İçeriğe atla

Anna Czerwińska

Anna Czerwińska
Kişisel bilgileri
Doğumu10 Temmuz 1949
Varşova, Polonya
Ölümü31 Ocak 2023 (72 yaşında)
Varşova, Polonya
Spor
ÜlkePolonya
SporDağcılık
Madalyalar

Gümüş Liyakat Madalyası (2003), Kalos Kagathos Madalyası (2019)

Anna Czerwińska (10 Temmuz 1949 – 31 Ocak 2023),[1] Polonyalı kadın dağcı. Everest Dağı'nın (o dönemde) 50 yaşlarındayken zirvesine tırmanan en yaşlı kadın dağcı olarak bilinir. Ayrıca dağcılık hakkında bazı kitapları kaleme almıştır.

Yaşamı ve kariyeri

Czerwińska, 10 Temmuz 1949'da Varşova, Polonya'da doğdu. Yedi Zirveler'e ulaşan ilk Polonyalı kadın dağcı oldu. Eczacılık eğitimi aldıktan sonra bir süre sağlık sektöründe çalıştıktan sonra dağcılığa yönelmiştir. Genellikle tamamı kadınlardan oluşan ekiplerle 33 yıl boyunca tırmanışlar yaptı. 1977 yazında Krystyna Palmowska ile birlikte Matterhorn'un Kuzey Yüzü'ne tırmandı. Kadın dağcılar ilk kez bu kadar zor bir zirveye tırmanıyordu.

1978 kışında bu sefer Krystyna Palmowska, Wanda Rutkiewicz ve Irena Kesa Czerwińska ile birlikte yine Matterhorn'un kuzey Yüzü'ne tırmandı. Yine kadınlardan oluşan ekibiyle başarılı bir tırmanış gerçekleştirerek Avrupa'da dağcılık sporu çevrelerinde sansasyon yarattı. Czerwińska, 1975'te Polonya Gasherbrums Keşif Gezisi'ne katılan ekip içinde yer aldı. 1979'da Krystyna Palmowska ile Pakistan'da Rakapoşi (7788 m) adlı yeni bir rotaya tırmanış gerçekleştirdi. Her iki dağcıda 30 Haziran 1983'te bu kez 8047 metre yüksekliğindeki Karlı Zirve, Kayalık Zirve ile Geniş Zirve'ye başarıyla tırmandılar. Czerwińska, 1982, 1984 ve 1986'da K2'nin zirvesine ulaşmaya çalıştı ve son tırmanışında 13 dağcının öldüğü trajediye tanık oldu. Wanda Rutkiewicz ve Krystyna Palmowska ile birlikte 15 Temmuz 1985'te Nanga Parbat'ın zirvesine destek olmadan ulaşan ilk kadın dağcı takımı oldular. 1980'de ve 1990'da iki defa keşif gezisinin lideri olarak Kançencunga'ya tırmanmayı denedi.

Czerwińska, 1988 ile 1990'da iki kez Makalu Keşif Gezisi'ne katılarak liderlik yapmıştır. Beş yıl boyunca kıtaların en yüksek zirvelerine: 1995'te Aconcagua (Güney Amerika) ile Kilimanjaro (Afrika), 1996'da McKinley Dağı (Kuzey Amerika), Elbruz (Avrupa) ile Kosciuszko Dağı (Avustralya), 1998'de Vinson Dağı (Antarktika), 1999'da Carstensz Piramidi (Okyanusya, Avustralya) ve 22 Mayıs 2000'de Everest Dağı'na (Asya) önemli başarılı tırmanışlar gerçekleştirdi. 6 Haziran 2000'de Shishapangma'nın zirvesine çıkmayı başardı. Matterhorn, Gaşerbrum, Broad Peak, Nanga Parbat ve K2'ye tırmanma hakkında birçok kitap yazdı veya kitap hazırlayanlara kaynak oldu. Yaşadığı dönemde Everest Dağı'nın zirvesine ulaşan en yaşlı kadın dağcoı olarak tarihe geçti. Son olarak 21 Mayıs 2001 ve 25 Eylül 2001'de iki defa önceden; Cho Oyu olarak bilinen Lhotse'nin zirvesine ulaştıktan sonra köşesine çekildi. Hizmetleri nedeniyle 2003'te Gümüş Liyakat Madalyası'nı, 2017'de Süper Devi Ödülü'nü ve 2019'da Kalos Kagathos Madalyası'nı aldı. Aynı zamanda Polonya Dağcılık Federasyonu'nun onursal üyesiydi.

