Ankara'daki anıtlar ve heykeller listesi
Cumhuriyet dönemi Ankara'sında açılan ilk anıt namazgah tepedeki Etnografya Müzesi önüne yerleştirilen Atlı Atatürk Anıtıdır, anıt 29 Ekim 1927 yılında açılmış, bu anıtı Zafer Meydanındaki Mareşal Atatürk Anıtı ve Ulus Zafer Anıtı izlemiştir.[1]
1980'li yıllarda dönemin belediye başkanı Ali Dinçer, kentte oluşturulan yaya bölgelerine heykel koymak üzere girişimde bulunur. Ankara, Gazi Eğitim Enstitüsü Heykel hocalarından Burhan Alkar, Remzi Savaş ve Metin Yurdanur üçer adet heykel yaparlar. Burhan Alkar’ın soyut anlayışta galvandizli su borusundan yaptığı Atılım isimli heykeli konulduğu Sakarya yaya bölgesinden kaldırılır. Yine aynı bölgeye konulan Barış kompozisyonu yerinde durmaktadır. Remzi Savaş Abdi İpekçi parkındaki havuza bronz fıskiye kompozisyonuyla, Sakarya yaya bölgesine konulmak üzere iki adet soyutlanmış bronz kompozisyon gerçekleştirir. Ancak bu iki heykel yerlerine konulamadan 12 Eylül 1980 yönetimi tarafından malzemelerinden yararlanmak amacıyla eritilir. Metin Yurdanur’un Ankara Garı önündeki Miras isimli heykeli ve Sıhhıye Abdi İpekçi parkındaki Eller heykeli de bu dönemde yapılmış çalışmalardır.
17-25 Aralık 2007 tarihinde Ankara Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezinde Umut Erhan ve Haldun Cezayirlioğlu katkıları ile Ankara Şehir Anıt ve Heykelleri Fotoğraf Sergisi[2] düzenlenmiş ve proje devamında Ankara’nın Heykelleri : bir web projesi[3] adı altında web sitesi yayına başlamıştır.
Liste
Askeriye
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Duatepe Anıtı | Sakarya Meydan Muharebesi Tarihî Millî Parkı | Metin Yurdanur | Heykel kompozisyonu | Bronz | ||
 | Güvenlik Anıtı | Güvenpark | Anton Hanak ve Joseph Thorak | 1935 | Heykel kompozisyonu | Bronz ve taş | |
 | Harbiyeli Şehitler Anıtı | Kara Harp Okulu | 1997 | Heykel kompozisyonu | Bronz | ||
 | İsimsiz | Jandarma Genel Komutanlığı | Heykel kompozisyonu | Bronz | |||
 | Jandarma Şehitleri Anıtı | Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi | Heykel kompozisyonu | Bronz | |||
 | Korede Savaşan Türkler Anıtı | Hipodrom Caddesi | 1973 | ||||
 | Mehmetçik Anıtı | Sakarya Meydan Muharebesi Tarihî Millî Parkı | 2008 | Boy heykeli | Bronz | ||
 | Sakarya Şehitleri Zafer Anıtı | Sakarya Meydan Muharebesi Tarihî Millî Parkı | Heykel kompozisyonu | Bronz |
Bilim
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Albert Einstein | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Büst | Bronz | |||
 | Bahriye Üçok | Boy heykeli | Bronz | ||||
 | Isaac Newton | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Büst | Bronz | |||
 | İbn-i Sina | Ankara Üniversitesi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | İhsan Doğramacı | Hacettepe Üniversitesi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | İhsan Doğramacı | Bilkent Üniversitesi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Mustafa Parlar | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Otto Hahn | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Büst | Bronz | |||
 | Rıdvan Ege | Ufuk Üniversitesi | Büst | Bronz | |||
 | Robert Boyle | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Büst | Bronz | |||
 | Walther Nernst | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Büst | Bronz |
Hayvanlar
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Ankara Güvercini | Hipodrom Caddesi | Hüseyin Şahin | 2020 | Ahşap | ||
 | Ankara Keçisi | Hipodrom Caddesi | Hüseyin Şahin | 2020 | Ahşap | ||
 | Ankara Kedisi | Hipodrom Caddesi | Hüseyin Şahin | 2020 | Ahşap | ||
 | Ankara Tavşanı | Hipodrom Caddesi | Hüseyin Şahin | 2020 | Ahşap | ||
 | Boğa | Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü | Songül Telek | 2004 | Mermer | ||
 | Kedi | Hipodrom Caddesi | Taş | ||||
 | White Horse | Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü | Hayk Tokmajyan | 2007 | Mermer | ||
 | Zürafa | Yahya Galip Caddesi | 2023 | Ahşap |
Sanat
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Abdullah Tukay | Abdullah Tukay Caddesi | Asiya Minulina | Büst | Bronz | ||
 | Adile Naşit | Adile Naşit Parkı | Büst | Bronz | |||
 | Ahmet Adnan Saygun | Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Cahit Külebi | Millî Kütüphane | Sait Rüstem | 1994 | Boy heykeli | Bronz | |
