İçeriğe atla

Annie Ernaux

Annie Ernaux
DoğumAnnie Duchesne
1 Eylül 1940 (84 yaşında)
Lillebonne, Seine-Maritime, Fransa
MeslekYazar
MilliyetFransız
EğitimRouen Üniversitesi
Bordeaux Üniversitesi
Önemli ödülleriRenaudot Ödülü (1984)
Nobel Edebiyat Ödülü (2022)

Annie Ernaux doğum adıyla Annie Duchesne (d. 1 Eylül 1940), Fransız yazar ve edebiyat profesörüdür.[1]

Kendi deneyimleri üzerinden anlattığı olaylarla toplumdaki sınıf atlama, evlilik, kadın özgürlüğü, cinsellik, kürtaj, hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi meselelere dikkat çeken eserler verdi.[2] "Kişisel hafızanın köklerini, mesafelerini ve kolektif kısıtlamalarını keşfetmedeki cesaretinden" dolayı 2022 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.[3][4]

Yaşamı

1940 yılına Lillebonne'da, işçi sınıfından bir ailede doğdu. Çocukluğu küçük bir Normandiya kasabası olan Yvetot’ta geçti. Yvetot'a taşındıktan sonra bakkal işletmeye başlayan ailesinin tek çocuğu olarak büyüdü (çok genç yaşta ölmüş bir ablası vardı).[5] Özel bir Katolik Okulu'nda okudu, ardından Rouen ve Bordeaux üniversitelerinde edebiyat öğrenimi gördü. Üniversite yıllarında tanıştığı Philippe Ernaux ile 1964 yılında evlendi, 1985 yılında boşanma ile sonlanan bu evlilikten iki oğlu oldu.[6]

Öğrencilik yıllarında sürrealizm üzerine bir tez yazdı, Yeni Roman yazarlarını, Simone de Beauvoir’ı, Proust’u, Flaubert’i, Camus’u ve Sartre’ı beğenerek okudu.[7] 1971 yılında Rouen Üniversitesi'nden mezun oldu.[8]

Mezun olduktan sonra uzun yıllar edebiyat öğretmenliği yaptı. 1977'de ailesi ile Paris yakınındaki Cergy-Pontoise kasabasına taşındı[9] ve 2000 yılında emekli oluncaya kadar Ulusal Uzaktan Eğitim Merkezi'nde çalıştı.[10] Ayrıca Amerikan kolejlerinde Fransız edebiyatı öğretti.[8]

İlk eseri olan Armoires vides (Boş Dolaplar) adlı otobiyografik romanı 1974 yılında yayımlandı. Bu eserde kendi deneyiminden yola çıkarak bir üniversite öğrencisinin yaptırdığı kürtaj ve onu buna iten olayları anlattı. Les Armoires vides'in ardından kurguyu terk ederek "oto- sosyo-bioyografi" olarak tanımladığı anlatı yöntemiyle eserler verdi.[11] Tüm yapıtlarında kişisel deneyimle toplumsal tarihi birleştiren unsurları ortaya koydu. Sınıf atlama, evlilik, kadın özgürlüğü, cinsellik, kürtaj (örneğin L'Événement), hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi meseleleri kendi deneyimleri üzerinden aktarırken, arka planda daima toplumsal yaşam ve onu oluşturan kültürel, siyasî, tarihî olaylara yer vererek, "toplumsal bellek" yazını olarak nitelenebilecek eserler yarattı.

1984'te, babasıyla ilişkisine, Fransa'da küçük bir kasabadaki deneyimlerine ve sonraki taşınma sürecine odaklanan La Place (Bir Adamın Yeri) romanı ile Renaudot Ödülü'nü kazandı. İki yıl sonra annesini kaybettiğinde aile kökleri ile hesaplaştığı Une Femme (Bir Kadın) adlı yapıtını yazdı.[2] Evli bir adamla ilişkisini anlattığı, 1991'de yayımlanan Passion Simple (Yalın Tutku) eseri iki ayda iki yüz bin adet satılarak Fransa'da en çok satanlar listesine girdi.[8]

Emekli olduktan sonra tamamen yazmaya odaklanan[9] Ernaux, 2008'de magnum opus eseri olarak görülen Seneler'i yayımladı.[12] Fransız yayın dünyasında büyük bir beğeniyle karşılanan bu eserde 1940'lı yıllardan başlayarak 2008 yılına gelinceye değin Fransız toplumunun değişik kesimlerinin yaşantılarını kayıt altına aldı. Bu eseri ile Fransa'da 2008 Marguerite Duras Ödülü, 2008 François-Mauriac Ödülü gibi birçok ödüle; 2017'de, ABD'de yaşayan Fransız yazarlara verilen Marguerite Yourcenar Ödülü'ne; İtalya 'da 2018 Hemingway Ödülü'ne değer görüldü.[9] Ayrıca Une Femme adlı kitabı ile İtalya'da 2018 Gegor von Rezzori Ödülü'nü kazandı.[8]

Yazar, "kişisel hafızanın köklerini, mesafelerini ve kolektif kısıtlamalarını keşfetmedeki cesaretinden ötürü" 2022 Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.[13] Yaşamını Cergy'de sürdürmektedir.

