İçeriğe atla

Anita Augspurg

Anita Augspurg
Anita Augspurg
Doğum22 Eylül 1857
Verden, Almanya
Ölüm20 Aralık 1943
Zürih, İsviçre
MeslekAktris, avukat, yazar
MilliyetAlman
TürFeminizm
Önemli eser"Open Letter", 1905
EvlilikLida Gustava Heymann

Anita Augspurg (22 Eylül 1857, Verden, Aşağı Saksonya – 20 Aralık 1943, Zürih) Alman hukukçu, radikal kadın hakları savunucusu ve savaş karşıtı eylemcisi.

Hayatı

Bir avukatın kızı olarak on sekiz yaşına kadar babasının hukuk bürosunda çalışmıştır. Berlin’de Yüksek Kız Okulu öğretmenlik bölümünü bitirmiş ve aynı zamanda oyunculuk dersleri de almıştır.[1] 1881-1882 yıllarında Meininger Saray Tiyatrosu’nda öğrenci olmuş ve Meininger’in turnelerine katılmıştır. Aktris olarak beş yıl çalıştıktan sonra arkadaşı Sophia Goudstikker ile birlikte 1887 yılında Elvira Fotoğraf Stüdyosunu açmak için Münih’e gitmiştir. Her ikisi de kısa saçları, reform kıyafetleri, kadınların kurtuluş savaşı için yapmış oldukları açıklamaları ve özgür hayat tarzlarıyla zamanının göze çarpan iki şahsı olmuştur. Augspurg alışılmamış dış görünüşüyle, hayatı boyunca diğer kadın hakları savunucularından daha fazla feminizm karşıtlarının kişisel saldırılarına maruz kalmıştır. Augspurg’un sahne ile olan bağı sayesinde Münih’te bulunan fotoğraf stüdyosu kısa bir zamanda tanınmış ve hatta Bavyera krallık ailesi de bu stüdyonun müşterileri arasında yer almıştır.[2]

1891’de Augspurg kadın hareketleri ile ilgili çalışmalara başlamış ve kamusal alanlarda konuşmalar yapmıştır. Kadın haklarındaki faaliyetlerinin nedeni uzun yıllar boyu başarılı bir hukuk eğitimi çalışmasına karar vermiş olmasıdır. Almanya’da kadınların üniversiteye gidebilmeleri için erkelerle aynı eşit haklara sahip olmadıklarından Zürih’e yerleşmiştir. Alman marksist politika teorisyeni, filozof ve devrimci olan Rosa Luxemburg’un yanında “Uluslararası Öğrenciler Birliği”nin kurucuları arasında yer almıştır. Öğrenimini doktora çalışmasıyla bitirmiş ve Alman İmparatorluğu’nda mezun olan ilk kadın hukukçu olmuştur.

Anita Augspurg Berlin’de Alman Medeni Kanunu’nda (Bürgerliches Gesetzbuch) kadın hakları için çalışmalar yürütmüştür. Politikacı olan arkadaşları Minna Cauer ve Marie Raschke ile birlikte evlilik hukuku ve aile hukuku için (kısmen etki gören) yeni bir yasa tasarısını meclise sunmuşlardır. Augspurg’un 1905'te yazmış olduğu ve o dönemde geçerli olan ataerkil evlilik hukukundan resmi evlilik akdini kabul etmeyen “özgür evliliğe” geçmeyi talep eden “açık mektubu” dikkat çekmiştir. Bu mektup evlilik boykotuna çağrı olarak yorumlanmış ve şiddet akımına neden olmuştur.

