İçeriğe atla

Anişininice

Anişininice
ᐊᓂᔑᓂᓂᒧᐏᐣ
TelaffuzAnishininiimowin
BölgeOntario, Manitoba
EtnisiteAnişininiler
Konuşan sayısı13,630  (2016)[1]
Dil ailesi
Algonkin–Yurok dilleri
Dil kodları
ISO 639-3ojs

Anişininice (kendilerince ᐊᓂᐦᔑᓂᓃᒧᐏᐣ, Anishininiimowin; noktasız: ᐊᓂᔑᓂᓂᒧᐏᐣ ; İngilizce Oji-Cree, Severn Ojibwa, Severn Ojibwe, Northern Ojibwa, Anishinini), Kanada'da Ontario eyaletinin kuzeyi ile Manitoba eyaletindeki Island Lake'de yaşayan Anişininiler tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Anişinabe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. 2016 sayımına göre konuşanı 13.630 kişidir. Yaklaşık 8.480 kişi evlerinde de konuşmaktadır.[2]

Lehçeleri

Anişininicenin lehçe ve şiveleri:[3][4]

A — Big Trout Area

Western Big Trout (Severn River System) = Ethnologue Severn River Ojibwa
Bearskin Lake
Big Trout Lake
Muskrat Dam
Sachigo Lake
Eastern Big Trout (Winisk River System) = Ethnologue Winisk River Ojibwa
Angling Lake
Kasabonika
Kingfisher Lake
Webequie
Wunnumin Lake

B — Deer Lake Area

Deer Lake
North Spirit Lake
Sandy Lake

Kaynakça

  1. ^ "Language Highlight Tables, 2016 Census - Aboriginal mother tongue, Aboriginal language spoken most often at home and Other Aboriginal language(s) spoken regularly at home for the population excluding institutional residents of Canada, provinces and territories, 2016 Census – 100% Data". www12.statcan.gc.ca (İngilizce). Government of Canada, Statistics. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  2. ^ "Aboriginal languages". Statistics Canada. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009. 
  3. ^ J. Randolph Valentine, 1994, p. 415
  4. ^ J. Randolph Valentine, 1994, p. 117

