İçeriğe atla

Angola cumhurbaşkanı

Angola Cumhurbaşkanı
Presidente de Angola (Portekizce)
Cumhurbaşkanlığı Forsu
Görevdeki
João Lourenço

26 Eylül 2017 tarihinden beri
Görev süresi5 yıl, bir kez yenilenebilir
ÖnceliAngola sömürge valisi
Oluşum11 Kasım 1975
İlk sahibiAgostinho Neto
YardımcıAngola cumhurbaşkanı yardımcısı
MaaşAylık Kz 640.100/US$ 1263[1]
Websitesigoverno.gov.ao/ao/

Angola cumhurbaşkanı (Portekizce: Presidente de Angola) Angola'da hem devletin hem de hükümetin başıdır. Angola'da 2010 yılında kabul edilen anayasaya göre başbakanlık makamı kaldırılmıştır; yürütme yetkisi, kararname ile yönetebildiği için bir dereceye kadar yasama yetkisine de sahip olan cumhurbaşkanına aittir.

Cumhurbaşkanlığı makamı Angola'nın Portekiz'den bağımsızlığını kazanmasından sonra ortaya çıkmıştır. Agostinho Neto, Angola'nın Bağımsızlığı için Halk Hareketi (MPLA) ülkenin kontrolünü Portekizlilerden aldığında bu pozisyonu elde etti. Neto 1979'da öldüğünde yerine José Eduardo dos Santos geçti.

Dos Santos'un liderliği altında Angola çok partili bir devlet haline gelse de Dos Santos tarafından kontrol edilmeye devam etti. 1992'de yapılan seçimlerde Dos Santos oyların %49'unu alarak yeniden seçildi. Rakibi, Angola'nın Tam Bağımsızlığı için Ulusal Birlik (UNITA) partisinden Jonas Savimbi, seçimin hileli olduğunu iddia etti.

2021 yılı itibarıyla Angola Anayasası'nda cumhurbaşkanı için iki dönem sınırı bulunmaktadır. Dönem sınırına henüz hiçbir cumhurbaşkanı uymamıştır.[2]

Angola cumhurbaşkanı, meclis ile aynı beş yıllık süre için, bir kez yenilenebilen, eş zamanlı çoğunluk sistemi ile seçilir. Her katılımcı parti, oy pusulasında açıkça belirtilmesi gereken bir adayı liste başı olarak aday gösterir. En çok oyu alan partinin liste başı adayı 2010 Anayasası uyarınca cumhurbaşkanı seçilir.[3][4] Yeni anayasa, bugüne kadar görev yapılan dönemleri saymasa da cumhurbaşkanını iki dönem görev yapmakla sınırlandırmakta ve başbakanlık makamını kaldırarak yerine cumhurbaşkanı yardımcılığı makamını getirmektedir.[5]

Mevcut cumhurbaşkanı 26 Eylül 2017 tariihnde göreve başlayan João Lourenço'dur.

Angola cumhurbaşkanları listesi (1975-günümüz)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Salary of the President of the Republic of Angola rises by 100 euros per month". Jornal de Notícias (Portekizce). 13 Haziran 2017. 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  2. ^ Cook, Candace; Siegle, Joseph. "Circumvention of Term Limits Weakens Governance in Africa". Africa Center for Strategic Studies. 6 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023. 
  3. ^ "Angola's Constitution of 2010" (PDF) (İngilizce). Oxford Constitutional Law (Oxford University Press). 6 Haziran 2017. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  4. ^ "Constituição da Républica de Angola" (PDF) (Portekizce). World Intellectual Property Organisation. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  5. ^ "Angola stops presidential polls" (İngilizce). 21 Ocak 2010. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türkiye cumhurbaşkanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı olarak görev yapmış kişileri içeren listedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na göre cumhurbaşkanı, devlet ve hükûmet başkanıdır ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanlığını temsil eder. Cumhurbaşkanı, beş yıllığına görev yapar. Bir kimse en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir. Günümüzde cumhurbaşkanı; kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından doğrudan halk tarafından seçilmektedir. Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, ölüm, çekilme veya başka bir nedenle görevini sürdürememesi durumunda, yenisi seçilene kadar en yaşlı cumhurbaşkanı yardımcısı makama vekâlet eder.

