İçeriğe atla

Annales Okulu

Annales Okulu, akademik Fransız dergisi Annales d’histoire économique et sociale* de dile getirilen tarih yazıcılığı ekolüdür

Annales Okulu ismini tarih bilimine toplum bilimleri yöntemlerini uygulaması ile duyurmuştur. Marc Bloch ve Lucien Febvre tarafından sosyoloji, ekonomi, sosyal psikoloji ve antropoloji gibi çeşitli toplum bilimleri ile işbirliğini sağlayacak bir tarih bilimi yaklaşımı geliştirmek üzere 1929 yılında Strasbourg Üniversitesi'nde ders verdikleri bir dönemde kuruldu. Önceliklerinden biri, 19. yüzyıl tarihçilerinin birçoğu üzerinde etkili olan, siyaset, diplomasi ve savaşlar tarihi üzerine yoğunlaşan anlayışın aksine, olayların gerisinde uzun erimli tarihsel yapıların da (longue durée) araştırılmasıydı. Coğrafya, maddi kültür ve sonraları Annales çevresinin mentalités veya dönemin ruhu olarak adlandıracakları konular, çalışmalarının merkezinde yer aldı. Ekolün önde gelen üyelerinden Georges Duby, Le dimanche de Bouvines adlı kitabının önsözünde, sahip olduğu tarih anlayışının, duygusal olanı bir kenara ittiğini ve olayların basit bir muhasebesinin çıkarılmasının yerine problemi ortaya koyup çözmeye, yüzeysel olanı görmezden gelip ekonomi, toplum ve medeniyetin uzun ve orta vadeli gelişimini gözlemlemeye çalıştığını yazmıştır.

_*Bu derginin ismi ilkin (1929) Annales, Economies, Sociétés, Civilisations ve 1994 yılında Annales, Histoire, Sciences Sociales olmak üzere iki kez değiştirilmiştir.

İkinci nesil

Braudel'in çalışmaları Annales'ın ikinci dönemi olarak ifade edilir ve 1960 ve 1970'ler boyunca ekol üzerinde oldukça etkili olmuştur, özellikle 1949 yılında yayınlanan II. Philip döneminde Akdeniz adlı çalışması bu etkide önemli yer tutmaktadır.

Üçüncü nesil

1970'lerin başlarında Braudel çeşitli iç anlaşmazlıklar nedeniyle emekli oldu. Onun ayrılması ile birlikte Annales geleneğinde üçüncü dönem başladı. Bu dönemin özelliği heterojenliğidir; ne metodolojik, politik ne de entelektüel açıdan fikir birliği görülür. Fakat sosyal ve akademik varlığın artışı ile kültür çalışmaları üzerine ilgi dikkat çeker. Esin kaynakları, Lucien Febvre, Jules Michelet ve Michel Foucault olmuştur. Jacques Le Goff ve Pierra Nora'nın öncülük ettiği bu tarihçiler kendi özgün eserlerini tanımlamak, kabul ettikleri tarih metodolojisini işaret etmek üzere bir kavram öne sürdüler: “Yeni Tarih” Le Goff'a göre Yeni Tarih antropoloji yöntemlerini de dahil ederek, daha geniş izleyici grubuna ve yeni sorulara cevap verebilmek için doğdu. Bu dönemde "olaylar tarihi", "siyasi tarih", "mentalités ve temsilcilerinin tarihi" ile "bütüncül tarih" konularına ilginin arttığı görülür. Araştırma alanının bu biçimde genişletilmesi çeşitli eleştiriler almıştır

Dördüncü nesil

Kriz döneminde Lepetit (yayın sekreteri) 1988 baharında çıkardığı dergi ile bu yeni dönemi duyurmuştur. Dördüncü nesil Annales tarihçileri arasında en fazla tanınanı günümüzde Roger Chartier'dir.

Emmanuel Le Roy Ladurie ve Jacques Le Goff gibi yazarlar bugün de Annales geleneğini sürdürseler de, her geçen gün daha fazla tarihçi kültür ve ekonomi tarihi üzerine çalışmalar yaptığı için Annales yaklaşımı ile diğerleri arasındaki ayrım kaybolmaktadır.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Peter Burke. Fransız Tarih Devrimi Annales Okulu, Doğu Batı Yayınları,ISBN 9789758717002
  • Tarih ve Tarihçi: Annales Okulu İzinde, Derleyen: Ali Boratav, Kırmızı Yayınları, ISBN 9759169533
  • Peter Burke. The French Historical Revolution: The Annales School, 1929-1989. Stanford University Press. 1991. (İngilizce)
  • François Dosse. The New History in France: The Triumph of the Annales. University of Illinois Press. 1994.(İngilizce)
  • Lynn Hunt and Jacques Revel (eds). Histories: French Constructions of the Past. The New Press. 1994. (A collection of essays with many pieces from the Annales—the long introduction is excellent, and contains many good references).
  • (Fransızca) Philippe Poirrier, Aborder l'histoire, Paris, Seuil, 2000.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji</span> toplumun oluşum, işleyiş ve gelişim yasalarını inceleyen bilim dalı

