İçeriğe atla

Andronikos Komnenos (I. Aleksios'un oğlu)

Andronikos Komnenos
Bizans İmparatorluğu'nun Sebastokrator'u
Doğum18 Eylül 1091
Konstantinopolis
Ölüm1130/31
Küçük Asya
Eş(ler)iİrini, Anna (?)
Çocuk(lar)ıAleksios Komnenos, İoannis Dukas, Maria Komnini, Anna Komnini (?)
HanedanKomninos Hanedanı
BabasıI. Aleksios
Annesiİrini Dukena

Andronikos Komnenos (YunancaἈνδρόνικος Κομνηνός; 18 Eylül 1091 – 1130/31) Bizanslı prens ve askeri liderdir. İmparator I. Aleksios'un ikinci oğludur, sebastokrator unvanı verilmiş ve Selçuklulara karşı Akşehir Muharebesi'ne katılmıştır. Ağabeyi II. İoannis'in 1118 yılında tahta çıkmasına muhalefet etmiş ancak sarayda kalmasına izin verilmiş ve II. İoannis'in Balkanlarda en az iki seferinde ona hizmet etmiştir. 1130/31'da hastalıktan ölmüştür. Karısı ve çocukları görece muğlaktır, daha erken ölmüş olabilirler.

Hayatı

Andronikos Komnenos, Bizans imparatoru I. Aleksios (h. 1081-1118) ile imparatoriçe İrini Dukena'nın dördüncü çocukları, ikinci oğullarıdır. Anne tarafından büyükbabasının adını almıştır.[1][2] Anne ve babası, doğduğunda iktidarda olduğu için Porfirogennetos unvanına hak kazandı.[3] Yaygın kabul görmüş doğum tarihi, Codex Mosquensis 53/147 el yazmasında verildiği üzere, 18 Eylül 1091'dir[1][2] ancak Skoulatos'a göre, ablası Anna Komnini tarafından yazılmış Aleksiad tarih kitabındaki anlatımda 1116 yılında hala ergen gözükmektedir bu da doğumunu yaklaşık 1099/1100 yılına taşır.[2]

Andronikos'un babası imparator I. Aleksios'un portresi, 12. yüzyıl yunanca el yazması

1102/04 yılları arasında bir zaman amcası İsaakios Komnenos'un ölümünün ardından, amcasının yerine yüksek bir unvan olan sebastokrator oldu.[1] Zonaras'a göre uygun yaşa geldiği zaman evlendi ve bu atama evliliğinden sonra gerçekleşti.[2] Selçuklulara karşı Akşehir Muharebesi'nde babasının ordusunun sol kanadını komuta etmiştir. Savaş sırasında Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı Melikşah'ın çadırını ele geçirerek Türklere karşı cesur bir akına öncülük etti.[4] Aleksiad'da bu başarıya, Andronikos'un yazıtı eşlik eder, bu durum birkaç bilim adamının savaş sırasında öldürüldüğünü iddia etmelerine neden olmuştur.[5][6]

Aleksios, Ağustos 1118'de öldüğünde, ablası ile yakın ilişkisi nedeniyle, Andronikos ağabeyi II. İoannis yerine Anna'nın kocası Nikiforos Bryennios'u tahta geçirmek isteyen Anna ve annesinin tarafını tuttu. Ancak, İoannis onu affetti ve sarayda kalmasına izin verdi.[7][8] Peçeneklere karşı ağabeyinin 1122 yılındaki seferinde gene birliklere komuta etti. Mihail İtalikos'un mersiyesine göre, geri çekilen birlikleri toplayarak ve hatta ordusunun bayrak taşıyıcısını yerini muhafaza etmediği takdirde derhal infaz etmekle tehdit ederek savaşın gidişatını döndürmede ve Bizanslılar için bir zafer elde etmede çok önemli bir rol oynamıştır.[7][9] Theodore Prodromos tarafından yazılan bir başka mersiyeye göre, II. İoannis'un II. István'a karşı düzenlediği 1129 tarihli başarılı sefere de katılmıştır.[7][9]

Uzun bir hastalığın ardından, 1130 ya da 1131 yılında ölmüştür. Annesi ve Nikiforos Bryennios cenazeye Konstantinopolis'e getirilmesi sırasında eşlik etmişlerdir. Boğaziçi'ni geçerlerken, cenaze ve eşlik edenleri taşıyan gemi ani çıkan bir fırtına nedeniyle neredeyse batıyordu ancak başkente ulaşmayı başardılar. Halka açık detaylı bir cenaze töreninden sonra, muhtemelen babasının yanına Hristos Filanthropos Manastırı'na gömülmüştür.[10] Mihail İtalikos ve Theodore Prodromos, onun onuruna mersiye yazmışlardır, Prodromos ayrıca annesi İrini Dukena'yı teselli etmek için bir başka uzun bir şiir de yazmıştır.[9] Ablası ve annesi ile olan yakın ilişkisi, hem Aleksiad hem de İrini'nin yakın çevresinden olan iki saray şairinin çalışmasında onun lehinde ayrıcalık görmesini sağlamıştır.[11][12]

Ailesi

Büyük ihtimal Rus prensesi olan Eşi İrini, muhtemelen Peremyshl prensi Volodar'ın kızıdır, Rus İlk Vakayiname'de zikredildiği üzere Volodar ile Aleksios'un 1104 yılında vardıkları mutabakatın sonucu gerçekleşmiş bir evliliktir.[13] Saray şairi Theodore Prodromos'a göre sahip olduğu istisnai güzelliği dışında hakkında çok az şey bilinmektedir; 1122 civarında ölmüştür.[13] Çiftin, annesinden kısa bir süre önce 1120 civarında, henüz çocukken ölen Aleksios isimli bir çocuğu olan vardı.[14][15]

Andronikos muhtemelen yeniden evlenmiştir, Codex marcianus 524'ten bir şiirde sebastokrator Andronikos ve karısı sebastokratorissa Anna yazmaktadır, fakat iki Andronikos büyük olasılıkla farklı insanlardır.[14] Sadece 6 Mart 1166 tarihli bir kilise konsilinin katılımcısı olarak zikredilmiş İoannis Dukas isimli birinin babası olarak da belirtilmiştir.[14][16] Ayrıca Maria isimli bir kız çocuğunun babası olarak da belirtilmiştir,[14] muhtemelen Anna'nın ikinci kızıdır.[17] Eğer anneleri İrini ise her iki kız çocuğunun mersiyelerde olmaması muhtemelen ya şiirlerin yalnızca erkek çocukların altını çizdiğini ya da bebek yaşta öldüklerini gösterir.[14]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c Varzos 1984, s. 229.
  2. ^ a b c d Skoulatos 1980, s. 17.
  3. ^ Varzos 1984, s. 229 (not 3), 237.
  4. ^ Varzos 1984, ss. 229–230.
  5. ^ Varzos 1984, s. 229 (note 5).
  6. ^ Venning & Frankopan 2015, s. 77.
  7. ^ a b c Varzos 1984, s. 230.
  8. ^ Skoulatos 1980, ss. 17-18.
  9. ^ a b c Skoulatos 1980, s. 18.
  10. ^ Varzos 1984, ss. 231-233.
  11. ^ Varzos 1984, ss. 234-237.
  12. ^ Skoulatos 1980, ss. 18–19.
  13. ^ a b Varzos 1984, ss. 233-234.
  14. ^ a b c d e Kouroupou & Vannier 2005, s. 55.
  15. ^ Varzos 1984, ss. 236, 237, 478.
  16. ^ Varzos 1984, ss. 237, 479.
  17. ^ Kouroupou & Vannier 2005, s. 66.
Genel
Önce gelen
İsaakios Komnenos
Bizans İmparatorluğu'nun Sebastokrator'u
y. 1105–1130/31
Birlikte: İsaakios Komnenos (1118'den itibaren),
Andronikos Komnenos (1122'den itibaren),
İsaakios Komnenos (1122'den itibaren),
Manuil Komnenos (1122'den itibaren)
Sonra gelen
İsaakios Komnenos,
Andronikos Komnenos,
İsaakios Komnenos,
Manuil Komnenos

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. İoannis</span> Bizans imparatoru (1118-1143)

II. İoannis Komninos ya da Comnenus 1118 ile 1143 yılları arasında Bizans imparatoru. Ayrıca "İyi İoannis" veya "Güzel İoannis" (Kaloïōannēs) olarak da bilinir, imparator I. Aleksios ile İrini Dukena'nın en büyük erkek çocuğu ve Komninos Restorasyonu boyunca hüküm süren ikinci imparatordur. İoannis, yarım yüzyıl önce Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra imparatorluğunun uğradığı zararı telafi etmeye kararlı, dindar ve kendini adamış bir hükümdardı.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

Andronikos Dukas veya Dükas, Bizanslı protovestiarios ve protoproedros.

<span class="mw-page-title-main">İrini (II. İoannis'in eşi)</span>

Azize Macaristanlı İrini, doğum ismi Priroska ,, Macaristan Kralı I. Ladislaus ile Svabyalı Adelaide'ın kızıdır. İmparator II. İoannis'un eşi, İmparator I. Manuil'un annesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un oğlu)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin üçüncü oğlu.

