İçeriğe atla

Anna Borkowska (rahibe)

Anna Borkowska
Anna Borkowsaka'yı temsilen çizilmiş bir resim.
DoğumJanina Siestrzewitowska
1900
Wilno, Litvanya
Ölüm01 Ocak 1988 (88 yaşında)
Varşova – Polonya
MeslekRahibe
ÖdüllerŞablon:Order

Anna Borkowska (Rahibelik öncesi soyadı Janina Siestrzewitowska) veya Rahibe Bertranda (d. 1900, Wilno, Litvanya - ö 1988, Varşova), Polonyalı bir Dominikan rahibe.

Hayatı[1]

Krakov Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra yakınındaki Kolonia Wileńska'daki manastıra girmiştir.

Yahudileri saklaması[2]

Vilnius (Vilna) 24 Haziran 1941'de Barbarossa Operasyonu'nda Almanlar tarafından ele geçirildi ve ilk iş olarak Yahudilerin infazlarına başlandı. Anne Betranda, ilk olarak Temmuz 1941'de Ponary katliamının başlamasının ardından Yahudileri kurtarmak için çaba harcadı. Başlangıçta Wilno Katolik liderliğinin desteğini almaya çalıştı, ancak Nazi Alman işgal güçlerinin kilise mülkünü yok edeceği ve Yahudilere yardım ettiği tespit edilen Hristiyanları öldüreceği korkusuyla çabalarını reddettiler.[3]

Kendi inisiyatifi ile hareket eden Rahibe Betranda daha sonra yerel bir Siyonist grup olan Hashomer Hatzair'in 17 üyesini aldı ve onları manastırın içinde gizledi. Eylemciler arasında hareketin lideri Abba Kovner, Abraham Sutzkever, Arie Wilner ve Edek Boraks da vardı. Hitler'in Nihai Çözümü'nün hedeflerini gerçekleştiren Kovner, rahibelere tarlalarını çalışmalarında yardımcı oldular, işgal için siyasi bir direniş örgütlemek ve daha sonraki ayaklanma için manifestosunu yazmak üzerinde çalıştılar.[2] Rahibelerinden birkaçı itiraz ettiğinde, Rahibe Bertranda'nın onları manastırdan atmak ve aforoz etmek ile tehdit ettiği bildirildi. Hashomer Hatzair üyelerinden bazıları daha sonra manastır'dan ayrılmaya ve Vilnius'ta yer alan bir yeraltı direniş hareketi olan Fareynikte Partizaner Organizatsye'ye (FPO) Yahudi Gettosuna dönmeye karar verdiler .[3]

Yahudi direnişine yardım etmesi

Kısa süre sonra Rahibe Bertranda manastırdan ayrıldı ve hizmetlerine gönüllü olarak devam etmek için Getto'ya gitti.[2] Bunun yerine, malzeme alımını organize etmesini isteyen Kovner tarafından reddedildi. O ve diğer Dominik rahibeleri, silah ve mühimmatta kaçakçılık yaparak Yahudi direnişine yardım etmeye çalıştılar. Topluluğun diğer rahibeleri arasında Rahibe Bernadeta (Julia Michrowska), Rahibe Cecylia (Maria Roszak), Rahibe Diana (Helena Frackiewicz), Rahibe Imelda (Maria Neugebauer), Rahibe Jordana (Maria Ostrejko), Rahibe Małgorzata (Irena Adamek) ve Rahibe Stefania (Stanisława Bednarska)'da yer almaktaydı. Böylelikle, Vilnius Gettosu'nun yeraltına el bombaları ve diğer silahlar sağlayan ilk kişilerden biri oldular. Ağustos ve Eylül 1943 tarihleri dahilinde getto tasfiye edildi ve 12.000 erkek, kadın ve çocuk Estonya'daki kamplara sürüldü . FPO tarafından 1 Eylül 1943'te düzenlenen ayaklanma bastırıldı. Getto'dan geriye kalanları ise nihai Nazi katliamı takip etti.

