İçeriğe atla

Antakya Rumları

Antakya Rumları
Antakya'dan bir vaftiz töreni, St Paul Kilisesi
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Kuzey Levant Arapçası ve Türkçe
Din
Antakya Patrikhanesi ve etki alanı (MS 451)

Antakya Rumları, Doğu Roma İmparatorluğunun ayin ekolü olan Bizans Riti'ni benimsemiş, Antakya, İskenderun ve Mersin'de yaşayan dini olarak Antakya Rum Ortodoks Patrikhanesine ya da Melkani Rum Katolik Kilisesine bağlı halklara verilen genel bir addır. Nüfus olarak fazla oldukları için Türkiye'de ilk olarak Antakya Rum Ortodoks Patrikhanesine bağlı bireyler akla gelir. Türkiye'de İstanbul'a ve yurtdışında Almanya başta olmak üzere birçok ülkeye göç vermişlerdir. Günümüzde özellikle İstanbul'daki bireyler, dini yakınlık neticesiyle İstanbul Rumları ile yakın ilişki içindedirler.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rum</span>

Rum, Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde yaşamış ve Roma yurttaşı haklarına sahip olmuş halk veya kişidir. Bu kimselerin çeşitli etnisiteye sahip bireylerden oluşan bir topluluk olmalarına karşın ilerleyen zamanda bu kimselerin konuştukları Latinceyi bırakarak Yunancayı benimsemeleri ve çoğunluğun Müslümanlardan oluştuğu yerlerde yaşamaları nedeniyle daha sonradan bu kelime, Yunanistan dışında Müslüman ülkelerde oturan Yunan asıllı kimseleri ifade etmek için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi</span> Dini kurum

İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Rum Patrikhanesi ya da Kostantiniyye Ekümenik Patrikhanesi, Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini temsil eden Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan 14 otosefal kiliseden biri ve birincisidir. Günümüzde İstanbul Başpiskoposu ve Ekümenik Patriği I. Bartholomeos tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

<span class="mw-page-title-main">Heybeliada</span> Adalar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Heybeliada veya Halki, İstanbul'un güneyindeki Prens Adaları'nı kapsayan Adalar ilçesinin 5 mahallesinden biri ve en büyük ikinci adasıdır. Heybeliada üzerindeki tek muhtarlık olan Heybeliada Mahallesi'nin sınırları, adanın sınırlarıyla eş durumdadır. Adada; Heybeliada Deniz Lisesi, Bet Yaakov Sinagogu, Aya Triada Manastırı ve Heybeliada Sanatoryumu gibi kültürel yapılar bulunmaktadır. Coğrafi olarak 140 metreye yaklaşan dört tepeden oluşmaktadır. Ada, yaz-kış nüfusunun en kalabalık, gidiş-gelişin en yoğun olduğu ikinci adadır.

Patrik, Ortodoks Kilisesileri, Oriental Ortodoks Kiliseleri, Süryani Kilisesi ve diğer Doğu Kiliseleri'nde kilisenin başında bulunan en yüksek rütbeli piskopos.

<span class="mw-page-title-main">Fenerli Rumlar</span>

Fenerli Rumlar ya da Fenerliler, Osmanlı döneminde İstanbul'un Fener semtinde oturan nüfuz sahibi veya zengin Rum ailelere verilen isimdi. Özellikle 18. yüzyılda Fenerli Rumların gücü çok arttı. Osmanlı Devleti'nin Avrupa ülkeleriyle olan ilişkilerinde tercümanlık görevini üstlendiler. Ayrıca Osmanlı Devleti 18. yüzyıl boyunca Eflak ve Boğdan eyaletlerinin voyvodalarını Fenerli Rumların arasından seçti.

<span class="mw-page-title-main">I. Bartholomeos</span> Ekümenik Patrik ve Konstantinopolis Başpiskoposu

I. Bartholomeos doğum adıyla Dimitris Arhondonis, Türk din adamı, mevcut İstanbul Ortodoks Patrikhanesi Patriği ve İstanbul Başpiskoposudur.

<span class="mw-page-title-main">Fener Rum Erkek Lisesi</span> Rum Ortodoks Okulu

Fener Rum Erkek Lisesi İstanbul, Fener’de yer almaktadır. Rumlar ve Yunanlar arasında Milletin Büyük Okulu olarak anılır. 1454 yılında kurulan lise, İstanbul'da faaliyet gösteren üç Rum eğitim kurumundan biridir. Faaliyet halindeki diğer liseler, Zapyon ve Zoğrafyon liseleridir.

<span class="mw-page-title-main">Rus Ortodoks Kilisesi</span>

Rus Ortodoks Kilisesi veya Moskova Patrikliği, dünyanın en büyük özerk Ortodoks Kilisesi. Rus Ortodoks Kilisesi, resmî olarak Ortodoks kiliselerinin öncelik sırasına göre, Rum Ortodoks Kilisesi'nin dört antik patrikhanesi olan, İstanbul, İskenderiye, Antakya ve Kudüs'ün hemen altında beşinci sırada yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">IV. Meletios</span> Atina ve Tüm Yunanistan Başpiskoposu, Ekümenik Patrik ve İstanbul Başpiskoposu, İskenderiye Papası ve Patriği

Patrik IV. Meletios,, 25 Kasım 1921 ile 10 Temmuz 1923 yılları arası Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesinin, 260. Ekümenik Patriği olarak görev yapmıştır. Emmanuel Metaxakis adıyla doğan Patrik, Konstantinopolis'ten sonra 1926-1935 yılları arası İskenderiye Rum Ortodoks Patrikhanesi'nde II. Meletios adıyla Papalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Gregorios</span>

V. Gregorios veya Patrik Gregorios 1797-1798, 1806-1808 ve 1818-1821 arası üç kez Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi patriği olan dini lider. Mora Yarımadası'ndaki Dimitsana kentinde doğan Patrik İstanbul'da idam edilmiştir.

