İçeriğe atla

Angıroğulun öyküsü

Angıroğlunun öyküsü (Tuvaca: Аңгыр-оолдуң тоожузу/ Angır-ooldun toojuzu)— Tuva Türklerinden tanınmış yazar Stepan Sarıg-ool Arbaanoğlu'nun roman türü eseri, yayınladığı iki ciltlik kitabı. İlk cildi 1961 yılında çıkmış, onda 43 konu başlığı yer almıştır. İkincisi 1966 yılında çıkmış, onda da 39 konu başlığı yazılmıştır. Eserin dili Tıva Türkçesi olup Türkçeye henüz çevrilmemiştir.

İçeriği

«Angıroğlunun hikayesi» denilen romanın ana teması şöyledir. Angır-ool adlı kişi 1928-29 öğretim yılında, parti kursunda Buyan adlı, Çadaanalı bir delikanlı ile dostluk kurar. Tandı Uranhay zamanında ulus devrimin vuku bulması, Tıva Arat Devrimci Çerisi olarak parti namına uğraşır. Tıva Arat Cumhuriyeti devrini anlatan yazar S. Sarıgool eserin bazı yerlerinde kendi görüşlerini de anlatır..

Konu başlıkları

Romanın birinci cildinde 43, ikinci cildinde 39 konu başlığı bulunur. Toplam 82 konu başlığından oluşmaktadır. Romanda ayrı ayrı olaylara değinilir. Ancak her olay ve romanın kahramanı Angıroğul'un yaşamı Tıva Cumhuriyetinin yakın tarihine vurgu yapar.

Birinci ciltteki konu başlıkları

  1. Çugaanıñ egezi
  2. Dagaа çıldıg men
  3. Ergin kırında
  4. Köjüp çoraanıvıs
  5. Bedik dag bajınçe üne bergenim
  6. Bajım kırgıtkanım
  7. Tarıtkanım
  8. Askanım
  9. Hayırnıkkanım
  10. Azalarga tavarışkan bis
  11. Buk dep çül?
  12. Kiji çüge ot çivyezil?
  13. Oyunnar
  14. İem töreli oyunzak ulus
  15. Duza kada bergenim
  16. Üş oran bar
  17. Avam аarаan
  18. Ölür dep çüve ol-dur
  19. Avamga çordum
  20. Sañın salgan çerge çordum
  21. Çerlikpen apаar
  22. Sarjag dajıglaan
  23. Halap bolgan
  24. Çetki argaaş, salıp kaar
  25. Tamı
  26. Çaaşkın medeeçileri
  27. Hömeе
  28. Eder amıtannar
  29. Üñgür iştinge
  30. Çılbıga sıırıpkan
  31. Pöş bajınga
  32. Dirigge örttenip çıdar kiji-dir!
  33. Arıglaarı ol çüveñ irgin
  34. Konçug halap
  35. Şagaа
  36. Bardamnaar
  37. Hüreegе çordum
  38. Çıış «didir-didir»
  39. Erее-şüülde egelеen-dir
  40. Bergedeen
  41. Akılarım kiji aksınga kirgen
  42. Kuda
  43. Durgunnapkan bis

İkinci ciltteki konu başlıkları

  1. Çiktig solun çugaаalar
  2. Kazahtar
  3. Taraaçı üdeen
  4. Taraaçınıñ çugaazı
  5. Daayım balıg kelgen
  6. Sigen şölünge
  7. Koda-suurlar örttengen
  8. Baza bir аar alban
  9. Kök şarı-bile meni çorutkan
  10. Bol-la çaskan
  11. Kijiler öskerilgen
  12. Daayım balıg kelgen 2
  13. Karaktarım ulam-na çıraan
  14. Arattıñ çazaа doktaagan
  15. Baraan-оol akım Hem-Beldiri bargan
  16. Balıktap-la çoruur men
  17. Elçi keldi
  18. Sonam-Bayırnıñ hödeli men
  19. Ottug-terge
  20. Arevegе kirip aldım
  21. Buu-haа kudalajıg
  22. Buzut çokka buyan turbas
  23. Tutkuuş bile biyir
  24. Nam surguulunçe
  25. Kızıl hooray
  26. Şöleelep çandım
  27. Dirig burgan
  28. Baza-la Kızılda
  29. Saygılgaannıñ imneeni-bile
  30. Ulaatayga
  31. Bora-Şay
  32. Atkılaşkanıvıs
  33. Çadaanagа
  34. Örteelder damçıp Kızılçe
  35. Çorbaan orukçe
  36. Baştaygı medeeler
  37. Bistiñ didim, höglüüvüs-daа bargan
  38. Çaа dujaal
  39. Lançıını karandaş solaan