Sosyoloji veya toplum bilimi, toplum ve insanın etkileşimi üzerinde çalışan bir bilim dalıdır. Toplumsal (sosyolojik) araştırmalar sokakta karşılaşan farklı bireyler arasındaki ilişkilerden küresel sosyal işleyişlere kadar geniş bir alana yayılmıştır. Bu disiplin insanların neden ve nasıl bir toplum içinde düzenli yaşadıkları kadar bireylerin veya birlik, grup ya da kurum üyelerinin nasıl yaşadığına da odaklanmıştır.

Fernand Braudel, Fransız tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Louis Althusser</span> Fransız filozof (1918-1990)

Louis Pierre Althusser, Fransız marksist filozof.

<span class="mw-page-title-main">Lucien Febvre</span> Fransız tarihçi (1878 – 1956)

Lucien Febvre,, Annales Okulu'nun kuruluşunda oynadığı önemli rolle bilinen Fransız tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Marc Bloch</span> Fransız tarihçi (1886 – 1944)

Marc Bloch, Fransız tarihçi. Lucien Febvre ile birlikte Fransız sosyal tarihinde son derece etkili olan Annales ekolünün kurucusudur.

Kültür tarihi belirli dönemlerin, ülkelerin ya da toplulukların düşünsel ve kültürel özelliklerini inceleyen bir bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">École normale supérieure</span>

École Normale Supérieure, Fransa'da bulunan bir yükseköğrenim kurumudur.

Sosyal bilimler, toplumsal bilimler veya toplum bilimleri; insanın muhatabı olan her şey ile ilişkisini araştıran, olayları incelerken merkeze insanı ve insanların oluşturduğu toplumu koyan akademik disiplinler bütünüdür. İnsan ile yazı bulunduktan sonraki zamanın ilişkisini araştıran tarih, insan ile bulunduğu çevrenin ilişkisini araştıran coğrafya, insanların oluşturduğu toplumu araştıran sosyoloji gibi bilim dalları sosyal bilimlere örnek olarak gösterilebilir. Türkiye'de zaman zaman sözel bilimler olarak da anılırlar. Sosyal bilimlerin sanat ve beşeri bilimlerden temel farkı, insanlığı incelerken nitel ve nicel bilimsel yöntemlerin kullanımını içermesidir. Bu terim, 19. yüzyılda, "toplumun özgün bilimi" sosyolojiyi ifade etmek için kullanılmaktaydı. Ancak günümüzde antropoloji, arkeoloji, iktisat, ilahiyat ve din bilimleri, beşeri coğrafya, dil bilimi, işletme, müzik bilimi, siyaset bilimi, psikoloji, hemşirelik ve sosyal tarihi içeren birçok akademik branşı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Emmanuel Le Roy Ladurie</span> Fransız tarihçi ve yazar (1929 – 2023)

Emmanuel Le Roy Ladurie, Fransız tarihçi. Çalışmalarını esasen Ancien Régime dönemindeki köylülerin tarihini temel alarak, Languedoc üzerine yoğunlaştırmıştır. Annales Okulu tarih yazıcılığının temsilcilerindendir. Aşağıdan tarih ve mikrotarih alanlarında öncü isimler arasında yer alır.

"Longue Durée": Fransız Annales Okulu'nun tarih çalışmalarında, olayların gerisinde uzun dönem tarihsel yapılara öncelik veren tarih yazımı yaklaşımını ifade eden kavram. 20. yüzyılın ilk yarısında Marc Bloch ve Lucien Febvre'in öncülüğünü yaptığı bu yaklaşım, toplum bilim yöntemlerini tarihe uygular. Yüzyılın ikinci yarısında ise Fernand Braudel temsilciliğini yapmıştır. Yakın zamanda Longue durée kavramının uygulaması, Robert Putnam ve Bent Flyvbjerg'in sırasıyla İtalya ve Danimarka'da demokrasi çalışmalarında görülebilir. Her iki çalışma da modern demokrasinin tam anlamıyla anlaşılabilmesinde kilit noktanın modernite öncesi yönetim yapılarını ve bunların bugünün demokrasisine ne gibi etkileri olduğunun bilinmesi olduğunu savunur.

