İçeriğe atla

Ankara Demokratik Yüksek Öğrenim Derneği

Ankara Demokratik Yüksek Öğrenim Derneği
KısaltmaADYÖD
Kuruluş1975
TürDernek
MerkezAnkara
Üyeler • Abdullah Öcalan
 • Cemil Bayık
 • Duran Kalkan
 • Haki Karer
 • Hayri Durmuş
 • Kemal Pir
 • Mazlum Doğan
 • Mustafa Karasu
 • Rıza Altun
Genel sekreterAbdullah Öcalan

Ankara Demokratik Yüksek Öğrenim Derneği (ADYÖD), PKK lideri Abdullah Öcalan ile bir grup marksist öğrenci tarafından 1975'te kurulan öğrenci derneği.[1]

Hakkında

Dernek, Abdullah Öcalan ile birlikte şu an KCK Yürütme Kurulunda bulunan ve PKK'nın kurucu isimlerinden olan Cemil Bayık, Duran Kalkan, Rıza Altun, Mustafa Karasu ve PKK'nın hayatını kaybeden kurucu üyelerinden Kemal Pir, Mazlum Doğan, Haki Karer, Hayri Durmuş gibi isimlerden oluşan bir grup üniversite öğrencisi tarafından 1975 tarihinde kurulmuştur.[2] Ankara Üniversitesi başta olmak üzere birçok yüksekokul ve üniversiteden öğrencinin üye olduğu ADYÖD, 12 Mart Muhtırası'ndan sonra üniversite bünyesinde oluşturulan ilk demokratik örgütlenme özelliği taşımaktaydı. Genel sekreterliğini Öcalan'ın yaptığı dernekte çeşitli politik tartışmalar yürütülmüş, bu tartışmalar sonucunda "Kürdistan sömürgedir" tezi ağır basmış ve bu politik temel üzerinde PKK'nın ilk kuruluş çalışmaları başlamıştır. Bu dönemde bu grup "Apocular" olarak bilinmekteydi.[3][4]

Dernek daha sonra dönemin Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından "Bölücülük" yaptığı gerekçesiyle kapatılmıştır. Yaklaşık 40 yıl sonra Şubat 2013 ve Kasım 2014 tarihinde tekrar kurulmaya çalışıldıysa da aynı nedenlerle tekrar kapatılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Eager, Paige Whaley. From freedom fighters to terrorists: women and political violence. Ashgate Publishing, Ltd., 2008. ss. sayfa 174. ISBN 9780754672258
  2. ^ Casier, Marlies; Jongerden, Joost. Nationalisms and Politics in Turkey: Political Islam, Kemalism and the Kurdish Issue 9 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISBN 0415583454
  3. ^ 40 yıllık ısrarın adı: ADYÖD
  4. ^ Mango, Andrew, Turkey and the War on Terror: For Forty Years We Fought Alone 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISBN 0415350026

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">PKK</span> Kürt milliyetçisi ayrılıkçı silahlı örgüt

PKK veya tam adı ile Partiya Karkerên Kurdistanê, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Irak'ın kuzeyi, Suriye'nin kuzeydoğusu ve İran'ın kuzeybatısını kapsayan bölgede öz yönetim kurmayı amaçlayan ve bu amaçla söz konusu topraklara sahip olabilmek için askerî hedeflere, köy korucularına ve sivillere karşı saldırılar düzenleyen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt. Abdullah Öcalan yakalandıktan sonra; KADEK ve Kongra-Gel isimlerini de kullanmıştır. 1978 yılında, Lice'nin Fis köyünde Abdullah Öcalan ve kendisini destekleyen 21 kişi tarafından kurulan PKK'nın ideolojisi, 2005 yılına kadar Marksizm-Leninizm, ardından demokratik konfederalizm üzerine kurulu olmuştur.

