İçeriğe atla

Ankara (eyalet)

Eyalet-i Ankara
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti

1827–1864
Ankara Eyaleti harita üzerinde
Ankara Eyaleti harita üzerinde
Ankara Eyaleti (1861)
MerkezAnkara[1]
Tarih
 - Kuruluş 1827
 - Kaldırılış 1864
Bugün parçasıTürkiye Türkiye

Ankara Eyaleti, Eyalet Bosok veya Bozok Eyalet (Türkçe: Bozok Eyaleti'nin) olarak da bilinen, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti olmuştur.

Etimoloji

Batı dillerinde Angora olarak geçer.[2] 16. yüzyıla ait çeşitli resmî Osmanlı evraklarında[3] Ankara (Osmanlıca: انقره) adı geçmektedir.[4]

Türkiye Devleti, 28 Mart 1930'da yabancı ülkelerden Türk şehirleri için Türkçe adların kullanılmasını resmen talep etti.[5] Bu tarihten sonra posta idaresi Angora olarak adreslenmiş mektupları Ankara'ya ulaştırmadı.[6] Böylece zamanla Ankara adı genelleşti.

İdari bölümler

19. yüzyılda aşağıdaki sancaklar oluşturuldu:[7]

  1. Kayseri Sancağı (Kayseri)
  2. Bozok Sancağı (Yozgat)[8]
  3. Angora Sancağı (Ankara)
  4. Kangırı Sancağı (Çankırı)

Kaynakça

  1. ^ Google Kitaplar'da The Competitive Geography, s. 342, By Robert Johnston
  2. ^ 1868 basımlı Osmanlı eyaletlerini anlatan Fransızca eser.http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k116202f/f156 13 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfa 124
  3. ^ Osmanlı arşivleri ttp://www.devletarsivleri.gov.tr/Handlers/hhFile.ashx?Id=45d0f5ad-1f99-4fa4-94a4-d04c9e965bcb 14 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Deniz KARAMAN. "XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Ankara Sancağındaki Mâlikâne-Mukataalara Dair Bazı Bilgiler" (PDF). 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008. 
  5. ^ Richard D. Robinson (1963). The First Turkish Republic: A Case Study in National Development. Harvard University Press. s. 298. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  6. ^ "Turks are forcing us to adopt İstanbul and Ankara by refusing to deliver lettres addresssed to Constantinople and Angora..." Edward Gleichen (1931). "Some Recent Decisions of the P. C. G. N." The Geographical Journal. Cilt 77. ss. 161-163. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2012. 
  7. ^ Google Kitaplar'da The three eras of Ottoman history, a political essay on the late reforms of ..., s. 75, By James Henry Skene
  8. ^ Voyage dans la Turquie d'Europe : description physique et géologique de la Thrace. T1 / par A. Viquesnel... 13 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfa 124

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rumeli (eyalet)</span> 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rumeli Eyaleti veya Rumeli Beylerbeyliği, 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Osmanlı Devleti'nde kurulan ilk eyalettir. Anadolu Beylerbeyi yükselirse Rumeli Beylerbeyi, Rumeli Beylerbeyi terfi edilirse vezir olurdu. Rumeli Beylerbeyi Divan-ı Hümayun müzakerelerine katılırdı. 17. yüzyıldan itibaren vezir derecesinde bulunanlar tayin edilmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karaman (eyalet)</span>

Karaman Eyaleti veya Karaman Beylerbeyliği, 1397-1402 ve 1470'te Konya merkez olmak üzere kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Eyaletin merkezi 1522-1562 arası Kayseri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rum (eyalet)</span> Osmanlı Devletinin, 1398-1864 arasında varolmuş eyaleti

Rum Eyaleti veya Rum Beylerbeyliği 1398'de kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Cezâyir-i Bahr-i Sefîd (eyalet)</span>

Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti veya Cezayir-i Bahr-i Sefid Beylerbeyliği, 16. yüzyılda kurulan Osmanlı Devleti eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Aydın (eyalet)</span>

Aydın Eyaleti veya Aydın Beylerbeyliği, 1827-1841 yılları arası Anadolu Eyaleti'nin kaldırılmasıyla kurulmuş kısa süreli Osmanlı Devleti eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Adana (eyalet)</span>

Adana Eyaleti veya Adana Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti eyaletidir. 1608 yılında Adana civarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Silistre (eyalet)</span> günümüzdeki Edirne, Dobruca ve Odessa illerini kapsayan ve Karadenize kıyısı olan Osmanlı eyaleti

Silistre Eyaleti veya Silistre Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti eyaletidir. Bugünkü Türkiye'nin Kırklareli ve Edirne illerini, Bulgaristan'ın kuzey kısmını, Romanya'nın Dobruca bölgesiyle, Ukrayna'nın Odessa ve Mikolayiv illerini kapsamaktadır. Eyaletin Karadeniz'e kıyısı vardır. Eyaletin yüzölçümü 127.675 km² kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara (isim)</span> Ankara şehrinin adının etimolojik tarihçesi