Kaynakça

  1. S. Sarıoğul. «Angıroğulun hikayesi». — Kızıl, Tıvanın kitabevi yeri. 2008 yılı. (С.А. Сарыг-оол «Аңгыр-оолдуң тоожузу». — Кызыл, Тываның ном үндүрер чери, 2008 ч.)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Haldun</span> Arap tarihçi, düşünür ve sosyolog (1332–1406)

İbn Haldun, modern tarihyazımının, sosyolojinin ve iktisatın öncülerinden kabul edilen 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisidir. Ayrıca İslam aleminde Liberalizm ilkelerini kitaplarında bulunduran ilk Müslüman düşünür. Köklü bir aileden geldiği için iyi bir eğitim aldı. Tunus ve Fas'ta devlet görevlerinde bulunduktan sonra Gırnata ve Mısır'da çalıştı. Kuzey Afrika'nın o dönem istikrarsız ve entrikalarla dolu siyasal yaşamı 2 yıl hapiste yatmasına neden oldu. Bedevi kabilelerini çok iyi tanımasından dolayı aranan bir devlet adamı ve danışman oldu. Mısır'da 6 defa Maliki kadılığı yaptı. Şam'ı işgal eden Timur ile görüşmesi bir fatih ile bir bilginin ilginç buluşması olarak tarihe geçti.

<span class="mw-page-title-main">Johann Wolfgang von Goethe</span> 18. ve 19. yüzyılda yaşamış Alman yazar, siyasetçi, ressam ve doğabilimci

Johann Wolfgang Von Goethe, Alman hezarfen; edebiyatçı, siyasetçi, ressam ve doğabilimcidir. 1776 yılından itibaren, Weimar dukalığının bakanı olarak çeşitli idari ve siyasi görevlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">J. R. R. Tolkien</span> İngiliz yazar ve filolog (1892-1973)

John Ronald Reuel Tolkien, İngiliz yazar, şair, filolog ve akademisyen. Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi gibi fantastik kurgu eserleriyle tanınır.

<i>Frankenstein</i> 1818 Mary Shelley romanı

Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley (1797–1851) tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. Shelley, hikâyeyi 18 yaşındayken yazmaya başladı ve romanın ilk baskısı, 1 Ocak 1818'de yazar 20 yaşındayken Londra'da isimsiz olarak yayımlandı. Yazarın adı ilk kez 1823'te Fransa'da yayımlanan romanın ikinci baskısında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Peyami Safa</span> Türk yazar ve gazeteci

Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki eserleriyle Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında ön plana çıktı. Yaşamı ve fikrî hayatındaki değişimlerini eserlerine de yansıttı. Server Bedi takma adıyla birçok roman kaleme aldı. Cingöz Recai tiplemesini Fransız yazar Maurice Leblanc'ın Arsen Lüpen karakterinden esinlenerek yarattı. Aynı zamanda çeşitli kurumlarda gazetecilik mesleğini sürdürdü ve ağabeyi İlhami Safa ile birlikte Kültür Haftası gibi çeşitli dergiler çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kara film</span>

Kara film, öncelikle, kahramanlarını çürümüş ve itici algılanabilecek bir dünyanın içine yerleştiren Hollywood suç filmlerini tanımlamak için kullanılan bir sinema terimidir. Hollywood'un klasik kara film dönemi, 1940'ların başından 1950'lerin sonuna kadar uzanır. Bu dönemin az ışıklı, siyah beyaz çekilmiş kara filmleri, Alman Dışavurumcu sinemasından etkilenmiştir. Diğer taraftan ilk örnek teşkil eden hikâyeler ve klasik kara filmlere yönelik tutum, Büyük Bunalım döneminde Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkan suç filmlerinden doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Halk Cumhuriyeti</span> Komünist, 20. yüzyıl türk devleti

Tuva Halk Cumhuriyeti, 1921-1944 yılları arasında Güney Sibiryada şimdiki Tuva Cumhuriyeti topraklarında bağımsız yaşamış bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1944'te SSCB'ye bağlanmıştır. Kuruluşta Tandı Uranhay ülkesindeki Tañnı Tuva Cumhuriyeti adı sonra Tuva Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Tuva meclisinin ilk başkanı Buyan Badırgıdır.