Ölümü

Czerwińska, 31 Ocak 2023'te doğum yeri Varşova, Polonya'da kanser nedeniyle 72 yaşında öldü.

Tırmanılan önemli dağlar

Tırmanılan sekiz bin metrelik dağların listesi:

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Zmarła Anna Czerwińska, wybitna himalaistka 9 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Lehçe)
  2. ^ In making any "highest mountains" list, one needs to use a criterion to exclude subpeaks and only list independent mountains. There is no universally agreed-upon such criterion. However the (generally accepted) list of fourteen eight-thousanders is obtained if one uses a topographic prominence cutoff of between 200 and 500 metres (610 and 1524 feet). Some eight-thousand metre subpeaks have been climbed as goals in themselves, for example Lhotse Middle, but this is quite rare.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Everest Dağı</span> Himalayaların Mahalangur Himal alt aralığında bulunan, deniz seviyesinden Dünyanın en yüksek dağı

Everest Dağı, Himalayalar'ın Mahalangur Himal alt bölgesinde yer alan, Dünya'nın deniz seviyesinden en yüksek dağıdır. Çin-Nepal sınırı, zirve noktasından geçmektedir. 2020 yılında Çinli ve Nepalli yetkililer tarafından tespit edilen kar yüksekliği 8.848,86 m 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Cho Oyu Dağı</span> Dünyanın en yüksek altıncı dağı

Cho Oyu Dağı dünyanın en yüksek altıncı dağıdır. Cho Oyu Himalayalar'da yer alır ve Everest'in 20 kilometre batısındadır. Cho Oyu Tibetçede "Turkuaz Tanrıça" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Himalayalar</span> Dünyanın en yüksek sıradağları

Himalaya Dağları, dünyanın en büyük ve en yüksek sıradağları arasında zirveyi çeker. Asya'nın orta güney kısmında, doğu-batı doğrultusunda uzanır. Dünyanın en yüksek zirvesi Everest'i içine alır. Everest Tepesi, Nepal ile Tibet (Çin) sınırında yer alır. Everest tepesi Nepal'in sınırları içerisindedir. Himalayalar, levha tektoniği kuramına göre, iki kıtasal levhanın yani Hindistan levhası ve Asya levhasının çarpışması sonucu oluşmuştur ve bu oluşum hâlen devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">K2 Dağı</span> Karakurum Dağları üzerinde bulunan, dünyanın en yüksek ikinci dağı.

Karakurum Dağları'nın Pakistan-Çin sınırı üzerinde bulunan K2 Dağı, 8.611 metreye ulaşan yüksekliğiyle Everest'ten sonra dünyanın en yüksek ikinci dağıdır. Dağın diğer anıldığı isimleri ise Çhogori/Kogir, Ketu/Keçu, Zalim Dağ ve tam kabul görmemiş başka ismi Godwin Austin'dir. Zorluk bakımından ise dünyada ilk sırada yer alır ve dolayısıyla dağcılar arasında zirvesi bir nevi "kutsal zirve" olarak görülür. K2 Dağı, %25 gibi yüksek ölüm oranıyla "öldürücü dağ" ve "zalim dağ" olarak nam salmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Hillary</span>

Sir Edmund Percival Hillary,, Yeni Zelandalı bir dağcıydı. Bir Şerpa olan Nepalli dağcı Tenzing Norgay ile birlikte 29 Mayıs 1953 tarihinde dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı'na ilk tırmanışı gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nasuh Mahruki</span> Türk dağcı

Ali Nasuh Mahruki, Türk dağcı, yazar ve fotoğrafçı. Everest Dağı'na tırmanmayı başaran ilk Türk olması ve Arama Kurtarma Derneği'nin (AKUT) kuruluşunda yer almasıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tenzing Norgay</span>

Tenzing Norgay, Yeni Zelandalı kâşif Edmund Hillary'le birlikte dünyanın en yüksek dağı olan Everest'in doruğuna, 29 Mayıs 1953'te ilk kez ayak basan Şerpa dağcı. Asıl adı Namgyal Kangdi'dir. Sherpa Tenzing ismiyle de bilinir.

Tunç Fındık, profesyonel Türk dağcı, dağ rehberi, yazar, motivasyon konuşmacısı.

