İçeriğe atla

Annales (Tacitus)

Annales'in Medici dönemindeki ikinci el yazmasının bir kopyası, Kitap 15, bölüm 44

Annales (Türkçe: Yıllıklar ) Romalı tarihçi ve senatör Tacitus tarafından[1] yazılan, Tiberius'un saltanatından Nero'nun saltanatına kadar olan dönemi, yani MS 14-68 yılları arasını anlatan; Roma İmparatorluğu'nun tarihiyle ilgili bir kitaptır.[2] Annales, MS 1. yüzyıl Roma İmparatorluğu tarihinin modern anlayışı için önemli bir kaynaktır;[3] Tacitus'un son eseridir ve modern tarihçiler genellikle Annales'i onun en büyük yazısı olarak kabul ederler.[4] Tarihçi Ronald Mellor, Annales'i "Roma tarihi yazılarının zirvesini" temsil eden ve "Tacitus'un başarısını taçlandıran" bir eser olarak adlandırıyor.[5]

Tacitus'un eserleri Historae ve Annales, birlikte toplam 30 kitaptan oluşuyordu. Bu kitapların yaklaşık yarısı günümüze ulaşmıştır. Bilim adamları, kitapların her birinin hangi esere ait olduğu konusunda tam olarak anlaşamasalar da geleneksel olarak bu otuz kitabın on dördü Historiae'ye, on altısı da Annales'e ait kabul edilir.[2]

Modern bilim adamları, bir Roma senatörü olarak Tacitus'un, çalışmalarına sağlam bir temel sağlayan Roma Senatosu'nun kayıtları olan Acta Senatus'a erişimi olduğuna inanıyor.[4] Tacitus, eserinin bir kısmına "yıllıklar" olarak atıfta bulunsa da, Annales'in bugünkü "yıllıklar" anlamına gelen başlığı bizzat Tacitus'un kendisi tarafından verilmemiş, yıldan yıla ilerleyen yapısından dolayı öyle isimlendirilmiştir.[2][3] Kitabın mevcut olan el yazması şeklinin başlığı "İlahi Augustus'un Ölümünden İtibaren Tarih Kitapları" gibi görünüyor (LatinceAb Excessu divi Augusti Historiarum Libri).

Arka Plan ve Yapı

Roma Yangını, 64 yılının temmuzunda, Nero'nun saltanatı sırasında meydana geldi. Karl von Piloty'nin 1861 yılında yaptığı resim.

Annales, Tacitus'un son eseriydi ve MS 14'te Tiberius'un saltanatının başlangıcından MS 68'de Nero'nun saltanatının sonuna kadar Roma İmparatorluğu tarihinin modern anlayışı için önemli bir kaynak sağlıyor.[3] Tacitus, Annaels'i en az 16 kitap olarak yazdı, ancak 7-10 arasındaki kitaplar ve 5, 6, 11 ve 16. kitapların bazı bölümleri eksik.[3]

Historiae'nin kapsadığı dönem (Annales'ten önce yazılmıştı) Nero'nun ölümünden altı ay sonra yani MS 69 yılının başında başlar Nero ve Domitian'ın 96 yılındaki ölümüne kadar devam eder.[3] Tacitus'un Annales'i ne zaman yazmaya başladığı bilinmiyor, ancak MS 116'da yazmakta olduğu kesin.[2] Modern bilim adamları, bir senatör olarak Tacitus'un Roma senatosunun kayıtları olan Acta Senatus'a erişimi olduğuna ve böylece çalışmaları için sağlam bir temel oluşturduğuna inanıyor.[4]

Annales'in on altı kitabından altısı Tiberius'un saltanatını anlatıyor, bunlardan sadece 5. Kitap eksik. Bu kitaplar, dönem boyunca siyasi iklimin doğasındaki değişime uygun olarak, düzgün bir şekilde üçlü iki gruba ayrılmıştır.[3]

Sonraki altı kitap Caligula ve Claudius'un saltanatlarına ayrılmıştır. 7'den 10'a kadar olan kitaplar kayıp. 11. ve 12. kitaplar Messalina'nın ihanetinden Claudius'un saltanatının sonuna kadar olan dönemi kapsar.

