İçeriğe atla

Anne L'Huillier

Anne L'Huillier
Doğum16 Ağustos 1958 (66 yaşında)
Paris, Fransa
EğitimÉcole Normale Supérieure, Fontenay-aux-Roses (BA)
Pierre ve Marie Curie Üniversitesi (MSc, PhD)
Tanınma nedeniYüksek harmonik üretim
EvlilikClaes-Göran Wahlström [sv][1]
ÖdüllerUNESCO L'Oréal Award (2011)
BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award (2022)
Wolf Fizik Ödülü (2022)
Nobel Fizik Ödülü (2023)
Kariyeri
DallarıAttosaniye fiziği
Çalıştığı kurumlarLund Üniversitesi
TezIonisation Multiphotonique et Multielectronique (Multiphoton and Multielectron Ionization) (1986)
Doktora
danışmanı
Bernard Cagnac [fr]

Anne L'Huillier (Şablon:IPA-fr; 16 Ağustos 1958, Paris), Fransız fizikçi. İsveç'teki Lund Üniversitesi'nde atom fiziği dalında profesör olarak görev almaktadır. Atomik seviyedeki kimyasal reaksiyonları anlamak için kullanılan, elektronların hareketlerini gerçek zamanlı olarak inceleyen bir attosaniye fizik grubuna liderlik etmektedir. 2023 yılında "maddedeki elektron dinamiklerini incelemek için attosaniye ışık darbeleri üreten deneysel yöntemler" geliştirmesinden dolayı Pierre Agostini ve Ferenc Krausz ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.[2]

L'Huillier yüksek lisansını teorik fizik ve matematik alanında yaptı.[3] Doktorasını ise Saclay Nükleer Araştırma Merkezi'ndeki Fransız Alternatif Enerjiler ve Atom Enerjisi Komisyonu'nun Fransız nükleer araştırma departmanında deneysel fizik üzerine yaptı. Tezi, yüksek yoğunluklu lazer alanlarında çoklu iyonlaşma üzerineydi.

Kaynakça

  1. ^ Svanberg, Sune (4 Ekim 2023). "How we hired 2023 Nobel laureate Anne L'Huillier – and why we knew she was destined for greatness". The Conversation (İngilizce). 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2023. 
  2. ^ "The Nobel Prize in Physics 2023". NobelPrize.org (İngilizce). 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2023. 
  3. ^ "Prof. Anne L'Huillier". Academia.Net. Erişim tarihi: 3 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Fizik, maddeyi, maddenin uzay-zaman içinde hareketini, enerji ve kuvvetleri inceleyen doğa bilimi. Fizik, Temel Bilimler'den biridir. Temel amacı evrenin işleyişini araştırmaktır. Fizik en eski bilim dallarından biridir. 16. yüzyıldan bu yana kendi sınırlarını çizmiş modern bir bilim olmasına karşın, Bilimsel Devrim'den önce iki bin sene boyunca felsefe, kimya, matematik ve biyolojinin belirli alt dalları ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. Buna karşın, matematiksel fizik ve kuantum kimyası gibi alanlardan dolayı fiziğin sınırlarını net olarak belirlemek güçtür.

Temel etkileşimler veya Temel kuvvetler, fiziksel sistemlerde daha temel etkileşimlere indirgenemeyen etkileşimlerdir. Bilinen dört temel etkileşim vardır. Bunlar uzun mesafelerde etkileri olabilen kütleçekimsel, elektromanyetik etkileşimler ve atomaltı mesafelerde etkili olan güçlü nükleer ve zayıf nükleer etkileşimlerdir. Her biri bir alan dinamiği olarak anlaşılmalıdır. Bu dört etkileşim de matematiksel açıdan bir alan olarak modellenebilir. Kütleçekim, Einstein'ın genel görelilik kuramı tarafından tanımlanan uzay-zamanın eğriliğe atfedilirken diğer üçü ayrı kuantum alanlar olarak nitelendirilir ve etkileşimlerine Parçacık fiziğinin Standart Modeli tarafından tanımlanan temel parçacıklar aracılık eder.

<span class="mw-page-title-main">Ernest Rutherford</span> Yeni Zelanda asıllı İngiliz fizikçi (1871-1937)

Ernest Rutherford, Yeni Zelandalı-İngiliz deneysel fizikçidir. 1908 yılı Nobel Kimya Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abdüsselam</span> Pakistanlı fizikçi (1926-1996)

Muhammed Abdüsselam, elektrozayıf etkileşim ile ilgili çalışmalara katkılarından dolayı 1979 yılında Nobel Fizik Ödülünü paylaşan kuramsal fizikçidir. Abdüsselam Nobel Ödülü kazanan ilk Pakistanlı ve Mısırlı Enver Sedat'tan sonra Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman olmakla birlikte fen alanında bu ödülü kazanan ilk Müslüman olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">J. J. Thomson</span> İngiliz fizikçi (1856-1940)

Sir Joseph John Thomson, çağdaş fiziğin gelişimine büyük katkılarıyla tanınan Britanyalı fizikçi. Elektronu ve izotop kavramını keşfetmesi ile kütle tayfölçerini icat etmesiyle bilinir. Gazların elektriksel iletkenliği üzerindeki çalışmaları ve elektronu keşfinden dolayı 1906'da Nobel Fizik Ödülü ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">James Franck</span> Alman fizikçi (1882 – 1964)

James Franck, Hamburg doğumlu, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü kazanmış bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Kastler</span> Fransız fizikçi (1902 – 1984)

Alfred Kastler, Almanya doğumlu Fransız fizikçi. 1966 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Felix Bloch</span> İsviçreli fizikçi

Felix Bloch İsviçreli fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer fizik</span> atom çekirdeğinin yapısı ve davranışı ile uğraşan fizik alanı

Nükleer fizik veya çekirdek fiziği, atom çekirdeklerinin etkileşimlerini ve parçalarını inceleyen bir fizik alanıdır. Nükleer enerji üretimi ve nükleer silah teknolojisi nükleer fiziğin en çok bilinen uygulamalarıdır fakat nükleer tıp, manyetik rezonans görüntüleme, malzeme mühendisliğinde iyon implantasyonu, jeoloji ve arkeolojide radyo karbon tarihleme gibi birçok araştırma da nükleer fiziğin uygulama alanıdır.