Bibliyografya

  • Auger, Donald J.; Beardy, Tom; and Hudson, Joshua. 199X. Glossary of Legal Terms Translated into Oji-Cree (with Translation Back into English). Thunder Bay, Ont: Nishnawbe-Aski Legal Services Corp.
  • Baraga, Frederic. 1978. A Dictionary of the Otchipwe Language, Explained in English. A New Edition, by a Missionary of the Oblates. Part I, English-Otchipwe; Part II, Otchipwe-English. Montréal: Beauchemin & Valois. Reprint (in one volume), Minneapolis: Ross and Haines, 1966, 1973.
  • Beardy, Tom. 1996. Introductory Ojibwe: Parts One and Two in Severn Dialect. Thunder Bay: Native Language Instructors' Program, Lakehead University.
  • Bishop, Charles. 1981. "Territorial Groups Before 1821: Cree and Ojibwa." June Helm, ed., The Handbook of North American Indians, Volume 6. Subarctic, pp. 158–160. Washington, D.C.: The Smithsonian Institution.
  • Bloomfield, Leonard. 1958. Eastern Ojibwa: Grammatical Sketch, Texts and Word List. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  • Canada. 1970. Linguistic and Cultural Affiliations of Canadian Indian Bands. Ottawa: Department of Indian Affairs and Northern Development, Indian Affairs Branch.
  • De Beers Canada Inc. and Ojibway-Cree Cultural Centre. 2003. Mining and environmental terminology glossary English/Cree/Oji-Cree/Ojibway. Toronto, Ont: De Beers Canada.
  • Ellis, C.D.. 1983. Spoken Cree. Revised Edition. Edmonton: Pica Pica Press.
  • Fiero, Charles. 1976. "Style Manual for Syllabics." Barbara Burnaby, ed., Promoting Native Writing Systems in Canada, pp. 95–104. Toronto: OISE Press.
  • Jacasum, John Paul. 2005. English, Cree, Oji-Cree, and Ojibway Political Terminology Glossary. Timmins, Ont: Ojibway and Cree Cultural Centre ISBN 0-919523-80-3
  • Nichols, John. 1996. "The Cree Syllabary." Peter Daniels and William Bright, eds. The World's Writing Systems, pp. 599–611. New York: Oxford University Press.
  • Nichols, John and Earl Nyholm. 1995. A Concise Dictionary of Minnesota Ojibwe. St. Paul: University of Minnesota Press.
  • ᐅᔥᑭᒪᓯᓇᐃᑲᓐ ᑲᐊᓂᔑᓇᐯᒧᒪᑲᒃ Oshkimasina'ikan KaaAnihshinaapemoomakahk. 1988. Toronto: Canadian Bible Society. [New Testament in Roman orthography and Cree syllabics. Chapters in Sandy Lake Ojibwe: Luke, Acts, Philemon; other chapters in Pikangikam Ojibwe] ISBN 0-88834-301-1
  • Rhodes, Richard and Evelyn Todd. 1981. "Subarctic Algonquian Languages." June Helm, ed., The Handbook of North American Indians, Volume 6. Subarctic, pp. 52–66. Washington, D.C.: The Smithsonian Institution.
  • Rogers, Edward. 1962. The Round Lake Ojibwa. Toronto: Royal Ontario Museum.
  • Rogers, Edward and J. Garth Taylor. 1981. "Northern Ojibwa." June Helm, ed., The Handbook of North American Indians, Volume 6. Subarctic, pp. 231–243. Washington, D.C.: The Smithsonian Institution.
  • Rogers, Jean. 1964. "Survey of Round Lake Ojibwa Phonology and Morphology." National Museum of Canada, Bulletin No. 194, Contributions to Anthropology, 1961–62, Part II, pp. 92–154. Ottawa: National Museums of Canada.
  • Sugarhead, Cecilia. 1996. ᓂᓄᑕᐣ / Ninoontaan / I Can Hear It: Ojibwe Stories from Lansdowne House Written by Cecilia Sugarhead. Edited, Translated and with a Glossary by John O'Meara. Winnipeg: Algonquian and Iroquoian Linguistics. ISBN 0-921064-14-4
  • Todd, Evelyn. 1970. A Grammar of the Ojibwa language: The Severn Dialect. PhD, University of North Carolina, Chapel Hill.
  • Upper, Mary and McKay, Modina. Acquisition of Oji-Cree As a First Language: A Preliminary Study of Children's Language Development, Phase 1. ONTERIS documents series, Ontario. Ministry of Education. Research and Information Branch,4263. 1984.
  • Upper, Mary and McKay, Modina. 1987. "The Acquisition of Oji-Cree as a First Language: A Preliminary Study." Freda Ahenakew and Shirley Fredeen, eds. Seventh Annual Native American Languages Institute: Our languages: Our survival: Proceedings, pp. 169–196. Saskatoon: Sask.: Saskatchewan Indian Languages Institute.
  • Valentine, J. Randolph. 1994. Ojibwe Dialect Relationships. PhD dissertation, University of Texas, Austin.
  • Valentine, Lisa Philips. 1990. Work to Create the Future You Want: Contemporary Discourse in a Severn Ojibwe Community. PhD dissertation. University of Texas, Austin.
  • Valentine, Lisa Philips. 1995. Making It Their Own: Severn Ojibwe Communicative Practices Toronto: University of Toronto Press.
  • Walker, Willard. 1996. "Native Writing Systems." Ives Goddard, ed., The Handbook of North American Indians, Volume 17. Languages, pp. 158–184. Washington, D.C.: The Smithsonian Institution.
  • Wolfart, H. Christoph. 1973. "Boundary Maintenance in Algonquian: A Linguistic Study of Island Lake, Manitoba." American Anthropologist 75 (5): 1305-1323.
  • Wolfart, H. Christoph. "Les paradigmes verbaux ojibwa et la position du dialect de Severn." W. Cowan, ed., Actes du Huitième Congrès des Algonquinistes,pp. 188–206. Ottawa: Carleton University.
  • Wolfart, H. Christoph and Shrofel, Salina M. . "Aspects of Cree Interference in Island Lake Ojibwa." W. Cowan, ed., Actes du Huitième Congrès des Algonquinistes, pp. 156–167. Ottawa: Carleton University.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ojibvalar</span>

Ojibva, Anişinaabe veya Çippeva, Kuzey Amerika'da yaşayan Anişinabelerden Algonkin halklarından bir Kızılderili halkıdır. ABD'de nüfus olarak Çerokiler ve Navajo'lardan sonra üçüncü sırada gelirler. Kanada ve ABD topraklarına eşit olarak bölünmüşlerdir. Huron-Ojibwe savaşını kazanmışlardır. Şu anki nüfuslari yaklaşık 30.000.789'dur. En büyük kızılderi kabilesidirler. Çok ilginç savaş teknikleri vardır. 1856 yılında Mohikanlar tarafından yenilmişlerdir. Ama topraklarını Mohikanlar alamamıştı. Çünkü İngiliz-Mohikan savaşında olan Mohikanlar İngilizler'e yenilmiş, toprakları yok olmuştur. Son Mohikan başka bir kabile şefi olduğu için Ojibwe topraklarını alamamıştır.