Son dört kitap Nero'nun saltanatını anlatır. MS 66 yılının ortasında 16.kitap yarıda kalır.[3] Böylece, Nero'nun saltanatının son iki yılını anlatan kısımlar bilinememektedir.[2]

İçerik ve Üslup

Tacitus, bir Roma imparatorluk hükûmet sistemini belgelemiştir. Tacitus, eserine MS 14'te Augustus Caesar'ın ölümü ve onun yerine Tiberius'un geçmesiyle başlamayı seçti.[4]

Historiae'de olduğu gibi bu kitabında da, Tacitus bir imparator gerekliliği tezini savunur . Augustus'un yıllarca süren iç savaştan sonra devlette barışı sağladığını ve barışın devamlılığını sağladığını tekrar söylüyor, ancak öte yandan bize Sezar'ın dönemindeki yaşamın karanlık tarafını da gösteriyor. Principatus'un başlangıcının tarihi, aynı zamanda, Tacitus'un ahlaki olarak çökmüş, yozlaşmış ve imparatora köle olarak gördüğü senatör aristokrasinin cumhuriyet dönemi sırasında sahip olduğu siyasi özgürlüğün sonunun tarihidir. Nero'nun saltanatı sırasında, intihara meyilli olan güçlerini kaybetmiş senatörlerin exitus illustrium virorum ("şanlı adamların sonu") lehine edebi eserler yaygın bir şekilde yazılmıştır. Ancak Tacitus, Agricola adındaki kitabında da belirttiği gibi, boş yere intiharlarla boş yere şehit olmayı seçenlere karşı çıkar.

Annales'te Tacitus, Historiae'de de çok iyi kullandığı portre stilini daha da geliştirdi. Belki de bu kitaptaki en iyi portre, Tiberius'un portresidir. Tacitus onu dolaylı bir şekilde, aşamalı olarak, anlatıldığı kısım boyunca onu ayrıntılarla yeniden yaratan gözlemler ve yorumlarla tasvir eder[2] Tacitus, hem Tiberius'u hem de Nero'yu tebaalarında korkuya neden olan tiranlar olarak tasvir eder.[2] Ancak Tacitus, Tiberius'u bir zamanlar büyük bir adam olan biri olarak görse de, direkt Nero'yu basitçe aşağılık olarak görüyor.[2]

Köken ve Özgünlük

Annales'in 1-6. kitaplarının keşfedildiği Almanya'daki Corvey Manastırı.[6]

18. yüzyıldan bu yana, Annales'in Tacitus dışında biri tarafından yazıldığını iddia etmek için en az beş girişimde bulunuldu, Voltaire'in eleştirisi belki de bunların ilkidir.[7] Voltaire, genellikle Tacitus'u eleştirdi ve Tacitus'un uygarlığa tarihsel bir arka plan sağlama standartlarına uymadığını söyledi.[8] 1878'de John Wilson Ross ve 1890'da Polydore Hochart, Annales'in tamamının İtalyan bilim adamı Poggio Bracciolini (1380-1459) tarafından uydurulduğunu öne sürdüler.[9][10][11] Robert Van Voorst'a göre bu, modern bilim adamları arasında hiçbir zaman taraftar kazanmamış bir "aşırı hipotez" idi.

Annales'i içeren el yazmalarının menşei Rönesans'a kadar uzanır. Bracciolini 1425'te Almanya'daki Hersfeld Manastırı'nda üç küçük eseri keşfederken, Zanobi da Strada (1361'de ölen) muhtemelen daha önce bir süre yaşadığı Monte Cassino'da Annales'in 11-16. kitaplarını keşfetmişti.[6][12] Annales'in Monte Cassino'daki kopyaları, muhtemelen Monte Cassino'daki keşifleriyle de tanınan da Strada'nın bir arkadaşı olan Giovanni Boccaccio (1313-1375) tarafından Floransa'ya taşındı.[12][13][14] Monte Cassino el yazmalarının Floransa'ya Boccaccio ya da Strada tarafından taşınıp taşınmadığına bakılmaksızın, Boccaccio yaklaşık 1374 yılında kullandı Commento di Dante'yi yazarken Annales'i kullandı. (Poggio Bracciolini'nin doğumundan önce), Boccasio, kitabında Seneca'nın ölümünü açıklarken bunu doğrudan Annales'in 15. kitabındaki Tacitus'un açıklamalarına dayanarak vermiştir.[15][16] Francis Newton Annales'in 11-16. kitaplarının sonradan Papa III. Victor olarak isimlendirilen Abbot Desiderius'un (1058-1087) saltanatının ilk yarısı sırasında Monte Cassino'da olduğunu belirtiyor.[17] Annales'in 1-6. kitapları daha sonra 1508'de Almanya'daki Corvey Manastırı'nda, daha sonraki Milano Başpiskoposu olan Giovanni Angelo Arcimboldi tarafından keşfedildi ve 1515'te Roma'da Beroaldus tarafından, Papa Leo X'in emriyle Floransa'daki Medici Kütüphanesi'nde yayınlandı.[6]

Popüler kültürde

Donna Leon'un üçüncü Commissario Brunetti romanı Dressed for Death'de (1994), baş karakter akşamları boş zamanlarında Tacitus'un Annales'ini okur ve roman boyunca bu esere çeşitli göndermeler yapılır.

