İçeriğe atla

Ankara Fetvası

Ankara Fetvası (Anadolu Fetvası, Börekçizade Mehmet Rifat Efendi Fetvası) Hürriyet ve İtilaf Fırkası ve Sadrazam Damat Ferit Paşa'nın etkisiyle yayımlanan, Mustafa Sabri Efendi'nin kaleme aldığı ve Şeyhülislam Dürrizade Abdullah Beyefendi tarafından ilan edilen Kuvâ-yi Milliyecilerin öldürülmelerinin günah sayılmayıp dînen caiz ve vazife sayıldığını duyuran fetvasına karşı Ankara Müftüsü Mehmet Rifat Efendi tarafından yazılıp 153 müftü tarafından imzalanarak ilan edilen fetvadır.[1]

Bu fetva, 19 Nisan 1920 ve 22 Nisan 1922 tarihlerinde dönemin Millî Mücadele yanlısı Açıksöz, İrâde-i Milliye (1922 sonrası Hâkimiyet-i Milliye) ve Öğüt gibi gazetelerinde yayımlanmıştır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Anadolu İhtilâli, Sabahattin Selek, s. 80-3.
  2. ^ Ankara Müftüsü Mehmet Rifat Efendi, Tarih Portalı[]

İlgili Araştırma Makaleleri

Müftü Ahmed Hulûsî Efendi, Türk Millî Mücadelesi'ne önemli katkıları olmuş olan bir Türk din adamıdır. İzmir, Yunan işgali altında iken Denizli’de 15 Mayıs 1919’da bir miting düzenlemiş ve “İşgal edilen memleket halkının silaha sarılması dinî bir görevdir” diye haykırıp, halkı ayaklandıran ilk kişi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ebussuud Efendi</span> Osmanlı şeyhülislamı ve hukukçusu (1490–1574)

Muhammed Ebussuud Efendi veya Hoca Çelebi, Osmanlı şeyhülislamı. Ailesi İskilip civarındaki İmâdlı olduğu için "İmadi" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Heyet-i Temsiliye</span> Türk Kurtuluş Savaşı’nın, TBMM öncesi yürütme organı

Heyet-i Temsiliye, Mondros Mütarekesi’nden sonra Anadolu topraklarının İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi üzerine başlayan ulusal direniş sırasında, ulusal bir meclisin (TBMM) kuruluşuna dek Millî Mücadelenin yürütme organı olarak görev yapmış kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Rifat Börekçi</span> Türk müftü, müderris ve siyasetçi

Mehmet Rifat Börekçi, Türk din adamı ve siyasetçi, 1. Diyanet İşleri Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Hulusi Akyol</span>

Mehmet Hulusi Akyol, Yozgat Müftüsü iken Milli Mücadele'ye katılmış ve TBMM 1. Dönem'in başlangıcında Yozgat milletvekilliği yapmış din adamı ve siyasetçidir. Gazeteci yazar Taha Akyol'un büyük amcasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Sabri Aytaç</span>

Abdullah Sabri Efendi, Türk müderris ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'nda Zonguldak yöresinde önemli hizmetler vermiş, TBMM 1. Dönem Milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hüsnü Özdamar</span>

Hüseyin Hüsnü Özdamar, Kurtuluş Savaşı'nın Batı Cephesi'nde yararlılıklar göstermiş, TBMM'de 7 dönem Isparta milletvekilliği yapmış bir din ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şeyhülislam</span> Dini konularda yetkili devlet memuru

Şeyhülislam ya da Şeyh'ül-İslam, dini konularda en yüksek derecede bilgi ve yetkiye sahip olan kimse.

<span class="mw-page-title-main">Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi</span>

Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış, Osmanlı din ve siyaset adamı.

Dürrizade Abdullah Beyefendi, 1920 yılında İstanbul İngilizlerin işgali altındayken Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Sabri Efendi</span> Osmanlı müderris, şeyhülislam

Mustafa Sabri Efendi, Osmanlı müderris, Meclis-i Mebusan mebusu, şeyhülislam.

Abdullah Vassaf Efendi Osmanlı şeyhülislamı, divan şairi, ilim adamı ve hattat.

Cafer Mustafa Sunullah Efendi ; Türk, Osmanlı devlet adamı, şair, müderris, kadı, kazasker ve şeyhülislam.

Haydarizade İbrahim Efendi, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 2 kez şeyhülislamlık yapmış, işgal altındaki İstanbul'dan ayrılarak Milli Mücadele'ye katılmış bir Osmanlı din adamıdır. Yeşilay Derneğinin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Maliye Nezâreti</span>

Maliye Nâzırlığı veya Maliye Nezâreti, son dönem Osmanlı hükûmetlerinde maliye işlerinden sorumlu olan nâzırlıktır.

Seyyid Taha Efendi, mantık, fıkıh, kelâm, edebiyat ve astronomi bilgini.

Kara Halil Efendi (1804-1880) II. Abdülhamid döneminde Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı olarak görev yapmış bir din adamıydı.

Bostanzade Mehmed Efendi 1589- 1592 ve 1593- 1598 tarihleri arasında iki kez Osmanlı Devleti şeyhlülislamlığı yapmış devlet adamıdır. Çeşitli illerde Müderris, Kadı, Kazaskerlik yapmıştır. Baki ile Şeyhülislam olabilmek için rekabet etmiştir. 1589- 1592 ve 1593- 1598 yıllarında iki kez şeyhlülislam olmuştur. Kamuoyunda nazım(şiir) ile verdiği fetvalarla bilinir. Özellikle kahve hakkındaki fetvası tanınır. 16. yüzyılda Osmanlı toplumunda tanınan kahve toplum hayatında itibarlı bir yer almıştır. Bostanzade Mehmet Efendi bilinen bir sureti, bugün Londra- British Museum'da bulunan bu manzum fetvasında kahve içmenin haram olmadığını, üstelik kahvenin bazı faydaları olduğunu söyler.

Evvelâ balgamı izale ider
Eridip mahveder komaz asla
Gasyan ile kayye manidir
Nef'i var ağza dahi, der hükema.

Ali Haydar Arsebük (1853-1935), Son devir Osmanlı hukukçusu ve Mecelle şârihi.

Ahmet İzzet Çalgüner, Milli Mücadele Dönemi'nde etkin rol oynamış Türk din adamı ve Çal Müftüsü. 40 yılı aşkın süre Çal Müftülüğü görevinde bulunmuş, Milli Mücadele'deki katkıları nedeniyle İstiklal Madalyası almıştır.