 | Cüneyt Gökçer | Cüneyt Gökçer Sahnesi | Büst | Bronz | |||
 | Cüneyt Gökçer | Opera Sahnesi | Sait Rüstem | 1994 | Boy heykeli | Bronz | |
 | İbrahim Çallı | Ankara Resim ve Heykel Müzesi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Leonardo da Vinci | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Büst | Bronz | |||
 | Leyla Gencer | Opera Sahnesi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Lorca'nın Çığlığı | Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü | Caner Yedikardeş | 2014 | Büst | Seramik | |
 | Mahtumkulu Firaki | Dikmen Vadisi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Mimar Sinan | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Büst | Bronz | |||
 | Muhsin Ertuğrul | Opera Sahnesi | Büst | Bronz | |||
 | Muzaffer Sarısözen | Cumhuriyet Parkı | Metin Yurdanur | 1993 | Boy heykeli | Bronz | |
 | Tarık Buğra | Millî Kütüphane | Boy heykeli | Bronz |
Siyaset
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | I. Bayezid | Türk Standardları Enstitüsü | Yavuz Görey | 1986 | Boy heykeli | Bronz | |
 | Ahmet Taner Kışlalı | Ahmet Taner Kışlalı Parkı | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Ali Dinçer | Ali Dinçer Parkı | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Bernardo O'Higgins | Şili Meydanı | Büst | Bronz | |||
 | Francisco de Miranda | Francisco De Miranda Parkı | Filinta Önal | 2006 | Büst | Bronz | |
 | Hatı Çırpan | Satıkadın Müzesi | Büst | Bronz | |||
 | İsmet İnönü | Pembe Köşk (İsmet İnönü Evi) | Mine Sunar | Boy heykeli | Bronz | ||
 | İsmet & Mevhibe İnönü | Pembe Köşk (İsmet İnönü Evi) | Metin Yurdanur | Boy heykeli | Bronz | ||
 | Midhat Paşa | Ziraat Bankası Müzesi | Hüseyin Anka Özkan | 1966 | Boy heykeli | Bronz | |
 | Nursultan Nazarbayev | Gençlik Parkı | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Şeyh Şamil | Şeyh Şamil Parkı | Büst | Bronz | |||
 | Trajan | Anadolu Medeniyetleri Müzesi | Büst | Bronz | |||
 | Tunalı Hilmi | Kuğulu Park | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Zübeyde Hanım | Zübeyde Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi | Büst | Bronz |
Mustafa Kemal Atatürk
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Atatürk Kompozisyonu | Meclis Parkı | Hüseyin Gezer | 1981 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Atatürk ve Gençlik Anıtı | Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü | Remzi Savaş | 1991 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Atlı Atatürk Anıtı | Ankara Etnografya Müzesi | Pietro Canonica | 1927 | Atlı anıt | Bronz ve mermer | |
 | Atatürk ve Hukuk | Ankara Adliyesi | Metin Yurdanur | 1995 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Bayraklaşan Atatürk | Hacettepe Üniversitesi | Hüseyin Gezer | 1970 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Başöğretmen Atatürk | Atatürk Bulvarı | Tankut Öktem | 1983 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | İsimsiz | Gazi Üniversitesi | Heykel kompozisyonu | Bronz | |||
 | İsimsiz | Yargıtay | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Mareşal Atatürk Anıtı | Zafer Meydanı | Pietro Canonica | 1927 | Boy heykeli | Bronz | |
 | ODTÜ Atatürk Anıtı | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Şadi Çalık | 1966 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | SSK Atatürk Anıtı | Mithatpaşa Caddesi | Boy heykeli | Bronz | |||
 | Tarımcı Atatürk | Atatürk Orman Çiftliği | Burhan Alkar | 1981 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | TBMM Atatürk Anıtı | III. TBMM Binası | Hüseyin Gezer | 1981 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | TESK Anıtı | Atatürk Bulvarı | Metin Yurdanur | 2001 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Zafer Anıtı | Ulus Meydanı | Heinrich Krippel | 1927 | Atlı anıt, heykel kompozisyonu | Bronz ve mermer |
Soyut heykeller
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Çeşme | Abdi İpekçi Parkı | Remzi Savaş | Fıskiye heykeli | |||
 | Eller | Abdi İpekçi Parkı | Metin Yurdanur | 1979 | Taş | ||
 | İsimsiz | Sakarya Caddesi | Ayla Turan Tan | 2009 | Ahşap | ||
 | İsimsiz | Seğmenler Parkı | İlhan Koman | 1991 | Bronz | ||
