İçeriğe atla

Ani Tehlike (roman)

Ani Tehlike
The IPCRESS File
Ani Tehlike (The IPCRESS File) romanının 1965 Türkçe baskısı.1965 yılında Türkiye'de yapılan bu kapak tasarımının, filmin ABD'de 1999'da çıkan DVD'sinin kapak tasarımıyla olan benzerliği dikkat çekici.
YazarLen Deighton
ÇevirmenGülten Suveren
Ülkeİngiltere
Dilİngilizce
KonularCasus, gerilim
TürRoman
Yayım1962 (özgün)
1965 (Türkçe)
YayımcıAltın Kitaplar Yayınevi
Macera Romanları, No: 8 serisi

Ani Tehlike, İngiliz romancı, askeri tarihçi ve yemek yazarı Len Deighton'ın 1962 yılında yayımladığı ilk ve en ünlü romanıdır. Bu çok satan romanın özgün adı The IPCRESS File dır. Beyin yıkama ve zihin kontrolüyle ilgili bu romanın özgün adı Ipcress dosyası anlamına gelmektedir. Buradaki IPCRESS kelimesinin açılımı "Induction of Psycho-neuroses by Conditioned Reflex under strESS" tir ve Baskı Altında Şartlı Refleksle Psikonevrozların Başlatılması olarak Türkçeye çevrilebilir.[1]

Roman "Hodder & Stoughton" yayınevi tarafından İngiltere'de yayımlandıktan üç yıl sonra, 1965 tarihinde yine İngiltere'de sinemaya aktarıldı ve aynı yıl Türkiye'de Altın Kitaplar Yayınevi tarafından Gülten Suveren'in çevirisiyle Türkçe olarak yayımlandı. Romanın adı da Filmin Türkiye'de vizyona verildiği adla aynıydı: "Ani Tehlike". Muhtemelen kitabın yayımcıları filmin popülerliğinden yararlanmak istemişlerdi. Bunu destekleyen olgulardan biri de şudur: Dedektif romanları, özellikle de James Bond romanları basan diğer bir yayınevi "Başak Yayınları" ertesi yıl 1966'da Ian Fleming'in 1953 tarihli Casino Royale adlı romanını yine "Ani Tehlike" adıyla yayımlamış alt başlık olarak da parantez içinde "Royal Kumarhanesi" ibaresini kullanmıştı. Bu kitabın Oğlak, Tay ve Altın Yayınlar tarafından yapılan diğer baskılarında özgün adının tam çevirisi olan bu ikinci ad kullanılmıştır.[2]

"Ani Tehlike" bir İngiliz karşı casusluk ajanının, önemli bilim adamlarını kaçırıp beyinlerini yıkayan bir örgütün açığa çıkartılmasıyla görevlendirilmesi anlatılmaktadır. Romanda baş kahramanın bir adı yokken sinema uyarlamasında bu kahramana "Harry Palmer" adı verilmiştir ve o yıllarda en az James Bond kadar popüler olmuştur. Çok satan romanın ve filmin başarısı üzerine bir dizi "Harry Palmer" filmi daha (toplam beş adet) yapılmıştır.

Sinema uyarlaması

Roman 1965 yılında Kanada kökenli İngiliz yönetmen Sidney J. Furie tarafından aynı adla (The Ipcress File) sinemaya da aktarıldı. Başlıca rollerinde Michael Caine, Nigel Green, Sue Lloyd, Guy Doleman ve Gordon Jackson'ın oynadıkları film Türkiye'de yine romanın Türkçe adıyla yani Ani Tehlike adıyla gösterime girdi.

Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülüne aday gösterilen bu film, İngiltere'de beş dalda aday gösterildiği BAFTA ödüllerinden üçünü aldı (En iyi İngiliz Filmi, en iyi sinematografi ve en iyi sanat yönetimi dallarında). Film ayrıca Edgar Allan Poe ve Laurel Ödülleriyle de ödüllendirildi. "Ani Tehlike" (The Ipcress File) İngiliz Film Enstitüsü (BFI)'nin 20. yy'ın En İyi 100 İngiliz Filmi listesinde 59. sırada yer almıştır.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2009. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2009. 
  3. ^ "BFI Top 100 British films" (İngilizce). en.wikipedia.org. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Trainspotting</i>

Trainspotting, 1996 yılında Danny Boyle tarafından yönetilen ve Irvine Welsh'in yazdığı aynı isimli romandan sinemaya uyarlanan bir filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Michael Caine</span> İngiliz oyuncu

Sir Maurice Joseph Micklewhite, Jr. CBE, iki Akademi Ödülü sahibi İngiliz oyuncu.

