Ankara Han
Mimarı Giulio Mongeri olan yapı 1912 yılında Bankalar Caddesi’nde inşa edilmiştir. İnşa edildikten sonra ilk defa bir sigorta şirketi olarak kullanılan binada günümüze kadar Türkiye Milli Sigorta ve Anadolu Sigorta gibi sigorta şirketleri tarafından kullanılmıştır. Milli Reasürans tarafından satın alınmasıyla beraber katları ayrı ayrı satılmıştır. Günümüzde çeşitli hukuk büroları, sigorta acenteleri ve nakliye şirketleri tarafından kullanılmaktadır.
Tarihçesi
Yapı ilk inşa edildiğinde Osmanlı levanten ailelerinden Lorando ailesinin adıyla anılmıştır ve Lorando ailesi uzun yıllar burada banka ve sigorta faaliyetleri göstermiştir.[1]
Türkiye Milli Sigorta binayı 1930’lu yıllarda satın alıp idari merkezi olarak kullanınca Türkiye Milli Han adını almıştır. 1940’lı yıllarda Anadolu Sigorta’nın faaliyet gösterdiği yapı daha sonra Milli Reasürans tarafından satın alınarak adı Ankara Han’a dönüştürülmüştür.[2]
Mimarisi
Yapı düzgün kesme taş ile kâgir(yığma) sistem olarak inşa edilmiştir. Yapı, araziye uygun şekilde kuzey-güney yönlü yamuk dikdörtgen bir kitle üzerine inşa edilmiştir. İlk inşa edildiğinde 5 katlı olan yapıya sonradan 2 kat daha ilave edilmiştir. Zemin kat batı duvarın orta kısmına denk gelecek şekilde kareye yakın dikdörtgen bir alana yerleştirilen asansör ve merdiven boşluğu bölümü ile, bunun kuzeyine doğru doğu-batı yönlü yerleştirilmiş tuvaletler bölümünün çevresini “U” biçiminde saran ve depo amaçlı olarak kullanılan geniş mekandan oluşmaktadır.[2] Yapının kuzey ve güney cephesi farklılık gösterir; Bankalar Caddesi’ne bakan güney cephe gösterişli bir tarza sahipken, kuzey cephe tekrar eden dikdörtgen formlu pencereleri ile sade bir görünüm sergilemektedir. Mimari stil olarak özellikle Art Nouveau etkileri görülen binada döneminin akımı olan yerli mimari rönesans akımından da izler görülür. Zemin kat iki açıklıkla dışarıya açılır ve bu açıklıklardan soldaki kemerli olanı, giriş sahanlığına oradan da merdiven ve asansörle üst katlardaki bürolara ulaşımı sağlar. Sağdaki açıklık yüksek ve ikili geniş kapılardan tasarlanmıştır çünkü zemin katta depo olarak kullanılan mekanlara buradan girilir. Zemin kattaki giriş açıklıklarının kemer köşelerinde yer alan, iki karenin birbiri içine geçmeli düzende yerleştirilmesiyle oluşturulmuş sekiz kollu yıldız ve bu yıldız ortasındaki kabara motifi Türk mimarisinin motiflerinin Birinci Ulusal Mimarlık Akımı döneminde kullanılan şekline işaret etmektedir.[3]
Zemin kat, konsollarla taşınan düz ve yataylamasına ileri taşan bir saçakla son bulur. Zemin kattan sonraki katlarda stalaktik başlıklı ve kare kesitli plasterler bulunur; bunlar her katta kesintisiz devam eder. Üst katlarda pencerelerin alt kısımları balkona benzer şekilde hafif çıkıntı yapar. Bu çıkıntıların yüzeyleri palmet ve rumi motiflerinin temelini oluşturduğu bitkisel motifler ile dekore edilmiştir. Bu kompozisyonlar plasterlerin kaidelerinde de bulunur. Palmet ve rumi motiflerin yer aldığı kompozisyonlar kemer köşeliklerindeki üçgen boşluklarda da yer alır.[4][5]
Kaynakça
- ^ "Bankalar Street". nomadicniko.com. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Karaköy'de Batı Üslubunda Yaptırılmış Sivil Mimari Örnekleri". Doktora Tezi. Ali Murat Aktemur. s. 155. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Karaköy'de Batı Üslubunda Yaptırılmış Sivil Mimari Örnekleri". Doktora Tezi. Ali Murat Aktemur. s. 156. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2020.
- ^ "Kamando Ailesi ve Voyvoda Caddesi". Kamilpark Blogspot. 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