Kanada Kızılderilileri, Kanada'da Eskimo İnuitler ile melez Métisler dışında kalan bütün Kanada yerlileri için kullanılan niteleme olup Kanada'da resmi olarak İlk Milletler adı kullanılır. Kanada'da Kızılderili (Indian) adı hâlâ yasal bir terim olsa da resmî olarak kullanımı günümüzde oldukça azalmıştır. Kanada Kızılderililerinin sayısı 2006 sayımına göre 698.025 kişidir. Şu an için Kanada tarafından kabul edilen 630 kabile hükûmeti yasal olarak tanınmaktadır ve bunların kabaca yarısı Ontario ile Britanya Kolumbiyası eyaletlerinde bulunmaktadır. Kanada'da yasal olarak yaşamak zorunda oldukları kısıtlayıcı yerlere Kızılderili rezervi adı verilir. Günümüzde Kanada Kızılderililerine karşı sistemik ırkçılık hâlâ uygulanmaktadır. eğitim ve öğretimleri yirminci yüzyılın ortalarına kadar ırkçı asimilasyon politikaları gereği oluşturulan Kanada Kızılderili yatılı okullarında yapılıyordu. Kızılderili Kütüğüne kayıtlı olanların hakları kayıtsız olanlara göre fazladır. Kızılderili işlerinden Kanada Kızılderili ajanı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Kriler</span>

Kriler, daha çok Kanada'da Superior Gölünün kuzey ve batısında Ontario, Manitoba, Saskatchewan, Alberta ve Kuzeybatı Topraklarında, çok az bir kısmı da Amerika Birleşik Devletlerinde Montana eyaletinin kuzey orta sınır bölgesinde yaşayan Algonkin halklarından bir Kızılderili halkı. 200.000 kişilik nüfuslarıyla Kuzey Amerika'nın en büyük yerli halklarından biridir ve 2006 sayımına göre anadilini konuşan 117.400 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada yerlileri</span> Vikimedya liste maddesi

Kanada yerlileri ya da Kanada Aborijinleri, Kanada'daki Amerika yerlileri için kullanılan ve Kızılderili, İnuit ve Métis olmak üzere üç ana yerli grubunu kapsayan yasal terimdir. Kanada'da Kızılderili (Indian) ve Eskimo adları "aşağılayıcı" (pejorative) bulunduğu için resmi olarak kullanılmaz. Günümüzde Kızılderililer için «İlk Milletler», Eskimolar için de «İnuit» adı kullanılır.

Ova Kricesi ya da Ova Kri dili, çoğu Kanada'nın batısındaki Manitoba, Saskatchewan ve Alberta eyaletlerinde, ufacık bir kısmı da Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Montana eyaletinde yaşayan Ova Krileri tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kricenin lehçesi olan Kızılderili dilidir. En yakın akrabası "th" () sesini kullanan Orman Kricesidir ve ondan "y" () sesini kullanmasıyla ayrılır. Kri dilleri konuşma sahasının en batısında yer alır.

Bataklık Krileri, Kanada'nın Manitoba, Ontario ve Saskatchewan eyaletlerinde yaşayan Algonkin halklarının Kuzey Algonkinleri grubundan Subarktik yerlisi Krilerden bir Kızılderili halkı. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Bataklık Krileri de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. Batı ve kuzeybatıda Orman Krileri, güneybatıda dar bir alanda Ova Krileriyle ve güneydoğuda Moose Krileri ile çevrilen Bataklık Krilerinin kuzey komşuları Atabasklardan olan Sayisi Deneleri, güney komşuları ise Merkezî Algonkin halklarıdır.