<i>Lord of the Flies</i> (film, 1963)

Lord of the Flies 1963 İngiltere yapımı dramatik macera filmidir. Nobel Edebiyat Ödüllü İngiliz edebiyatçı William Golding'in 1954 tarihinde yazdığı aynı adlı çok satan romanından sinemaya aktarılmıştır. Goulding'in ilk romanı olan "Lord of the Flies" ilk yayımlandığında pek ilgi görmese de 1960'lardan itibaren bestseller olmuş ve ABD'de birçok okulda okutulması zorunlu kitaplar arasına girmiştir. Türkiye'de de 1970'lerden itibaren yabancı dilde eğitim veren okullarda okutulmuştur.

<i>Üçüncü Adam</i> (film)

Üçüncü Adam 1949 Birleşik Krallık yapımı kara filmdir. Özgün adı The Third Man olan film ABD'de The 3rd Man alternatif adıyla da gösterime sunulmuştu.

<i>Tilki Oyunu</i>

Tilki Oyunu, Amerikalı yazar Robert L. Fish'in Robert L. Pike takma adıyla 1963 yılında yazdığı romanın adıdır. Özgün adı Bullitt olan romanın ilk yayımlandığındaki adı Mute Witness 'tı. Roman Türkiye'de 1976 yılında Mine Ünel'in Türkçe çevirisiyle Uycan Yayınları tarafından Tilki Oyunu adıyla yayımlandı

<i>Postacı Kapıyı İki Defa Çalar</i>

Postacı Kapıyı İki Defa Çalar, Amerikalı gazeteci ve romancı James M. Cain'in 1934 yılında yazmış olduğu suç romanıdır. Özgün adı The Postman Always Rings Twice olan roman Türkçeye ilk kez Semih Yazıcıoğlu'nun çevirisiye Nebioğlu Yayınevi tarafından 1949 yılında aktarılmıştır. Kitap 1995 yılında Parantez Yayınevi tarafından bir kez daha basılmıştır.

<i>Küller ve Elmas</i>

Küller ve Elmas, Polonyalı yazar Jerzy Andrzejewski'nin 1948 yılında yazdığı politik savaş romanının adıdır. Özgün adı Popiół i diament olan roman İngilizce konuşulan ülkelerde Ashes and Diamonds adıyla yayımlanmıştı.

<i>Güneş de Doğar</i> (roman)

Güneş de Doğar, Amerikalı romancı-hikâyeci ve gazeteci Ernest Hemingway'in 1926 yılında yayımladığı romanınıdır. Yazarın ilk büyük romanıdır. Hemingway'in romanına verdiği ilk ad Fiesta idi ancak yayımcısının tavsiyesi üzerine Eski Ahit'ten alınmış olan The Sun Also Rises adında karar kılmıştır. Yine de romanın İngiliz, Alman ve İspanyol baskılarında Fiesta ismi kullanılmaktadır.

<i>Bir Yerde</i> J. Kosinskinin 1971de yayımladığı politik alegorik romanı

Bir Yerde, Polonya asıllı Amerikalı yazar Jerzy Kosinski'nin 1971 yılında yayımladığı politik alegorik romanıdır. Özgün adı Being There olan roman Türkiye'de ilk kez 1972 yılında E Yayınları'ndan Aydil Balta'nın Türkçe çevirisiyle çıktı. Daha sonraki yıllarda, aynı yayınevi kitabın birkaç baskısını daha yaptı. 1979 yılında roman ABD'de sinemaya aktarılmış olduğu için, yayınevi filmin ve oyuncularının şöhretinden de yararlanmak üzere 1982'deki ve sonraki bazı baskıların kapağına filmden alınmış fotoğrafları koymuştur.

<i>İnsanlar Yaşadıkça</i> (roman)

İnsanlar Yaşadıkça, Amerikalı yazar James Jones'un 1951 yılında yayımladığı savaş romanıdır. Türkiye'de ilk kez 1957 yılında Altın Kitaplar Yayınevi'nden Nazmi Aktan'ın Türkçe çevirisiyle çıktı. Aynı yayınevi 1960'lı ve 1970'li yıllarda kitabın birkaç yeni baskısını daha yaptı.

