Ankara (viski)

Ankara Viskisi
Kuruluş	1963
Kurucu	TEKEL
Feshedilme	2011
Genel merkezi	Atatürk Orman Çiftliği, Yenimahalle, Ankara, Türkiye
Sahibi	TEKEL (1963-2004); Mey (2004-2011); Diageo (2011)
	Dipnotlar / referanslar; Türkiye'nin ilk ve tek yerli viskisi.

Ankara Viskisi; geçmişte Türkiye'de üretilen ilk ve tek viskidir.

Tarihçe

1960'lı yıllarda dışa kapalı ve kendi kendine yeten bir ekonomi modelinin benimsendiği Türkiye'de, hem yerli malı üretimi desteklemek hem de özellikle alkollü içeceklerin ithalatı sonucunda ülke dışına döviz çıkmasını önlemek amacıyla yerli bir viski üretilmesi kararlaştırıldı. Bu bağlamda, 1963 yılında dönemin hükûmeti tarafından Ankara Üniversitesi'nde görev yapmakta olan Prof. Dr. Turgut Yazıcıoğlu'na verilen özel bir teşvikle^[1] TEKEL'in Ankara'daki bira fabrikasının içinde viski üretimi yapılmak üzere küçük bir birim oluşturuldu. Ülke genelinde bir ilk niteliği taşıyan bu tesisin üretim hacmi ise yılda 200.000 litre olarak belirlendi.^[2] Böylelikle ilk Türk viskisinin imalat ve markalaştırma süreci resmi olarak başladı.

TEKEL bünyesindeki üretimi 2000'li yılların ortalarına dek sürse de; 1980'lerden itibaren izlenen iktisadi politikalar doğrultusunda açık ekonomiye geçiş yapılan Türkiye'de ithal alkollü içkilerin satışının serbest bırakılması, pek çok yabancı viski markasının pazara giriş yaptığı böylesi bir rekabet ortamında Ankara Viskisi'nin popülerliğinin günden güne azalmaya başlamasına sebep oldu. Her ne kadar içkinin satış politikasına ve tanıtımına dair birtakım değişiklikler yapılıp iç piyasadaki konumu korunmaya çalışıldıysa da bu girişimlerden olumlu bir sonuç alınamadığı için 2004 yılında Ankara Viskisi'nin üretim hakları Mey İçki'ye devredildi. Yaklaşık on yıl süreyle bu şekilde üretime devam edildiyse de dünyaca ünlü alkol üreticisi Diageo 2011'de markayı satın aldı. Tamamıyla yabancı yatırımcının eline geçtikten kısa bir süre sonraysa Ankara Viskisi'nin üretimine son verildi.^[2]

Üretim teknikleri ve özellikleri

Üretim süreci boyunca Ankara Viskisi'nin ana maddesi olarak tahıl ve pirinç kullanılmıştır. Teknik konularda İskoç ve Amerikan usulleri benimsenmiş; üretilen viskinin olgunlaşması için meşe fıçılar tercih edilmiştir. Olgunlaşma süresi ise 5 yıl olarak belirlenmiştir. 50 yılı aşkın bir süre boyunca piyasaya sürülen Ankara Viskisi'nin çeşitli boyut ve tiplerde şişesi bulunmaktadır fakat aroma ve tat bakımından birbirlerinden farklılık gösterip göstermedikleri net olarak bilinmemektedir. Ayrıca; üretimi durduktan sonra imalatta kullanılan Antep yapımı ve İskoç tipi bakır imbikler yabancı bir şirket tarafından satın alınıp Amerika'ya, fıçılar ise Fransa'ya gönderilmiştir.^[3]

Şişe tasarımı ve amblem konusunda sıkça değişikliğe uğrayan Ankara Viskisi; yıllar içinde farklı dönemlerde Hitit Güneş Kursu'nu, Türklerin ulusal sembolü olarak kabul edilen Bozkurt motifini ve şehrin yerli kedi ırkı olup dünyaca tanınan Ankara kedisini marka logosu olarak kullanmıştır. Alkol oranı %43 olan viski genellikle 70 cl olarak üretilmiştir. Türk viski uzmanı Bozkurt Karasu'nun kişisel internet sayfasında yayınladığı yazıya göre Ankara Viskisi içilirken burunda kuru üzüm ve erik kokuları, damakta sert ve acı bir baharat tadı hissedilmekte; bitişi ise kısa sürüp yine aynı baharat aroması alınmaktadır.^[4]

Kaynakça

^ Yalçın, Mehmet (17 Aralık 2017). "Hayat suyundan biz de içelim". T24. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.
^ ^a ^b "Ankara Viskisi: Türkiye'nin İlk, Tek ve "ne yazık ki" Son Viskisi". VeViski. 12 Nisan 2018. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2019.
^ Levon Bağış (15 Şubat 2019). "Ankara Viskisi". Agos Gazetesi. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2019.
^ Bozkurt Karasu (27 Kasım 2010). "malted memories recovered..." tire-bouchon... (İngilizce). 1 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2019. Nose has sweet and dried fruits, raisins, dried plums. Very malty. Palate is a little harsh, young alcohol burns the tongue. Spiciness of unmalted barley is kind of nice, like Irish whiskey. Young and damp wood influence and hint of dried sweet apricots follow. Finish is pretty short and spicy.