İçeriğe atla

Andrey Tupolev

Andrey Nikolayeviç Tupolev
Rusça: Андрей Туполев
Tupolev ofisinde, 1944
Doğum10 Kasım 1888
Tver, Rus İmparatorluğu
Ölüm23 Aralık 1972 (84 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Defin yeriNovodevichy Mezarlığı, Moskova
Kariyeri
DalıHavacılık ve uzay mühendisliği
Çalıştığı kurumTupolev dizayn bürosu
İmza
Andrey Tupolev'in portresinin yer aldığı 1988 yılında basılan pul.

Andrey Nikolayeviç Tupolev (d. 10 Kasım 1888 - ö. 23 Aralık 1972), çok sayıda askeri bombardıman uçağı ve dünyanının ilk sesüstü (süpersonik) yolcu uçağını da içermek üzere çeşitli sivil Sovyet uçağının tasarımını gerçekleştiren büroyu yöneten SSCB'li uçak tasarımcısı.[1]

Hayatı

İlk yılları

Tupolev 1909'da Moskova Yüksek Teknik Okulu'na girdi ve Rus havacılığının öncüsü sayılan Nikolay Y. Jukovski'nin öğrencisi ve izleyicisi oldu. 1918'de Jukovski ile birlikte Merkezi Aerohidrodinamik Enstitüsü'nü kurdu. 1922'de enstitünün tasarım bürosunun başkanı oldu ve sonraları hepsi kendi alanlarının öncü isimleri durumuna gelen Pavel O. Suhov, Vladimir M. Myasisçev ve Vladimir M. Petliyakov gibi pek çok tasarımcının çalışmalarını yönetti. Bu büronun çalışmaları sonucunda tümüyle metal gövde üretimi Sovyet havacılık sanayisinin standart bir özelliği durumuna geldi.

İkinci Dünya Savaşı dönemi

Tupolev 1936'da Almanya'ya bilgi satmakla suçlandı.Birçok başka Sovyet tasarımcıyla birlikte tutuklandı ve askeri uçak tasarımıyla görevlendirilen bir ekibin başına getirildi. II. Dünya Savaşı sırasında yaygın olarak kullanılan çift motorlu bombardıman uçağı Tu-2 bu çalışmanın ürünü oldu. Tupolev 1943'te hem özgürlüğünü, hem de Stalin Ödülü'nü kazandı. 1944'te, üçü SSCB'nin uzakdoğusunda zorunlu iniş yapan ABD yapımı Uçan Kale adıyla anılan B-29 uçağının aynısını yapmakla görevlendirildi. Bu projenin sonucunda Tupolev Tu-4 geliştirldi; ilki 1947'de uçurulan Tupolev Tu-4'ler 1950'lerin ortalarına değin SSCB'nin ana stratejik bombardıman uçağı oldu.

Savaş sonrası

Pistonlu motorlu pek çok uçağın motorunu jet motoruyla değiştiren Tupolev, 1952'de yaygın kanatlı ve hafif alaşım çatkılı, orta erimli bombardıman uçağı T-16'yı gerçekleştirdi.Tupolev'le uzun bir süreden beri çalışmakta olan Aleksandr A. Arkhangelski'nin başında olduğu bir grup da, ilki 1954'te uçurulan ve tüm zamanların en dayanıklı askeri uçağı olan, türboprop motorlu dev bombardıman uçağı Tupolev Tu-95'i geliştirdi.Bu uçaktan iki sivil uçak doğdu: 1955'te hizmete giren ve düzenli sefer yapan ilk jet motorlu yolcu uçağı olan Tu-104 ve o güne değin yapılanlar içinde en büyük pervaneli yolcu uçağı olan uzun erimli Tu-114.

Geç yaşamı

1963'te Tupolev'in oğlu Aleksey, sesüstü nakliye uçağı Tupolev Tu-144'ü üreten ekibin baş tasarımcısı oldu. Moskova ile Orta Asya ve Uzak Doğu arasındaki uçuş süresini kısaltmak amacıyla geliştirilen Tupolev Tu-144 1969'daki deneme uçuşu sırasında ses hızını aştı ve bir yıl sonra ses hızının iki katına ulaştı.Ama çeşitli tasarım sorunları taşıyan ve yönetim sorunlarıyla karşılaşan Tupolev Tu-144'ler 1970'lerde ancak kısa bir süre jet yolcu uçağı olarak kullanılabildi.