Akıncılar Derneği, Türkiye'de özellikle 1970'lerden 1980 Darbesi'ne kadar etkin olan İslamcı, aşırı sağcı bir paramiliter örgüttür. Millî Selamet Partisi'nin gençlik örgütü biçiminde etkinliğini sürdürmüştür. İlk olarak Ankara Devlet Mimarlık ve Mühendislik Akademili bir grup öğrenci tarafından Tevfik Rıza Çavuşoğlu'nun başkanlığında 12 Aralık 1975'te kurulmuştur. Ankara'da yalnızca bir okulun dernek çalışması şeklinde kurulan Akıncılar, aynı dönemde Adana ve Kasımpaşa'da kurulan derneklerle de aynı ismi taşımaktaydı. Daha sonra Ankara'da bulunan Akıncılar Derneği'nin etkinliğiyle birlikte Adana ve Kasımpaşa Akıncıları da Ankara'ya -genel merkeze- bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Öcalan</span> PKKnın kurucu lideri (1978–1999)

Abdullah Öcalan veya zaman zaman kullanılan kısa adıyla Apo, yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt PKK'nın kurucu lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Kesire Yıldırım</span>

Kesire Yıldırım, PKK üyesi, örgütün kurucusu ve lideri Abdullah Öcalan'ın 1978'de evlendiği eşi. 10 yıl süren beraberlik, Yıldırım'ın 1988'de Öcalan'la yollarını ayırarak onu "diktatör" olmakla suçlamasıyla noktalandı. Çiftin resmî olarak boşanmadığı iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Toplum Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (2005–2009)

Demokratik Toplum Partisi (DTP), 9 Kasım 2005 tarihinde kurulmuş ve 11 Aralık 2009 tarihinde Anayasa Mahkemesi kararı ile kapatılmış olan siyasi parti. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil yapraklı kırmızı güldür. Demokratik Toplum Partisi, Demokratik Toplum Hareketi'nin partileşmesi sonucunda kurulmuştur. Partinin kurucuları arasında Demokrasi Partisi eski milletvekillerinden Leyla Zana ve Orhan Doğan ile Cumhuriyet Halk Partisi eski milletvekillerinden Ahmet Türk bulunmaktaydı.

Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (TDGF) ya da daha yaygın ismiyle DEV-GENÇ, 1965'in sonlarında kurulan Fikir Kulüpleri Federasyonu içerisinde yer alan öğrenciler tarafından dönemin özgünlüğünde kimi fikirsel ve mücadele pratiğine dair ayrılıklar üzerine kurulan, üniversiteli sosyalist gençlik örgütlenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Murray Bookchin</span> Amerikalı filozof

Murray Bookchin, Amerikalı sosyal teorisyen, yazar, tarihçi ve siyaset felsefecisi. Çevre hareketinin öncülerinden olan Bookchin, özgürlükçü sosyalizm, anarşizm ve ekoloji düşüncelerine bağlı kalarak şehir planlaması ve teorisyeni olduğu sosyal ekoloji ideolojisi gibi konular üzerine çalışmalar yapmış, anarşist gelenek ile çağdaş ekolojik bilincin sentezini kurması ile dikkatleri üzerine çekmiştir. Bookchin; siyaset, felsefe, tarih ve kentsel sorunlar üzerine iki düzine kitabın yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pervin Buldan</span> Türk siyasetçi

Pervin Buldan, Türk siyasetçidir. Halkların Demokratik Partisi eş genel başkanıydı. TBMM'de 23., 24. dönem Iğdır; 25, 26 ve 27. dönem İstanbul milletvekilidir. Iğdır'ın ilk kadın milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-PKK çatışması</span> PKK ve TSK arasında 1984ten beri süren savaş

Türkiye-PKK çatışması, PKK ve Türk Silahlı Kuvvetleri arasında örgütün 1978'de yılında kurulması ile beraber başlayan ve hâlen devam eden çatışmaları kapsamaktadır. 1984 yılına kadar küçük ölçekli silahlı çatışmalar yaşanmışsa da Türk güvenlik güçleri ve PKK mensupları arasındaki topyekün silahlı mücadele 1984 yılında PKK'nın gerçekleştirdiği Eruh ve Şemdinli saldırıları ile başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Pir</span> PKK kurucu militanı

Kemal Pir, Türk asıllı PKK kurucu militanı. PKK'nın ilk kadrolarındandır ve iki defa cezaevinden firar etmiştir. Lakabı "Laz Kemal" idi.