Çizgi roman'da modern çağ, genellikle 1980'lerin sonlarından günümüze kadar sürmüş Amerikan çizgi romanları kültürüne verilen gayriresmî isimdir. Bu dönemde, çizgi roman karakterleri daha karanlık ve zihinsel olarak daha karmaşık, yaratıcıları daha tanınmış ve endüstriye yön verir durumda olmuşlar, çizgilerin gösterişinden bağımsızdırlar ve baskılar için daha büyük mekanlar seçilmesiyle sektör daha fazla ticarileştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antikomünizm</span> komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmaları

Antikomünizm ya da komünizm karşıtlığı, kapitalist görüşlere karşı olan ve aksinin gerçekleşebileceğini öneren komünizm düşüncesine karşı olarak komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmalarıdır. Bununla birlikte Marksist-Leninist politikaların 20. yüzyılda dünya üzerine söz sahibi olması üzerine, bu politikalara karşı olan görüşleri ifade eden bir terimdir.

<i>Olympia</i> (tablo) Fransız ressam Édouard Manetnin tablosu

Olympia, Fransız ressam Édouard Manet'nin 1863 yılında tamamladığı tablosudur. Gerçekçilik akımının bir örneği olan eser, şu anda Paris'teki Orsay Müzesinde sergilenmektedir.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Oleg Sagan-ool — Tıvalı şair, nesir ustası, yazar, oyun yazarı.

Anton Üyerjaa Batı Hemçik yöresindeki Höndelen'de doğmuştur. Tıvalı şair, manzum ustasıdır.

Şomaadır Kuular Süthöl yöresinde Hör-Tayga'da doğmuştur. Tıva Türklerinden gazeteci-yazar, romancı.

Kuular Arakçaa Tıva Arat Cumhuriyetinin Uluğhem kojuun idaresine bağlı Çaa-Höl beldesinin Kaşpal köyünde doğmuştur. Tıva Türklerinden bilim insanı, ilk Tıva Türk'ü profesörü, filolog, yazar. Tuva Devlet Üniversitesi'nin Tıva dili ve edebiyatı bölümünün kurucusu ve ilk bölüm başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

Norveç edebiyatı, Norveç'te veya Norveç halkı tarafından bestelenen edebiyattır. Norveç edebiyatının tarihi, Bragi Boddason ve Eyvindr Skáldaspillir gibi şairlerle birlikte 9. ve 10. yüzyılların pagan Eddaik şiirleri ve skaldik mısralarıyla başlar. 1000 yılı civarında Hristiyanlığın gelişi, Norveç'i Avrupa Orta Çağ öğrenimi, menajerlik ve tarih yazımı ile temasa geçirdi. Yerli sözlü gelenek ve İzlanda etkisi ile birleşen bu, 12. yüzyılın sonlarında ve 13. yüzyılın başlarında aktif bir edebiyat üretimi dönemine dönüşecekti. O dönemin başlıca eserleri arasında Historia Norwegie, Thidreks saga ve Konungs skuggsjá sayılabilir. Norveç'in en eski edebiyatı, Viking Çağı'nda taş üzerine yapılmış runik yazıtlardan ve çoğunlukla sözlü olarak aktarılan ve yalnızca daha sonraki İzlanda el yazmalarından yazılı olarak bilinen aliterasyonlu şiirden oluşur. 13. yüzyılın İzlanda destanları da İzlanda'daki Norveçli yerleşimciler arasında devam eden bir Norveç sözlü nesir geleneğinin olduğunu gösterir. Hristiyanlık Norveç'e geldiğinde, misyoner rahipler ve rahipler yanlarında hem yazı teknolojisini hem de büyük ölçekli metinlerin oluşturulmasını sağlayan alfabeyi getirdiler. Yüksek Orta Çağ boyunca, hem kraliyet mahkemesi hem de dini liderlerin ikametgâhları ile ilgili yazı gelenekleri vardı; örneğin, Kral Sverre Sigurdsson'i hayatının bir destanının bestelenmesi için ayarladı. Orta Çağ Norveç'inden en iyi edebi metin, 1250 civarında yazılmış olabilecek ve Magnus VI Lagabøte'nin yasama çalışmalarını etkilemiş gibi görünen Konungs skuggsjå adlı krallar için bir el kitabıdır. Ancak Kara Ölüm'ün gelişiyle birlikte, Norveç nüfusunu o kadar çok kaybetti ki, yerli edebi gelenek neredeyse hiçbir şeye gerilemedi.