İçeriğe atla

Andrey Dulson

Andreas Dulson
Doğum(Rusça: Дульзон Андрей Петрович )
9 Şubat 1900
Krasnopolye köyü,
Novouzenskiy uyezd,
Samara Guberniyası, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti RSFSC, Sovyetler Birliği SSCB
Ölüm15 Ocak 1973 (72 yaşında)
Tomsk, Sovyetler Birliği SSCB
Etnik kökenAlman
VatandaşlıkSSCB
MeslekFiloloji Profesörü, Türkolog, Dilbilimci
Tanınma nedeniSibirya'daki Türk kökenli toplumlarla ilgili akademik çalışmaları

Andreas Dulson (Rusça: Дульзон Андрей Петрович; 9 Şubat 1900 - 15 Ocak 1973) Sovyet Alman dilbilimci, profesör.

Yaşamı

Sibirya'da yaşayan halkların dillerinin kökeni sorunlarıyla uğraşmış, yaptığı çalışmalarla Sibirya dilleri alanında özel bir okul kurmuştur. 1947'den başlayarak Tomsk ve Krasnoyarsk bölgelerine toplam 35 araştırma gezisi yapmış ve Rusların bölgeye gelmelerinden önce Sibirya'da yaşayan uluslara ilişkin arkeolojik, etnografik ve lingüistik veriler toplamıştır. Sibirya'daki Türk kökenli halklarla ilgili çok sayıda kitap ve makale kaleme almıştır.[1]

Önemli eserleri

Dulson'un başlıca çalışmaları:

  • Оçеrki pо grаmmаtikе kеtskоgо yazıkа, 1, Tоmsk, 1964;
  • Drеvniе smеnı nаrоdоv nа tеrritоrii Tоmskоy оblаsti pо dаnnım tоpоnimiki // Uç. zаp. TGPİ. Tоmsk, 1950. T. 6.
  • Çulımskiе tаtаrı i ih yazık // Uç. zаp. TGPİ. Tоmsk, 1952. T. IX.
  • Diаlеktı tаtаr-аbоrigеnоv Tоmi // Uç. zаp. TGPİ, Tоmsk, 1956. T. XV.
  • Tyurki Çulımа i ih оtnоşеniе k hаkаsаm // Uç. zаp. Hаkаsskоgо nаuçnо-isslеdоvаt. in-tа yazıkа, litеrаturı i istоrii. Аbаkаn, 1959. Vıp. VII.
  • Kеtskiе tоpоnimı Zаpаdnоy Sibiri // Uç. zаp. TGPİ. Tоmsk, 1959. T. XVIII.
  • Еtniçеskiy sоstаv drеvnеgо nаsеlеniya Zаpаdnоy Sibiri pо dаnnım tоpоnimiki //Mаtеriаlı XXV Mеjdunаrоdnоgо kоngrеssа vоstоkоvеdоv. M., 1960.
  • Kеtskiе skаzki // Tоmsk, 1966.
  • Drеvniе pеrеdvijеniya kеtоv pо dаnnım tоpоnimiki // İzv. Vsе­sоyuznоgо Gеоgrаfiçеskоgо оbşçеstvа. 1962. № 6.
  • Kеtskiy yazık. Tоmsk, 1968.
  • Drеvnyaya yazıkоvаya оbşçnоst v Tsеntrаlnоy Аzii // Trudı Tоmskоgо gоs. un-tа. Tоmsk, 1968. T. 197.
  • Оpıt еtniçеskоy privyazki tоpоnimоv substrаtnоgо prоishоjdеniya // Uç. zаp. Tоmskоgо gоs. un-tа. Tоmsk, 1969. № 75.

Kaynakça

  1. ^ Avrasya Türkologları / Rusya Türkologları (XX. yy). 1. kitap s. 52 Türksoy yayınları

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir federasyon (1922–1991)

Sovyetler Birliği, resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Hakasya</span> Sibirya bölgesinde Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Hakas Cumhuriyeti veya Hakasya Rusya Federasyonu'na bağlı Türk soylu Hakas Türklerinden adını alan özerk bir cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Türk halkları</span> Türk etnik gurupları

Türk halkları veya Türkî halklar, Avrasya'da geniş bir coğrafyada dağınık olarak yaşayan ve çeşitli Türk dillerini konuşan etnik Türk gruplarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şorlar</span>

Şorlar Rusya'nın Kemerovo Oblastı'nda yerli bir Türk etnik grubudur. 1926 yılına kadar Şorların tüm boy gruplarının ortak adı Tadar-Kizhi idi. Güney Kuzbass'ın Türkçe konuşan nüfusunun "Şorlar" adı, Akademisyen V. Radlov'un sözde Mras ve Kondoma Tatarlarının etnokültürel birliği hakkındaki açıklamaları dikkate alınarak, yetkililer tarafından tüm resmi belgelerde yer aldı. Şor ülkesinde Rus egemenliği ve misyonerlik faaliyetleri</ref> sonucu anadilini bilenlerin sayısı azalmıştır. Ak Şor, Kızıl Şor, Kara Şor, Sarı Şor olarak ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çulım Tatarları</span>

Çulım Tatarları Rusya'nın Tomsk Oblastı'nda, Ob nehri ile Çulım nehirlerinin birleştiği yerin güneyinde ve Krasnoyarsk Krayı'nda yaşayan bir Türk halkıdır. Bu bölge, Altay ve Tuva özerk bölgelerinin 400 km. kadar kuzeyindedir. Dilleri Türk dilleri grubuna ait Çulım Tatarcası'dır. Konuştukları dile Ös adını verirler. 2002 nüfus sayımına göre sayıları 1000'den azdır.

