İçeriğe atla

Anaç

Anaç, bitkinin bir parçasıdır, genellikle yeni yer üstü büyümesinin üretilebildiği bir yeraltı kısmıdır. Başka bir bitkinin tomurcuğunun aşılandığı, iyi gelişmiş bir kök sistemine sahip bir gövde olarak da tanımlanabilir. Bir köksap veya yeraltı sapına atıfta bulunabilir.[1] Aşılamada, bir bitkiye, bazen sadece bir kütüğe, halihazırda kurulmuş, sağlıklı bir kök sistemine sahip olan, üzerine başka bir bitkiden bir kesme veya tomurcuk aşılanmış anlamına gelir. Üzüm asmaları ve diğer meyveler gibi bazı durumlarda, anaçlar için çelikler kullanılabilir, kökler onları dikmeden önce fidanlık koşullarında kurulur. Anaç üzerine aşılanan bitki kısmına genellikle kalem denir. Scion o özelliklere sahip bitkidir yayıcısı fotosentetik aktivite ve meyve veya dekoratif özellikleri dahil, yerden arzuluyor. Anaç, toprakla etkileşimi, köklerin ve gövdenin yeni bitkinin desteklenmesini sağlaması, gerekli toprak suyu ve minerallerini alması, ilgili zararlı ve hastalıklara karşı direnç göstermesi için seçilir. Birkaç hafta sonra iki parçanın dokuları birlikte büyüyecek ve sonunda tek bir bitki oluşturacaktır. Ürün her zaman genetik olarak farklı iki bitkinin bileşenlerini içermesine rağmen, birkaç yıl sonra aşı yerini tespit etmek zor olabilir.

Anaçların kullanımı en yaygın olarak meyve veren bitkiler ve ağaçlarla ilişkilidir ve tohumdan gerçek üremeyen veya kendi köklerinde büyüdüklerinde hastalığa özellikle duyarlı olan diğer birçok bitki türünün toplu olarak çoğaltılması için yararlıdır.

Aşılama yüzlerce yıldır, hatta Roma döneminde bile uygulanmış olsa da, gümümüzde kullanılan çoğu meyve bahçesi anaçları 20. yüzyılda geliştirilmiştir.[2]

Tek bir filiz türü veya çeşidi için çeşitli anaçlar kullanılabilir çünkü farklı anaçlar güç, meyve iriliği ve erken olgunlaşma gibi farklı özellikler verir. Anaçlar ayrıca kuraklığa dayanıklılık, kök zararlıları ve hastalıklar gibi özellikler için de seçilebilir. Ticari dikim için asmalar, filoksera tarafından zarar görmemesi için çoğunlukla anaçlara aşılanır, ancak arka bahçe bağcılarına satılabilen asmalar olmayabilir.

Anaç, kalemden farklı bir tür olabilir, ancak kural olarak yakından ilişkili olmalıdır, örneğin, birçok ticari armut ayva anacı üzerinde yetiştirilir. Aşılama aşamalar halinde de yapılabilir; yakından ilişkili bir kalem anaç üzerine aşılanır ve daha az yakından ilişkili bir kalem ilk kaleme aşılanır. Aynı anaç su ve mineralleri alıp tüm sisteme dağıtan birkaç farklı meyve çeşidi taşıyan bir ağaç üretmek için birkaç filizin seri aşılanması da kullanılabilir. Üçten fazla çeşidi olanlar 'aile ağaçları' olarak bilinir.

Belirli bir tarlada veya bahçede bir bitkinin toprağa uydurulmasının zor olduğu durumlarda yetiştiriciler, toprakla uyumlu bir anaç üzerine bir kalem aşılayabilirler. Daha sonra, hangisinin büyüme koşullarına en uygun olduğunu görmek için bir dizi aşısız anaç dikmek uygun olabilir; En başarılı anaç belirlendikten sonra, filizin meyve verme özellikleri daha sonra değerlendirilebilir. Anaçlar kapsamlı bir şekilde incelenir ve çoğu zaman ideal toprakları ve iklimleri için eksiksiz bir rehberle satılır. Yetiştiriciler , kendi topraklarının pH'ını, mineral içeriğini, nematod popülasyonunu, tuzluluğunu, su mevcudiyetini, patojen yükünü ve kumluluğunu belirler ve buna uygun bir anaç seçer. Genetik testler giderek yaygınlaşmakta ve her zaman yeni anaç çeşitleri geliştirilmektedir.

