İçeriğe atla

Anna Stecksén

Kontrol Edilmiş
Anna Stecksén, 1911

Anna Magdalena Stecksén (Mayıs 27, 1870 – Ekim 15, 1904[1]) İsveçli ilk kadın tıp doktoru ve patologdur. İsveç'te tıp biliminde doktora tezi savunan ilk kadındır.[2]

27 Mayıs 1870'te Stockholm'de dünyaya geldi. Anna Stecksén, Johan Olof Billdau Stecksén ve Magdalena Christina Hjertman'ın kızı ve Jonas Stecksén'in torunuydu. Anna Stecksén, 1890'da Uppsala Üniversitesi'nden tıp bölümünden mezun oldu ve aynı yıl Karolinska Enstitüsü'ne öğrenci olarak kaydoldu. 1893'te tıp doktoru adayı ve1897'de tıbbi lisans derecesini alarak o zamanlar İsveç'teki bir düzineden fazla kadın doktordan biri oldu. Anna Stecksén patolojide uzmanlaştı, 1898-99 yıllarında kendi kaynaklarıyla finanse ettiği ve araştırmalarının temellerini attığı Tübingen ve Paris'te eğitim gördü. Tıp alanında tezini savunan ilk İsveçli kadın oldu. O dönemlerde doktor olan kadınların çoğu jinekolog oluyordu, ancak Anna Stecksén uzmanlık alanı olarak patolojiyi seçti. Doktora tez konusu kanserin nedeniydi. 1900 yılında, o zamanlar modern bir teori olan Blastomikoz (insanları ve hayvanları etkileyebilen nadir bir mantar enfeksiyonu[3]) teorisine göre kanserin bir mayadan kaynaklanıp kaynaklanmadığını açıklamaya çalışan bir hipotez ile tezini savundu. "Studie öfver Curtis blastomyocel - från svulst - etiologisk synpunk" çalışması ile Saccharomyces cerevisiae'in kansere neden olduğuna dair herhangi bir gerçeklik olup olmadığını araştırdı.[4] Çalışma kesin bir sonuca yol açmasa da Anna Stecksén, kanserin açıklamasının, mayalara ait bir parazit türünü kanserojen olarak vurgulayan "Blastomikoz" isimli teorisinde olduğunu düşündü. Bu tez ile teorinin kesin olarak ne doğrulanabilir ne de reddedilebilir, ancak ilginç olduğuna karar verildi ve Stecksén'e araştırmasına devam etme fırsatı verildi. Anna Stecksén patolojiyle ilgilenmeye devam etti; sıtma sorunu ve vücudun bakterilere karşı savunması üzerine yayınlar yayınladı. 1901'de İsveç Tıp Dergisi Hygiea'da Karolina Widerström'den sonra çalışması yayınlanan ikinci kadın oldu.[5][6] İlaç olarak maya müstahzarları araştırdı ve otopsi teknikleri konusunda bir el kitabı yazdı. Araştırma sonuçlarını konferanslarda ve buna ek olarak da İsveç Tabipler Birliği'ne sundu. Ayrıca Stockholm'deki kız okullarında sağlık ve cinsel hijyen dersleri verdi.

1902'de Anna Stecksén, Fredrika-Bremer Derneği ve Karolinska Enstitüsü'nün burslarının desteğiyle Finlandiya'ya gitti. Kısa bir süre sonra, Nisan ayında onu bu sürecini iptal etmeye zorlayan bir enfeksiyon kaptı. Ayrılmadan önce Karolinska Enstitüsü'nde bir laboratuvar pozisyonu için başvurmuştu, ancak başvurusunu geri çekti ve İsveç-Södertälje'ye taşındı.

Anna Stecksén az sayıdaki kadın doktordan biri olarak, kadınların eğitim ve çalışma hakkının, özellikle erkek alanı olarak kabul edilen bir dönemde, önemli bir sembolik rol oynadı. Araştırma ve öğretime katılımının yanı sıra sanat ve edebiyatla da yakından ilgilendi ve sanatsal yeteneklere sahipti, hastalığı boyunca kendini resim yapmaya adadı.

Laboratuvardaki çalışmaları sırasında kapmış olabileceği bir enfeksiyondan öldüğünde araştırma çalışmaları uzun sürmedi. 1904 yılında Södertälje'de ölen Anna Stecksén, Solna'daki Norra mezarlığına gömüldü.

Kaynakça

  1. ^ "Anna M Stecksén - Svenskt Biografiskt Lexikon". sok.riksarkivet.se (İsveççe). 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 
  2. ^ "skbl.se - Anna Magdalena Stecksén". skbl.se. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 
  3. ^ "Blastomycosis (Blastomyces dermatitidis + Blastomyces gilchristii) - Minnesota Dept. of Health". www.health.state.mn.us (İngilizce). 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 
  4. ^ "KI through the centuries | Karolinska Institutet". ki.se (İngilizce). 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 
  5. ^ Bergström, Emilia (2021). Den lidande medsysterns läkare : Hur den kvinnliga läkaren skapade persona vid förra sekelskiftet. 
  6. ^ "Den lidande medsysterns läkare" (PDF). Uppsala Üniversitesi. 2021. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nusret Fişek</span>

Hasan Nusret Fişek, Türk hekimdir.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Röntgen</span>

Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi. Nobel Fizik Ödülü sahibi olup, Röntgen ışınlarını bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Cumhuriyet Üniversitesi</span> Sivasta kurulu devlet üniversitesi

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Cumhuriyet'in kuruluşunun 50. yılı anısına, 9 Şubat 1974 tarihinde 1788 Sayılı Kanunla Sivas'ta 11000 dönüm arazi üzerinde kurulmuştur. 1974 yılında tıp fakültesi ile eğitime başlamıştır. Görevdeki rektörü Prof. Dr. Alim Yıldız'dır.

