İçeriğe atla

Andreas

Havari Andreas
Havari Aziz Andreas - Artus Wolffort
Havari
DoğumErken 1. yüzyıl
Celile, Roma İmparatorluğu
Ölüm1. yüzyılın ortasıyla sonu arası
Patras, Achaea, Roma İmparatorluğu
KutsayanlarTüm Hristiyanlarca
Aziz ilanıHavariler Çağı
TürbeDuomo Katedrali, Amalfi, İtalya; Agios Andreas Katedrali, Patras, Yunanistan; St Mary's Katedrali, Edinburgh, İskoçya.
Yortu30 Kasım
SimgeElinde incil ya da parşömen tutan uzun ak saçlı ve sakallı yaşlı bir adam
Koruyucu azizİskoçya, Barbados, Ukrayna, Rusya, Sicilya, Yunanistan, Gürcistan, Kıbrıs, Romanya, Patras, San Andrés (Tenerife), Manila,[1] Amalfi, Luqa (Malta) ve Prusya; denizciler, balık satıcıları ve halatçılar, tekstil işçileri, şarkıcılar, madenciler, gebe kadınlar, kasaplar, tarım işçileri, boğaz ağrısına karşı koruma, havale geçirmeye karşı koruma, yüksek ateşe karşı koruma, boğmaca öksürüğüne karşı koruma

Havari Andreas (YunancaἈνδρέας); Andreas ya da Doğu Ortodoks geleneğinde İlk Çağrılan (Πρωτόκλητος, Prōtoklētos) olarak da bilinir, İsa'nın on iki havarisinden biridir. Doğu Ortodokslarda Konstantinopolis ekümenik patriğinin Andreas'ın havari halefi olduğu kabul edilir.

Yeni Ahit, Andreas'ın Simon Peter'in kardeşi olduğunu ve aynı şekilde bir Yuhanna veya Yonah'ın oğlu olduğunu belirtir. MS 5 ilâ 10 yılları arasında Celile Denizi'nin Beytsayda köyünde doğdu. Andreas'ın ilk çarpıcı özelliği onun adıdır, beklendiği gibi İbranice değil, ailesinde göz ardı edilemeyecek belirli bir kültürel açıklığın göstergesi olan Yunancaydı. Yunan dili ve kültürünün olduğu Celile'de Yunanca isimler yaygındı.

Matta İncili'nde (Matta 4: 18–22) ve Markos İncili'nde (Markos 1: 16-20) Simon Peter ve Andreas'ın, birlikte İsa'nın öğrencileri olmaya çağrıldıkları anlatılır. Bu anlatılar İsa'nın Celile Denizi kıyısında yürüdüğünü, Simon ve Andreas'ı gözlemlediğini ve onları öğrencilik yapmaya çağırdığını belirtiyor. Luka İncili'ndeki paralel olayda (Luka 5: 1-11), İsa başlangıçta yalnızca Simon'un olarak tanımlanan bir tekneyi kıyıdaki topluluğa vaaz etmek için bir platform ve daha sonra şimdiye kadar semeresiz olduğu kanıtlanmış bir gecede büyük bir balık elde etmenin bir aracı olarak kullandı. Anlatı, Simon'un teknedeki tek balıkçı olmadığını (diğer teknedeki ortaklarına işaret ettiklerini gösteriyor. (Luka 5: 7)) Ama Andreas'ın bir sonraki bölüme (Luka 6:14) kadar olmadığını söylüyor. Ancak genel olarak Andreas'ın söz konusu gece Simon'la balık tuttuğu anlaşılmaktadır. Kutsal Kitap'taki Ek Açıklamalarında Matthew Poole, 'Luka'nın Andreas'ın orada olmadığını reddettiğini' vurgular.

Aksine, Yuhanna İncili (Yuhanna 1: 35–42), Andreas bir zamanlar İsa'yı Mesih olarak tanıdı ve onu erkek kardeşiyle tanıştırmak için çabaladı. Bundan sonra, iki kardeş İsa'nın öğrencileri oldu. Son kıyamet çağrısından önce daha yakın bir arkadaşlık kurdular ve daha sonra İsa'yı takip etmek için her şeyi bıraktılar.