Tarımda Kullanımları

AxR1

AxR1, bir zamanlar Kaliforniya bağcılığında yaygın olarak kullanılan bir üzüm anacıdır. Adı "Aramon Rupestris Ganzin No. 1" için bir kısaltmadır ve bu da onun soyuna dayanmaktadır: bir Vitis vinifera çeşidi olan Aramon ve Amerikan üzümü olan Rupestris arasında bir melez (Ganzin adlı bir Fransız üzüm melezleştiricisi tarafından yapılmıştır). tür, Vitis rupestris — aynı zamanda kendi başına anaç olarak da kullanılır, "Rupestris St. George" veya "St. George", Fransa'nın güneyindeki Saint Georges d'Orques kasabasına atıfta bulunarak popülerdi.

— Fransa ve Güney Afrika'dan duyarlılığı konusunda tekrarlanan uyarılara rağmen (1900'lerin başlarında Avrupa'da başarısız olmuştu) — sonunda 1980'lerde filokseraya yenik düştü ve Napa ve Sonoma'nın çoğunun yeniden dikilmesini gerektirdi ve feci mali sonuçlar doğurdu. Kaliforniya'da bir dereceye kadar kötü şöhrete kavuştu. Ridge Vineyards'dan David Bennion gibi AxR-1 kullanma dürtüsüne direnenler, bağlarının filoksera hasarından kurtulduğunu gördüler.

Elma anacı

Elma anaçları elma ağaçları için kullanılır ve genellikle köke aşılanacak ağacın boyutunun belirleyici faktörüdür. Cüce, yarı bodur, yarı standart ve standart büyütülecek farklı kök boyutları için boyut ölçütleridir; standart en büyük ve cüce en küçüğüdür.[3] Dünyanın elma üretiminin çoğu, verimi artırmak, yoğunluğu artırmak ve dönüm başına meyve verimini artırmak için artık bodur anaçları kullanır.[3] Günümüzde elma üretiminde yaygın olarak kullanılan bodur anaçların listesi aşağıdadır:

Malling 9 anacı en yaygın ve bilinen bodur anaçtır. Bu anaç iyi drene edilmiş bir yere dikilmelidir ve ömrü boyunca kazıklama gerektirir.[4] Bu anaç ayrıca alev yanıklığına ve çapak budaklarına karşı çok hassastır.[4] M.9 NAKB 337, M.9EMLA ve M.9. Pajam da dahil olmak üzere bu anacın birçok klonu yapılmıştır.[4]

Malling 26 anacı, M9 anacından daha büyük bir ağaç yetiştirir ve standart bir ağacın yaklaşık %40-50'si kadardır.[5] Bu kök, çok verimli ve erken meyve veren olarak kabul edilir ve ömrünün ilk birkaç yılında kazıklamayı gerektirir.[6]

Malling 7 anacı, M26 anacından biraz daha büyüktür ve ayrıca bir merkez lideri oluşturmak için ilk birkaç yıl içinde staking gerektirir.[7] Bu anaç yanıklığa ve yaka çürüklüğüne orta derecede duyarlıdır.[7] M7'nin ürettiği meyve iriliği iyidir ancak M26 veya M9 anacı kadar büyük değildir.[7] Bu kök, yaşamının sonraki yıllarında emmeye ve eğilmeye karşı oldukça hassastır, bu da üretici için çok can sıkıcı ve sorunlara neden olur.[7]

Malling 111 anacı, günümüzde ticari bahçelerde kullanılan en büyük ve güçlü anaçlardan biridir ve standart boy bir ağacın yaklaşık %80-90'ı kadardır.[8] Genellikle kışa oldukça dayanıklıdır ve birkaç çapak budak ve kök emici üretir.[8] Bu anaç bir zamanlar olduğundan çok daha az popülerdir, çünkü birçok ticari üretici artık M111'in elverişli olmadığı daha yüksek yoğunluklu meyve bahçeleri dikmektedir.[8]