Ankara, tarih boyunca pek çok değişik isimle anılmıştır. Şehir, Frigler, Galatlar ve Romalılar tarafından gemi çapası anlamına gelen Ἄγκυρα olarak adlandırıldı; bu ad Latin harfleri ile Batılı kaynaklarda Ankyra ve Ancyra olarak yazılmıştır. Ankara, Arapça kaynaklarda "Beldei-el Selasil", "Mamuriye" ve "Ma'muriye-i Selâse" olarak geçer. Klasik Yunanca "Anküra" şeklinde telaffuz edilen şehrin adı, Araplar tarafından korunmuştu. Türkler'in Anadolu'ya gelmesinden sonra bu ad "Ankara" ve "Engürü" olarak değişime uğradı, batı dillerine de "Angora" olarak geçti. "Engürü" adı, Arapça ekiyle Engüriye olmuştur. Ankara'yı egemenliğinde tutan devletler tarafından basılan sikkelerde kullanılan resmî ad, Selçuklular'da "Ankara", İlhanlılar döneminde "Engürü" ve "Engüriye", Osmanlı Devleti'nde "Engürü" ve "Ankara" olmuştur. Osmanlılar'da 16. yüzyıldan itibaren şehrin adı resmen Ankara (آنقره) olmasına rağmen, halk arasında "Engürü", Batılılar arasında ise "Angora" şeklinde kullanılmaya devam etmiştir. Türkiye'nin kuruluşundan sonra diğer adların kullanımı son bulmuş ve Ankara adı evrenselleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Habeş (eyalet)</span>

Habeş Eyaleti, Kızıldeniz kıyısındaki bir Osmanlı Devleti eyaleti. Eyalet, Afrika'daki Massawa, Hergigo, Sevakin ve onların iç bölgelerini kapsamıştır. Ardından Zeila ve batı Somaliland eyalete katılmıştır. Eyalet bugünkü Eritre ve Cibuti'nin tamamıyla Somali ve Etiyopya'nın kuzey bölgelerini kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Rakka (eyalet)</span> III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rakka Eyaleti veya Rakka Beylerbeyliği, 1594 yılında III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Zülkadriye (eyalet)</span>

Zülkadriye Eyaleti veya 1831'den sonraki adıyla Maraş Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 19. yüzyıldaki yüzölçümü 77.352 milkare (200.340 km2) kadardı.

<span class="mw-page-title-main">Yemen (eyalet)</span>

Yemen Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun, Arabistan Yarımadası'nın güneyindeki toprakları kapsayan yönetim birimi.

<span class="mw-page-title-main">Kars (eyalet)</span>

Kars Eyaleti veya Kars Beylerbeyliği, bir Osmanlı eyaletidir. 19. yüzyılda yüzölçümü 16,090 km2'dir. Kars, önceden Süleyman zamanında da ele geçirilmişti. 1616 yılında Kars eyaleti ve sancakları yeniden Çıldır Eyaletine bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Musul (eyalet)</span>

Musul Eyaleti veya Musul Beylerbeyliği, 1517'de kurulan Osmanlı eyaleti. 19. yüzyılda 7.832 milkare (20.280 km2) alan kapladığı bilinmektedir. 1517'de I. Selim tarafından böylece alınmasına karşın 1520'lerde yeniden Safevîlerin eline geçen Musul, 1534'te yeniden fethedilmiştir. 1864 yılında yeni vilayet sistemine geçilmesiyle Musul eyaleti ortadan kaldırılmasına rağmen 1867'den 1918'e de değin Osmanlı sınırları altında kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon (eyalet)</span>

Trabzon Eyaleti ya da Trabzon Beylerbeyliği 1598 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. 1461'de Rum Eyaleti'ne bağlı Trabzon sancağı olarak kuruldu. 1520'de Erzurum Eyaleti'ne bağlanan sancak 1598'de ayrı bir eyalet oldu. Sınırları bir ara Anapa'ya kadar uzanan eyaletin 19. yüzyılda sınırları yaklaşık 27.210 km2 idi. 1864 yılında yeni vilayet sistemine geçilmesiyle Trabzon Vilayeti adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Van (eyalet)</span>

Van Eyaleti ya da Van Beylerbeyliği, 1548 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. Eyaletin merkezi Van'dır. 19. yüzyılda 9.616 milkare (24.910 km2).'dir.

<span class="mw-page-title-main">Temeşvar (eyalet)</span>

Temeşvar Eyaleti veya Temeşvar Beylerbeyliği (1552-1718) 1552 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. Eyaletin başkenti Tamışvar'dır. 1718 yılında Pasarofça Antlaşması ile Avusturya Arşidüklüğü'ne bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trablusşam (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğuna bağlı bir eyalet

Trablusşam Eyaleti veya Trablusşam Beylerbeyliği, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet. 1516'daki Mercidabık Muharebesi'nde Suriye ve civar bölgenin kazanılmasının ardından, 1517 yılında eyalet olan Şam Eyaleti'nin ve 1534'te eyalet yapılan Halep Eyaleti'nin içerdiği topraklar idari bakımdan düzenlenerek, 1579 yılında eyalet olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kastamonu (eyalet)</span>

Kastamonu Eyaleti bugünkü Kastamonu ili ve çevresinde bulunan eski bir Osmanlı eyaletidir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğunun eyaletlerindan biri

Edirne Eyaleti veya Çirmen Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun eyaletlerindan biriydi. 1826 yılında Rumeli ve Silistre eyaletlerinden alınan topraklar ile kurulmuş olup 1865'teki idari reformdan sonra vilayet haline gelen ilk Osmanlı vilayetlerinden biri oldu ve 1867'de Edirne Vilayeti olarak yeniden düzenlendi. Eyaletin merkezi Edirne idi taşınmıştır.