alan bölgeler için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Antarktika</span> kutup kıtası

Antarktika, Güney Yarımküre'nin en güneyinde bulunan ve Güney Kutbu'nu içeren kıta. Afrika ve Okyanusya'nın güneyinde olan ve içinde ülke bulunmayan tek kıta. Dünyanın en kurak yeridir, kıtanın bazı yerlerine 2 milyon sene yağmur yağmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kutbu</span> Dünyanın en güney noktası

Güney Kutbu, Dünya ekseninin alt kısmında kalan noktayı tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları</span> Güney Atlantikte bulunan Birleşik Krallıka bağlı adalar

Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları, Güney Atlantik'te bulunan Birleşik Krallık'a bağlı adalar. Güney Georgia Falkland Adaları'nın yaklaşık 1300 km doğu-güneydoğusunda yer alırken Güney Sandwich Adaları, Güney Georgia'nın yaklaşık 640 km güneydoğusunda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Okyanusu</span> okyanus

Güney Okyanusu ya da Antarktika Okyanusu, bazı coğrafya ve çoğu hidrografi kaynaklarına göre Antarktika kıtasını çevreleyen su kütlesidir. Bu okyanus, dünyanın dördüncü büyük ve en son tanımlanmış okyanusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kutbu</span> Dünyanın dönme ekseninin yüzeyiyle kesiştiği kuzey noktası

Kuzey Kutbu, Dünya'nın ekseninin üst kısmında, kuzeyde kalan noktayı tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Ross Adası</span>

Ross Adası, Antarktika'nın Ross Denizi'nde, Victorialand sahili yakınında volkanik bir ada. Adayı 1841 yılında James Clark Ross keşfeder ve Robert Falcon Scott adaya onun adını verir. Adada Ross'un, gemileri HMS Erebus ve HMS Terror ile adlandırdığı, iki faal volkan Terör Dağı ve Erebus Dağı bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Shackleton</span>

Sir Ernest Henry Shackleton 20. yüzyılın başlarında yaptığı Antarktika keşifleriyle tanınan İrlandalı-İngiliz kâşif.

<span class="mw-page-title-main">180. meridyen</span> Greenwichten geçen baş meridyenin 180° doğusunda ya da batısında yer alan boylam

180. meridyen, Greenwich'ten geçen baş meridyenin 180° doğusunda ya da batısında yer alan boylamdır. Uluslararası tarih değiştirme çizgisinin temeli olarak kabul edilir. Çoğunlukla Pasifik Okyanusu'nun açık sularından geçse de Antarktika ve birkaç ülkeden geçer. Tarih değiştirme çizgisi ülkelerin üzerinden geçirilmemeye çalışıldığı için bu çizgiyle birebir eş değildir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Antarktika</span>

Batı Antarktika ya da Küçük Antarktika, Antarktika kıtasının iki önemli bölgesinden biri, Antarktika Yarımadası dahil kıtanın batı yarıküresinde yer alan parçasıdır. Batı Antarktika buz tabakası ile kaplıdır. Doğu Antarktika'dan Transantarktik Dağları ile ayrılır. Bölge 100 yıldan uzun süredir Batı Antarktika olarak adlandırılmaktadır. 1902'de Balch 1905'te Otto Nordenskjöld ilk kez kullananlardır. Ancak asıl kullanım Uluslararası Jeofizik Yılı (1957-1958) sonrasındaki araştırmalarda iki bölgeye ayrılmasının yararlı olduğu düşüncesinin yaygınlaşmasından sonra 1962 yılında ABD Antarktika Adları Danışma Komitesi tarafından onaylanmasından sonra başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ross Bölgesi</span> Yeni Zelandanın üzerinde hak iddia ettiği Antarktika bölgesi

Ross Bölgesi veya Ross Bağımlılığı, Antarktika'da bulunan ve Yeni Zelanda tarafından hak iddia edilen bir bölgedir. 160° doğu ile 150° batı meridyenleri ve 60° güney boylamı arasında kalan bölge olarak tanımlanır. Bölge ismini Ross Denizi'nin kâşifi Sir James Clark Ross'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Macquarie Adası</span> Avustralyada ada

Macquarie Adası, Pasifik Okyanusu'nun güneybatısında Yeni Zelanda ve Antarktika arasında hemen hemen tam ortada yer alan bir adadır. Siyasi olarak 1900 yılından beri Avustralya, Tasmanya'nın bir parçasıdır. 1978 yılında Tasmanya'nın koruma altına alınan bir bölgesi olmuş ve 1997 yılında UNESCO'nun Dünya Mirası listesine alınmıştır. Yıllık yumurtlama dönemlerinde küresel kraliyet pengueni popülasyonunu bu adada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda'nın Subantarktik Adaları</span> Yeni Zelandanın dışındaki adaların en güneydeki beş grubu