Bu zaman zarfı içinde tutucu kadın derneklerinden kadınların seçme ve seçilme hakkını öncelikli amaç olarak gören radikaller ayrılmıştır. Augspurg ve arkadaşı Lida Gustava Heymann Modern Kadın Dernekleri Birliği'nin yönetim kurulunda görev almışlar ve kadınların oy kullanması için ilk olarak Hamburg'da, daha sonra da Bavyera'da dernek kurmuşlardır. Anita Augspurg 1907 yılından itibaren Kadınlara Oy Hakkı dergisini, 1919'dan itibaren ise feminist, radikal demokrat ve pasifist görüşlerin temsil edildiği “Devlette Kadın” (Die Frau im Staat) dergisini çıkarmıştır.

I. Dünya Savaşı'nda Augspurg ve Heymann uluslararası Kadın-Barış Konferanslarına katılmışlar ve Münih’deki evlerinde yasadışı toplantılar düzenlemişlerdir. Uluslararası Kadın Barış ve Özgürlük Derneği’nin kuruluşuna katılmışlar ve Heymann bu derneğin başkan yardımcısı seçilmiştir. Ortak pasifist iknalarla Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nden (SPD - Sozialdemokratische Partei Deutschlands) ayrılan Bağımsız Alman Sosyal Demokratlarla (USPD-Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands) girişilen işbirliği, Clara Zetkin çevresindeki sosyal kanattaki kadınlarla daha önce yapılan ayrım önemini yitirmiştir. Anita Augspurg Kurt Eisner ile ortaklaşa çalışmış ve 1918 yılında Münih’de Bavyera Cumhuriyeti’nin duyurusuna istinaden geçici Bavyera Parlamentosu’nun üyesi seçilmiştir. Hemen sonraki seçimlerde Bağımsız Alman Sosyal Demokrat Partisi’ne (USPD) adaylığını koymuş; fakat milletvekili olmayı talep etmemiştir.[3]

1933 yılında Augspurg çıkmış olduğu kış seyahatinden, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi’nin iktidarı ele geçirmesiyle ortadan kaldırılacak kişilerin isimlerinin yer aldığı “kara liste”ye alındığı için dönememiştir. Nedeni ise 1923'te Heymann ile birlikte Bavyera İçişleri Bakanına Avusturyalı Adolf Hitler'in halkı kışkırttığı gerekçesiyle sınır dışı edilmesini talep etmesi olmuştur. Mal varlığına el konulmuş ve kayıtları silinmiştir. Bu yüzden Heymann ile birlikte İsviçre'de sürgün yaşamış ve arkadaşı öldükten birkaç ay sonra 1943 yılında ölmüştür.

Diğer çağdaş kadın hakları savunucuları

  • Lida Gustava Heymann
  • Minna Cauer ve Marie Raschke – Anita Augspurg'un savaş arkadaşları
  • Lily Braun – Alman yazar
  • Camilla Jellinek
  • Emilie Kempin-Spyri – İsviçreli hukukçu
  • Marie Stritt
  • Marianne Weber – Alman Sosyolog

Kaynakça

  1. ^ Scharnhop, Christopher (2008). Das Lüneburger Notariat im 19. Jahrhundert : eine Untersuchung zum öffentlichen Notariat unter besonderer Berücksichtigung der Notariatsinstrumente. Berlin: BWV, Berliner Wissenschafts-Verlag. ISBN 978-3-8305-2660-5. OCLC 815474314. 
  2. ^ "ÖNB-ANNO - Blatt der Hausfrau". anno.onb.ac.at. 23 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024. 
  3. ^ Röwekamp, Marion (2011). Die ersten deutschen Juristinnen: eine Geschichte ihrer Professionalisierung und Emanzipation (1900-1945). Rechtsgeschichte und Geschlechterforschung. Köln Weimar Wien: Böhlau Verlag. ISBN 978-3-412-20532-4. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Aliye Topuz</span> Türk yazar, çevirmen ve feminist (1862–1936)

Fatma Aliye Topuz veya Fatma Aliye Hanım, Osmanlı Türkü yazar, çevirmen ve aktivist. Tanzimat'tan İkinci Meşrutiyet'e uzanan süreçte roman, felsefe, İslam, kadın hakları ve tarih üzerine eserler vermiştir. Zafer Hanım'ın 1877 yılında yayımladığı Aşk-ı Vatan adlı bir roman mevcut olsa da, yazarın tek romanı olduğu için Zafer Hanım değil, beş roman yayımlayan Fatma Aliye Hanım ilk kadın romancı unvanını aldı. 2009 yılında 50 Türk lirası'nın arkasında portresine yer verildi.