<i>Panama Terzisi</i>

Panama Terzisi, İngiliz casus romanları yazarı John le Carré'ın 1996 tarihinde yayımladığı 16. romanıdır. John le Carré da bu romanını yazarken başka bir İngiliz romancı Graham Greene'in "Our Man in Havana" adlı romanından esinlenmiştir. Özgün adı The Tailor of Panama olan roman Türkiye'de 1998 tarihinde İnkılâp Kitabevi tarafından Mehmet Harmancı'nın Türkçe çevirisiyle yayımlandı.(ISBN 975-10-1310-0) Roman Türkiye'de yayımlandığında henüz sinemaya aktarılmamıştı. İnkılâp'ın kapağı, kitabın İngiltere'deki ilk baskısını yapan Hodder & Stoughton'ın kapağıyla neredeyse tamamen aynıdır.

<i>Ve Ayna Kırıldı</i> (roman) İngiliz yazar Agatha Christie tarafından 1962 yılında yayınlanan polisiye romanı

Ve Ayna Kırıldı, İngiliz dedektif romanları yazarı Agatha Christie'nin 1962 yılında yayımlamış olduğu cinayet romanıdır. Özgün adı The Mirror Crack'd from Side to Side olan roman 1963'te ABD'de daha kısa olan bir adla, The Mirror Crack'd adıyla da yayımlandı. Romanın İngilizce özgün adı Türkçede Ayna Baştan Başa Çatladı anlamına gelmektedir. Romanın adı, İngiliz şair Lord Alfred Tennyson'un The Lady of Shalott adlı şiirinin bir mısrasından alınmıştır. Romanın kahramanı Miss Marple bu şiirden sık sık alıntılar yapar.

<i>Devlerin Aşkı</i> (roman) Edna Ferberın 1952 yılında yayımlanan roman

Devlerin Aşkı, Pulitzer Ödüllü Amerikalı romancı, oyun yazarı Edna Ferber (1885-1968)'ın 1952 yılında yayımladığı epik romanıdır. Özgün adı Giant olan bu hacimli roman Türkiye'de ilk kez 1957 tarihinde Altın Kitaplar Yayınevi tarafından Adnan Semih'in Türkçe çevirisiyle yayımlandı. Roman 1956 yılında ABD'de sinemaya aktarılmış ve film gişede büyük bir başarı kazanmış olduğu için, filmin yarattığı sansasyondan yararlanmak isteyen yayınevi kitabın kapağına filmle olan ilişkisini hatırlatan bir ibare koymuştur. Aynı yayınevi 1972 yılında romanın yeni bir baskısını yapmıştır.

<i>Vahşi Koşu</i> (roman)

Vahşi Koşu, Amerikalı romancı ve iki Oscar ödüllü senarist William Goldman'ın 1974 yılında yayımladığı paranoid gerilim türündeki romanıdır. Özgün adı Marathon Man olan roman ABD'de 1976 yılında yönetmen John Schlesinger tarafından aynı adla sinemaya aktarıldığında filmin senaryosunu da yine Goldman kendi romanından uyarlayıp yazmıştı. Bu filmin başrollerinde Dustin Hoffman, Laurence Olivier ve Roy Scheider oynamışlardı.

<i>Ani Tehlike</i> (film)

Ani Tehlike, 1965 İngiltere yapımı casus gerilim filmdir. Özgün adı The Ipcress File olan ve zihin kontrolüyle ilgili bu filmin özgün adı Ipcress dosyası anlamına gelmektedir. Buradaki IPCRESS kelimesinin açılımı "Induction of Psycho-neuroses by Conditioned Reflex under strESS" tir ve Baskı Altında Şartlı Refleksle Psikonevrozların Tetiklenmesi olarak Türkçeye çevrilebilir. Bu, filmde gösterilen bir psikiyatri kitabının adıdır.

<i>Günaha Son Çağrı</i> (film) 1988 ABD yapımı dinsel epik film

Günaha Son Çağrı, 1988 ABD yapımı dinsel epik filmdir. Özgün adı The Last Temptation of Christ olan film 1989 Nisan ayında 8. İstanbul Film Festivali kapsamında gösterildi.

Leonard Cyril Deighton, askerî tarihçi ve romancı. Yemek üzerine de yazmıştır. Daha çok başrolünde Michael Caine'in oynadığı aynı adla sinemaya uyarlanmış olan romanı Ani Tehlike ile tanınır.

<i>Sefiller</i> (film, 1995)

Sefiller, 1995 Fransa yapımı epik savaş filmidir. Özgün adı Les Misérables olan film Türkiye'de 2 Şubat 1996'da gösterime girdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.