Eylül 1943'te Rahibe Bertranda Nazi Alman işgal makamları tarafından tutuklandı ve Kovno yakınlarındaki Perwejniszki'de bir çalışma kampına yollandı (Lehçe: Kowno, şimdi Kaunas, Litvanya yakınlarındaki Pravieniškės).[not 1] Manastır kapatıldı ve rahibe topluluğu dağıtıldı. Savaştan sonra, Rahibe Bertranda yetkililerden bir tazminat istedi ve manastırdan ayrıldı, burada Anna Borkowska adını kabul etti.[1][4]

Tanınması

1984 yılında, Varşova'daki küçük bir dairede tek başına yaşayan Borkowska, Yad Vaşem tarafından Uluslararası Dürüstler unvanını aldı. Borkowska tarafından kurtarılan genç Yahudilerden Abba Kovner, Polonya'daki bir törende kendisine kişisel olarak bir madalya sundu. Yad Vaşem tarafından verilen istatistiklere göre, Borkowska ve Rahibe Cecylia Roszakcan bu manastır topluluğunun onurlandırılan iki üyesi oldular.[5]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ İkinci Dünya Savaşı öncesinde Kaunas'ın önemli bir Yahudi nüfusu vardı. 1897 Rus nüfus sayımına göre Kovno'nun nüfusu (Ковно veya Litvanyalı Kaunas) yüzde 25,8 Rus, yüzde 22,7 Polonyalı ve sadece yüzde 6,6 Litvanyalıydı. Kaynak: Blobaum, Robert (1984).Feliks Dzierzynski and the SDKPIL: A study of the origins of Polish Communism. East European Monographs. s. 42. ISBN:0880330465

Kaynakça

  1. ^ a b "Historia pomocy - Borkowska Anna | Polscy Sprawiedliwi" (Lehçe). Muzeum Historii Żydów Polskich. 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2017. 
  2. ^ a b c "Anna Borkowska, Poland". The Righteous among the Nations. Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority. 2012. 17 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. ...only in 1984 was contact with her reestablished. By that time she was 84 years old. 
  3. ^ a b The Jewish People's Almanac. Garden City, New York: Doubleday & Company. 1981. ss. 465-66. ISBN 0385156529. 
  4. ^ The Fall of a Sparrow. Stanford University Press. 2010. s. 51. ISBN 0804762481. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 
  5. ^ "Righteous Among the Nations: Poland" (PDF file, direct download 1.16 MB). Names and Numbers per Country & Ethnic Origin, as of 1 January 2012. The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority. 2012. s. 8. 17 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Litvanya</span> Kuzeydoğu Avrupada yer alan Baltık ülkesi

Litvanya, resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki Baltık bölgesinde yer alan bir ülkedir. Baltık Devletlerinden biri olup Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alır. Kuzeyde Letonya, doğu ve güneyde Belarus, güneyde Polonya ve güneybatıda Rusya ile sınırı vardır. Batıda ise İsveç ile deniz sınırı bulunur. Litvanya, 65.300 km²'lik bir alanı kaplar ve 2,86 milyon nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda en büyük şehri de olan Vilnius'tur. Diğer büyük şehirler sırasıyla Kaunas, Klaipėda, Šiauliai ve Panevėžys'dir. Litvanlar, etnolinguistik olarak Balt halklarının bir parçasıdır ve Hint-Avrupa dil ailesinin Baltik kolunda hayatta kalan birkaç dilden biri olan Litvanca dilini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs</span> Orta Doğuda yer alan bir şehir

Kudüs veya Yeruşalim, Orta Doğu'nun Kenan bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasındaki Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş eski bir şehirdir. Üç büyük İbrahimî din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için kutsal sayılan bir şehirdir. İsrail, başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. Aynı şekilde Filistin de tıpkı İsrail gibi kendi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Günümüzde İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul eder fakat Uluslararası alanda bu kararlar tanınmamaktadır. Çoğu ülke İsrail'deki diplomatik misyonlarını ve Büyükelçiliklerini Tel Aviv'de bulundururken, Filistin'deki diplomatik misyonlar ve Büyükelçilikler ise Ramallah, Gazze Şehri, Kahire ve Şam gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Rasputin</span> Rus mistik

Grigori Rasputin, son Rus İmparatoru II. Nikolay'ın ailesiyle samimiyet kurarak geç dönem Rus İmparatorluğu'nda hatırı sayılır nüfuz kazanan ve kendini kutsal bir adam olarak gören bir Rus mistikti.