<span class="mw-page-title-main">MPLA</span> Angolayı 1975 yılındaki bağımsızlığından sonra yöneten siyasi parti

MPLA, Angola'yı 1975 yılındaki bağımsızlığından sonra yöneten siyasi partidir. 1961-1975 yılları arasında bağımsızlık için Portekiz ile savaşmış, 1975-2002 yılları arasında ise çıkan iç savaşta UNITA ve FNLA ile savaşmış ve zafer kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye başbakanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin hükûmet başkanı (1920–2018)

Türkiye Cumhuriyeti başbakanı, Türkiye'de 1920-2018 yılları arasında hükûmetin başı ve Bakanlar Kurulunun başkanı olarak görev yapan makamdı. Başbakan, cumhurbaşkanınca Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından seçilir ve görev süresi boyunca Çankaya Köşkü'nde ikâmet ederdi. Başbakanlık, 2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumunun ardından yapılan 2018 Türkiye genel seçimleri ile birlikte kaldırıldı.

<span class="mw-page-title-main">José Eduardo dos Santos</span> Angola devlet başkanı (1979-2017)

José Eduardo dos Santos, Angolalı siyasetçi. Santos, Afrika kıtası ülkesi Angola'nın başa gelen ikinci Cumhurbaşkanı olarak 1979 - 2017 yılları arasında cumhurbaşkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Almanya cumhurbaşkanları listesi (1919-1945)</span>

Reichspräsident yani İmparatorluk Başkanı, Almanya'nın Weimar Cumhuriyeti (1919–33) ve Nazi Almanyası (1933–45) dönemlerindeki Devlet Başkanı. Günümüzün Almanya Federal Cumhuriyeti'nde Federal Cumhurbaşkanı'nın (Bundespräsident) kısıtlanmış yetkilerinin aksine, çok daha geniş yetkileri vardı.

<span class="mw-page-title-main">Fernando da Piedade Dias dos Santos</span> Angolalı siyasetçi

Fernando da Piedade Dias dos Santos, Nando olarak bilinen, 2010-2012 tarihleri arası Angola Başkan Yardımcısı olan bir Angolalı politikacı. Kendisi 2002 ila 2008 yılları arası Angola Başbakanı oldu ve 2008 ile 2010 yılları arası Angola Millet Meclisi Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Angola cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Angola cumhurbaşkanı, Afrika ülkesi Angola'nın bağımsızlığını kazandığı 1975 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkeyi yöneten cumhurbaşkanları 1975 ile 1992 yılları arasında Angola Halk Cumhuriyeti'ni, 1992 yılından itibaren de Angola Cumhuriyeti'ni yönetmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Tunus cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tunus cumhurbaşkanı, Tunus'un devlet başkanıdır ve doğrudan halk tarafından beş yıllık bir dönem için seçilir. Makam sahibi, başbakanla birlikte Tunus hükümetinin yürütme organına liderlik eder ve Tunus Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak cumhurbaşkanı</span> Irakın devlet başkanı

Irak cumhurbaşkanı, Irak'ın devlet başkanıdır. Irak cumhurbaşkanı "Anayasaya bağlılığı ve Irak'ın bağımsızlığını, egemenliğini, birliğini, topraklarının anayasanın hükümlerine uygun olarak korunmasını" garanti eder. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak cumhurbaşkanı, Irak vatandaşı olan Kürtlerin arasından, Temsilciler Meclisi tarafından üçte iki çoğunlukla seçilir ve cumhurbaşkanının görev süresi dört yıllık iki dönem ile sınırlıdır. Cumhurbaşkanı, Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilen anlaşmaları ve yasaları onaylamaktan, başbakanın tavsiyesi üzerine af çıkarmaktan ve "törensel ve onursal amaçlarla Silahlı Kuvvetlerin Yüksek Komutanlığı görevini" yerine getirmekten sorumludur. 2000'lerin ortalarından bu yana cumhurbaşkanlığı, Ekim 2005'te kabul edilen anayasaya göre Irak cumhurbaşkanı, ülke içinde önemli bir güce sahip olmadığı için büyük ölçüde törensel ve sembolik bir makamdır. Parlamenter sistemin 'cumhurbaşkanlığı, devlet başkanlığı'' sınırlarına uygun bir makamdır.