III. Gregorios, 1443 ile 1450 tarihleri arasında Rum Ortodoks patriği. Floransa Konsili'ne katılarak Rum Ortodoks Patrikhanesini temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antakya Rum Ortodoks Patrikhanesi</span> Günümüzde merkezi Şam, Suriyede bulunan Doğu Ortodoks patrikhanesi

Antakya Rum Ortodoks Kilisesi ya da resmî adıyla Antakya ve Tüm Doğu Rum Ortodoks Patrikhanesi Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan otosefal kiliselerden biri. Antakya Patriği tarafından yönetilen kilise kendini Havariler Petrus ve Pavlus tarafından Antakya'da oluşturulan Hristiyan topluluğunun devamı olarak görür. Günümüzde X. Yuhanna Yazıcı tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Hristiyanlık</span> Türkiyede Hristiyanlığa ve kiliselere genel bakış

Hristiyanlığın, Pavlus'un, Timoteos'un, Nikolaos'un, Polikarp'ın ve daha birçok kişinin olduğu çok sayıda Hristiyan havari ve azizlerin doğduğu yer olan Anadolu'da ve bir kısmı Türkiye sınırlarında kalan Ermeni Yaylası'nda uzun bir geçmişi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Melkani</span>

Melkânî terimi, çeşitli Bizans Riti Hristiyan kiliselerini ve Orta Doğu kökenli üyelerini tanımlamaktadır. Terim, Orta Sâmîlerin "kraliyete dair" anlamına gelen M-L-K kökünden gelmektedir. Süryanicede Malkoyo (ܡܠܟܝܐ), İbranicede מלך 'Melk-i veya Meleh-i ve Arapçada ملكاني Melkânî şeklinde bulunur. Bundan dolayı da İstanbul Krallığının oluşturduğu ruhanîlerin kral yanlısı bir mezhebi olduğu söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Rum Ortodoks Kilisesi</span> Doğu Ortodoks Kilisesi içindeki kilise organı

Rum Ortodoks Kilisesi, geleneksel olarak Koini Yunancası'nı kullanan Doğu Ortodoks kiliseleri için kullanılan bir terimdir. Tarihsel olarak, Bizans İmparatorluğu'nun mirasına atıfta bulunmasından dolayı Rum Ortodoks terimi, genel olarak tüm Doğu Ortodoks Kiliseleri'ni tanımlamak için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Bulgarlar</span>

Türkiye'deki Bulgarlar, Bulgar etnik kökenli Türk vatandaşlarını ifade eder. Bulgar vatandaşlığına sahip etnik Türk olan Bulgaristan Türkleri ya da yine bir Slav milleti olan Pomakları içermez. Doğu Trakya'da Edirne ve Kırklareli başta olmak üzere, patrikhane merkezi olan İstanbul'da ve Marmara'nın güneyi yayılım alanlarıdır. Asya'da kalan bu son gruba Anadolu Bulgarları da denir.

<span class="mw-page-title-main">Millet-i Rûm</span>

Rūm milleti ya da "Roma milleti", Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Doğu Ortodoks Hristiyan cemaatinin adıydı. Cemaat, Osmanlı siyasi sistemine tabi olmasına rağmen, belirli bir iç özerkliği vardı.

<span class="mw-page-title-main">Melkani Rum Katolik Kilisesi</span> Doğu Katolik kilisesi

Melkani Rum Katolik Kilisesi, 1724 yılında Cyril 6. Tanas tarafından Antakya Rum Ortodoks Patrikhanesinden ayrılarak kurulan kilisedir. 1744 yılında resmen tanınarak Roma Katolik Kilisesinin altına girmiş ve ona bağlı Doğu Katolik Kiliselerinden bir tanesi olmuştur. Merkezi, Suriye'nin başkenti Şam'dır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Doğu Ortodoksluğu</span>

Doğu Ortodoks Hristiyanlığı bugün Türkiye'de sadece bir azınlığın dinidir. Günümüzde Türkiye'yi oluşturan bölge Bizans mirasının merkezi bir parçası olduğundan, bir zamanlar Bizans İmparatorluğu döneminde baskın dindi. Bugün, nüfusun yüzde birinin onda birinden azı Ortodoks Hristiyanlardır. Antakya'nın da içinde bulunduğu İstanbul ve Hatay illeri, bu bölgelerde azınlık olmalarına rağmen nispeten yoğun Hristiyan nüfusa sahip Türkiye'deki Hristiyanlığın ana merkezleridir. Türkiye'de mevcut olan Ortodoks Hristiyanlığın geleneksel çeşidi, esas olarak Rum Ortodoks Kilisesi'ne odaklanan Doğu Ortodoks koludur.