<span class="mw-page-title-main">Oskar Schindler</span> Holokost sırasında 1200 Yahudiyi ölümden kurtaran NSAİP üyesi Alman sanayici

Oskar Schindler SUO, Holokost sırasında işgal altındaki Polonya'daki 1200 Yahudi'yi, Bohemya ve Moravya Protektorası'ndaki emaye ve mühimmat fabrikalarında istihdam ederek yaşamlarını kurtarmış Nazi Partisi üyesi bir Alman sanayiciydi. Bu davranışından ötürü 1993'te Yad Vaşem'de, İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Eriha</span> Bir yerleşim yeri

Eriha Filistin Ulusal Yönetimi'nin Batı Şeria bölümünde Ürdün Nehri yanında yer alan bir yerleşim yeridir. Eriha valiliği'nin merkezidir ve Fetih partisi tarafından yönetilir. 2007 yılı itibarıyla 18,346 nüfusa sahiptir. 1517-1918 yılları arasında Osmanlı hakimiyeti altında olan şehir, 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün tarafından işgal edildi ve 1967'den itibaren İsrail işgali altında tutuldu; 1994 yılında idari kontrol Filistin Yönetimi'ne verildi. Dünyanın en eski yerleşim bölgelerinden biri olduğuna inanılmaktadır ve dünyanın bilinen en eski koruyucu duvarına sahip şehridir. Şehrin, dünyanın en eski taş kulesine sahip olduğu da düşünüldü, ancak Tel Karamel, Suriye'deki kazılarda daha eski taş kuleler keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi tarihi</span> Geçmiş

Yahudi tarihi, Yahudi halkının, inancının ve kültürünün tarihidir. Yahudi tarihi yaklaşık altı bin yıllık bir süreyi ve yüzlerce farklı topluluğu kapsadığından, burada ancak genel bir şekilde ele alınabilmektedir. Aşağıda sıralanan ana maddelerde ve bu maddede belirtilen her ülkedeki Yahudi topluluklarının ayrı tarihlerine ek bilgiye ulaşılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Albert Göring</span>

Albert Günther Göring, Alman iş insanı ve Reichsmarschall Hermann Göring'in kardeşidir. Savaş sırasında muhaliflere ve Yahudilere yardım etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Dürüstler</span> Holokosta maruz kalan yahudilere yardım eden gayri-yahudi kişilere verilen onursal sıfat

Uluslararası Dürüstler, İsrail Devleti'nin Naziler tarafından Holokost'a maruz kalan Yahudileri kurtarmak için hayatını riske atan gayri-Yahudilere verdiği onursal sıfattır. Terim, Nuh’un evrensel kanunlarına itaat eden Yahudi olmayan insanları anlatan “dürüst Yahudi olmayan” kavramından gelir.

Theodote, VI. Konstantinos'un imparatoriçe eşi. Konstantinopolis'in ayrıcalıklı bir ailesinin üyesidir, erkek kardeşinin bir hypatos olduğu belirtilir. Annesi Anna'nın, Theoktiste isminde bir kızkardeşi, Plato isminde erkek kardeşi vardır. Teyzesi Theoktiste, Thedoros o Studitis'in annesidir. Bu nedenle onunla birinci derece kuzendir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İskoçyası'nda kadınlar</span>

Orta Çağ İskoçyası'ndaki Kadınlar, 5. yüzyılda Kuzey Britanya'dan ayrılan Romalılar ile 16. yüzyılın başlarındaki Rönesans ve Reform hareketlerine kadar olan süreçte kadınların yaşamlarının ve toplumsal konumlarının tüm yönlerini yansıtır. Orta Çağ İskoçyası ataerkil bir toplumdu fakat ataerkilliğin pratikte tam olarak nasıl uygulandığını ayırt etmek zordur. Biyografileri hala günümüze kadar ulaşan kadınların büyük çoğunluğu İskoçya kraliyet ailesi üyesiydi. Bunlardan bazıları tarihteki önemli kişiler arasında yerini almıştır. Bu dönemde hüküm süren yalnızca tek bir İskoç Kraliçe vardı, taç giymemiş ve kısa bir hayat sürmüş olan Norveçli Prenses Margaret (1286-1290).

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Mahallesi</span> İsrail Devletinde yerleşim birimi

Ermeni Mahallesi, Kudüs'ün duvarlarla çevrili Eski Şehir'in dört mahallesinden biridir. Eski Şehir'in güneybatı kısmında yer almakta ve Sion Kapısı ile Yafa Kapısı'yla mahalleye girilebilmektedir. Eski Şehir'in toplamda %14'ünü kaplayarak 0.126 km² alana sahiptir. 2007 yılına göre 2 bin 424 nüfusa sahiptir. Her iki kriterde de Yahudi Mahallesi ile karşılaştırılabilir. Ermeni Mahallesi, Hristiyan Mahallesi'nden Davud Sokağı ve Yahudi Mahallesi'nden Habad Sokağı ile ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası'nın Litvanya'yı işgali</span>