<span class="mw-page-title-main">João Lourenço</span> Angolalı siyasetçi, Angolanın 3. devlet başkanı

João Lourenço, Angolalı siyasetçi. Lourenço, Afrika ülkesi Angola'da 38 yıllık José Eduardo dos Santos iktidarından sonra ülkenin üçüncü Cumhurbaşkanı olarak 26 Eylül 2017 tarihinden bu yana cumhurbaşkanlığı makamında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı</span> Türkiyede bir resmî makam

Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanından sonra devlet protokolünde 2. sırada yer alan makamdır. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyesidir. Makam, 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu ile oluşturuldu ve 2018'deki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018'de göreve başlamasıyla yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Bangladeş cumhurbaşkanı</span> Bangladeşin devlet başkanı

Bangladeş Cumhurbaşkanı, Bangladeş devletinin başı.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan cumhurbaşkanı</span> Kırgızistanın devlet başkanı

Kırgızistan Cumhurbaşkanı, resmi olarak Kırgızistan Cumhuriyeti'nin başıdır. Cumhurbaşkanı, anayasaya göre, "halkın ve devlet gücünün birliğinin simgesi ve Kırgız Cumhuriyeti Anayasası'nın ve bireyin ve bir vatandaşın garantisinin simgesidir." Cumhurbaşkanı, doğrudan halk tarafından en fazla altı yıl süreyle seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan cumhurbaşkanı</span> Bulgaristanın devlet başkanı

Bulgaristan cumhurbaşkanı veya resmî adıyla Bulgaristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Bulgaristan'ın devlet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, aynı zamanda Bulgaristan Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan cumhurbaşkanı</span> Hırvatistanın devlet başkanı

Hırvatistan cumhurbaşkanı veya resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'ın devlet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'daki en yüksek makamın sahibi olmasına karşın Hırvatistan'ın başbakanlık makamı ülkenin anayasal çerçevesi ve günlük siyaseti içinde en güçlü kişi olduğu bir parlamenter sisteme sahip olması nedeniyle, cumhurbaşkanı yürütme organının başı değildir.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanı</span> Tunusun hükûmet başkanı

Tunus başbakanı Tunus hükümetinin yürütme organının başıdır. Başbakan, cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme organını yönetir ve başbakanın kabinesi ile birlikte Halk Temsilcileri Meclisine, başbakanın siyasi partisine ve nihayetinde yürütme ve yasamanın politikaları ve eylemleri için seçmenlere karşı sorumludur.

Celestino Rocha da Costa, São Toméli siyasetçi. Costa, Afrika ada ülkesi São Tomé ve Príncipe'de 8 Ocak 1988'den 7 Şubat 1991'e kadar başbakanlık makamındaydı. Tek partili São Tomé ve Príncipe Kurtuluş Hareketi (MLSTP) hükûmetinin son başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka cumhurbaşkanı</span> Sri Lankanın devlet başkanı

Sri Lanka cumhurbaşkanı Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti'nin devlet başkanı ve hükümet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, birlik hükümetinin baş yürütücüsü ve Sri Lanka Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır. Önceki cumhurbaşkanlığı makamlarının yetkileri, işlevleri ve görevlerinin yanı sıra başbakan ve Sri Lanka hükûmeti ile olan ilişkileri, makamın oluşturulmasından bu yana çeşitli anayasal belgelerle zaman içinde farklılık göstermiştir. Cumhurbaşkanı, Sri Lanka Parlamentosunun güven oyuna sahip olan Sri Lanka başbakanını atar.

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka başbakanı</span> Sri Lankanın hükûmet başkanı

Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı, bakanlar kurulundaki en kıdemli parlamento üyesidir. Sri Lanka'nın yürütme organında anayasal yürütmenin başı olan cumhurbaşkanından sonra en güçlü ikinci pozisyondur. Kabine, politikaları ve eylemleri için parlamentoya karşı kolektif olarak sorumludur. Başbakanın yetkileri ve işlevleri, makamın 1947'de oluşturulmasından bu yana birkaç kez değişmiştir.