Mikhail Bulgakov'un Usta ile Margarita adlı eserinde Tacitus'un Annales'ine atıfta bulunulmaktadır.

Tacitus'tan ayrıca Ann Radcliffe'in Udolpho'nun Gizemleri adlı eserinde, 6.cilt, 8.bölüm'de de kısaca bahsedilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ The Annals (109 A.C.E.). 26 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2021. 
  2. ^ a b c d e f g h The Annals: The Reigns of Tiberius, Claudius, and Nero by Cornelius Tacitus and J. C. Yardley 0-19-282421-X Oxford pages ii to xxvii
  3. ^ a b c d e f g Tacitus and the Writing of History by Ronald H. Martin 1981 0-520-04427-4 pages 104–105
  4. ^ a b c d The annals by Cornelius Tacitus, Anthony John Woodman 2004 0-87220-558-4 pages x to xx
  5. ^ Tacitus' Annals. Oxford: Oxford University press. 2010. s. 23. ISBN 0-19-515192-5. 
  6. ^ a b c Latin Literature: A History by Gian Biagio Conte, Don P. Fowler, Glen W. Most and Joseph Solodow (Nov 4, 1999) 0-8018-6253-1 Johns Hopkins University Press page 543
  7. ^ Clarence W. Mendell, Tacitus: The Man And His Work (Yale University Press/Oxford University Press, 1957) page 219.
  8. ^ The Classical Foundations of Modern Historiography by Arnaldo Momigliano and Riccardo Di Donanto 0-520-07870-5 Univ California Press 1992 page 127
  9. ^ John Wilson Ross, Tacitus and Bracciolini: The Annals Forged In The XVth Century 978-1-4068-4051-3. Originally published London: Diprose and Bateman, 1878.
  10. ^ Polydore Hochart 1890, De L'Authenticité Des Annales Et Des Histoires de Tacite republished by Bibliobazar, 2009 1-103-22125-6
  11. ^ Robert Van Voorst Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence 2000 0-8028-4368-9 s 42
  12. ^ a b Medieval Italy: An Encyclopedia by Christopher Kleinhenz (Nov 2003) 0-415-93931-3 page 1174
  13. ^ The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) 0-521-58395-0 Cambridge University Press page 327
  14. ^ The Fortunes of Apuleius by Julia Haig Gaisser (Jan 3, 2008) 0-691-13136-8 Princeton University Press pages 93–94
  15. ^ The Deaths of Seneca by James Ker 0-19-538703-1 Oxford University Press 2009 page 201
  16. ^ Boccaccio's Expositions on Dante's Comedy by Giovanni Boccaccio, Michael Papio 2009 0-8020-9975-0 University of Toronto Press page 233, also see PDF file 28 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  17. ^ The Scriptorium and Library at Monte Cassino, 1058–1105 by Francis Newton (29 Apr 1999) 0-521-58395-0 Cambridge University Press pages 104–105

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Neron</span> 5. Roma imparatoru (s. 54–68)

Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, esas adı Lucius Domitius Ahenobarbus olan ve aynı zamanda Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus olarak da bilinen, Julio-Claudian Hanedanı'nın beşinci ve son Roma imparatoru. Nero, büyük amcası Claudius tarafından tahtın vârisi olarak evlatlık edinilmiştir. Nero Claudius Caesar Drusus olarak, İmparator Claudius'un ölümünün ardından, 13 Ekim 54'te Roma tahtına oturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nerva</span> Roma imparatoru

Marcus Cocceius Nerva. 96 - 98 arası Roma imparatoru. Halefini aile bağlarına göre değil, kapasitesi ve potansiyeline göre seçen ilk Roma imparatorudur. Bu uygulama Beş İyi İmparator'u diğerlerinden ayıran bir çizgi olmuştur. Kısa hükümdarlık süresince Nerva, devletin iç işleriyle ilgilenmiş ve artan mali yükü hafifletmeye çalışmıştır. Domitianus dönemindeki müsriflik Nerva döneminde yerini tutumluluğa bırakmıştır. Kariyeri boyunca ihtiyatlı davranan Nerva, sağduyulu ve dengeleme ustası olmasıyla ün kazanmıştır. Başa geçmesiyle bambaşka bir halef krizi ortaya çıkmıştır. Selefleriyle doğrudan kan-bağı bulunmayan Nerva, tahta geçtiğinde oldukça yaşlıydı ve çocuğu bulunmamaktaydı. Askeri kökenden gelmeyen Nerva için orduyu kontrol altında tutmakta oldukça zordu. Preator Muhafızları’nın ayaklanması ise imparatorun karizmasını olumsuz yönde etkilemişti. Ölümünden önce Traianus'u halefi olarak seçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Galba</span>