<i>Helicobacter pylori</i> Bakteri cinsi

Helicobacter pylori mide ve duodenum'um çeşitli alanlarında yerleşen, gram (-), mikroaerofilik bir bakteridir. Yerleştiği yerlerde kronik enflamasyona neden olur. Bu kronik enflamasyon sonucunda duodenum ülseri, mide ülseri ve mide kanseri gelişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Diderik van der Waals</span>

Johannes Diderik van der Waals, Hollandalı fizikçidir. En önemli başarısı ona Nobel'i kazandıran "gazlar ve sıvıların durum denklemi"dir. Van der Waals, gaz ve sıvıların hacimleri, sıcaklıkları ve basınç arasındaki ilişkinin, bugün van der Waals kuvveti adı verilen moleküller arası kuvvetleri ve moleküllerin hacimlerini hesaba katmadan anlaşılamayacağını fark etti.

<span class="mw-page-title-main">Paul Ehrlich</span> araştırmacı

Paul Ehrlich, Yahudi kökenli Alman bakteriyolog.

<span class="mw-page-title-main">Svante Pääbo</span> İsveçli genetikçi ve bilim insanı

Svante Pääbo, İsveçli biyolog, genetikçi ve bilim insanı. Evrimsel antropoloji alanında uzmanlaşan Pääbo, paleogenetiğin kurucularından birisidir ve Neandertal genomu üzerinde yoğun bir şekilde çalışmıştır. 2022'de "soyu tükenmiş homininlerin genomları ve insan evrimi ile ilgili keşifleri" nedeniyle Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Jacob Berzelius</span>

Jöns Jacob Berzelius bugünkü modern kimyasal notasyonu keşfeden, John Dalton, Antoine Lavoisier, Robert Boyle gibi kimyacılarla birlikte modern kimyanın babası sayılan kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Hamdi Suat Aknar</span>

Hamdi Suat Aknar, hekim, Türkiye'de patolojinin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Allvar Gullstrand</span>

Allvar Gullstrand, İsveçli göz doktorudur.

<span class="mw-page-title-main">Robert Bárány</span> Nobel ödüllü Avusturyalı otolojist.

Robert Bárány Avusturyalı otolojist. Kulaktaki vestibüler sistemin fizyoloji ve patolojisi üzerine yaptığı çalışmaları sayesinde 1914 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kai Siegbahn</span> İsveç fizikçi (1918-2007)

Kai Manne Börje Siegbahn 1981'de "yüksek çözünürlükte elektron spektroskopisinin geliştirilmesine katkısı" dolayısıyla Nobel Fizik Ödülü kazanmış İsveç fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Craig C. Mello</span> Amerikalı biyolog

Craig Cameron Mello Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde biyoloji profesörüdür. Kendisi RNA müdahalesi (RNAi) keşfi için, Andrew Z. Fire ile birlikte, Fizyoloji veya Tıp dalında 2006 yılında Nobel Ödülü kazandı. Bu araştırma, Washington Carnegie Enstitüsü'nde yürütülen ve 1998 yılında yayımlanmış bir çalışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Karolinska Enstitüsü</span>

Karolinska Enstitüsü,, İsveç'te 1810'da kurulan eğitim kurumu, Avrupa'nın en büyük ve en prestijli tıp üniversitelerinden biridir. Ana kampüsü Stockholm kentinin Solna ilçesinde bulunuyor, ikinci bir kampüsü ise Stockholm'ün güneyindeki Huddinge ilçesinde, Flemingsberg'in içindedir. Bu kurum fizyoloji ve tıp alanındaki olağanüstü başarılarına göre kişiler veya kuruluşlara Nobel Ödülü'nü vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Stockholm Üniversitesi</span>

Stockholm Üniversitesi,, İsveç'in başkenti Stockholm'de bulunan bir devlet üniversitesidir. İsveç'in başkentindeki 16 yüksekokul ve üniversiteden biridir. 1878'de kurulan üniversite, 1960'tan beri üniversite statüsündedir ve dünya çapında en iyi 100 üniversiteden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yoshinori Ohsumi</span>

Yoshinori Oshumi ; Japon biyolog ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Billingham</span>

Margaret Macpherson veya doğum adıyla Margaret E. Billingham, Stanford Üniversitesi Tıp Merkezi'nde bir patolog olarak çalışmış ve kalp transplantasyonunun ardından “Billingham Kriterleri” olarak bilinen transplantasyon reddinin erken tanınmasında ve derecelendirilmesinde önemli başarılar elde etmiştir. Ayrıca kalp biyopsisinde kronik reddi ve teknikleri açılmamıştır.

Roman A. Zubarev, Rus bilim insanı. Karolinska Enstitüsü'ndeki Tıbbi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü'nde tıbbi proteomik profesörüdür. Araştırmaları biyoloji ve tıpta kütle spektrometrisinin kullanımına odaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ulf Kristersson</span> 35. İsveç başbakanı

Ulf Hjalmar Ed Kristersson, İsveçli politikacı ve mevcut İsveç başbakanı. 2017'dan beri Ilımlı Birlik Partisi Lideri olarak görev yapmaktadır. 2014'ten beri Södermanland bölgesinden Riksdag üyesidir ve daha önce 1991'den 2000'e kadar Stockholm bölgesini temsil etmiştir. Daha önce 2010'dan 2014'e kadar Sosyal Güvenlik Bakanı ve 1988'den 1992'ye kadar Ilımlı Gençlik Birliği Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">David Enskog</span>

David Enskog İsveçli matematiksel fizikçidir. Maxwell-Boltzmann denklemlerini genişleterek gazların kinetik teorisinin geliştirilmesine yardımcı oldu.