İçeriğe atla

Andıç skandalı

Andıç skandalı, 1998’de yakalanan PKK'nın üst düzey yöneticilerinden Şemdin Sakık'ın soruşturma zabtına, yalan ifadeler eklenerek basına sızdırılmasıdır.[1] Bu ifadeler, 25 Nisan 1998 tarihinde Hürriyet ve Sabah gazetelerinde iki gün boyunca yayımlandı. Sakık'a ait olduğu söylenen itirafların yayımlanmasıyla itiraflarda adı geçen gazeteciler işlerinden çıkarıldılar ve Akın Birdal suikasta uğradı. Daha sonradan çıkartıldığı mahkemede Sakık, böyle bir ifade vermediğini açıkladı. 2000 yılının ekim ayında Nazlı Ilıcak, bütün bunların Genelkurmay istihbaratında hazırlanan bir psikolojik savaş taktiğinin gereği olduğunu gösteren bir belgeyi gazetecilere ulaştırdı ve belgenin yayımlanmasından on gün sonra Genelkurmay, "andıç" adı verilen belgenin varlığını kabul etti.

Andıçta II. Başkan Orgeneral Çevik Bir, İstihbarat Başkan Vekili Tümgeneral Fevzi Türkeri ve İç İstihbarat Şube Müdürü Kurmay Albay Bülent Dağsalı'nın imzası bulunuyordu.

Uygulanması

Çevik Bir ve Erol Özkasnak'ın gönderdiği sahte belgeye göre Sakık ifadesinde bazı gazetecilerin ve sivil toplum kuruluşlarının "para karşılığı PKK’ya destek verdikleri" iddia edilmişti. Sabah gazetesi sahibi Dinç Bilgin başta olmak üzere bazı medya patronları, adı geçen gazetecilerin işine son verdi. Bu gazeteciler arasında Kürt sorununda devletin resmî politikasına uyum göstermeyen Cengiz Çandar, Ahmet Altan, Mehmet Altan, Mehmet Barlas, Mehmet Ali Birand gibi gazeteciler bulunuyordu.[2][3][4] Bu kişilerden Cengiz Çandar'ın yazıları durdurulurken Mehmet Ali Birand, Sabah'tan atıldı ve Show TV'deki 32. Gün programı askıya alındı.[5] Belgede adı geçen Akın Birdal ise suikasta uğradı. Birdal suikasttan ağır yaralı olarak kurtuldu.[6][7]

Daha sonra bu belgenin Bir ve Özkasnak tarafından "Andıç" adı verilen bir yazıyla hazırlandığı anlaşıldı.[2][3][4][8] Belgenin Genelkurmay'ın bir andıcı olduğunun anlaşılmasıyla beraber olay hakkında hiçbir komutandan açıklama gelmedi. Olaydan on bir yıl sonra belgenin sahte olduğunun anlaşıldığı dönemde II. Başkan olan Orgeneral Yaşar Büyükanıt, 32. Gün programında Mehmet Ali Birand'ın sorusu üzerine "Evet, hata idi..." açıklaması yapmıştır.[5]

28 Şubat davası sırasında Çevik Bir; Şemdin Sakık'ın ifadelerinin doğru olduğunu, ifade tutanağının sadece son sayfasını imzaladığı için diğer sayfaları reddetmesi konusunda fikir aldığını öne sürmüştür. Dönemin Genelkurmay Adli Müşaviri Erdal Şenel ise ifadelerin doğru olduğunu, ifadelerin usulüne uygun olarak alınmadığı için bu durumun TSK aleyhine kullanıldığını ifade etmiştir.[9]

Kaynakça

  1. ^ Kekeç, Ahmet (20 Nisan 2006). "Andıç ve iki şarjör kurşun..." Habertürk. 7 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009. 
  2. ^ a b Cambaz, Mustafa (5 Mayıs 2006). "Asker istedi biz de yayınladık". Yeni Şafak. 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2009. 
  3. ^ a b Şeker, Mehmet (11 Mayıs 2006). "Kırk soruda andıç olayı". Yeni Şafak. 8 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009. 
  4. ^ a b Birand, Mehmet Ali (11 Mayıs 2006). "Andıç bir daha tekrarlanır mı?". Posta. 26 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009. 
  5. ^ a b Birand, Mehmet Ali (11 Mayıs 2009). "Nihayet, bir komutan "Andıç hata idi" dedi…". Posta. Erişim tarihi: 28 Haziran 2009. []
  6. ^ Çandar, Cengiz (12 Mayıs 2006). "Andıç ve iki şarjör kurşun..." Habertürk. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009. []
  7. ^ "Saldırıdan Sonra Gelen Şok Belge". Bugün. 21 Temmuz 2009. Erişim tarihi: 23 Ekim 2009. []
  8. ^ "Dinç Bilgin´in itirafı medyayı sarstı". Haber7. 5 Mayıs 2006. 16 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2009. 
  9. ^ Yıldız, Müyesser. "Çevik Bir'den Birand yanıtı". odatv. 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>32. Gün</i> haber, belgesel ve tartışma programı

32. Gün, Mehmet Ali Birand ve ekibinin hazırladığı, 1985 yılında TRT'de yayımlanmaya başlamış olan ve 2016 yılında sona eren haber türündeki Türk televizyon programıdır. 32. Gün, TRT 1 (1985-1992), Show TV (1992-1998), atv (1995), Kanal D, CNN Türk (1999-2005), 360 (2015-2016) ve son olarak 24 (2016) gibi kanallarda ekrana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Çandar</span> Türk gazeteci

Osman Cengiz Çandar, Türk gazeteci, köşe yazarı, yorumcu ve siyasetçi.

