İçeriğe atla

André Bazin

André Bazin
Doğum18 Nisan 1918(1918-04-18)
Angers, Fransa
Ölüm11 Kasım 1958 (40 yaşında)
Nogent-sur-Marne, Fransa
Ölüm sebebiLösemi
MilliyetFransız
MeslekFilm eleştirmeni, film teorisyeni

André Bazin (d. 18 Nisan 1918 – ö. 11 Kasım 1958) Fransız film eleştirmeni ve film kuramcısıdır.

Özgeçmişi

Bazin 1918'de Angers, Fransa'da doğmuştur. İlk eğitimini La Rochelle'de almış, 1938'de St. Cloud'daki Ecole normale supérieure'de eğitimine devam etmiştir. Sınavlarda yüksek not almasına rağmen kekemeliği yüzünden öğretmenliğe kabul edilmemiştir. Sinemaya olan tutkusu orduya çağrıldığı 1939 yılından itibaren artmaya başlamış, ordudaki görevi sırasında kısa zamanda politik nedenlerle kapatılacak olan bir sinema kulübü kurmuştur.[1] Sinema üzerine yazmaya 1943'te Le Parisien Libére dergisinde başlamış ve 1951'de Jacques Doniol-Valcroze ve Lo Duca ile birlikte Cahiers du cinéma adlı film dergisinin kurucuları arasında yer almıştır. Yeni Dalga'nın "manevi babası" olarak, Jean-Luc Godard ve François Truffaut gibi gelecekte film yapımcıları olacak olan genç film eleştirmenlerinin akıl hocası ve yakın arkadaşı olmuştur. Bazin 40 yaşında lösemiden ölmüştür.

Film eleştirmenliği

Bazin II. Dünya Savaşı sonrası film çalışmaları ve film eleştirmenliğinin başlıca güçlerinden biriydi. Ölümüne kadar Cahiers dergisinde yazmaya devam etmiştir. Ölümünden sonra yazıları 1958'den 1962'ye kadar Qu'est-ce que le cinéma? (Sinema Nedir?) adı altında dört ciltlik bir kitap dizisi olarak basılmıştır.

Bazin kendisinin "nesnel gerçeklik" olarak adlandırdığı şeyi yansıtan filmleri (belgesel filmler ve İtalyan yeni gerçekçilik filmleri) ve Howard Hawks gibi kendilerini "görünmez" kılan yönetmenleri savunmuştur. Derin odak (Orson Welles) ve geniş açı çekimleri (Jean Renoir) kullanılması taraftarı olmuş ve kurgu ve görsel efektler kullanılmaksızın "gerçek devamlılık" olarak adlandırdığı biçimin yaratılmasını tercih etmiştir. Bu duruşu onu, 1920 ve 1930'ların sinemanın gerçekliği nasıl yönlendirebileceğini vurgulayan hakim film kuramına karşı muhalif olarak konumlandırmaktadır.

Bazin'in düşüncelerini nesnel gerçekçilik, derin odak ve kurgunun olmaması üzerine yoğunlaştırması, onun bir filmin ya da sahnenin yorumunun izleyiciye bırakılması yönündeki inancının bir sonucudur.

Bazin, bir filmin; yönetmeninin kişisel bakışını yansıtması gerektiğini düşünür. Bazin'in bu düşüncesi, Truffaut'un Cahiersdeki bir yazısında ortaya attığı Auteur kuramının (yaratıcı yönetmenlik kuramı) gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Bazin aynı zamanda "beğeni eleştirisi" taraftarı olarak bilinir. Beğeni eleştirisine göre, yalnızca bir filmi beğenen eleştirmenler o film için eleştiri yazısı yazabilir, böylece yapıcı eleştiri teşvik edilmektedir.

Popüler kültürde Bazin

  • Truffaut 400 Darbe adlı filmini, filmin çekimlerine başlanmasından bir gün sonra ölen Bazin'e ithaf etmiştir.
  • Richard Linklater'in Waking Life adlı filmi, Bazin'in film kuramı üzerine bir tartışmaya yer verir. Filmdeki tartışmada, Bazin'in Hristiyan oluşu ve her çekimin yaratımı sergileyen bir Tanrı temsili olduğu inancı üzerine vurgu yapılmaktadır.
  • Jean-Luc Godard'ın Le Mépris (1963) adlı filmi, yanlış biçimde Bazin'e atfedilen bir deyişle açılır (Aslında bu deyiş, Fransız film eleştirmeni ve daha sonraki yıllarda oyun yazarı olan Michel Mourlet'in Cahiers du cinéma No. 98'deki "Sur un art ignoré" ["Göz ardı edilmiş bir sanat üzerine"] adlı ünlü makalesinden alıntıdır.)

Bibliyografya

  • Sinema Nedir?, André Bazin (1967)
  • Orson Welles, André Bazin (1979)
  • Fransız İşgal ve Direniş Sineması: Eleştirel Estetiğin Doğuşu, André Bazin (1982)
  • Zalimliğin Sineması: Bunuel'den to Hitchcock'a, André Bazin (1982)
  • Chaplin Üzerine Makaleler, André Bazin (1985)
  • Jean Renoir, André Bazin (1992)
  • Bazin İş Başında: Kırklı ve Ellili Yıllardan Başlıca Makaleler ve Eleştiri Yazıları, André Bazin, Bert Cardullo (ed.) (1996)
  • Bağımsızlıktan Yeni Dalgaya Fransız Sineması, 1945-1958; André Bazin, Bert Cardullo (ed.)