Yoğun madde fiziği, maddenin yoğun hallerinin fiziksel özellikleriyle ilgilenen bir fizik dalıdır. Yoğun madde fizikçileri bu hallerin davranışını fizik kurallarını kullanarak anlamaya çalışır. Bunlar özellikle kuantum mekaniği kuralları, elektromanyetizma ve istatistiksel mekaniği içerir. En bilinen yoğun fazlar katı ve sıvılardır, harici yoğun fazlar ise düşük sıcaklıktaki bazı materyaller tarafından gösterilen üstünileten faz, atom kafeslerindeki dönüşlerin ferromanyetik ve antiferromanyetik fazları ve soğuk atom sistemlerinde bulunan Bose-Einstein yoğunlaşması. Araştırma için uygun sistemlerin ve fenomenlerin çeşitliliği yoğun madde fiziğini modern fiziğinin en aktif alanı yapıyor. Her 3 Amerikan fizikçiden biri kendini yoğun madde fizikçisi olarak tanımlıyor ve Yoğun Madde Fiziği Bölümü Amerikan Fizik Topluluğu’ndaki en geniş bölümdür. Bu alan kimya, malzeme bilimi ve nano teknoloji ile örtüşür ve atom fiziği ve biyofizikle de yakından ilgilidir. Teorik yoğun madde fiziği teorik parçacık ve nükleer fizikle önemli kavramlar paylaşır.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Joliot-Curie</span> Fransız bilim insanı (1900 – 1958)

Jean Frédéric Joliot-Curie, Irene Joliot-Curie'nin eşi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bertram Brockhouse</span> Kanadalı Fizikçi

Bertram Neville Brockhouse, Kanadalı fizikçi. "Nötron spektroskopisinin" özellikle de "Yoğun madde çalışmalarında kullanılan nötron saçılımı tekniklerinin" geliştirilmesine öncü nitelikte katkıları için için 1994 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

Penning kapanı, homojen bir statik manyetik alan ve mekansal olarak homojen olmayan statik elektrik alanını kullanarak yüklü parçacıkları depolayan cihazlardır. Özellikle atomaltı parçacıkların özelliklerinin hassas ölçümleri için uygundurlar. Elektrik yüklü parçacıklar, sabit bir manyetik alan ve bir elektrostatik kuadrupol alanı kullanılarak bir Penning kapanında hapsedilebilir ve depolanabilir. Yüklü parçacıkları depolayarak, fiziksel özelliklerini yüksek hassasiyetle analiz etmek mümkündür. 1987 yılında Hans Georg Dehmelt, Penning tuzağında elektron ve pozitronun Landé faktörünü çok hassas bir şekilde belirlemeyi başardı. Penning kapanı konusundaki katkıları nedeniyle 1989 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Richard Taylor (fizikçi)</span> Kanadalı fizikçi (1929–2018)

Richard E. Taylor, Kanadalı fizikçi ve 1990 Nobel Fizik Ödülü sahibi. Stanford Üniversitesi'nden emekli olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ben R. Mottelson</span>

Ben Roy Mottelson, ABD doğumlu Danimarkalı nükleer fizikçi. Atom çekirdeğinin küresel olmayan geometrisi üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı 1975 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alain Aspect</span> Fransız fizikçi (d. 1947)

Alain Aspect Fransız fizikçi. Kuantum dolanıklığı üzerine yaptığı deneysel çalışmalarıyla tanındı. Aspect, Amerikalı John Clauser ve Avusturyalı Anton Zeilinger ile birlikte "dolanık fotonlarla ilgili deneyler, Bell eşitsizliklerinin bozulduğunun gösterilmesi ve kuantum enformasyon biliminde öncülük etmelerinden" dolayı 2022 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

Bu makale fizik alanına önemli katkılarda bulunan kadınları tartışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ferenc Krausz</span> Macar-Avusturyalı fizikçi, Nobel Ödülü sahibi

Ferenc Krausz attosaniye bilimi alanında çalışan Macar fizikçidir. Almanya'da Max Planck Kuantum Optiği Enstitüsü'nde direktör ve Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde deneysel fizik profesörüdür. Araştırma ekibi, ilk attosaniye ışık pulsunu üretmiş ve ölçmüş ve bunu atomlar içindeki elektronların hareketini yakalamak için kullanarak attophysics'in doğuşunu işaretlemiştir. 2023 yılında Pierre Agostini ve Anne L'Huillier ile birlikte Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülmüştür.

Pierre Agostini, Fransız deneysel fizikçi ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Ohio State Üniversitesi'nde emeritus profesördür. Güçlü alan lazer fizik ve attosaniye bilimi alanındaki öncü çalışmalarıyla tanınır. Özellikle, eşik üstü iyonlaşımın gözlemlenmesi ve attosaniye ışık darbelerinin karakterizasyonu için iki-foton geçişlerin interferansıyla attosaniye vuruşun yeniden yapılandırılması (RABBITT) tekniğinin icadıyla bilinir. 2023 Nobel Fizik Ödülü'ne ortak olarak layık görülmüştür.