Yeni Zelanda Subantarktik Adaları, Yeni Zelanda'nın dışındaki adaların en güneydeki beş grubunu oluşturmaktadır. Bunlar topluca UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak belirlenmiştir. Adaların çoğu, 60-85 milyon yıl önce Avustralya ve 130 ila 85 milyon yıl önce Antarktika'dan ayrılan ve Yeni Zelanda'nın güneydoğu kenarında yer alan batık Zelandiya kıtasının yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Brabant Adası</span>

Brabant Adası, Antarktika Yarımadası'nın kuzeydoğusunda Palmer Takımadaları'nın kuzeyinde bulunan bir adadır. Ada, Graham Toprakları'nın kuzeyinde bulunan birkaç adadan biri olup Anvers ve Liège adaları arasında yer almaktadır ve 59 kilometre uzunluğunda ve 30 kilometre genişliğindedir. Adanın içi kısmı güneyde Solvay Dağları ve orta ve kuzey kısımlarında Stribog Dağları olmak üzere iki dağ sırası ile kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antarktika tarihi</span>

Antarktika coğrafyasında geçen olayların tarihidir. Antarktika'nın tarihi oldukça yenidir. 1820 yılında keşfedilmiştir. Tarihi boyunca birçok devlet hak iddia etmişti taki Antarktika anlaşmasına kadar. Günümüzde sadece bilimsel araştırma için kullanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları bayrağı</span> Ulusal bayrak

Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları bayrağı, Atlas Okyanusu'nun güneyinde Güney Amerika kıtasına dâhil edilen ve Britanya Denizaşırı Toprakları'ndan biri olan Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları tarafından kullanılan bayrak. Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları bayrağı günümüzdeki hâli ile 3 Ekim 1985 tarihinde kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları arması</span> Ulusal arma

Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları arması, Atlas Okyanusu'nun güneyinde Güney Amerika kıtasına dâhil edilen ve Britanya Denizaşırı Toprakları'ndan biri olan Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları tarafından kullanılan arma. Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları arması günümüzdeki hâli ile 1985 tarihinde kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Antarktika Araştırma İstasyonu</span>

Türk Antarktika Araştırma İstasyonu veya TARS, Antarktika'da bulunan bir araştırma istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">I. Peter Adası</span>

I. Peter Adası, Bellingshausen Denizi'nde kıta Antarktika'sından 450 kilometre (240 nmi) uzaklıkta yer alan, Norveç'in Bouvet Adası ve Kraliçe Maud Bölgesi ile birlikte kendisine bağımlı toprak olarak gördüğü ıssız bir volkanik adadır. Ada, Antarktika ve Subantarktika'daki Norveç'e bağlı üç bölgeden birini oluşturuyor. Ada yaklaşık 11 × 19 kilometre boyutlarında, 156 km2 (60 sq mi) alana sahip bir ada olup, en yüksek noktası 1.640-metre (5.380 ft) ile son derece belirgindir Lars Christensen Zirvesi'dir. Adanın neredeyse tamamı buzulla kaplıdır ve yılın büyük bölümünde buz kütleleriyle çevrili olduğundan çoğu zaman adaya erişilemez. Adada bazı deniz kuşları ve foklar dışında çok az omurgalı hayvan yaşamı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç'in bağımlı bölgeleri</span>

Avrupa ülkesi Norveç'in üç bağımlı bölgesi vardır ve bunların hepsi ıssız olup, Güney Yarımküre'de bulunmakta. Bouvet Adası (Bouvetøya), Atlas Okyanusu'nun güneyindeki bir Subantarktik adasıdır. Kraliçe Maud Toprakları, Antarktika'nın 20. meridyen batı ile 45. meridyen doğu arasındaki bölgesini kapsamaktadır. I. Peter Adası, Antarktika'nın Ellsworth Toprakları kıyılarının 450 kilometre (280 mi) açıklarında bulunan volkanik bir adadır. Tüzel kişiliği olmayan alanlar olmasına rağmen, ne Svalbard ne de Jan Mayen resmî olarak bağımlı bölgeler olarak kabul edilmemektedir. Svalbard Antlaşması, Arktik bölgenin bazı yönlerini düzenlerken, adaların Norveç'in bir parçası olduğunu kabul ediyor. Benzer şekilde Jan Mayen de Norveç'in ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmektedir.