Anglon Muharebesi (543)
| Persarmenia'nın Roma istilası – Anglon Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lazika Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Sasani İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Nabed | |||||||
| Çatışan birlikler | |||||||
| magister militum per Orientem, per Armeniam'ın tüm ve muhtemelen praesentalis'in bazı kuvvetleri[1] | Persarmenia'nın Sasani kuvvetleri | ||||||
| Güçler | |||||||
| 30,000 | 4,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Ağır | Bilinmiyor | ||||||
Anglon Muharebesi Lazika Savaşı'nın erken döneminde Persarmenia'nın Roma istilası sırasında, I. Hüsrev hükümdarlığında Sasani İmparatorluğu'na karşı, I. Justinianus hükümdarlığında Bizans İmparatorluğu tarafından MS 543'te gerçekleşti.
İran'daki bir isyan ve İran'ın ana ordusundaki bir salgın hakkında bilgi aldıktan sonra, Justinianus'un emirleriyle Doğu'daki Bizans orduları Persarmenia'yı istila etmeye başladı. Bölgedeki sayısız Pers kuvveti Anglon'da titiz bir pusuya bürünerek, Bizanslılar için ezici bir yenilgiye yol açtı ve seferi mutlak bir şekilde sonlandırdı.
Arka plan
I. Hüsrev 542'de Kommagene istilasına başladı, ancak Roma Ermenistanı'nı işgal etmek amacıyla, Adurbadagan'a geri çekildi ve Adhur Gushnasp'ta durdu. Romalılar, müzakerelere başlamak için Hüsrev'e yaklaştılar, ancak müzakerenin ortasında Romalılar, Hüsrev'in ordusunda sonradan Justinianus Veba Salgını olarak adlandırılacak salgını ve Prens Anoshazad'ın isyanı haberlerini aldılar. Bunu bir fırsat olarak gören İmparator I. Justinianus, doğusundaki bütün Roma kuvvetlerine Persarmenia'yı istilaya başlatması emrini verdi.[2]
Roma istilası
O zamanlar Martinus, magister militum per Orientem olarak yeni atanmıştı, ancak birincil kaynaklara göre diğer generaller üzerinde fazla bir gücü yoktu. Toplamda 30.000 olan Roma işgal güçleri başlangıçta şu şekilde dağıldılar:
- Martinus ve kuvvetleri, Ildeger ve Theoctistus ile Citharizum'da konuşlandılar
- Peter ve Adolius ile onların kuvvetleri
- Roma Ermenistanı generali Valerian, Theodosiopolis yakınlarında konuşlandı, Persarmenianlı Narses[3] ile Philemouth ve Beros komutasında Heruliler ile Ermenilerden oluşan alayı orada onlara katıldı.
Bu kuvvetler İran sınırını geçtikten sonra Divin düzlüğünde bir araya geldiler. Martyropolis yakınında bulunan Justus, Peranius, Domnentiolus ve diğer generaller, İran'a küçün saldırılarda bulundular.[2]
Persarmenya'daki Sasani kuvvetleri 4.000 kişiydi ve Nabed'in komutasındaydı. Bbir kaleye sahip olan ve Divin düzlüğü yakınında bulunan dağlık Anglon köyünde bir araya geldiler. Köydeki girişleri engelleyerek, siperler kazarak ve kalenin dışındaki köyün evlerinde pusu kurarak, aşağıda Bizans ordusu düzen alırken ayrıntılı bir pusu için savunma pozisyonu hazırladılar. Prokopius'a göre, Roma generalleri kendi aralarında uygun bir birliktelikten yoksundu. Roma kuvvetleri Anglon'un engebeli arazisine ilerledi ve komutanların Sasani varlığından haberdar edilmesinden sonra aceleyle tek hatlı bir düzen oluşturdular; Martinus merkez, Peter sağ ve Valerian (muhtemelen Narses'in katımıyla) solu oluşturdular. Narses ve birlikleri ile Heruliler ilk mücadeleye girenlerdi. Görünüşe göre, Sasani ordusunun bir kısmı yenildi ve Sasani süvarileri kaleye doğru çekildi, Heruliler ve koursores olarak diğerleri bu çekilişi takip etmeye başladılar. Okçular da dahil olmak üzere Sasaniler, kalenin dışındaki binalardan kurdukları pusuyla kolayca hafif zırhlı Herulileri kolayca bozguna uğratırlarken, komutanları Narses çatışmaya yakın bir tapınakta ölümcül şekilde yaralandı. Genel Sasani karşı saldırı daha sonra Romalıların çekilmesine yol açtı. Sasaniler, pusu korkusundan zorlu arazilerin ötesinde onları takip etmediler. Adolius geri çekilme sırasında öldürülenler arasındaydı.[2][4][5][6]