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru II. İoannis ile Macaristanlı İrini'nin üçüncü oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Aleksios (II. İoannis'in oğlu)</span>

Aleksios Komninos, Latince: Alexius Comnenus,, Bizans imparatoru II. İoannis ile karısı Macaristanlı İrini'nin en büyük oğulları. Şubat 1106 tarihinde Balabista, Makedonya'da doğmuştur. 16 ya da 17 yaşında babası tarafından ortak imparator ilan edilmiş, 2 Ağustos 1142 tarihinde Attalia, Pamfilya'da ölmüştür. Maria Komnene'nin ikiz kardeşi, imparator I. Manuil, sebastokratōr Andronikos Komnenos ile sebastokratōr İsaakios Komnenos'un ağabeyidir.

Anna Dalassini, Komninos Hanedanı'nın 11. yüzyılda yükselişinde kayda değer bir rol oynamış önemli bir Bizans soylusudur. Oğlu I. Aleksios tarafından karısının yerine kendisine Augusta unvanı verilmiştir. Oğlunun Türklere ya da diğer uluslara karşı yaptığı uzun askeri seferler sırasında imparatorluğu yönetmiştir. İmparator annesi olarak, Dukas ailesinin geçmiş entrikaları nedeniyle nefret ettiği imparator eşi İrini Dukena göre daha etkili ve güçlüydü.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un kardeşi)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, 1070'li yılların önemli generallerinden ve kardeşi imparator I. Aleksios'un en büyük destekçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Adrianos Komnenos</span>

Adrianos Komnenos, bazen Adrian olarak geçer ya da Yunanca: Adrianus Comnenus, Bizans soylusu, generali ve İmparator I. Aleksios'un genç kardeşidir.

İoannis Dukas ya da Ducas, , Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin dördüncü kızı Theodora ile Sicilya Amirali Konstantinos Angelos'un oğludur. Anneannesi İrini Dukena'nın soyadını almıştır.

Nikiforos Euforbenos Katakalon Bizanslı aristokrat ve İmparator I. Aleksios'un damadı.

<span class="mw-page-title-main">Theodora Komnini (Kudüs kraliçesi)</span> Kudüs Kraliçesi

Theodora Komnini ya da Comnena, Bizans İmparatoru I. Manuil'un yeğeni, Kudüs Kralı III. Baudouin'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Komnenos (Domestikos tōn scholōn)</span>

İoannis Komnenos Bizans aristokrat ve askerî lider. İmparator I. İsaakios'un kardeşidir. İsaakios'un 1057 ile 1059 yılları arasında kısa hükümdarlığında Domestikos tōn scholōn olarak hizmet etmiştir. I. İsaakios tahtan çekilip, X. Konstantinos imparator olunca, İoannis öldüğü 1067 yılına kadar inzivaya çekilmiştir. Oğlu I. Aleksios 1081 yılında imparator olmuş ve 1081 ile 1185 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'nu ve 1204 ile 1461 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'nu yönetmiş Komnenos Hanedanı'nı başlatmıştır.

İoannis Komnenos, Bizans soylusu ve İmparator I. Aleksios'un yeğeni ve stratejik olarak önemli bir şehir ve Thema olan Dyrrhachium dux'udur.

Nikiforos Paleologos 11. yüzyıl Bizanslı general.

Anna Komnini Angelina ya da Comnena Angelina İznik İmparatoriçesidir. Bizans İmparatoru III. Aleksios ile Efrosin Dukena Kamatera'nın kızıdır.

Nikiforos Komnenos, Bizanslı aristokrat ve yüksek rütbeli subay. İmparator I. Aleksios'un en genç kardeşidir, Bizans donanması ikinci komutanlığına atanmıştır bunun dışında hayatı belirsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Eudokia Komnini (I. Aleksios'un kızı)</span> Bizans imparatoru I. Aleksios Komnenosun üçüncü kızı

Eudokia Komnini, Bizans imparatoru I. Aleksios ile karısı İrini Dukena'nın üçüncü kızıdır. İmparator II. İoannis, erkek kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Manuil Komnenos (kuropalatis)</span> Bizanslı aristokrat ve askeri lider

Manuil Komninos Bizanslı aristokrat ve askeri lider, İoannis Komnenos 'un en büyük oğlu, imparator I. Aleksios'un ağabeyidir. Evlilik yoluyla imparator Romen Diyojen'in akrabasıdır. 1070 ile 1071 yıllarında Selçuklu akınlarına karşı seferler ile görevlendirilmiştir. Bu görevi hastalık nedeniyle öldüğü Nisan 1071 tarihine kadar sürdürmüştür.