<span class="mw-page-title-main">Şeriat</span> İslamî hukuk

Şeriat, Kur'an âyetleri ile Muhammed'in söz ve fiillerinden oluşan naslardan alimler sınıfının (Fukaha) çıkarımları (istinbat) ile oluşturulan dinî kanunlar toplamıdır. İslam'da ibadetler, muameleler ve cezalarla ilgili tüm kavram ve kuralları kapsar. Tarihsel seyir içerisinde kanun ve kuralların teorik (usul) ve pratik uygulama (füru/fetva) çalışmaları ile ilgilenen ve isimleri öne çıkan kişiler adına belirli toplum ve devlet yönetimlerinin de tercihlerini yansıtan fıkıh mezhepleri ortaya çıkmış, ancak şeriat hiçbir zaman tek başına geçerli bir hukuk sistemi olmamış, Ömer veya Emevilerden itibaren "örfi hukuk" ile birlikte kullanılmıştır. Şeriat’ın "insanlar arası ilişkiler bölümü” 1850’lerden itibaren “İslam hukuku” olarak yeni bir isimle sunulmaya başlanır. İslam hukukunda yer yer modern hukukla benzer argümanlar kullanılmasına rağmen aralarında bir takım temel farklar vardır. İslam'da hukuki argümantasyon olarak -insanların birbirlerinin maddi ve manevi alanlarına girmelerini yasaklayan- hak ve -üst makamın alt grup insanlara dengeli davranmasını içeren- adalet kavramları ön plana çıkarılır. Buna göre amirler emirleri altında bulunan insanların gözetimi ve onlara karşı adaletli olmakla, yönetilenler ise onlara itaatle yükümlüdürler. Adaletten sapan amire itaat edilip edilmeyeceği tartışmalıdır. Ayrıca bu anlayışta insanlar Allah'ın kulları (İbadullah) olmakta, şeriat onlara karşı adaletli davranmayı gerektirse bile eşit davranmayı gerektirmemektedir. Şeriat ile modern hukuk arasındaki farklardan belki de en önemlisi, insanların eşit ve özgür bireyler oldukları temelinde geliştirilen modern hukuktaki insan hakları kavramına karşılık, şeriat anlayışında bireysel özgürlük kavramı bulunmamasıdır. Dinî edebiyat ve söylemlerde sıkça kullanılan özgür irade kavramı günlük yaşam tarzını seçebilmesinde değil, kader karşısında insanın uhrevi sorumluluğu bağlamındaki felsefi tartışmalarda görülür. Kur'an'da 30 ayette tekrarlanan ve İslamcılığın temel motivasyonlarından birisi olan “şeriatta kötü olarak tanımlanan durumlar için güç kullanımı kişilerin ev, elbise, beden ve ibadet–inanç gibi özel alanlarına girmeyi gerektirse bile bu kişilerin (kul) hakkına tecavüz olarak değerlendirilmez.

<span class="mw-page-title-main">Süreyya Ağaoğlu</span> yazar, hukukçu ve avukat

Süreyya Ağaoğlu, Azerbaycanlı Türk avukat ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Guido Westerwelle</span> Alman politikacı (FDP)

Guido Westerwelle, Alman hukukçu, diplomat ve siyasetçi. 2009-2013 yılları arasında 2. Merkel Kabinesi'nde başbakan yardımcılığı ve dışişleri bakanlığı görevlerinde bulundu. Ayrıca, 1996-2013 yılları arasında Almanya Federal Meclisi üyeliği ve 2001-2011 arasında Hür Demokratik Parti (FDP) başkanlığı görevlerini yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Tucholsky</span> Alman yazar (1890-1935)