Malling 106 anacı M111'den biraz daha küçük olmasına rağmen çok verimli bir ağaçtır ve erken meyve verme kabiliyetine sahiptir.[9] Çok dayanıklı ve orta kuvvette olduğu için çeşitli toprak koşullarında kullanılabilecek harika bir anaçtır.[9] Bu anaç yaka çürüklüğüne duyarlı olduğu için iyi drene edilmiş topraklara dikilmelidir.[9]

Ayrıca bakınız

  • Üzüm asmalarının yayılması
  • Meyve ağacı yayılımı
    • Elma anaçları
    • Kiraz anaçları
    • Armut anaçları
    • Erik anaçları
    • Narenciye anaç

Notlar

Bibliyografya

Kaynakça

  1. ^ The Cambridge Illustrated Glossary of Botanical Terms. Cambridge University Press. 2001. ISBN 0-521-79080-8. 
  2. ^ Janick, J., (Ed.) (2009). "A history of grafting". Horticultural Reviews (PDF). 35. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. ss. 437-493. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021. 
  3. ^ a b "Apple Rootstocks". www.omafra.gov.on.ca. 6 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  4. ^ a b c "Apple Rootstocks (Tree Fruit Production)". Tree Fruit Production (Penn State Extension). 29 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  5. ^ "Fruit Tree Nursery Van Well Trees Nursery East Wenatchee Washington - Apple Rootstocks". www.vanwell.net. 1 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  6. ^ "Rootstocks for Fruit Trees". www.boyernurseries.com. 14 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  7. ^ a b c d "Apple Rootstocks". www.thenewfruitgrower.com. 18 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  8. ^ a b c "Apple Rootstock Info: MM.111 EMLA - eXtension". 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 
  9. ^ a b c "Rootstock Information". bighorsecreekfarm.com. 17 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erik</span> meyve

Erik, gülgiller (Rosaceae) familyasından Prunus cinsinden meyvesi yenen bazı ağaç türlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Meyve</span> çiğ halde yenilebilir gıda

Botanikte meyve çiçeklenmeden sonra yumurtalıktan oluşan, çiçekli bitkilerde tohum taşıyan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aşı (botanik)</span> Bahçecilik tekniği

Aşılama, bitkilerde uygulanan eşeysiz bir üreme biçimidir. Çoğaltılması istenilen çeşitten, bir gözün ya da aşı kalemi adı verilen bir dal parçasının anaç adı verilen diğer bir bitki üzerine yerleştirilip tutturulmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Üzüm</span> meyve, cins için Q191019 kullanın, türler için Q30046 kullanın

Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bağ (tarım)</span>

Bağ, sofralık üzüm, kuru üzüm,alkolsüz üzüm suyu ve şarapçılık için üzerinde salkımlar halinde üzüm toplanan üzüm bitkisi asmanın yetiştirildiği yerdir. Bağ üretimi, bilimi, uygulaması ve çalışmasına bağcılık denir. Üzüm bağları, şarabın kendisine pay çıkarılabilecek bağın özel coğrafi ve jeolojik özelliklerine atıfta bulunan ve Türkçeye "yer duygusu" gibi tercüme edilebilecek Fransızca terroir kelimesiyle nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">İncir</span>

İncir, dut familyası'ndaki küçük ağaç türleri olan Ficus caricanın yenilebilir meyvesidir. İncir, Akdeniz ve batı Asya'ya kadar yerlisi ağacı olup eski zamanlardan beri yetiştirilir. Şimdi hem meyvesi hem de süs bitkisi olarak dünya çapında yaygın olarak yetiştirilir. Ficus carica 800'den fazla tropikal ve subtropikal bitki içeren Ficus cinsinin tip türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Babil'in Asma Bahçeleri</span> yeri ve mevkisi net bir şekilde bilinmeyen Eski Dünyanın yedi harikasından biri olan yer