 | İsimsiz | CSO Ada Ankara | Almıla Karay | 2022 | Duvar panosu | Seramik | |
 | İsimsiz | CSO Ada Ankara | Anıl Dinçadam | 2022 | Duvar panosu | Seramik | |
 | İsimsiz | CSO Ada Ankara | Arzu İlbey | 2022 | Duvar panosu | Seramik | |
 | İsimsiz | CSO Ada Ankara | Bünyamin Han Dursun | 2022 | Duvar panosu | Seramik | |
 | İsimsiz | CSO Ada Ankara | Kardelen Ecem Askeroğlu | 2022 | Duvar panosu | Seramik | |
 | İsimsiz | CSO Ada Ankara | Melisa Engineri | 2022 | Duvar panosu | Seramik | |
 | İsimsiz | CSO Ada Ankara | Sercan Filiz | 2022 | Duvar panosu | Seramik | |
 | Öpüşenler | Kuğulu Park | Muzaffer Ertoran | Metal | |||
 | Sakarya | Sakarya Caddesi | Ece Akay | 2009 | Ahşap | ||
 | TaşAnkara | Sakarya Caddesi | Jørgen Haugen Sørensen | 1992 | Taş | ||
 | Uçuşan Notalar | Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu | Eşber Karayalçın | 2008 | Metal | ||
 | Windsock | Sakarya Caddesi | Ayla Turan Tan | 2009 | Ahşap |
Kültür ve tarih
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Atatürk Devrimleri | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Atatürk Devrimleri | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Atatürk Devrimleri | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Atatürk'ün düzenlediği kongreler | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Atatürk'ün düzenlediği kongreler | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Bilim Ağacı | Orta Doğu Teknik Üniversitesi | Tamer Başoğlu ve Ersen Gürsel | 1966 | |||
 | Hasat Sonu | Kumrular Sokak | Burhan Alkar | 1989 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Hitit Güneş Kursu Anıtı | Sıhhiye Meydanı | Nusret Suman | 1978 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Lozan Antlaşması | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Miras | Ankara Garı | Metin Yurdanur | 1979 | Bronz | ||
 | Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Seğmenler | Seğmenler Parkı | Burhan Alkar | 1983 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Türk Kurtuluş Savaşı | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer | ||
 | Türkiye'de cumhuriyetin ilanı | Devlet Mezarlığı | Rahmi Aksungur | 1988 | Mermer |
Diğer temalar
| Fotoğrafı | Adı / Konusu | Konumu | Heykeltıraşı | Yapım tarihi | Türü | Yapıldığı malzeme | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | Acis | Gençlik Parkı | Mathurin Moreau | Boy heykeli | Bronz | ||
 | Balerinler | Kuğulu Kavşağı | Metin Yurdanur | 1992 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Balerinler | Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü | Metin Yurdanur | 1992 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Barış | Selanik Caddesi | Burhan Alkar | 1979 | Heykel kompozisyonu | Bronz | |
 | Galatea | Gençlik Parkı | Mathurin Moreau | Boy heykeli | Bronz | ||
 | İnsan Hakları Anıtı | Yüksel Caddesi | Metin Yurdanur | 1990 | Boy heykeli | Bronz | |
 | Madenci | Olgunlar Sokak | Metin Yurdanur | Heykel kompozisyonu | Bronz ve cam | ||
 | Su Perileri | CSO Ada Ankara | 1924 | Fıskiyeli heykel | Bronz | ||
 | İzmir Caddesi | Fıskiyeli heykel | Bronz |
Kabartmalar
| Bulunduğu yer | Açıklama | Resim |
|---|---|---|
| Ankara Etnografya Müzesi önü | Atlı Atatürk Anıtı üzerindeki kabartma | |
| Birlik Mahallesi,General Francisco De Miranda parkı | General Francisco De Miranda heykeli üzerindeki kabartma |  |
| Ankara Türk Hava Kurumu Müzesi girişinde |  | |
| Devlet mezarlığı | Cumhuriyet Tarih Yolu üzerindeki Savaşlar bölümündeki rölyef |  |
| Devlet mezarlığı | Cumhuriyet Tarih Yolu üzerindeki Savaşlar bölümündeki rölyef |  |
| Devlet mezarlığı | Cumhuriyet Tarih Yolu üzerindeki Savaşlar bölümündeki rölyef |  |
| AOÇ Atatürk Evi Müzesi yanı | Tarımcı Atatürk anıtı'nın etrafındaki rölyef |  |
| AOÇ Atatürk Evi Müzesi yanı | Tarımcı Atatürk anıtı'nın etrafındaki rölyef |  |
| TBMM | İstiklal Marşı Anıtı |  |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Ankara, Başkentin Tarihi, Arkeolojisi ve Mimarisi - Ankara Enstitüsü Vakfı Yayınları - ISBN 975-95848-3-2
- ^ "Başkent'in kültür mirası görücüye çıktı". İHA. 18 Aralık 2007. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
- ^ "ankaraheykelleri.wordpress.com". 26 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2008.