Hüseyin Kıvrıkoğlu Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 23. Genelkurmay Başkanı.

Oral Çelik, adı bir dönem Abdi İpekçi cinayeti ve Papa II. Jean Paul'a yönelik suikast girişimine karışmış olan Türk ülkücüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yaşar Büyükanıt</span> 25. TSK Genelkurmay Başkanı

Mehmet Yaşar Büyükanıt, Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 25. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Âli Yücel</span> Türk politikacı ve eğitimci (1897–1961)

Hasan Âli Yücel, Türk felsefe öğretmeni, eski millî eğitim bakanı, Köy Enstitüleri'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Birand</span> Türk gazeteci, sunucu ve yazar (1941–2013)

Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci, yazar, köşe yazarı, haber sunucusu, televizyon yapımcısı. 1964 yılının temmuz ayında Abdi İpekçi'nin vasıtasıyla Milliyet gazetesinde mesleğe başladı. Bu dönemde Brüksel'e yerleşerek burada yirmi yıl yaşadı ve 1985 yılında TRT 1'de 32. Gün adlı bir aylık haber programı yapmaya başladı. Program oldukça başarılı oldu ve Birand, bu programla birlikte tanındı. 1991'de Türkiye'ye dönerek gazeteciliğe ve sunuculuğa farklı yayın organlarında devam etti. Ayrıca hakkında çeşitli davalar açıldı.

Osman Oktay Ekşi, gazeteci, yazar; Basın Konseyi eski başkanı, Hürriyet gazetesinin eski başyazarı ve TBMM 24. Dönem Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Çevik Bir</span> Türk asker

Çevik Bir, Türk asker. Eski 1. Ordu Komutanı ve TSK Genelkurmay II. Başkanı.

<i>Taraf</i> (gazete) günlük gazete (2007–2016)

Taraf, "Düşünmek taraf olmaktır" sloganıyla 15 Kasım 2007'de Türkiye çapında yayın yaşamına başlayan ulusal günlük gazetedir. Merkezi İstanbul'un Anadolu Yakası'ndaki Kadıköy ilçesinde bulunmaktaydı. Sahibi "Alkım Gazetecilik A. Ş." idi.

Ergenekon, 2000'li yıllarda Türkiye'de faaliyet gösterdiği ileri sürülen gizli silahlı örgüttür. Türk yargısı tarafından terörizm ile suçlanmış, suçlamalar ve dava 21 Nisan 2016'da Yargıtay kararı ile usul ve esas yönünden bozulmuştur.

Batı Çalışma Grubu (BÇG), 28 Şubat 1997 tarihli Millî Güvenlik Kurulu kararlarının uygulanıp uygulanmadığının denetimi amacıyla kurulan bir yapı olduğu iddia edilmektedir.

Ergenekon davaları veya Ergenekon kumpası, iddia olunan Ergenekon örgütü kapsamında açılan davalardır.

Mehmet Baransu, Türk eski gazeteci ve yazar.

Erol Özkasnak, Türk asker. Eski Genelkurmay genel sekreteri.

Şemdin Sakık, kod adı ile Parmaksız Zeki, eski üst düzey PKK militanı. 1993 Bingöl saldırısı olmak üzere PKK'nın gerçekleştirdiği çeşitli eylemleri planlamış ve yönetmiştir. Ergenekon davasında ise ''Deniz'' kod adı ile gizli tanıklık yapmıştır.

Kanal D Haber, Türk televizyon kanalı Kanal D'nin haber birimidir. Temel program olan Ana Haber, 11 Mayıs 2020'den beri Deniz Bayramoğlu tarafından sunulmaktadır.

28 Şubat davası, 28 Şubat Süreci'nde Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini cebren devirmeye, düşürmeye iştirakla suçlanan 103 sanık hakkında 2 Eylül 2013'te başlayan davadır. Dava Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülmüştür.

Cemre Birand, Türk gazeteci ve yazar.

Kırkkuyu Saldırısı ya da Kırkkuyu Köy Yolu Saldırısı, 3 Nisan 1985 tarihinde, Siirt'in merkez ilçesine bağlı Gabar Dağı'nda bulunan Kırkkuyu köyü yolu üzerinde PKK militanlarının saldırısı sonucu 2'si sağlık görevlisi 3 sivil ve 2 güvenlik görevlisi toplam 5 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının öldüğü ve 1 idari yöneticinin yaralandığı bir silahlı saldırıdır. Saldırıyı HRK üstlenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.