Babil'in Asma Bahçeleri, Helen kültürü tarafından listelenen Antik Dünyanın Yedi Harikasından biriydi. Çamur tuğlalardan inşa edilmiş büyük yeşil bir dağa benzeyen çok çeşitli ağaçlar, çalılar ve asmalar içeren artan bir dizi bahçe ile dikkate değer bir mühendislik başarısı olarak tanımlandılar. Bahçelerin Irak'ın Babil eyaletine bağlı Hille yakınlarındaki antik Babil kentinde inşa edildiği söyleniyor. Asma Bahçeler'in adı Grekçe: κρεμαστός; yükseğe asılı) kelimesinden türetilmiştir. "Asma" kelimesinden daha geniş bir anlama sahip olan ve teras gibi yükseltilmiş bir yapı üzerine dikilen ağaçları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Elma</span> gülgillerden bir meyve

Elma, gülgiller (Rosaceae) familyasından kültürü yapılan bir meyve türü.

<span class="mw-page-title-main">Asma biti</span>

Asma biti, bağda (asmada) zarar yapan homojen kanatlılar (Homoptera) takımına bağlı küçük bir böcek. Amerika menşeli bir zararlıdır. İlk defa yabani Amerikan asmalarında üzerinde rastlanmıştır. Göçlerle Amerika'dan Avrupa'ya geçmiştir. Türkiye'de 1881 yılından itibaren ilk defa Trakya taraflarında görülmüştür. Asmanın kök ve yapraklarında yaşayan iki formu vardır. Gelişimini asmada tamamlar. Uzun emici hortumlarıyla yaprak ve kökleri emerler. Emme sonucu kök ve yapraklarda urlar (şişkinlikler) meydana getirirler. Bitkinin zayıflamasına, veriminin düşmesine ve zamanla kurumasına sebep olurlar. Filokseraya karşı yapılan zirai mücadele çalışmaları kesin netice vermemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vejetatif üreme</span>

Vejetatif üreme, yüksek yapılı bitkilerin vejetatif organlarından belli kısımlarının, ana bitkiyle aynı genetik yapıya sahip yeni bireylerin oluşturulmasıdır.

Şeftali virgül kabuklu biti, Diaspididae familyasından zararlı böcek türü.

<span class="mw-page-title-main">Orman bahçeciliği</span>

Orman bahçeciliği az bakım gerektiren, bitki bazlı gıda üretimi ve tarımsal ormancılığa dayalı sürdürülebilir bir bahçecilik sistemidir. Bu tür bahçeler ormanlık ekosistemleri örnek alırlar ve çeşitli meyve ve fındık ağaçları, çalılar, otlar, sarmaşıklar ve çok yıllık sebzeler gibi insanlara doğrudan faydalı bitkiler içerirler. Bu bitkiler tıpkı doğal ormanlık alanlardaki gibi birbirine uyum sağlayacak şekilde ekilir. Ekosistem kurulduktan sonra bahçedeki bitkiler fazladan bakım istemeden kendi kendilerine yetişirler.

<span class="mw-page-title-main">Asmaların yıllık büyüme döngüsü</span>

Asmaların yıllık büyüme döngüsü her yıl bağda oluşan, ilkbaharda tomurcuk kırılmasıyla başlayan ve sonbaharda yaprak dökümü ve ardından kışın uyku hali ile sonuçlanan süreçtir. Şarap yapımı açısından süreçteki her adım şarap yapmak için ideal özelliklere sahip üzümlerin geliştirilmesinde hayati bir rol oynar. Bagcılık uzmanları ve bağ yöneticileri iklim etkisini,asma hastalığını ve asmanın tomurcuklanmasından itibaren ilerlemesini engelleyen ya da kolaylaştıran zararlıları, çiçeklenmeyi, veraison, meyve oluşumunu, hasatı, gölgelik yönetimi gibi bağcılık uygulamalarının kullanılmasıyla gerekirse yaprak düşmesi ve uyku-hali tepkisini, sulamayı, asma eğitimini ve tarımsal kimyasalların kullanımını izlerler. Yıllık büyüme döngüsünün aşamaları genellikle bir asmanın yaşamının ilk yılı içinde gözlemlenebilir hale gelir. Büyüme döngüsünün her aşamasında harcanan zaman bir dizi faktöre bağlıdır - en önemlisi iklim türü ve üzüm çeşidinin özellikleridir.