Kurt Tucholsky, Alman gazeteci ve yazardır. Kaspar Hauser, Peter Panter, Theobald Tiger ve Ignaz Wrobel adlı takma adlarla da yazılar yazmıştır. Tucholsky Weimar Cumhuriyeti'nin en önemli gazeteci-yazarlarındandır. Politik bir gazeteci ve haftalık dergi "Die Weltbühne"nin yayıncılarından birisi olarak Heinrich Heine geleneğinde toplumcu-gerçekçi, toplumu eleştiren bir yazar olduğunu kanıtlamıştır. Aynı zamanda bir taşlama (hiciv) ustası, kabare yazarı, şarkı sözü yazarı, romancı ve şairdir. Kendisini demokrat, barışsever ve antimilitarist olarak tanımlayan Tucholsky, öncelikle politika, ordu ve yargı içindeki antidemokratik eğilimlere ve özellikle nasyonal sosyalizmin tehditlerine karşı uyarılarda bulunmuştur.

Suna Selen, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu. İstanbul Devlet Tiyatroları oyuncusudur. Birçok sinema filmi ve dizide rol almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Julius Streicher</span> Alman Nazi Partisi mensubu siyasetçi ve yayımcı (1885-1946)

Julius Streicher, Nazi Almanyası'nda antisemitist ideolog, demagog, asker ve siyasetçi. Nazi propaganda makinesinin merkezi bir unsuru haline gelen şiddetli haftalık antisemitik gazete olan Der Stürmer'in kurucusu ve yayıncısıydı. Yayın şirketi mali açıdan çok başarılıydı ve Streicher'ı multimilyoner yaptı. Ayrıca Sturmabteilung Obergruppenführer ve Kuzey Franconia Gauleiter'i olarak ɡörev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Halkevleri</span> sivil toplum kuruluşu

Halkevleri veya Halkevleri Derneği, Türkiye genelinde barınma, sağlık, eğitim, çevre, kadın ve engelli haklarının savunulması ve genişletilmesi için faaliyet gösteren ve "Kamu Yararına Çalışan Dernek" statüsünde olan bir sivil toplum kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Richard Strauss</span> Alman Romantik Dönem bestecisi

Richard Georg Strauss, edebi alt yapıya sahip uzun senfonik şiirleri ve operaları ile ünlü Alman Romantik Dönem bestecisi. Ayrıca Strauss önemli bir orkestra şefi ve tiyatro yönetmeniydi.

Kadın hareketi, kadın haklarını desteklemeye yönelik evrensel nitelikteki sosyal harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Minna Cauer</span>

Wilhelmine Minna Theodore Marie Cauer, evlilik öncesi soyadı Schele Alman eğitimcisi/pedagog, radikal kanat kadın hareketleri savunucusu ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">1918-1919 Alman Devrimi</span> devrim

1918–1919 Alman Devrimi ya da Kasım Devrimi, I. Dünya Savaşı'nın sonunda Friedrich Ebert önderliğinde anayasal monarşiden parlamenter demokrasiye geçiş sürecidir. Savaşın Almanya’nın aleyhine gelişmesinden dolayı Alman halkının üzerinde oluşan gerilim, ülkede yeni bir rejimin kurulması gerektiği düşüncesini ön plana çıkarmıştı. Devrimin amacı monarşi rejiminin yerine demokratik bir cumhuriyet kurmaktı. Bu hedef, İmparator II. Wilhelm’in tahttan çekilmesiyle sonuçlanan, 1 hafta, 4 gün süren ilk aşamada gerçekleşti. Almanya’daki radikal solcular komünist bir rejim kurmak istediği için bu devrim, komünist devrimciler ile anti-komünistler arasındaki bir iç savaşa dönüştü; bu durum, devrimin ikinci aşamasını yarattı. İkinci aşama tam olarak 9 ay, 1 hafta sürdü ve yönetim biçimi parlamenter demokrasiye dayanan Weimar Cumhuriyeti'nin zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Mary Robinson</span>

Mary Robinson, İrlandalı hukukçu, siyasetçi ve diplomat.

Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm genel olarak II. Meşrutiyet sonrasındaki göreceli özgürlük ortamında ivme kazandı. Daha öncesinde ise dinsel ve geleneksel nedenlerden dolayı kısıtlı olan kadın yaşamı Tanzimat ile değişime uğramıştı. Tanzimat döneminde yetişen eğitimli kadınlar sonraki kuşaklarda Osmanlı'da hak arayışlarına girdi. II. Meşrutiyet döneminde ise örgütlü hareket edilmeye başlandı ve çeşitli kadın cemiyetleri kurulup kadın dergileri çıkarıldı. 19. Yüzyılda Avrupa feminizmi oy hakkını savunup bu konuda mücadele verirken Osmanlı kadını daha fazla özgürlük, iş olanağı, eğitim ve sosyal yaşam mücadelesi veriyordu. Özellikle Kadınlar Dünyası adlı dergi ile Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti feminizm bağlamında Osmanlı'da uç noktalardaydı. Ülkeye geç gelen milliyetçilik anlayışı doğrultusunda da bazı kadınlar eski Türklerde var olan kadın-erkek eşitliğini verdikleri mücadelede dile getiriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Karl-Heinz Brunner</span> Alman politikacı

Karl-Heinz Brunner Sosyal Demokrat Partili Alman siyasetçidir. Brunner, 2013 senesindeki Federal Parlamento seçimlerinden bu yana Alman Federal Parlamentosu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Otto Schily</span> Alman politikacı

Otto Georg Schily 1998-2005 yılları arasında Şansölye Gerhard Schröder'in kabinesinde Almanya İçişleri Bakanı olarak görev yaptı. Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hans-Jochen Vogel</span> Alman politikacı

Hans-Jochen Vogel Alman bir avukat ve Sosyal Demokrat Parti'den (SPD) bir politikacıydı. 1960-1972 yılları arasında Münih Belediye Başkanı olarak görev yaptı ve 1972 Şehir Olimpiyatları'nı kazandı. 1972'den 1974'e kadar Bölgesel Planlama, İnşaat ve Kentsel Kalkınma Federal Bakanı ve 1974'ten 1981'e kadar Federal Adalet Bakanı olarak görev yaptı. 1983-1991 yılları arasında Bundestag'da SPD lideri, 1987-1991 yılları arasında Sosyal Demokrat Parti lideri olarak görev yaptı. 1993 yılında Gegen Vergessen - Für Demokratie organizasyonunu kurdu. 2001'deki başlangıcından itibaren Almanya Ulusal Etik Konseyi üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi</span>

Almanya Bağımısız Sosyal Demokrat Partisi, Alman İmparatorluğu ve Weimar Cumhuriyeti döneminde etkin olan bir siyasi partiydi. Parti, 1917'de Almanya Sosyal Demokrat Partisi'nin (SPD) sol kanadı tarafından kuruldu. 1922'ye kadar büyük bir ayrılıkçı hareket oldu. 1919'da Spartakusbund'un ardılı olarak Almanya Komünist Partisi'nin kurulması ve 1922'de SPD'nin sağ ve sol kanatlarının birleşmesinin ardından güç yitimine uğramış ve 1931'deki kapatılmasına kadar küçük bir ayrılıkçı parti olarak faaliyetini sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Marschall von Bieberstein</span>

Adolf Hermann Freiherr Marschall von Bieberstein, Alman İmparatorluğu'nun 1890–1897 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı görevini yapan siyasetçi ve diplomattı. Bu görevinden sonra Almanya'nın Osmanlı İmparatorluğu ve Birleşik Krallık'taki büyükelçiliğini de yapmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.