Cemil Bayık veya kod adı ile Cuma, PKK'nın yaşayan beş kurucusundan biridir. Murat Karayılan ve Bahoz Erdal'la birlikte PKK'nın yönetim kurulunu oluşturmaktadır. Ayrıca 12 kişilik KCK yürütme konseyinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Halkların Demokratik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Halkların Demokratik Partisi, 15 Ekim 2012 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "HDP" şeklindedir. Simgesi gövde bölümü iki adet elden oluşan ağaç tasviridir. Eş genel başkanları Cahit Kırkkazak ve Sultan Özcan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik konfederalizm</span> ideoloji ve hükûmet yapısı

Kürt komünalizmi veya Apoculuk olarak da bilinen demokratik konfederalizm, PKK lideri Abdullah Öcalan tarafından teorize edilen, özerklik, doğrudan demokrasi, siyasi ekoloji, feminizm, çok kültürlülük, öz savunma, öz yönetim ve kooperatif ekonomisi unsurlarına dayanan konfederasyon özelliklerine sahip bir demokratik öz örgütlenme sistemine ilişkin siyasi bir kavramdır. Toplumsal ekoloji, özgürlükçü belediyecilik, Orta Doğu tarihi ve genel devlet teorisinden etkilenen Öcalan, bu konsepti Kürt ulusal özlemlerinin yanı sıra sınıflı topluma kök salmış bölge ülkelerindeki diğer temel sorunlara siyasi bir çözüm ve dünyanın dört bir yanındaki halklar için özgürlük ve demokratikleşmeye giden bir yol olarak sunmaktadır.

<i>Bir Halkı Savunmak</i>

Bir Halkı Savunmak, PKK lideri Abdullah Öcalan tarafından yazılan ve ilk kez 2004 yılında basılan kitap. Aynı zamanda Öcalan'ın yakalanmasından sonra mahkemeye verdiği savunma metni olarak da bilinmektedir.

<i>Serhildan</i>

Serhildan, Kürt siyasi hareketi kapsamında 1990'dan beri Türkiye'de meydana gelen Kürt siyasi isyanlarını tanımlayan politik terim.

Jineoloji, kadın bilimi olarak da anılan, PKK lideri Abdullah Öcalan'ın teorize ettiği feminizm ve cinsiyet eşitliğini içeren doktrin. Kürtçe kadın anlamına gelen "jin" kelimesinden türetilen jineoloji 'kadın bilimi' olarak tarif edilir. Çeşitli kaynaklarda "Kürt feminizmi" olarak anılır. Öcalan, bölgesel toplumlarda yaşayan kadınları baskı altına alan namus temelli din ve kabile kuralları temelinde “kadınların özgür olmadığı sürece bir ülkenin özgür olamayacağını” ve "kadın özgürlüğünün toplumdaki özgürlük düzeyini belirlediğini" ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">LİSE-DER</span>

Tüm Liseliler Kültür ve Dayanışma Derneği ya da kısaca LİSE-DER Derneği, Ankara'da orta öğrenim gençliğinin devrimci ve demokratik tapellerini örgütlemek üzere kuruldu. Devrimci Yol örgütlenmesi Üniversite öğrencileri arasında yaygınlaştığında lise öğrencileri için ayrı bir yapının oluşması ihtiyacı ortaya çıkmıştı.

Öcalan Davası; Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı 1984'ten beri isyan eden ve Avrupa Birliği, NATO, ABD ile Türkiye gibi çeşitli devlet ve kuruluşlar tarafından bir terör örgütü olarak kabul edilen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt PKK'nın kurucu Abdullah Öcalan'ın, "silahlı terör örgütü kurmak ve yönetmek" suçuyla Ankara 2 No'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından idama mahkûm edilmesiyle sonuçlanan yargı sürecidir.

Devrimci Doğu Kültür Ocakları, Türkiye'de ağırlıklı olarak Kürt öğrencilerin oluşturduğu bir dernekti. 1969 yılında kuruldu ve 1971 Muhtırası'ndan sonra kapatıldı.

Haki Karer Türk asıllı solcu aktivist. PKK için merkezi bir figür olan Karer, Abdullah Öcalan'ın yakın arkadaşlarından birisiydi.