Mtevandidi, Gürcistan ülkesindeki Guria bölgesinde yetişen, özellikle sofra şarabı üretiminde kullanılan yerli bir kırmızı üzüm çeşidi. Aynı zamanda Akido, Achido, Didd Mtevana, Didmtevana ve Didtevano eşanlamlılarıyla da bilinir. Mtevandidi'nin kökeni hakkında yazılı kaynak bulunmamaktadır. Botanik ve tarımsal özellikler, bu çeşidin Gürcistan'a özgü olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şili şarabı</span>

İspanyol istilacılarının bölgeyi kolonileştirirken yanlarında Vitis vinifera asmalarını getirdiği 16. yüzyıl dan beri Şili şarabının Yeni Dünya şarap bölgesinde uzun bir tarihi oldu. 19. yüzyılın ortalarında Cabernet Sauvignon, Merlot, Carmenère ve Franc gibi Fransız şarap çeşitleri tanıtıldı. 1980'lerin başında paslanmaz çelik fermantasyon tanklarının ve fermantasyon için meşe fıçıların kullanılmasıyla bir rönesans başladı. Kaliteli şarap üretimi arttıkça şarap ihracatı da hızla büyüdü. Şarap imalathanelerinin sayısı 1995'te 12 iken 2005'te 70'in üzerine çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Grenache</span>

Grenache ya da Garnacha (IPA: [ɡaɾˈnatʃa]) dünyada en çok ekilen kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden biridir. Geç olgunlaşır bu nedenle üzümün büyük olasılıkla geldiği İspanya'da bulunanlar gibi sıcak ve kuru koşullara ihtiyaç duyar. Aynı zamanda İtalya'nın güneyindeki Sardunya adasında, Fransa'da, Avustralya'da ve Kaliforniya'daki Monterey AVA ve San Joaquin Vadisi'nde yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Asma</span> asmagillerden, dalları çardak üzerine yayılan üzüm vb. bitkiler.

Vitis, çiçekli bitki Vitaceae familyasındaki asma bitkilerinin kabul edilen 79 türünün bir cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Kloroz</span>

Botanikte, yaprakların "klorofili yetersiz" ürettiği bir durumdur. Yaprakların yeşil renginden klorofil sorumlu olduğundan, klorotik yapraklar soluk, sarı veya sarı-beyazdır. Etkilenen bitkinin fotosentez yoluyla karbonhidrat üretme yeteneği çok düşük veya hiç yoktur. Klorofil yetersizliğinin nedeni tedavi edilmediği takdirde bitki ölebilir. Ancak albino Arabidopsis thaliana mutantı ppi2 gibi bazı klorotik bitkiler ekzojen sükroz verilirse kloroz ile birlikte yaşayabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Fransız Şarap Hastalığı</span>

Büyük Fransız Şarap Hastalığı, 19. yüzyılın ortalarında Fransa'daki birçok üzüm bağını yok eden ve şarap endüstrisini mahveden ciddi bir hastalıktı. Kuzey Amerika'da ortaya çıkan ve 1850'lerin sonlarında Atlantik'in ötesine taşınan bir yaprak biti tarafından meydana getirildi. Yaprak bitinin gerçek cinsi hala tartışılıyor, ancak büyük ölçüde asma biti olarak bilinen Daktulosphaira vitifoliae türü olduğu düşünülüyor. Fransa'nın en kötü etkilenen ülke olduğu düşünülürken, küllenme diğer Avrupa ülkelerindeki üzüm bağlarına da büyük zarar verdi.

<span class="mw-page-title-main">Coulure</span>

Coulure, üzümlerin çiçeklenmeden sonra gelişmemesine neden olan hava koşullarına metabolik reaksiyonların sonucu olan bir bağcılık tehlikesidir. İngilizcede bazen Shatter veya Shotberries kelimeleri kullanılır.