Kanglılar veya Kao-ch'e'lar, Türk tarihinin ve coğrafyasının önemli bir bölümünde rol oynamış Türk boylarından birisi olmakla birlikte, 12. yüzyıl öncesi tarihleri ve kökenleri, kaynakların bilgi vermeyişine bağlı olarak karanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cevad</span>

Ahmet Cevad, Azerbaycanlı şair, tercüman, AYB üyesi (1934), profesör (1933), Kuba Halk Eğitim Şubesi müdürü, Gence'de Azerbaycan Tarım Enstitüsü'nde Azerbaycan ve Rus dilleri kürsüsünde öğretmen, doçent, kürsü başkanı (1930-1933), Azerbaycan Devlet Yayınevi'nin çeviri bölümünde editör (1934), "Azerbaycanfilm" stüdyosunda belgesel filmler bölümünün müdürü (1935-1936), Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmi devlet marşının sözlerinin yazarı büyük şairimiz Ahmed Cevad'dır. Azerbaycan şiirinde yeni bir edebi okulun temelini atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Takson yazarı zoologlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Zoolog, zooloji denilen hayvan bilimi uzmanı olan bilginlerdir. Taksonomiyle ilgilenen ve takson yazarı olan zoologların adları Uluslararası Zoolojik Adlandırma Koduna (ICZN) göre keşfettikleri/tanımladıkları/adlandırdıkları takson ile birlikte kullanılır ve genellikle yayım yılı ve tam soyadı ya da bir kısaltmayla gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkmenleri</span> Anadoluda yaşamını sürdüren çoğunlukla Oğuz kökenli Türk halkları

Türkiye Türkmenleri ya da Anadolu Türkmenleri, Anadolu Oğuzları veya kısa söylenişiyle Türkmenler, Selçuklular döneminde Anadolu ve çevresinde Türkmeneli denen bölgelerde yerleşmeye başlayan, dilleri Türkiye Türkçesine bağlı Anadolu ağızları içinde ele alınan ve Türkiye Türklerini oluşturan Oğuz oymakları Müslüman olup, Hanefi Sünni ve Anadolu Aleviliği olarak görülür. Anadolu’nun Türkleşmesi sürecinde etkili olmuşlardır. Türkmen (تركمنلر) ve Yörük (يوروك) kelimeleri tarihî belgelerde eş anlamlı olarak da kullanılmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinde, yerleşim durumuna ve şekline bağlı olarak köylü «Türk» olarak adlandırılırken, göçer veya yarı-göçer topluluklar «Türkmen» ya da «Yörük» tabiriyle anılmışlardır. Aşiretler, yerleşik veya konar-göçer olma durumlarına ve bulundukları bölgelere göre «Türkmen» ya da «Yörük» adını almışlardır. Kimilerine göre Kızılırmak'ın doğusundakilere Türkmen batısındakilere ise Yörük denir. Maraş ve çevresinde yaşayan Dulkadirli Türkmenleri için Osmanlı kaynaklarında hem Türkmen hem de Yörük tabiri birlikte kullanılmıştır. Etnik olarak akraba oldukları Türkmenistan Türkmenleri ile aynı adı taşıdıkları gibi kimi uruğ/oymak adları da ortaktır.

<span class="mw-page-title-main">Murad Adji</span>

Murad Eskenderoviç Adjiev, Sovyet ve Rus bilim insanı, türkolog, araştırmacı yazar. Kadim Türklerin ana vatanı Altay'dan başlayan Büyük Kavimler Göçü tezinin müellifi. Coğrafyacı, Doktorasını iktisat alanında yapmıştır. Doçent. Kumuk kökenli.

<span class="mw-page-title-main">Gülzura Cumakunova</span> Kırgız Türkü araştırmacı

Gülzura Cumakunova – Kırgız Türklerinin çağdaş dil ve edebiyat bilgin kadını, mütercim, sözlük uzmanı, edebiyatçı, "Manas" destanı araştırmacısı, ilmi kaynak analisti, Filoloji doktoru. Post-Sovyet Orta Asya'dan Türkiye'ye bilimsel çalışmalar için varıp, Türkiye'de akademisyen olarak devam etmiştir. Ankara Üniversitesinde Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümünde görev yapmaktadır..

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki kütüphaneler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu eksik sayfada Türkiye'de bulunan özel ve devlet kütüphaneleri gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeydoğu Geçidi</span> kuzey doğu

Kuzeydoğu Geçidi,, Norveç ve Rusya'nın Arktik kıyıları boyunca Atlantik ve Pasifik Okyanusları arasındaki nakliye rotasıdır. Kanada adalarından geçen batı rotası buna göre Kuzeybatı Geçidi (NWP) olarak adlandırılır.

Belirtilen kayda değer ölümler 2024'te gerçekleşmiştir. İsimler alfabetik sırayla, ölüm tarihinin altında bulunmaktadır.