<span class="mw-page-title-main">Serhan Poçan</span>

Serhan Poçan (d.1970) Türk dağcı, Everest Dağı zirvesine çıkan ilk Türk takımının lideri.

<span class="mw-page-title-main">Burçak Özoğlu Poçan</span> Türk dağcı

Burçak Özoğlu Poçan Türk dağcı ve akademisyen. Everest Dağı zirvesine tırmanan ilk kadın dağcılardandır.

<span class="mw-page-title-main">Jerzy Kukuczka</span>

Józef Jerzy Kukuczka, Polonyalı dağcı. Bir kömür madeninde elektrik mühendisi olarak çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Reinhold Messner</span> İtalyan dağcı ve kâşif

Reinhold Andreas Messner, İtalyan dağcı, maceracı, kâşif. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Avusturya'dan İtalya'ya kalan Güney Tirol Eyaletinde yaşayan dağcı, 1999-2004 arasında İtalyan Yeşiller Partisi'nden Avrupa Parlamentosu milletvekilliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Lhotse Dağı</span>

Lhotse Dağı dünyanın dördüncü yüksek dağıdır. Everest, K2 ve Kangchenjunga ilk üç sıradadır. Lhotse Himalayalar'da yer alır ve Everest'e Güney Col adlı doruk bağlantısı vardir. Lhotse Tibetçede "Güney Zirve" anlamına gelir. Bu dağın en yüksek zirvesi 8,516 metre rakımlıdır ve hemen yanında yüksek rakımlı altzirveler bulunur. Bunlar doğuda 8,414 metre rakımlı "Orta Lhotse"; 8,383 metre rakımlı "Lhotse Shar" ve batı sırtında en büyük zirve olan "Nuptse"'dir. Bu dağ Tibet (Çin) ve Nepal'in Khumbu bölgesi sınırındadır.

<span class="mw-page-title-main">Makalu Dağı</span>

Makalu Dağı dünyanın en yüksek beşinci dağıdır. Makalu Dağı Himalayalar'da Nepal ile Çin sınırı üzerinde yer alır ve Everest'in 19 kilometre güneydoğusundadır. 8,481 m. rakımı ile sekizbinlikler dağlarından biridir. Makalu'nun zirvesi hemen etrafında diğer doruklar olmadan dört-kenarlı bir piramit şeklinde 2,386 m çıkıntı gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Ultra belirgin zirve</span>

Ultra belirgin zirve, 1.500 metre (4.900 ft) veya daha fazla topografik çıkıntıya sahip olan dağ zirveleri için kullanılmaktadır. Dünyada yaklaşık 1.524 adet zirve vardır. Matterhorn ve Eiger gibi bazı zirveler, yüksek dağ geçitleriyle daha yüksek dağlara bağlandıkları ve bu nedenle yeterli topoğrafik öneme sahip olmadıkları için ultra sayılmamaktadır.

Orta Doğu Arama-Kurtarma, Dağcılık ve Doğa Sporları Derneği veya kısa adıyla ORDOS Türkiye'de faaliyet gösteren bir dernektir.

Gülnur Tumbat, Türk akademisyen, dağcı ve ultramaraton koşucusu.

<span class="mw-page-title-main">1996 Everest Dağı felaketi</span>

1996 Everest Dağı felaketi, 10 - 11 Mayıs 1996'da Everest Dağı'nda kar fırtınasına yakalanan 8 dağcı dağdan inerken ölünce gerçekleşti. Bütün sezon boyunca 12 insan Everest Dağı'nın zirvesine tırmanmaya çalışırken öldü. Bu felaket dünya çapında kamuoyu dikkatini çekti ve Everest'e tırmanmanın ticari hale gelmesi konusunda tartışmalara neden oldu.

Esin Handal Arslan, Türk dağcı.

<span class="mw-page-title-main">Azim Gheychisaz</span>

Azim Gheychisaz Azerbaycan asıllı İranlı bir dağ tırmanıcısı ve herhangi bir oksijen desteği olmadan 14 Sekizbinlik'in tamamının zirvesine çıkan ilk İranlıdır. Kazakistan'daki Mermer Duvar zirvesi, 2000 yılındaki ilk profesyonel tırmanışıydı. İran milli dağcılık takımının bir üyesidir. Şu anda yedi zirve dağcılığını zorlu bir şekilde tamamlamaya çalışıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.