Servius Sulpicius Galba, 8 Haziran 68-15 Ocak 69 yılları arasında hüküm sürmüş, Neron'nun intiharının ardından tahta çıkmış, Dört İmparator Yılı'nın ilk imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Tiberius</span> İkinci Roma imparatoru

Tiberius Caesar Augustus, doğumda; Tiberius Claudius Nero, Augustus'un 14 yılında ölümünün ardından Roma İmparatorluğu tahtına çıkan ikinci Roma imparatoru. Tiberius Claudius Nero ve Livia Drusilla'nın oğlu olan Tiberius doğuştan Claudius ailesinin mensubuydu. Annesi, babasından boşanarak MÖ 39 yılında Augustus ile yeniden evlenmiştir. Tiberius, sonradan Augustus'un kızı ve üvey kız kardeşi Yaşlı Julia ile evlenmiş ve ardından Augustus tarafından evlat edinilerek Julius ailesi mensubu olmuştur. Tiberius'un ardından gelen imparatorlar bu iki aile arasındaki karışımı gelecek 40 yıl boyunca devam ettirmişler, tarihçiler de bu hanedanı Julio-Claudian hanedanı olarak adlandırmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Caligula</span> Roma İmparatorluğunun üçüncü imparatoru

Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus, daha çok Caligula takma adı ile bilinen, 37 - 41 yılları arasında görev yapmış, Julio-Claudian Hanedanı mensubu ve Roma İmparatorluğu'nun üçüncü imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Tacitus</span>

Gaius Cornelius Tacitus, MS 56-120 yılları arasında Roma'da yaşamış hatip, avukat, senatör ve tarihçidir. Roma senatosundaki görevleri, Roma tarihi ve imparatorluğun kuzeyindeki Cermenler üzerine yazdığı eserleriyle tanınır. Tacitus, modern akademisyenler tarafından en büyük Roma tarihçilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Poppea Sabina</span>

Poppaea Sabina, Roma İmparatoriçesi ve Roma İmparatoru Nero'nun ikinci karısı. Antik dönem tarihçileri onun güzelliğinden ayrı olarak birkaç iyi özelliğini aktarırlar ve imparatoriçe olmak için yaptığı entrikalara odaklanırlar. Binbeşyüz yıl sonra, Claudio Monteverdi son operası olan L'incoronazione di Poppeada, onu daha olumlu bir yönden, imparatorla olan aşkıyla vurgular.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Roma Yangını</span> MS 64te başlayıp yaklaşık bir hafta süren büyük yangın

Büyük Roma Yangını, 19 Temmuz 64'te başlayıp yaklaşık bir hafta süren ve başkent Roma'nın üçte ikisinin yanmasına neden olan büyük yangın.

<span class="mw-page-title-main">Claudius</span> 4. Roma imparatoru (s. 41–54)

Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus ya da Claudius, Julio-Claudian hanedanının dördüncü Roma imparatorudur. 24 Ocak 41'den 54 yılında ölümüne kadar hüküm sürmüştür. Drusus ve Küçük Antonia'nın oğlu olarak Galya'da Lugdunum'da doğmuştur. İtalya dışında doğmuş ilk Roma imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Suetonius</span> Romanın en dikkat çeken tarihçisi ve biyografi yazarı

Gaius Suetonius Tranquillus, yaygın adıyla Suetonius, erken Roma İmparatorluk döneminde yaşamış Romalı tarihçiydi. Suetonius'un günümüze ulaşan en önemli eseri, Julius Caesar'dan Domitianus'a kadar 12 Roma hükümdarının biyografilerinden oluşan De vita Caesarum eseridir. Suetonius'un diğer eserleri Roma'da günlük yaşam, siyaset, hitabet ve şairler, tarihçiler ve gramerciler gibi ünlü yazarların yaşamlarını konu almaktadır. Bu kitaplardan bazıları kısmen günümüze ulaşabilmiş olsa da, büyük kısmı kaybolmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Claudia Octavia</span>

Claudia Octavia ya da Octavia Neronis Roma İmparatoru Nero'nun üvey kızkardeşi ve ilk karısı olan Roma İmparatoriçesi.