Tupolev'in ölümünden sonra Aleksey tasarım bürosunun başına getirildi. Aleksey, 1970'ler ve 1980'lerde, yeni kuşak hareketli kanatlı uçaklar olan orta erimli Tupolev Tu-160'ların yapımını yönetti.

Kaynakça

  1. ^ "Andrey Nikolayevich Tupolev". Britannica. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Arado Havacılık, Rostock'ta Alman uçak üreticisiydi. 1921 yılında Friedrichshafen Havacılık'ın eski yerinde kuruldu. 1924'ten itibaren, eğitim uçaklarından bombardıman uçaklarına kadar türlü uygulamalar için motorlu uçaklar üretti. Almanya'da 1936 ile 1942 arasında çok sayıda üretimevi kurdu. Uçak üretimi Mayıs 1945'te sona erdi ve şirket 1961'de kapatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">MiG</span> Rus havacılık şirketi

Rus Uçak Şirketi "MiG", yaygın olarak Mikoyan ve MiG olarak bilinir, merkezi Begovoy Bölgesi, Moskova'da bulunan bir Rus havacılık ve savunma şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Avcı uçağı</span> Savaş uçağı türü

Avcı uçağı veya av uçağı, öncelikli görevi diğer savaş uçaklarını avlamak olan savaş uçağı. Avcı uçakları genellikle küçük, hafif, hızlı ve manevra kabiliyeti yüksek uçaklardır. Pek çoğu aerobasi kabiliyetine sahiptir. Avcı uçakları, öncelikli görevi yer hedeflerini bombalamak olan bombardıman uçaklarına nazaran daha kısıtlı bombardıman kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık tarihi</span> İnsanlığın uçuş serüveni

Havacılık tarihi, insanlığın ilk günlerindeki ilkel uçuş denemeleri ve 17 Aralık 1903'te Wright Kardeşlerin ilk havadan ağır motorlu uçuşu yapması da dahil olmak üzere insanlı uçuşun gelişiminin tamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-144</span> dünyanın ilk sesüstü hızında yolcu taşıma uçağı

Tupolev Tu-144, SSCB'de Tupolev tasarım ofisinde, Alexei Tupolev yönetiminde tasarlanmış, dünyanın ilk süpersonik taşıma uçağı (SST).

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-4</span> SSCB yapımı piston motorlu stratejik bombardıman uçağı

Tupolev Tu-4, Sovyet Hava Kuvvetleri'ne 1940 sonları ile 1960 ortaları arasında hizmet vermiş, piston motorlu stratejik bombardıman uçağı. ABD yapımı Boeing B-29 Superfortress uçağının ters mühendislikle geliştirilmiş bir kopyasıdır. Sovyetler Birliği'nin, 1945'li yıllarında uzun menzilli ağır bombardıman uçağı eksikliği üzerine üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-95</span> SSCB yapımı stratejik bombardıman uçağı

Tupolev Tu-95, soğuk savaş döneminde SSCB'de Tupolev tarafından üretilmiş, uzun ömürlü ve çok başarılı stratejik bombardıman ve füze taşıyıcı maksatlı uçak.

<span class="mw-page-title-main">Yolcu uçağı</span>

Yolcu uçağı, genel anlamda sadece yolcu taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş uçak. Yolcuların yanı sıra yolculara ait bagajların ve kısmen diğer malzemelerin nakliyesinde de kullanılırlar. Yolcu uçağı tabiriyle daha çok havayolları tarafından kullanılan yüksek kapasiteli ve performanslı uçaklar kastedilir. Bununla birlikte hafif uçaklar da az sayıda yolcunun çoğunlukla kısa mesafelere ulaştırılmasında kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-154</span> SSCB yapımı orta menzili üç motorlu yolcu uçağı