Jacques Le Goff Fransız tarihçi. Özellikle 12. ve 13. yüzyıl Orta Çağ tarihi konusunda uzmanlaşmıştır. Pierre Nora ile birlikte 1970'li yıllarda Yeni tarih akımının önemli isimleri arasında gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Bronisław Malinowski</span>

Bronisław Kasper Malinowski Polonyalı antropolog, etnograf ve bilim insanı. Şu anda Polonya sınırları içerisinde bulunan Avusturya-Macaristan topraklarında doğdu. Etnoğrafik alan çalışmalarının öncülerinden biri olmasından dolayı 20. yüzyılın en önemli antropologlarından biri olarak tanınmaktadır. Kültürel antropoloji öğreti ve çalışmaları ile birlikte, Malanesia antropoloji araştırmalarına ve sosyoloji biliminin işlevselci yaklaşımına büyük katkı sağladı.

Tarihyazımı ya da historiyografi, tarih hakkında eserlerin yazımı ve tarihçilik kuram ve geçmişini ifade eden terimdir. Terim Yunanca ἱστοριογράφος tarih yazanlar ifadesinden gelir. Tarihçilik terimiyle sıklıkla aynı anlamda kullanılsa da, çağdaş dönemde ayrı bir disiplin olarak anılmaktadır. Tarihyazımı hem yazma sanatının, hem de tarih biliminin bir parçasıdır. Tarih alanının "sanat" ve "bilim" özelliklerine yapılan vurgu, kültür temelinde, pek çok farklı alandan düşünürün üzerinde fikir belirttiği ve tarihçilerin yöntem açısından tartıştığı önemli bir konudur. Bazıları tek bir "tarih"ten değil, olayın koşulları ve sonuçları nedeniyle çoğul "tarihler"den bahseder. Çağdaş tarihçiler için tarihin bilimselliği ya da böyle bir bilimsellik durumu vazgeçilemezdir. Hatta birbirlerinden tamamen ayrı iki uyumsuz özellik olarak görmek yerine birbirlerini tamamlayıcı olduklarına dair görüş daha yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Franz Boas</span>

Franz Uri Boas modern antropolojinin kurucusu ve antropolojideki bütüncü yaklaşımı kişiliğinde de bulunduran Alman kökenli Amerikan vatandaşı dilbilimci ve etnolog. Antropoloji'nin ABD'de yerleşmesinde öncü olmuştur

<span class="mw-page-title-main">Peter Burke</span> İngiliz tarihçi ve akademisyen

Peter Burke İngiliz tarihçi ve akademisyen.

Mikrotarih iyi tanımlanmış küçük araştırma birimleri üzerinde yoğunlaşan tarihsel çalışma türünün adıdır. Temel amacı, Charles Joyner'ın tanımını kullanmak gerekirse, "küçük yerlerde geniş sorular" sormayı öncelediğinden basit vaka analizinden ayrı tutulabilir.

Yeni tarih ifadesi Jacques Le Goff ve Annales Okulu'nun üçüncü nesil önderlerinden Pierre Nora tarafından 1970'lerde ortaya atılmıştır. Hareket "temsil tarihi," histoire des mentalités ve kültür tarihi ile özdeşleştirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Zihniyet tarihi</span>

Zihniyet tarihi Fransızca histoire des mentalités kavramına bir öyküntüdür ve bu terim "davranışlar tarihi", "zihniyet" veya "dünya görüşü" olarak çevrilebilir. Terim tarihin, sonraki nesil Annales Okulu'nun "kritik dönüş" ile ilişkili belirli bir icra yöntemini tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Collège de France</span>

Collège de France, Paris'te eğitim ve araştırma üzerine yoğunlaşan ve Fransa'daki üniversiteler arasında yüksek düzeyde bir prestije sahip bir enstitüdür.

<span class="mw-page-title-main">Günlük yaşam</span> İnsanların her gün gerçekleştirdikleri olay ve rutinler bütünü

Günlük yaşam, gündelik yaşam ya da gündelik hayat, zamanın geniş ve olağan akışında her gün tekrarlanan ve her gün gerçekleşen rutinlerdir. Kavram kendi içinde bir sıradanlığı ifade etmektedir. Genel olarak düşünme, yeme, içme, uyuma, uyanma, temizlik, çalışma, ev hayatı vb. gibi tekrarlanan faaliyetlere karşılık gelir. Bu rutinler coğrafya, siyaset, kültür ve ekonomik gelişmişliğe göre değişiklik göstermektedir.