Litvanya'nın Nazi Almanyası tarafından işgali, 22 Haziran 1941'de Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgalinden, 28 Ocak 1945'te Memel Savaşı'nın sonuna kadar sürdü. İlk başta Almanlar, Alman gelişinden önce Litvanya'yı işgal eden baskıcı Sovyet rejiminden kurtarıcılar olarak karşılandı. Bağımsızlığı yeniden kurma veya bir miktar özerklik kazanma umuduyla Litvanyalılar Geçici Hükümetlerini örgütlediler. Bir süre sonra ise Litvanyalıların Almanlara karşı tutumları pasif direnişe dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Antanas Poška</span>

Antanas Paškevičius - Poška, Litvanyalı bir gezgin ve antropologun yanı sıra Litvanya'daki Esperanto hareketinin aktif bir üyesiydi. En çok 1929-36 yıllarında Hindistan'a yaptığı yolculukla tanınır. Hindistan'da Sanskrit eğitimi aldı ve Bombay Üniversitesi'nden antropoloji dalında lisans derecesi aldı ardından Shina dilini konuşan insanlar üzerine Kalküta Üniversitesi'nde doktora tezini yazdı, ancak savunamadı. Hindistan'ın entelektüel seçkinleriyle etkileşime girdi ve antropolojik keşiflere katıldı. Rabindranath Tagore ile bir araya geldi ve bazı eserlerini Litvancaya çevirdi. Poška 1936'da Litvanya'ya döndü ve gazeteci olarak çalışmaya başladı. Litvanya'daki Holokost sırasında üç Litvanyalı Yahudi'yi sakladığı için Uluslararası Dürüstler arasında yer aldı. 1945'te Sovyetler Birliği'nde, Gulag'da hapsedildi. Litvanya'ya dönemeyen Poška daha sonra Orta Asya'daki çeşitli müzelerde çalıştı. 1959'da Litvanya'ya dönmesine izin verildi. Litvanya'da öğretim görevlisi ve gazeteci olarak çalıştı ayrıca antropolojik çalışmalarına devam etti, ancak siyasi bir mahkûm olarak geçmişi daha belirgin bir pozisyon almasını engelledi. 60 yaşına geldiğinde 75 ülkeyi ve 120 ülkeyi ziyaret etmişti. Poška, Litvanyalı ve yabancı basına makalelere katkıda bulunan üretken bir yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Bronislovas Paukštys</span>

Bronislovas "Bronius" Paukštys, Litvanya'daki Holokost'tan yaklaşık 120 Yahudi çocuk ve 25 Yahudi yetişkini kurtarmış Litvanyalı bir Katolik rahipti. 1977'de kurtardığı Yahudiler sebebiyle Uluslararası Dürüstler ödülü aldı.

Josef Glazman, Vilna Gettosunda Litvanyalı bir Yahudi direniş grubunun lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi ve Nazi Almanyası</span>

Papalar XI. Pius (1922-1939) ve XII. Pius (1939-1958) Nazi Almanyası'nın yükselişi ve çöküşü sırasında Katolik Kilisesi'ne liderlik ettiler. 1930'larda Almanların yaklaşık üçte biri, genellikle güney Almanya'da Katolikti; Protestanlar kuzeye hakimdi. Almanya'daki Katolik Kilisesi Nazi Partisi'ne karşı çıkmıştı ve 1933 seçimlerinde Nazi Partisi'ne oy veren Katoliklerin oranı ulusal ortalamadan daha düşüktü. Bununla birlikte, Katolik eğilimli Merkez Parti, Adolf Hitler'e Şansölye olarak Almanya'daki siyasi muhalifleri bastırmak için ek yerel yetkiler veren Yetki Kanunu'nu destekledi. Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg 2 Ağustos 1934'teki ölümüne kadar Başkomutan ve uluslararası anlaşmaların müzakeresinden sorumlu olarak görevine devam etti.

Hans von Dohnanyi, Alman hukukçu Abwehr'deki konumunu Yahudilerin Almanya'dan kaçmasına yardım etmek için kullandı, Nazi rejimine karşı Alman direnişinde çalıştı ve başarısız olan 20 Temmuz Komplosu'nun ardından, Hitler'e suikast düzenlemeye yönelik komplonun "ruhani lideri" olmakla suçlandı ve 1945'te SS tarafından idam edildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.