Tupolev Tu-154 Rus yapımı orta menzili üç motorlu yolcu uçağıdır. Boeing 727 benzer bir tasarıma sahiptir. Rusya, Doğu Avrupa, Küba, Çekoslovakya ve daha pek çok ülkede kullanılan Rusya'nın en çok üretilen jet yolcu uçağıdır. Üretilen yolcu uçaklarının çoğu Aeroflot'da hizmet verdi. Hâlen 17 değişik havayolu şirketinde yılda 138 milyon yolcuyu taşımaktadır. Tasarımı sayesinde toprak ve buzul pistlere inebilir. Kuzey kutbu gibi aşırı soğuk ortamlardan etkilenmeden kalkış için bekleyebilir. Tu 154, 1 mach sürate ulaşabilen en hızlı yolcu uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pavel Suhoy</span>

Pavel Osipoviç Suhoy bir Beyaz Rus Sovyet uçak üreticisi ve tasarımcısı. Suhoy savaş uçaklarını tasarlamış ve Sukhoi Tasarım Birimini kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-204</span> çift motorlu orta menzilli jet uçağı

Tupolev Tu-204 çift motorlu orta menzilli jet uçağı ailesi, Sovyetler Birliği yıkılmadan önce tasarlanmış, sonrasında yolcu ve kargo modelleri Rusya merkezli havayollarında kullanıma girmiştir. Tupolev Tasarım Bürosu tarafından tasarlanan ve Aviastar SP ve Kazan Uçak Üretim Derneği tarafından üretilen bir dar gövdeli yolcu uçağıdır. İlk uçuşunu 1989 yılında yapan Tu-204, biraz daha düşük menzil ve yük kapasitesi ve kendi sınıfında rekabetçi performans ve yakıt verimliliği ile Boeing 757'ye göre eşdeğer olması amaçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-104</span> SSCB yapımı dar gövdeli jet yolcu uçağı

Tupolev Tu-104, Tupolev tarafından üretilen Sovyet yapımı bir dar gövdeli jet yolcu uçağıdır. Uçak, de Havilland Comet'in ardından dünyanın ikinci jet yolcu uçağıydı ve hizmete giren ilk jet yolcu uçağıydı. Hizmette olduğu süre boyunca yaklaşık 90 milyon yolcu taşımış olup yerini Tu-124'te bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-114</span> SSCB yapımı turboprop yolcu uçağı

Tupolev Tu-104 Rossiya, Tupolev tarafından üretilen Sovyet yapımı bir turboprop yolcu uçağıdır. Uçak, 1950'lerde geliştirilmiş olup dönemin en büyük, en hızlı ve en uzun menzile sahip yolcu uçağıydı ve aynı zamanda günümüzde halen en büyük ve en hızlı pervaneli yolcu uçağıdır. Hizmette olduğu 14 yıl boyunca yaklaşık 6 milyon yolcu taşımış olup yerini jet motorlu İlyuşin İl-62'ye bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Air Moldova</span>

Air Moldova, Kişinev merkezli Moldova 'nın ulusal havayolu' dur. Genelde Kişinev Uluslararası Havalimanı 'ndaki üssünden Avrupa içindeki varış noktalarına tarifeli ve aktarmalı seferler yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trijet</span>

Trijet üç jet motoruyla çalışan bir jet uçağıdır. Genel olarak, yolcu havayolu trijetleri, turbofan teknolojisinin ilerlemesine ek olarak yenilikçi motor konumları nedeniyle ikinci nesil jet uçakları olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Jet çağı</span>

Jet Çağı, havacılık tarihinde, jet türbinli motorlarla güçlendirilmiş hava taşıtlarının ortaya çıkışı ve ticari jet seyahatinin desteklediği sosyal ve kültürel değişikliklerle belirlenen bir çağdır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Gureviç (uçak tasarımcısı)</span>

Mihail Losifoviç Gureviç, Artyom Mikoyan ile birlikte Mikoyan-Gureviç askerî havacılık bürosunu kuran bir Sovyet uçak tasarımcısıydı. Büro, Soğuk Savaş boyunca Sovyet Hava Kuvvetleri'nin temelini oluşturan savaş uçakları, hızlı önleme uçakları ve çok rollü savaş uçakları ile ünlüdür. Büro 170 proje tasarladı ve bunlardan 94'ü seri olarak üretildi. Toplamda 45.000 MiG uçağı yurt içinde üretildi ve bunların 11.000'i ihraç edildi. Gureviç'in emekli olmadan önce üzerinde bizzat çalıştığı son uçak MiG-25 olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.