İçeriğe atla

Ankara Şehir Tiyatrosu

Ankara Şehir Tiyatrosu
KurucuRaşit Rıza Samako
Kuruluş tarihi1937 (87 yıl önce) (1937)
KonumAnkara, Türkiye

Ankara Şehir Tiyatrosu; Ankara'da yerleşik bulunan bir tiyatro topluluğudur.

Tarihçe

1937 yılında, Ankara'daki kültür sanat etkinliklerini çeşitlendirmek amacıyla bir şehir tiyatrosu kurulması fikri gündeme geldi. Dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, 29 Aralık 1937 tarihinde Ankara Belediyesi'ne gönderdiği yazıda; oynanacak oyunların Hasan Âli Yücel, Vedat Nedim Tör, Falih Rıfkı Atay, Nasuhi Baydar, Ali Süha Delilbaşı, Behçet Kemal Çağlar ve Yaşar Nabi Nayır'dan oluşan bir edebi kurul tarafından seçileceği ve temsillerin Ankara Halkevi Sahnesi'nde gerçekleştirileceği bir tiyatro topluluğu kurulması talep edilmekteydi. Aynı yıl; Raşit Rıza Samako, Hüseyin Şadi Karagözoğlu, Ercüment Behzat Lav, Avni Dilligil ve Feriha Tevfik gibi isimlerin tiyatro kuruluna seçilmesiyle Ankara Şehir Tiyatrosu ekibi sanat faaliyetlerine başlamış oldu.[1]

28 Ocak 1938'te, yine Şükrü Kaya tarafından dönemin Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'a bir yazı gönderildi. Kaya, yeni kurulmuş olan topluluğun bir yurtdışı turnesi düzenlenerek Bağdat, Şam, Kahire ve Atina'da temsiller vermesinin planlandığını aktarmakta ve Aras'tan, ilgili ülkelerin büyükelçiliklerine durumun bildirildiği yazılar iletilmesini istemekteydi. Turneye dahil edilen bütün ülkelerin Türkiye'nin komşuları ve aynı zamanda eski Osmanlı toprağı ülkeler olması ise dönemin hükûmeti tarafından yürütülen kamu diplomasisinin önemli bir örneğiydi. Fakat Türkiye'nin bu talebine yalnızca Suriye, Irak ve Mısır'dan cevap gelmiş; Kahire ve Şam'daki siyasi ortamın Türkiye'den gelecek olan bir tiyatro topluluğunun sahne alabilmesi için uygun olmadığının tespit edilmesi üzerineyse turnenin yalnızca Bağdat'la sınırlı kalmasına karar verilmişti. Bu koşullar altında Ankara'dan trenle yola çıkarak önce Konya, Mersin, Adana, Mardin, Diyarbakır, Elazığ ve Malatya gibi Türk şehirlerinde temsiller veren Ankara Şehir Tiyatrosu; 9 Nisan 1938'de Bağdat'a ulaştı ve burada bir haftalığına kiralanmış olan "Gazi Sineması"nda oyunlarını sahneledi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Akyol, Ender (Temmuz 2019). Muşlu, Meltem (Ed.). "Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinde Bir Uluslararası İlişki ve Propaganda Aracı Olarak Tiyatro Gezileri". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 18 (3). Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. ss. 1081-1100. 26 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muhsin Ertuğrul</span> Türk oyuncu, yönetmen ve yapımcı (1892–1979)

Muhsin Ertuğrul, Türk tiyatro sanatçısı, yönetmen, oyuncu ve yapımcı.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Kaya</span> Türk siyasetçi

Mehmet Şükrü Kaya, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında çeşitli devlet görevleri yaptıktan sonra, Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış, savaşın ardından kısa bir dönem İzmir Belediye Başkanlığı'nı üstlendikten sonra Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından biri olmuş devlet ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Rüştü Aras</span> Türk siyasetçi (1883–1972)

Ahmet Tevfik Rüştü Aras, 1920-1939 yılları arasında beş dönem milletvekilliği, 1925-1938 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanlığı yapmış, öncesinde İttihat ve Terakkî'nin önemli isimlerinden biri olmuş, sonrasında da gazete yazıları yazarak hayatını sürdürmüş Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Âli Yücel</span> Türk politikacı ve eğitimci (1897–1961)

Hasan Âli Yücel, Türk felsefe öğretmeni, eski millî eğitim bakanı, Köy Enstitüleri'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Numan Menemencioğlu</span> Türk siyasetçi ve diplomat (1893-1958)

Hüseyin Nuğman Kemal Menemencioğlu, Ağustos 1942 - Haziran 1944 tarihleri arasında Türkiye Dışişleri Bakanı, öncesinde ve sonrasında milletvekilliği ve büyükelçilik yapmış Türk diplomat ve siyasetçidir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Osmanlı İmparatorluğu döneminde (1914) Dârülbedâyi adıyla kurulmuş olan tiyatro 1934 yılında İBB Şehir Tiyatroları adıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçesine bağlanan bir tiyatro kurumudur.