Notlar

  1. ^ Bazin, André (2000). Sinema Nedir?. İstanbul: İzdüşüm Yayınları. <idwiki>ISBN 1-111-22222-9</idwiki>. 

Kaynakça

Dış bağlantılar

Çevrimiçi kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">François Truffaut</span> Fransız film yönetmeni (1932 – 1984)

François Roland Truffautsöylenişi 16 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fransız yönetmen, senarist, oyuncu ve Fransız Yeni Dalga akımının kurucularından.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Luc Godard</span> Fransız film yönetmeni (1930-2022)

Jean-Luc Godard, Fransız ve İsviçreli film yönetmeni, senarist ve sinema eleştirmeniydi. Fransız Yeni Dalgası'nın en etkili isimlerinden birisidir.

<i>400 Darbe</i>

400 darbe, (Les Quatre Cent Coups), François Truffaut tarafından yönetilen, okuldan kaçan küçük çocuğun hikâyesinin anlatıldığı 1959 yapımı bir filmdir. "400 darbe" Fransızcada "okulu kırmak" anlamında bir deyimdir.

<i>Serseri Aşıklar</i>

Serseri Aşıklar, 1960 yapımı Jean-Luc Godard filmi. Film, Fransız Yeni Dalga akımının ilk örneklerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Nijat Özön</span> Türk sinema eleştirmeni ve kuramcısı, çevirmen, dilbilim uzmanı

Nijat Özön, Türk sinema eleştirmeni ve kuramcısı, mütercim, dilbilim uzmanıdır. Türkiye'de sinema hakkında ilk süreli yayını çıkaran Özön, ilk sinema ansiklopedisini de yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Marina Vlady</span> Fransız oyuncu

Marina Vlady, Fransız oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Kiyarüstemi</span> İranlı yönetmen, senarist, fotoğrafçı ve yapımcı

Abbas Kiyarüstemi, dünya çapında tanınan ve takdir gören İranlı yönetmen, senarist ve yapımcıdır. 1970'ten bu yana sinema alanında çalışmakta olan Kiyarüstemi, kısa film ve belgeseller de dahil olmak üzere, 40'tan fazla filmde çalıştı. Özellikle Köker Üçlemesi, Kirazın Tadı ve Rüzgâr Bizi Sürükleyecek filmleriyle dikkat çekti ve eleştirel başarı kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Yeni Dalgası</span>

Fransız Yeni Dalgası, 1950 sonları ve 1960'larda, kısmen İtalyan Yeni Gerçekçilik akımından etkilenen bir grup Fransız film yapımcısı için eleştirmenler tarafından kullanılan bir terimdir. Yeni Dalga hiçbir zaman örgütlü bir hareket hâline gelmemiştir, buna karşın Yeni Dalga akımını benimseyen film yapımcıları kendilerinden emin bir biçimde klasik film formunu reddetmeleri ve tabuları yıkma cesaretleriyle bilinirler. Bu akım yönetmenlerinin birçoğu dönemin çehresini değiştiren toplumsal ve siyasi değişimlere filmlerinde yer vermiş; kurgu, görsel biçim ve sinematografik anlatımlarındaki farklılıklarla muhafazakâr paradigmadan kesin bir kopuş sergilemişlerdir. Yeni Dalga yönetmenleri film eleştirmenliğinden gelmektedir. Her film yeni bir roman gibi tüm uylaşımlardan bağımsız bir şekilde oluşturulur. Her film ayrı bir sanat manifestosu, ayrı bir sinema kuramı gibi oluşturulmuştur.

<i>Yakın Plan</i> Abbas Kiyarüstemi filmi

Yakın Plan, 1990 İran yapımı Abbas Kiyarüstemi filmidir. Kendisini ünlü yönetmen Mohsen Makhmalbaf olarak tanıtan ve varlıklı bir aileden çekeceği film için para istemesi sonucunda tutuklanan bir kişinin gerçeğe dayanan öyküsünü konu alır. Öyküde yer alan kişiler filmde kendilerini oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Éric Rohmer</span> Fransız film yönetmeni (1920–2010)

Éric Rohmer, Fransız yönetmen ve senarist. Savaş sonrası Yeni Dalga akımı sinemasının kilit isimlerinden biri kabul edilir. Aynı zamanda Fransız sinema dergisi Cahiers du cinéma'nın eski editörüdür.