Bazı eserleri

  • Boş Dolaplar (Roman, 1974)
  • Babamın Yeri (Roman, 1983)
  • Bir Kadın (Roman, 1987)
  • Yalın Tutku (Roman, 1991)
  • Kürtaj (Roman, 2000)
  • Seneler (Roman, Éditions Gallimard, 2008)
  • Kızın Hikâyesi (Roman, 2016)

Kaynakça

  1. ^ "Annie Ernaux". EVENE (Fransızca). 1 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2010. 
  2. ^ a b Akmanoğlu, Zehra Nilgün (2015). "Annie Ernaux'nun "Bir Kadın" ve "Bir Adam" adlı yapıtlarında metinlerarasılık ve anne-kız ilişkisi". İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "The Nobel Prize in Literature 2022". NobelPrize.org (İngilizce). Nobel Vakfı. 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  4. ^ "2022 Nobel Edebiyat Ödülü Fransız Annie Ernaux'ya verildi". Euronews. 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2022. 
  5. ^ "Annie Ernaux: 'I was so ashamed for Catherine Deneuve…'". the Guardian (İngilizce). 6 Nisan 2019. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  6. ^ "Ernaux, Annie 1940– | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  7. ^ Sönmez Öz, Esma (2014). "Annie Ernaux'nun "Bir Kadın"ve "Babam" adlı yapıtlarında anne-baba imgesi". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ a b c d "Annie Ernaux". authorscalendar.info. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  9. ^ a b c "Biography – Annie Ernaux" (İngilizce). 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  10. ^ "Interview with Annie Ernaux". The White Review (İngilizce). 23 Ekim 2022. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  11. ^ Doğu, Çiçek (21 Nisan 2016). "Annie Ernaux'nun Les Annees'si: Otobiyografik Anlatıda Yeni Ufuklar". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (4): 78-85. doi:10.29000/rumelide.336463. ISSN 2148-7782. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 
  12. ^ Peras, Delphine (11 Şubat 2010). "Les Années par Annie Ernaux". L'EXPRESS (Fransızca). 29 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2010. 
  13. ^ "2022 Nobel Edebiyat Ödülü Fransız Annie Ernaux'ya verildi". euronews. 6 Ekim 2022. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Edebiyat</span> sözlü ya da yazılı anlatıma dayanan sanat

Edebiyat, yazın veya literatür, dil aracılığıyla; duygu, düşünce, hayal, olay, durum veya herhangi bir olgunun edebî bir tarzda ve etkili bir şekilde yazılı veya sözlü anlatımını gerçekleştiren; malzemesi söz ve ses; muhatabı insan olan bir sanat dalıdır. Edebî yazılar yazan sanatçılara edebiyatçı denir. Daha kısıtlayıcı bir tanımla, edebiyatın; bir sanat formu olarak oluşturulan yazılar olduğu düşünülmüştür. Bunun nedeni, günlük kullanımdan farklı olarak edebiyatın, dil ürünü olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü</span>

Nobel Edebiyat ödülleri her yıl Alfred Nobel'in sözleri ile bir idealist eğilimi en farklı şekilde ifade eden yazara verilmektedir. İsveç Akademisi her yıl bu ödüle layık kişileri seçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Böll</span> Alman yazar

Heinrich Theodor Böll, Alman yazar, 1972 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Elias Canetti</span>

Elias Canetti, modernist romancı, oyun yazarı, anı ve kurgusal olmayan düzyazı yazarı. Eserlerini Almanca yazan Canetti, "geniş bir bakış açısı, fikir zenginliği ve sanatsal güç ile işaretlenmiş yazıları için" 1981 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

Oya Baydar, Türk yazar, gazeteci ve sosyolog.

<span class="mw-page-title-main">Boris Pasternak</span> Rus yazar (1890-1960)

Boris Leonidoviç Pasternak, Rus şair, oyun yazarı, romancı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Pamuk</span> Nobel ödüllü Türk roman yazarı

Orhan Ferit Pamuk, Türk romancı. Birçok başka edebiyat ödülünün yanı sıra, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü ve 54 yaşında, bu ödülü kazanan en genç edebiyatçılardan biri oldu. Kitapları altmış üç dile tercüme edildi, yüzden fazla ülkede yayımlandı ve 13 milyon baskı yaptı. 2006 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi arasına seçilen Pamuk, Nobel ödülüne lâyık görülen ilk Türk'tür.