<span class="mw-page-title-main">Britannicus</span>

Tiberius Claudius Caesar Britannicus, Roma İmparatoru Claudius ve üçüncü karısı Roma İmparatoriçesi Messalina'nın oğlu. Babasın tahta çıkmasında kısa bir süre sonra doğduğu için veraset göstergesi olarak kabul edildi. Annesi öldürülüp babası Claudius Genç Agrippina ile evlendiğinde genç bir çocuktu. Bu Agrippina'nın büyük oğlu Nero'ya onu taht mücadelesinde geçme şansı verdi. Nero tahta çıkar çıkmaz onu 14. yaş gününden hemen önce öldürttü.

Gnaeus Calpurnius Piso, MÖ 7 yılında Konsül olan Romalı devlet adamı. Sonradan Hispania eyalet valisi ve Afrika prokonsülü olarak da görev yapmıştır.

Cluvius Rufus Romalı bir senatör, vali ve tarihçiydi. Tacitus, Suetonius, Josephus ve Plutarkhos kendisinden çeşitli vesilelerle bahsederler. Caligula'nın hükümdarlığı sırasında Josephus kendisini korkonsüler saygınlığa sahip bir senatör olarak tarif eder. Caligula'yı öldürmeye yönelik komplonun içinde yer aldığı bilinmekle birlikte ne dereceye kadar işin içinde olduğu bilinmemektedir. Nero'nun hükümdarlığının başlarında Nero'nun yakın çevresindekilerin çoğunu tanıyan eski bir konsüldü. Ayrıca Nero'nun son dönemlerinde ve dört imparator yılında İspanya valisiydi. Tacitus kendisi için "İspanya sivi yaşamda her türlü başarıyı elde etmiş, belagat sahibi ama savaş hakkında hiçbir tecrübesi olmayan Cluvius Rufus'un kontrolündeydi" diye yazmıştır. Cluvius'un Vitellius'un hükümdarlığı sırasında senatörleri imparatordan daha fazla güç talep etmeye yönelttiğinden bahsedilir.

Marcellinus Comes, Doğu Roma İmparatorluğu'nun Latince Vakanüvistir. İliryalıdır, hayatının çoğunu Konstantinopolis sarayında geçirdi. Hayatta kalan tek eseri Doğu Roma İmparatorluğu'na odaklanan Vakainame idi.

<i>Historia Augusta</i>

Historia Augusta 117 ila 284 döneminin Roma imparatorları ile onların kıdemsiz belirlenmiş mirasçıları ile gaspçılarının hayatlarının Latince yazılmış geç bir Roma koleksiyonudur. Diocletianus ve I. Konstantin hükümdarlığı döneminde yazılan ve Roma'daki bu imparatorlara veya diğer önemli şahsiyetlere hitap eden altı farklı yazarın eserlerinin bir derlemesi olan Sözde Suetonius'un benzer çalışması De Vita Caesarum üzerinde modellenmiştir. Koleksiyon, mevcut haliyle, çoğu tek bir imparatorun yaşamını içeren otuz biyografiyi içerirken, bazıları sadece bu imparatorların benzer veya çağdaş olduğu için birlikte gruplandırılmış iki veya daha fazla grup içerir.

<span class="mw-page-title-main">Historiae (Tacitus)</span>

Historiae, Tacitus tarafından yazılmış bir Roma tarihi vakayinamesidir. 100 – 110 yılları arasında yazılmıştır. 69 – 96 yılları arasındaki dönemden bahseder. Bu; Nero'nun çöküşünün ardından Dört İmparator Yılı, daha sonra Vespasianus yönetimindeki Flavius Hanedanı'nın yükselişi ardından da Domitianus'un ölümüne kadarki dönemi içeren bir zaman aralığı anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Tiberius Claudius Nero (Tiberius Caesar'ın büyükbabası)</span>

Tiberius Claudius Nero Romalı bir senatör ve askeri memurdu. İmparator Tiberius'un büyükbabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Publius Quinctilius Varus Minor</span>

Publius Quinctilius Varus Minor – MS 27) Romalı bir senatördü.

<span class="mw-page-title-main">II. Vonones</span> Part kralı

II. Vonones, Medya Atropatena'nın kralı ve kısa süreliğine de Part İmparatorluğu'nun kralı olarak hüküm süren bir Part prensidir.