<i>Koleksiyoncu Kadın</i>

Koleksiyoncu Kadın 1967 Fransa yapımı filmdir.Özgün adı La Collectionneuse dür.İngilizce konuşulan ülkelerde The Collector adı ile gösterime sunulmuştu. Eric Rohmer 'in senaryosunu yazıp yönettiği filmin görüntü yönetmenliğini Néstor Almendros üstlenmiştir. Önemli rollerinde Patrick Bauchau,Haydée Politoff, Daniel Pommereulle, Alain Jouffroy, Mijanou Bardot ve Annik Morice rol almışlardır. Filmin üç başrol oyuncusu Patrick Bauchau,Haydée Politoff ve Daniel Pommereulle aynı zamanda senaryoda Rohmer'e yardımcı olmuşlar ve filmin diyaloglarını yazmışlardır. Eric Rohmer 'in "Altı Ahlak Hikayesi" serisini oluşturan 6 filminden üçüncüsü ve ilk uzun metrajlı olanıdır.Filmin özgün ismi Türkçede Koleksiyoncu anlamına gelmektedir.Serinin diğer filmleri ile bir bütünlük oluşturan bu film egemen ahlak anlayışı karşısında bireyin davranışlarını kadın-erkek ilişkileri açısından inceler.

<i>Son Gösteri</i> film

Son Gösteri 1971 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Last Picture Show dur. Senaryosunu 1966 tarihli aynı adlı kendi romanından Larry McMurtry'nin Peter Bogdanovich'le birlikte yazdığı filmin yönetmeni de sinema eleştirmenliğinden yönetmenliğe geçmiş olan Peter Bogdanovich'tir. Önemli rollerinde Timothy Bottoms, Jeff Bridges, Cybill Shepherd, Ben Johnson, Cloris Leachman, Ellen Burstyn, Eileen Brennan, Clu Gulager, Randy Quaid ve Bill Thurman'ın oynadıkları bu siyah beyaz filmin görüntü yönetmeni Robert Surtees'dir. Film 1950'lerin başında Teksas'ın küçük ve ücra bir kasabasında hızla değişen çağa uyum sağlamaya çalışan bir grup gencin hikâyesini geleneksel bir üslupla anlatırken Hollywood'un klasik filmlerine de bir saygı duruşunda bulunuyor. Film 1972 yılında 8 dalda birden aday olduğu Akademi Ödülleri'nden en iyi yardımcı kadın ve erkek oyuncu ödüllerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Henri Langlois</span> Fransız devlet adamı (1914-1977)

Henri Langlois, filmlerin korunması ve onarımı konusunda çalışmış bir öncüdür. Fransız Sinematek'inin kuran ve geliştiren kişidir.

<i>Oyunun Kuralı</i> (film, 1939)

Oyunun Kuralı 1939 Fransa yapımı komedi filmdir. Filmin açılış yazılarında da belirtildiği gibi bir dramatik fantezi filmidir. Özgün adı La Règle du Jeu dür. İngilizce konuşulan ülkelerde The Rules of the Game adı ile gösterime giren filmin Türkiye'de Kocası ve Aşığı adı ile de gösterildiğine dair kayıtlar vardır.

<i>Cahiers du cinéma</i>

Cahiers du cinémasöylenişi 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 1951 yılından beri yayımlanmakta olan aylık Fransız sinema dergisidir. Bugüne kadar 650'den fazla sayısı çıkmıştır. Yeni Dalga sinema akımını başlatacak olan kadroların bu derginin yazarları arasından çıkmış olması nedeniyle derginin ortaya çıkışı sinema tarihi açısından bir dönüm noktası sayılmaktadır.

Andrew Sarris, Amerikalı film eleştirmeni ve auteur kuramının başta gelen destekçilerinden biridir.

Fransız sineması bir yüzyılı aşkın bir süredir Lumiere Kardeşler'den başlayarak Amélie Poulain'e, yeni dalga akımından avant-garde akıma, Georges Méliès'den Cannes film festivali'ne kadar oluşturduğu kendine özgü kültürüyle başta Avrupa sineması olmak üzere dünya sinemalarını birçok yönden etkilemiştir. Fransız film endüstrisi, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılda dünyanın en önemli film endüstrisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Pierre Léaud</span> Fransız oyuncu (d. 1944)

Jean-Pierre Léaud, Fransız oyuncudur. En bilinen rolü Fransız yönetmen François Truffaut'nun 1959 yapımı 400 Darbe filmiyle başlayan film serisindeki Antoine Doinel karakteridir. Aynı zamanda birçok kez Jean-Luc Godard'la çalışmış ve onun Fransız Yeni Dalga akımının önemli bir figürü olmasına yardım etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Andre Techine</span> Fransız film yönetmeni (d. 1943)

André Téchiné, Dünyaca ünlü Fransız yönetmen. Fransız sinemasının ünlü isimleri François Truffaut, Claude Chabrol, Jean-Luc Godard ile çalışmış onları örnek almıştır.

<i>Amerikan Gecesi</i> (film)

La Nuit Américaine, François Truffaut'un yönettiği, başrollerini Jacqueline Bisset, Jean-Pierre Léaud ve Truffaut'un kendisinin paylaştığı 1973 yapımı Fransız filmidir. Orijinal Fransızca adı La Nuit américaine'dir, gün ışığında açık havada filme alınan sekansların kamera lensi üzerinden bir filtreyle çekildiği film yapım sürecinin Fransızca adıdır. Türkçede de tekniğe Amerikan gecesi denir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.