<span class="mw-page-title-main">Pearl S. Buck</span> Amerikalı yazar (1892 – 1973)

Pearl Sydenstricker Buck daha çok bilinen adıyla Pearl S. Buck, Nobel edebiyat ödülünü alan ilk Amerikalı kadındır.

<span class="mw-page-title-main">Luigi Pirandello</span>

Luigi Pirandello, İtalyan yazardır. Özellikle oyun yazarı olarak tanınmıştır. Roman ve kısa hikâyeleri de vardır. 1934 Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Halldór Laxness</span> İzlandalı yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (1902-1998)

Halldór Laxness asıl adı Halldór Kiljan Gudjonsson, İzlandalı şair, öykü, roman, deneme ve eleştiri yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gabriela Mistral</span> Şilili şair, eğitimci, diplomat

Gabriela Mistral,, Şilili şair, eğitimci, diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Claude Simon</span> Fransız yazar (1913 – 2005)

Claude Simon Fransız yazardır. "Yeni Roman" akımının önde gelen temsilcileri arasında kabul edilir. 1985'te "İnsan durumunu tarif ettiği vakit, derin bir bilinç ile bir şairin ve bir ressamın yaratıcılığının bir arada bulunduğu romanları için" Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

Rus Edebiyatı, 11. yüzyılda Ruslar'ın Hristiyanlığı benimsemesinden sonra yazılan yapıtlarla başlar. Doğu Slav toplulukları ilk kez 10. yüzyılın hemen başında Kiev'de merkezi bir yönetim altında bir araya gelmişlerdi. Aynı yüzyılın sonlarında Kiev prensi tarafından benimsenen Hristiyanlığın halkın arasında yayılmasıyla okuryazarlık gelişebilme olanağı buldu. Bu yeni dinle birlikte Rusya'ya Yunanca ya da Slavca dinsel yapıtlar girdi. Yunancadan çeviriler yapılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri, edebiyat alanında seçkin katkılarda bulunmuş yazarlardan seçilerek her yıl İsveç Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ödülü, Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanmıştır. Nobel'in vasiyetinde belirttiği gibi, Edebiyat Ödülü sahibine İsveç Akademisi'nin seçtiği beş üyelik komite tarafından karar verilir ve ödül Nobel Vakfı tarafından karşılanır. Nobel Edebiyat Ödülü ilk kez 1901 yılında verilmiş, bu ödülü Fransa'dan Sully Prudhomme kazanmıştır. Her ödül sahibi; bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1901 yılında, Prudhomme 150.782 İsveç kronu almıştır; ki bu Aralık 2007 tarihinde 7.731.004 İsveç kronuna eşdeğerdir. 2008 yılında, bu ödüle Fransa'dan Jean-Marie Gustave Le Clézio nail görülmüş ve 10.000.000 İsveç kronu ile ödüllendirilmiştir. Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yiğit Bener</span>

Eşref Yiğit Bener, Türk yazar ve çevirmendir.

<span class="mw-page-title-main">Mo Yan</span>

Guan Moye (Mo Yan) (doğum 17 Şubat 1955), Çinli yazardır. Gerçek adı Guan Moye'dir fakat eserlerinde Çince "Dilsiz" manasına gelen Mo Yan mahlasını kullanır. "Sürekli sansürlenen ve eserleri korsan yollarla çoğaltılan Çinli yazarlar arasında en meşhuru" diye bilinir. Batı dünyasında Kızıl Darı Tarlaları filmine konu olan romanı ile bilinir. Çin'in Franz Kafka'sı ya da Joseph Haller'i olarak gösterilir. İsveç Akademisi'nin "som med hallucinatorisk realism förenar saga, historia och samtid - who with hallucinatory realism merges folk tales, history and the contemporary", yani "sanrısal gerçekçilikle halk hikâyelerini, tarihi ve şimdiyi kaynaştırma"daki ustalığına yaptığı atıfla 2012 Nobel Edebiyat Ödülüne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Marguerite Yourcenar</span> Fransız romancı (1903 – 1987)

Marguerite Yourcenar, Fransız-Amerikalı romancı, deneme yazarı ve şair.

Seneler Annie Ernaux'un magnum opus niteliğindeki 2008 tarihli otobiyografik romanıdır.

Kürtaj ya da eserin Fransızca adıyla L'Événement; Büyük Olay ya da Sarsıcı Olay, Annie Ernaux'un Éditions Gallimard'dan çıkan 2000 tarihli otobiyografik romanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.