Analiz
Muharebeyi tanımlayan tek kaynak, özellikle seferdeki Roma performansı için eleştirisi olan Roma tarihçisi Prokopius'tur.[6] Bununla birlikte, modern kaynaklar bu değerlendirmelere itiraz etmiştir. Muharebedeki kuvvet, silah altına alınan askerlerin çoğunun "yetersizlik" örneği olarak kabul edilir.[7] Diğerleri, Roma generalleri arasındaki koordinasyon eksikliğine dikkat çeker.[3] J. B. Bury'e göre, general Belisarius'un arkadaşı tarihçi Prokopius, Roma generallerinin savaştaki beceriksizliğini ve mağlubiyetlerin vahametini abartır.[2] Peterson, Prokopius'un savaş anlatımının - güçsüz örgütlenme ve ordunun liderliği ve Romalı askerler kargaşa ile yürümeleri ve "yük alanına karışmaları" da dahil olmak üzere- tasarlanmış stratejilerin ve taktiklerin çarpık bir anlatımı olduğunu düşünür.[6] Diğerleri, Sasanilerin titiz hazırladıkları pusuya dikkat çekerek, bunu "kahramanlık" olarak nitelendirirler.[8]
Anglon, yerleşim bölgelerinin savunma yapılarının dışında olduğu daha az yaygın savunma tahkimatının bir örneğidir; bu bazen Kafkasya'da görülür, bir başka örnek de 557 tarihli Tzacher/Sideroun Kuşatması'nda görülür.[9]
Muharebenin sonucu, Lazika Savaşı'nda Sasanilere ivme kazandırmıştır.
Kaynakça
- ^ Lewin, Ariel; Pellegrini, Pietrina (2007). The late Roman Army in the near east from Diocletian to the Arab Conquest: proceedings of a colloquium held at Potenza, Acerenza and Matera, Italy (İngilizce). Archaeopress. s. 338. ISBN 9781407301617.
- ^ a b c d Bury, John Bagnell (1889). A History of the Later Roman Empire: From Arcadius to Irene (395 A.D. to 800 A.D.) (İngilizce). Macmillan and Company. s. 432-437.
- ^ a b Whitby, Michael (2017). "Justinian and Persia, 527–562". The Encyclopedia of Ancient Battles (İngilizce). American Cancer Society. ss. 1-15. ISBN 9781119099000.
- ^ Syvänne, Ilkka (2004). The Age of Hippotoxotai: Art of War in Roman Military Revival and Disaster (491-636) (İngilizce). Tampere University Press. s. 442. ISBN 9789514459184.
- ^ The Seventh Great Oriental Monarchy: Or the Geography, History and Antiquities of the Sassanian Or New Persian Empire (İngilizce). Belford, Clarke. 1887. s. 64-65.
- ^ a b c Petersen, Leif Inge Ree (2013). Siege Warfare and Military Organization in the Successor States (400-800 AD): Byzantium, the West and Islam (İngilizce). BRILL. s. 530. ISBN 9789004254466.
- ^ Krumbacher, Karl; Marc, Paul; Heisenberg, August (2005). Byzantinische Zeitschrift (Almanca). G.G. Teubner. s. 70.
- ^ Sarantis, Alexander; Christie, Neil, (Ed.) (2013). War and Warfare in Late Antiquity (2 vols.): Current Perspectives (İngilizce). BRILL. ISBN 9789004252585.
- ^ Petersen, Leif Inge Ree (2013). Siege Warfare and Military Organization in the Successor States (400-800 AD): Byzantium, the West and Islam (İngilizce). BRILL. s. 304. ISBN 9789004254466.