Kilise, Andreas'ın İskitya'da vaaz verdiğini söylemektedir. Kiev'e kadar Karadeniz ve Dinyeper nehri boyunca vaaz verdiği ve oradan Novgorod'a gittiği düşünülüyor. Böylece Ukrayna, Romanya ve Rusya'nın koruyucu azizi olmuş oldu. Bir başka kaynakta ise, Andreas'ın, Trakya'da vaaz verdiği bahsediliyor. Andreas, Stakis ile birlikte Patrikhane'nin koruyucu azizi olarak tanınmaktadır.

Andreas'ın MS 60'ta Ahaya'daki Patras şehrinde çarmıha gerilerek şehit edildiği söyleniyor. Tours'un Gregory'leri tarafından bilinen Andreas'ın İşleri gibi ilk metinler, Andreas'ı çivilenmemiş, İsa'nın çarmıha gerildiği söylenen türden bir Latin haçına bağlı olarak tanımlar; yine de Andreas'ın şu anda yaygın olarak "Aziz Andreas Haçı" olarak bilinen X şeklinde haç üzerinde çarmıha gerildiği düşünülüyor.

Kaynakça

  1. ^ Etravel Pilipinas. "Philippine Heroes: Gat Andres Bonifacio y de Castro". Etravel Pilipinas. 12 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Petrus</span> İsanın 12 havarisinden biri ve geleneğe göre 1. Katolik Kilisesi papası (MÖ 1-MS 65)

Simun Petrus, İsa'nın on iki havarisinden biridir. İsa'nın diğer bir havarisi olan Andreas'ın kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlıkta İsa</span> Hristiyanlık inancında Mesih ve Tanrının Oğlu

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna</span>

Yuhanna, Hristiyanlık inancına göre İsa'nın 12 havarisinden biridir. Aslen Yahudi olan Yuhanna'nın, Yuhanna İncili'nin yazarı olduğu düşünülmektedir. Bu kitap dışında, Yuhanna'nın 1., 2. ve 3. mektupları ve Vahiy, Yuhanna'nın kaleme aldığına inanılan Yeni Antlaşma kitaplarındandır. Zebedi'nin oğlu olduğu bilinen Yuhanna'nın Efes'te öldüğüne inanılıyor.

Havârî, İsa'nın öğüt ve inançlarını yayma işiyle görevlendirdiği mürit ve öğrencilerinden her biri. Havari sözcüğü ile çoğunlukla "İsa'nın 12 Havarisi" kastedilmekle birlikte, kavram İsa'nın Hristiyanlığı yaymaya çalışan bazı diğer öğrencileri için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Matta İncili</span> Yeni Ahitin ilk bölümü

Matta İncili, Kutsal Kitap'ın dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ilk kitabıdır. Bu incilin Matta adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Markos İncili</span> Yeni Ahitin ikinci bölümü

Markos İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ikinci kitabıdır. Bu incilin Markos adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir. Markos'un bölümleri ve konuları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Luka İncili</span> Yeni Ahitin üçüncü bölümü

Luka İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin üçüncü kitabıdır. Bu incilin genellikle Luka adlı havari tarafından yazıldığı kabul edilir.

İstavroz, kökü Yunancadan gelen ve haç anlamında kullanılan kelimedir. Hristiyanlar`ın elleriyle haç işareti yapmalarına da istavroz çıkartma denir. İstavroz; Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'u temsil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taberiye Gölü</span> İsrailde tatlı su gölü

Taberiye Gölü, İsrail'de bulunan bir göldür. Ürdün Nehri tarafından beslenmektedir. İsrail'in su ihtiyacı büyük oranda bu gölden karşılanmaktadır. Yaklaşık 53 km kıyıya sahip ve karşılıklı uzak noktalarından 21 km / 13 km genişlikteki İsrail'in en büyük tatlı su gölü. Gölün toplam yüzölçümü 166 km²'dir ve en derin yeri aşağı yukarı 43 m.'dir Haritalarda deniz seviyesinden 209 metre aşağıda gösterilen gölün yüzeyi, Lut Gölünden sonra dünyanın en alçak 2. noktası ve aynı zamanda dünya üzerinde en derinde bulunan tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf (Yeni Ahit)</span> Hristiyan aziz, Meryemin kocası ve İsanın dünyevi babası