Mandanca ya da Mandan dili, ABD'nin Kuzey Dakota eyaletinde Mandanlar (Rų́ʔeta) tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan tek başına bir grup oluşturan bir Kızılderili dilidir. Son konuşanı olan Edwin Benson 9 Aralık 2016'da ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Anişinabeler</span>

Anişinabeler ya da Anişinabe halkları, Kanada ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Algonkin halklarının Merkezi Algonkinler ile Kuzey Algonkinleri gruplarından Kuzeydoğu Kızılderilileri ile Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halk grubu. Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubunun Anişinabe dilleri (Ojibwe–Potawatomi) alt grubundan dilleri konuşurlar ve en yakın akrabaları kendileri gibi Merkezî grupta yer alan Kriler, Menominiler, Şavniler gibi Kızılderililerdir. Diğer Kanada Kızılderilileri ve ABD Kızılderilileri gibi Anişinabeler de yasal olarak Kızılderili rezervi (Kanada) ya da Kızılderili rezervasyonu (ABD) adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Anişininiler</span>

Anişininiler, Kanada'da Ontario eyaletinin kuzeyi ile Manitoba eyaletindeki Island Lake'de yaşayan Anişinabelerden Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan bir Kızılderili halkı. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Anişinabeler de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Anişinabe dilleri</span>

Anişinabe dilleri ya da Ojibva-Potavatomi dilleri, Kanada ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan yaşayan Anişinabeler tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kızılderili dil grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Algonkince</span>

Algonkince, Kanada'nın Québec ve Ontario eyaletinde yaşayan Algonkinler tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Anişinabe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. 2006 sayımına göre 2.680 konuşanı vardır ve bunların % 10 kadarı tekdillidir.

Arapaho dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinde Büyük Ovalar yöresinde konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Ova Algonkin dilleri grubundan Kızılderili dilleri alt grubu. Üçünün soyu tükenmiş, Arapahoca ile Atsinaca ise tehlike altındadır

Merkezî Algonkin dilleri, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Kanada'da konuşulan Algonkin dilleri ailesinden Amerika yerli dilleri alt grubu.

Doğu Algonkin dilleri, Kuzey Amerika'nın doğusunda Kanada'nın Maritime eyaletlerinden Amerika Birleşik Devletlerinde Kuzey Karoline'ya kadar olan Atlantik kısmında konuşulan Algonkin dilleri ailesinden Kızılderili dilleri alt grubu.

<span class="mw-page-title-main">Sakima</span>

Sakima, Algonkin halkları ya da Kuzeydoğu Kızılderili kabilelerinde büyük reis.

<span class="mw-page-title-main">Tano dilleri</span>

Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinib New Mexico, Kansas, Oklahoma ve Teksas eyaletleri ile Meksika'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi.

Viyotça ya da Viyot dili, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeybatısında Viyotlar tarafından konuşulmuş olan Algonkin–Yurok dilleri ailesinden bir Amerind Kızılderili dilidir. Son konuşanı Della Prince 1962 yılında ölünce dil de tükenmiş oldu. Bazı Viyotlar anadillerini canlandırmak için çalışmaktadırlar. En yakın akrabası birlikte Ritwan adıyla da ele alınan Yurokça en uzak akrabaları ise Algonkin dilleridir. Hem Viyotça hem de Yurokça Algonkin dillerinin coğrafyasından oldukça uzakta izole bir alandadır.

Yurokça ya da Yurok dili, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzeybatısında Yuroklar tarafından konuşulmuş olan Algonkin–Yurok dilleri ailesinden bir Amerind Kızılderili dilidir. Bir düzine konuşanı olan dil yok olma sürecine girmiştir. En yakın akrabası birlikte Ritwan adıyla da ele alınan Viyotça en uzak akrabaları ise Algonkin dilleridir. Hem Viyotça hem de Yurokça Algonkin dillerinin coğrafyasından oldukça uzakta izole bir alandadır.

<span class="mw-page-title-main">Ghil'ad Zuckermann</span>

Ghil'ad Zuckermann, dil bilimci, Adelaide Üniversitesi Dil Fakültesi başkanı, Şangay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi seçkin gezici profesörü, Weizmann Bilim Enstitüsü'nde gezici bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Algonkin mitolojisi</span>

Anişinabe geleneksel inançları, özellikle Kuzey Amerika'nın Büyük Göller bölgesinde bulunan Algonquin / Nipissing, Ojibwa / Chippewa / Saulteaux / Mississaugas, Odawa, Potawatomi ve Oji-Cree'den oluşan Anişinabe halklarının geleneksel inanç sistemini kapsar.