Türk tiyatrosu, Türkiye'de kırsal kesimlerdeki köy tiyatrosu ile kentlerdeki halk tiyatrosunu içeren geleneksel Türk tiyatrosu ve 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti'ndeki Batılılaşma hareketi ile ortaya çıkan batılı tarzdaki Türk tiyatrosunu ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Oben Güney</span> Türk oyuncu (1938-1993)

Oben Güney, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı; yönetmen, yazar, oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Kerim Afşar</span> Türk oyuncu

Kerim Afşar, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Devlet Tiyatrosu</span> Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne bağlı olarak Ankarada hizmet veren yerel tiyatro topluluğu

Ankara Devlet Tiyatrosu; Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren yerleşik bir tiyatrodur.

Antalya Şehir Tiyatroları (ABT), Antalya Büyükşehir Belediye bağlı tiyatrosudur

<span class="mw-page-title-main">Refik Ahmet Nuri Sekizinci</span> Türk tiyatro yazarı, gazeteci, oyuncu, dramaturg

Refik Ahmet Nuri Sekizinci veya İbn-ür Refik Ahmet Nuri Sekizinci, Osmanlı tiyatro oyuncusu, oyun yazarı, bürokrat ve 12. Fenerbahçe SK başkanıdır. En sevdiği oyunu "Sekizinci" olduğu için sonradan soyadı olarak almıştır. Edebiyat dünyasında daha çok uyarlamalarıyla tanınmaktadır.

Sermet Çağan, Türk tiyatro yönetmeni, oyun yazarı, gazeteci ve oyuncu.

<i>İçerdekiler</i>

İçerdekiler, Melih Cevdet Anday'ın yazdığı iki perdelik oyun. Anday'ın 1965 yılında kaleme aldığı oyun ilk kez İstanbul Şehir Tiyatroları'nca sahnelendi. Eser, güncelliğini koruyabilen bir içeriğe sahip olması nedeniyle, dönem dönem değişik tiyatro toplulukları tarafından sergilendi. Türk tiyatrosu literatüründe "köşetaşlarından biri" olarak değerlendirilen ve "düşünce suçu" kavramını irdeleyen oyun, evrensel mesajlar taşıma özelliğinde bir yapıttır.

<i>Ayaktakımı Arasında</i>

Ayaktakımı Arasında, Maksim Gorki'nin yazdığı ve en çok tanınan ve başarı elde etmiş tiyatro oyunudur.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Satı Bey</span> Osmanlı eğitimci, teorisyen ve siyasetçi (1880 - 1969)

Mustafa Satı Bey, Mustafa Satı-el Husri, Sāti` al-Husrī, Arapça: ساطع الحصري, Osmanlı eğitimci, teorisyen ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İrfan Şahinbaş</span> Türk akademisyen, çevirmen ve bilim insanı

Ali İrfan Şahinbaş, Türk akademisyen, çevirmen, bilim insanı.

Antalya Şehir Tiyatroları (ABT), Antalya Büyükşehir Belediyesine bağlı ödenekli tiyatrosudur

<span class="mw-page-title-main">Ankara Devlet Opera ve Balesi</span> Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren bir sanat topluluğu

Ankara Devlet Opera ve Balesi veya kısaca Ankara DOB; Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren bir sanat topluluğudur. Repertuvar kapsamında yıl boyunca çeşitli konser, opera, bale ve modern dans etkinlikleri gerçekleştirir. Devlet Opera ve Balesi bünyesindeki il müdürlükleri arasında bir sezonda en çok temsil veren ve en çok izleyici sayısına ulaşan topluluktur.

Türkocağı Sahnesi veya diğer adıyla Operet Sahnesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Günümüzde Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi olarak kullanılan tarihi Türk Ocağı binasının içerisinde yer alır. 1967 yılından beri aktif olarak temsillerin yapıldığı sahne, Ankara Devlet Tiyatrosu ile Ankara Devlet Opera ve Balesi'nin ortak kullanımındadır.