Yusuf, Hristiyanlığa göre İsa'nın dünyevi babası olan Yahudi bir marangozdu. Hristiyanlıkta Aziz olarak kabul edilir ve 19 Mart "Aziz Yusuf Günü", 1 Mayıs "İşçi Aziz Yusuf Günü" olarak kutlanır. Yeni Ahit'te İsa'nın dünyevi babası ve Bakire Meryem'in eşi olarak bahsedilir. Yusuf'tan özellikle Matta ve Luka İncillerinde bahsedilir. Roma Katolik inanışına göre evrensel kilisenin baş azizi ve koruyucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Filipus</span>

Filipus İsa'nın on iki havarisinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Barabbas</span> Kutsal Kitapta adı geçen kişi

Barabbas veya İsa Barabbas, Hristiyan anlatıda İsa'nın Tutkusu'nda adı geçen bir figürdür. Kudüs'te Fısıh Bayramı'nda Pontius Pilatus tarafından serbest bırakılan bir isyancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dismas (aziz)</span>

Dismas; Tövbekar Hırsız, İyi Hırsız veya Günahkar Hırsız olarak da bilinen, Yeni Ahit'te İsa ile birlikte çarmıha gerildiği söylenen iki hırsızdan biri.

<span class="mw-page-title-main">İsa'nın başkalaşımı</span> İsanın hayatından bir parça

İsa'nın başkalaşımı, metamorfoz ya da İsa'nın transfigürasyonu Hristiyanlıkta bir vahiy olayıdır. İncillerin aktardığına göre İsa 3 havarisi ile çıktığı bir dağda özel ve idealize bir formda Musa ve İlyas peygamberler ile karşılaşmıştır. İsa'nın görünümünün değişmesi Hristiyan sanatında işlenen önemli konulardan birisi olagelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zebedi oğlu Yakup</span>

Yakup, Zebedi'nin oğlu, İsa'nın On İki Havarisinden biri ve geleneksel olarak şehit olarak kabul edilen ilk havari. Zebedi ve Salome'nin çocuğu ve Havari Yuhanna'nın kardeşi olan Yakup İspanya'nın koruyucu azizidir.

Golgota, İncil'deki anlatımlara göre Kudüs surlarının hemen dışında yer alan ve İsa'nın çarmıha gerildiği tepe. Matta İncili, Markos İncili ve Yuhanna İncili''nin güncel Türkçe çevirisinde "kafatası" anlamına geldiği belirtilmektedir. Ayrıca Luka İncili'nde yalnızca "kafatası" olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1. Petrus</span> Yeni Ahitin kitapçıklarından birisi

Birinci Petrus Mektubu ya da Petrus'un Birinci Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 1. Petrus olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup Petrus'un tüm Hristiyan cemaatlere yazdığı bir mektuptur. Bunun için katolik mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">1. Yuhanna</span> Yeni Ahitteki yedi Genel (Katolik) mektuptan biri

Birinci Yuhanna Mektubu ya da Yuhanna'nın Birinci Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece 1. Yuhanna olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup Yuhanna'nın adını taşıyan üç mektubunun birincisidir ve tüm Hristiyan cemaatlere yazıldı. Bunun için o „katolik“ mektup olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Getsemani</span> Kudüste Zeytindağının eteğinde bulunan bahçe

Getsemani, Doğu Kudüs'teki Zeytindağı'nın eteklerinde, Yeni Ahit'in dört İnciline göre İsa'nın çarmıha gerilmeden önce ızdırap çektiği ve tutuklandığı bahçedir. Günümüzde kilise arazisinde, hepsi birbirine bitişik olan ve İncil'deki Getsemani ile özdeşleştirilen birkaç küçük zeytinlik bulunmaktadır.